4 Nieuwsbulletin voor de elektrotechnische installatiebranche 2010 Winterstop Het jaar 2010, wat te boek staat als het 2e volledige jaar van de kredietcrisis is op een haar na voorbij. Het laatcyclische karakter van de installatiebranche is hier duidelijk onderstreept. In het jaar 2010 waarin verschillende branches al weer een positieve wending kregen had de installatiebranche het moeilijk, utiliteitsprojecten zijn dun gezaaid en in de woningbouw is het begin van de daling zichtbaar geworden. Voor de nieuwbouwwoningen is de verwachting dat het volume in 2011 verder zal dalen en pas in 2012 het diepste punt bereikt. Aangezien de hoeveelheid installaties verder afneemt zullen we meer dan ooit de elektrotechnische installaties moeten opwaarderen met mogelijkheden die onze opdrachtgevers waarderen. Omdat wij al vele jaren op dit vlak activiteiten hebben ontplooid staan wij klaar u hierbij te ondersteunen met de verschillende gereedschappen die wij hiervoor hebben. Wij nodigen u graag uit deze uitdagingen gezamenlijk met ons aan te gaan. Geniet van de, hopelijk niet te lange, winterstop en graag tot volgend jaar. Hans Arentsen Directeur Hateha JUNG Deurcommunicatie geen overbodige luxe, wel luxueus In het oude centrum van Amsterdam, midden in de Jordaan, is een bestaand pand omgetoverd tot een appartementencomplex met vijf luxe woningen. Een sfeervolle locatie in een geliefd stukje binnenstad. Hoewel ongetwijfeld het meest bezongen en bejubelde stukje binnenstad van Nederland, een adequate toegangscontrole is voor deze vier verdiepingen onontbeerlijk. Nico Hansma s installatiebedrijf ANB systems uit Weesp werd aangetrokken om de elektrotechnische installatie van dit complex te verzorgen. De opdrachtgever van het complex bleek een open mind te hebben qua installaties in de hedendaagse woning en zorgt goed voor zijn huurders. Hij ging graag mee in de voorstellen van ANB systems en er werden niet alleen radiografische afstandbedieningen en verschillende soorten luxe schakelmateriaal van JUNG toegepast, ook JUNG Deurcommunicatie was een welkome oplossing. JUNG DCM niet duurder In het oude gebouw was ook al een installatie voor deurcommunicatie aangebracht, maar er bleek al snel dat uitbreiding hiervan uiteindelijk nog duurder was dan het aanleggen van deze volledig nieuwe installatie. Daarbij hoeven de bewoners nu niet meer met een aparte hoorn te werken, maar spreken zij handsfree, terwijl zij door het vol duplexbedrijf gelijktijdig met hun bezoekers kunnen spreken en toch beide gehoord worden. Het valt eigenaar en bewo- Het video binnenstation in de vormgeving van het schakelmateriaal, past gewoon in een tweevoudige inbouwdoos handig! Lees verder op pagina 2
Colofon nummer 4, 15 e jaargang, dec. 2010 Konnekties is het nieuwsbulletin van Hateha Elektrotechnische Handels onderneming B.V. te Hazerswoude Rijndijk. Konnekties verschijnt 4 x per jaar. Redactie-adres: Postbus 111 2394 ZG Hazerswoude-Rd Telefoon: 071-341 90 09 Fax: 071-341 35 59 E-mail: marketing@hateha.nl Instellingen kunnen gewoon via het touchscreen worden aangepast Van iedereen die heeft aangebeld tijdens uw afwezigheid is een opname bewaard, met datum en tijdvermelding De buitenpost neemt een beeld op van 130. Via de pijltjes op de binnenpost kan het totale beeld bekeken worden AGENDA Scholingen bij Hateha: Wij geven regelmatig scholingen rond het thema JUNG KNX en JUNG Facility Pilot. Op onze website vindt u altijd de actuele data. ners op dat er zo weinig storende ruis van het toch drukke verkeer in de omgeving doorklinkt. Eenheid Eigenaar Raymond Zwaard is blij met de eenheid in vormgeving van het JUNG schakelmateriaal en het JUNG systeem voor deurcommunicatie. Hij zal binnenkort zelf het bovenste appartement betrekken en verwondert zich erover dat het video binnenstation gewoon in (twee) inbouwdozen past, net zoals de rest van het schakelmateriaal. Daarbij is hem opgevallen dat ook de bewoners die niet bijzonder geïnteresseerd zijn in techniek, geen belemmering ondervinden bij de bediening van het systeem, zij kunnen er toch gemakkelijk mee overweg. stations voor vijf appartementen. Drie appartementen hebben dubbele binnenstations. JUNG Deurcommunicatie blijkt in dit soort kleinere complexen een comfortabele aanvulling op de installatie. Zoals de tevreden bewoners van dit complex benadrukken: Een systeem voor deurcommunicatie en veiligheid is in dit geval geen overbodige luxe, maar dat het systeem luxe is qua vormgeving en comfort is toch wel mooi meegenomen. Degelijk RVS, onopvallende vlakke camera ideaal voor de binnenstad! Eenvoudig in bedrijf nemen Over de in bedrijf name van de installatie is installateur Nico Hansma goed te spreken. Het werken met de inbedrijfname software was eenvoudig. Met zijn computer kon hij via de voedingen in de centrale meterkast de verschillende beldrukkers toewijzen aan de binnenstations, zonder de bewoners te storen. Ook voor het instellen van de ringtonen hoefde hij niet de verschillende woningen binnen te gaan. Naast een vijfvoudig video buitenstation in inbouwuitvoering heeft het pand video binnen- JUNG Deurcommunicatie een uitkomst in t nieuwe appartementencomplex in de Jordaan 2 Vraag meer informatie aan over JUNG Deurcommunicatie via de antwoordkaart
D e v a k m a n bedankt voor uw bezoek! Afgelopen oktober hebben wij weer met veel plezier onze zevende editie van Konnektief gehouden in stadions in Noord-, Oost- en Zuid-Nederland. Het bezoek van velen van u heeft deze avonden wederom tot een succes gemaakt waarvoor hartelijk dank! De presentaties over de actuele thema s MENNEKES laadsystemen voor elektrische auto s en JUNG Deurcommunicatie vindt u terug op de website www.konnektief.nl De grote drukte rondom Konnektief wordt voor ons altijd weer ruimschoots goed gemaakt door de bijzondere contacten met bestaande en nieuwe klanten op locatie. Wij beseffen heel goed dat het niet voor iedereen gemakkelijk is om vanuit alle hoeken van ons land naar Hazerswoude te komen, en we bezoeken u daarom graag in uw eigen regio. Evenals voorgaande jaren gaven wij een complete productpresentatie, aangevuld met productdemonstraties zoals Hensel ENYSTAR en grote kabeldozen en het Rox kabelhaspelsysteem. Met de naderende winter in het achterhoofd waren de stamppotten een passend thema. Downloads Nieuw dit jaar was de speakerscorner, waar regelmatig presentaties werden gehouden rond de actuele thema s MENNEKES laadsystemen voor elektrische auto s en JUNG Deurcommunicatie. Als u deze presentaties nog eens wilt bekijken, dan kunt u ze downloaden van de website www.konnektief.nl, alwaar ook een impressie van Konnektief 10 wordt gegeven. Op de Konnektiefavonden toonden wij weer een compleet productoverzicht Demonstratie van het aansluitgemak van Hensel ENYSTAR kasten Konnektief - niet alleen maar leerzaam S i g n a a l KNX bestaat 20 jaar Op 20 november 2010 tijdens de KNX professionals meeting werd stil gestaan bij het feit dat KNX 20 jaar actief is. Tijdens deze jubileum viering werd niet alleen ingegaan op de oorsprong en de groei van deze internationale domoticastandaard, maar ook werd stil gestaan bij de richting waarin KNX zich ontwikkelt. Het 20-jarig jubileum werd op deze dag in heel Europa in vrijwel alle landen gevierd. JUNG (en daarmee ook Hateha voor de Nederlandse markt) was destijds mede-oprichter van de voorloper van KNX (Europese Installatiebus) en is sindsdien KNX partner. Verder werd op deze bijeenkomst de nieuwe ETS4 software geïntroduceerd. Meer informatie vindt u op www.knx-professionals.nl. 3
Lichttechniek van Ehrbecker Schiefelbusch heeft de lichtberekeningen gemaakt voor de diverse ruimtes, met behulp van het Relux programma. In het Relux programma voor lichtberekening worden altijd de actuele Eulumdat gegevens van Schuch gebruikt. De Deltawerken - krachtpatsers! Aan de kust bij Stellendam ligt de Haringvlietdam met spuisluizen. De dam is onderdeel van de stormvloedkering, de sluizen garanderen de veiligheid met betrekking tot hoogwaterstanden, voornamelijk door de afvoer van zoetwater. Meer in het binnenland gelegen vinden we de Volkeraksluizen. Zij zijn, wat betreft het passerend aantal schepen en laadvermogen, de grootste binnenvaartsluizen van Europa. Powerpoints De AMAXX combinaties van MENNEKES fungeren als service outlets in de technische ruimtes en op strategische plaatsen in de dam. Deze powerpoints met 230 en 400 Volt contactdozen voeden handgereedschap en looplampen voor onderhoudswerkzaamheden. Om de lange afstanden te kunnen overbruggen op het Volkerak sluizencomplex zijn de combinaties voorzien van extra zware klemmen (25 mm 2 ) om de lange kabels te kunnen doorlussen. De aardlekschakelaar zorgt voor de veiligheid van de gebruiker en de automaten zorgen voor locale en direct bereikbare beveiliging. Met een beschermingsgraad van IP 44 zijn zij bestand tegen de altijd vochtige omgeving. Diverse afschakelbare 63A contactdozen kunnen bouwstroomverdelers voeden. De asymmetrische reflector zorgt voor een juiste lichtverdeling op de werkvloer. Noodverlichtingarmaturen zijn met een groen led en sticker gekenmerkt. Een afschakelbare 63A contactdoos dient als voeding voor bouwstroomverdelers Beide krachtpatsers zijn onderdeel van de Nederlandse Deltawerken en zijn dit jaar veertig en tweeënveertig jaar oud. Om te kunnen voldoen aan de nieuwe veiligheidseisen van de Wet op de Waterkering was een renovatie van beide verouderde complexen noodzakelijk. VolkerInfra Systems uit Capelle aan den IJssel kreeg opdracht voor het compleet vervangen van de bedienings- en besturingssystemen en de overige installaties. Zij namen ook de engineering voor hun rekening. Het afgesloten contract betreft design en construct. Kwaliteit voorop De nieuwe wet op de waterkering heeft een veiligheidseis van 98% bedrijfszekerheid. Daarbij heeft VolkerInfra Systems voor beide projecten een prestatiecontract voor het onderhoud voor de komende vijftien jaar. Het was dus zaak om samen met de onderhoudstak stil te staan bij het materiaalgebruik en uitsluitend betrouwbare producten te kiezen. VolkerInfra Systems kent de producten van Hateha al sinds jaar en dag en koos voor armaturen van Schuch - omdat zij al jarenlang onder andere gespecialiseerd zijn in armaturen voor bijzondere omstandigheden en betrouwbare combinaties van MENNEKES. De afdeling Bedrijfszeker In de machinekamers van de Volkeraksluizen en in alle technische en algemene ruimtes van de Haringvlietdam zijn Schuch armaturen toegepast. Bij elke set sluisdeuren bevindt zich een technische ruimte, waar de bediening van de deuren plaatsvindt. Hier zijn twee van de drie armaturen ook voor noodverlichting en daardoor van groot belang voor het behalen van de 98% bedrijfszekerheid. Van Rijkswaterstaat uit wordt er geëist dat er nog een half uur stroomvoorziening is in geval van nood. Hiertoe is een noodvoorziening van 24 Volt gerealiseerd, waarmee de sluisdeuren nog gesloten kunnen worden. De armaturen met back up zorgen ervoor dat de operators in die tijd nog zien wat ze doen én daarna nog een half uur licht hebben om de dam te verlaten. Nabla Een driehoekige constructie, opgebouwd uit vier driehoeken, geeft de dam over de hele lengte zijn stevigheid. Dit wordt de nabla genoemd. De middelste driehoek bovenin de nabla vormt een hoge ruimte waarvan het bovenste deel niet gebruikt wordt. De armaturen zijn hier dan ook aan de wand gemonteerd. De lichtbronnen zijn zo gemakkelijker uit te wisselen. Een asymmetrische reflector zorgt 4 Vraag meer informatie aan over Sch
150 AMAXX combinaties voeden handgereedschappen en looplampen, met direct bereikbare beveiliging Pomp en hydraulische aandrijving van een Spuischuif, met AMAXX op de achtergrond Binnenvaartsluizen Volkerak de grootste van Europa voor de juiste lichtverdeling op de vloer. De onderste driehoek, de kabelruimte, bestaat uit één lange gang over de gehele lengte van de dam. Hier worden 1 x 58 Watt armaturen, deels met back-up, gebruikt. De armaturen zijn seperaat bedraad in verband met veiligheid, per laskast zijn 3 armaturen aangesloten. In totaal zijn er zo n 1200 armaturen toegepast. Er is gekozen voor conventionele VSA s omdat deze beter bestand zijn tegen zilte lucht. Om toch zoveel mogelijk energie te besparen vallen de VSA s in energieklasse B1. Vocht voert hoogtij Alle ruimtes binnen de dam kunnen bij tijd en wijle extreem vochtig zijn. Om deze reden hebben alle armaturen beschermingsgraad IP 65 en een extra M 25 wartel voor kabels voor langere afstanden en trekontlasting. De RVS klemmen zijn beter bestand tegen zout water en de EPDM dichtingen hebben een langere levensduur bij deze zware omstandigheden. Zo hebben wij een kleine bijdrage kunnen leveren aan dit fraaie stukje Hollands Glorie. De kabelruimte loopt door over de gehele lengte van de dam en wordt verlicht door 1 x 58 Watt Schuch (noodverlichting)armaturen De noodverlichting in de technische ruimtes is onontbeerlijk om in geval van nood voldoende verlichting te hebben om te bedienen uch en MENNEKES via de antwoordkaart 5
I n d e p r a k t i j k Hensel Mi - van alle markten thuis! Met tachtig terminals in eenendertig landen is Koninklijke Vopak N.V. wereldmarktleider op het gebied van onafhankelijke op- en overslag van vloeibare bulkgoederen. Op Terminal Botlek Zuid heeft Vopak meer dan 200 tanks voor opslag en distributie van diverse chemische en oliegerelateerde producten. Naar aanleiding van onderhoud en NEN 3140 keuring op Terminal Botlek Zuid moesten de verdelers voor de apparatuur voor proceshandhaving, sturing en signalering worden verbeterd. BAM Techniek Industrie uit Capelle aan den IJssel is een van de uitvoerende contractors voor deze elektrische installatie. Voorheen Hafcom nu Hensel Mi Voorheen werd gebruik gemaakt van een installatie met de alom bekende Hafcom verdelers, die sinds Vopak tankopslag in de Botlek. vorig jaar niet meer geleverd worden. Omdat Hensel al sinds jaar en dag de behuizingen voor dit systeem leverde, kon BAM techniek gewoon met dezelfde maatvoering met het Mi-systeem van Hensel werken. Een bijkomend voordeel de installateur bestelde nu ook complete railkasten en lastschakelaarkasten, zonder deze zelf samen te hoeven bouwen. Handig voor de medewerkers op locatie, alwaar geen afzuiging aanwezig is, is het ontbreken van glasvezel componenten. Vuilwaterpompen Als onderdeel van de geldende voorschriften voor bovengrondse opslagtanks (PGS 30) is de terminal voorzien van diverse lekbakken voor afvoer van regenwater of voor onverhoopt lekken. De lekbakken en tankputten hebben geen afdak en zijn daarom verplicht voorzien van een pompvoorziening voor de afvoer van vuil water. In de Hensel Mi-verdeler bevat- De beveiliging van de vuilwaterpompen vindt plaats in de Miverdeler van Hensel en de bediening daarvan is lokaal. Foto s zijn voor oplevering van het project gemaakt met een explosieveilige camera. Het Mi-systeem van Hensel kan bestaande Hafcom installaties moeiteloos vervangen 6 Vraag meer informatie aan over Hensel en MENNEKES via de antwoordkaart
Vanuit kolommen R6 t/m R8 wordt de temperatuur van de transportleidingen geregeld voor optimale kwaliteit en doorstroming van het product ten de kolommen R1 t/m R4 de beveiliging, zekeringen en automaten van acht vuilwaterpompen van diverse lekbakken. De bediening wordt lokaal gedaan met Ex bedienkasten. De linkerkant van de verdeler (L1, L2 en L3) is bestemd voor de terreinverlichting. Temperatuur Temperatuurbewaking van de opgeslagen producten is van belang in verband met de verwerkbaarheid en kwaliteit van het product. Tracingvelden voor de temperatuurbewaking zijn dan ook opgenomen in de kolommen R6 t/m R8. Met de witte, rode en groene knoppen, die staan voor paraat, storing en in bedrijf, wordt de temperatuur van de transportleidingen, laadarmen en diverse appendages geregeld. Veilige looplampen met MENNEKES De nabije omgeving van de tanks is een ex-zone en voor inspectie van de tanks moet met veilige spanning gewerkt worden. Hiervoor worden dan ook 42 Volt looplampen gebruikt met MENNEKES contactstoppen eraan. Deze worden voor inspectie aangesloten op verlengsnoeren met een MENNEKES koppeling en nog een contactstop voor de stroomtoevoer via de trafo. BAM Techniek Industrie heeft al jaren het onderhoud van deze installatie in beheer. Hun voorkeur voor materialen van goede kwaliteit is dan ook een logische keuze. TwinSafe Er bestaat veel onduidelijkheid omtrent de vraag of een 16A, 5p, 400V CEE-contactdoos gecombineerd mag worden met een niet afgezekerde Schuko -contactdoos. Dit is alleen toegestaan als de Schuko -contactdoos slechts tijdelijk wordt gebruikt (voor bijvoorbeeld handgereedschappen, verlichting en dergelijke) of voldoende beveiligd is door in de installatie aanwezige beveiligingen. Om te allen tijde zeker te zijn biedt Hateha nu de TwinSafe multiverdeeldoos waarbij de Schuko contactdoos is beveiligd met een 1p+n, 13A, C-kar installatieautomaat. Hiermee bent u er als installateur zeker van dat niet de apparatuur die op de 400V CEE-contactdoos uitschakelt door te zware belasting. Kostbare onderbrekingen van productieprocessen worden zo voorkomen. De TwinSafe is uit voorraad leverbaar tegen een voordelige prijs. Safety First JUNG App Smart Remote Met de JUNG App Smart Remote in combinatie met de Facility Pilot regelt u comfortabel en mobiel alle ruimtefuncties in uw KNX-installatie: van verlichting, jaloezieën en temperatuur tot aan de multimedia-installatie. Daarvoor hoeft u alleen de JUNG App in de itunes-store te downloaden! En samen met de Smart Remote Starterkit, die ook op deze website kan worden gedownload, verbindt u uw iphone, ipod touch en/of ipad met het KNX-systeem. De gratis App omvat een voorbeeldobject met twee visualisatiepagina s. Tegen betaling zijn licentie-uitbreidingen voor een onbeperkt aantal pagina s met de Smart Remote licenties beschikbaar. ErgoSafe Voor installateurs die regelmatig onderhoud- of reparatiewerkzaamheden uitvoeren in woningen of kantoren waar men nog woont of werkt, bieden wij de nieuwe ErgoSafe. Deze volrubberen, draagbare, verdeler heeft vier Schuko -contactdozen die beveiligd zijn met een 1p+n/ 10mA, 13A, C-kar aardlekautomaat. Bij kortsluiting zal altijd de beveiliging in de ErgoSafe uitschakelen, niet die in de meterkast. Zo bent u in alle situaties zeker van continuïteit in de installatie en voorkomt u schade aan computers of andere dure apparatuur van de klant - Safety First! N i e u w s f l i t s e n N i e u w s f l i t s e n N i e u w s f l i t s e n Vraag meer informatie aan over deze nieuwsflitsen via de antwoordkaart 7
www.hateha.nl 1. Vindt altijd uw actuele catalogus! Voor al onze merken zijn de online-catalogi altijd de meest actuele versies. Deze catalogi heeft u middels internet ook altijd bij de hand. Naast de korte omschrijving van het product vindt u hierin ook - voor zover van toepassing - technische specificaties en handleidingen. maak er gebruik van! Wij tonen u hier graag nog even de snelste weg. I n f o f l i t s e n 8 Via www.hateha.nl kunt u na het kiezen van de fabriek, in de zwarte balk kiezen voor catalogus. U komt dan direct op de catalogus van: - JUNG, Nederlands - MENNEKES, Nederlands - Hensel, Nederlands - Schuch, Duits 2. Op onze site vindt u ook specifieke informatie over: - Smart housing: Nederlands gesproken introductie in de wereld van domotica. - ENYSTAR: met deze online configurator kunt u zelf uw complete Hensel ENYSTAR verdeler samenstellen. U kunt hier naar doorklikken via de verschillende productgroepen. 3. i-help en zoekfunctie: - Meyer, Duits - Doepke, Duits - BRK, Nederlands - Hateha, Nederlands Gebruik de Hateha-site ook voor al uw vragen over onze producten. Van bedieningshandleidingen tot conformiteitverklaringen, u vindt ze hier allemaal. Met i-help kunt zoeken in reeds gestelde (technische) vragen met de antwoorden. Met de zoekfunctie kunt u op specifieke thema s of artikelen zoeken. U krijgt dan zowel de zoekresultaten van onze website en van de i-help databank als die van alle online-catalogi te zien. Zo kunt u met behulp van www.hateha.nl snel op weg geholpen worden. K o n n e k t i e s i s g e d r u k t o p m i l i e u v r i e n d e l i j k P A P I E r