Een rapport over het installeren van groepenkasten speciaal gemaakt en verspreid door 123groepenkast.nl

Transcriptie

1 15 dingen die je moet weten over het installeren van een groepenkast Een rapport over het installeren van groepenkasten speciaal gemaakt en verspreid door 123groepenkast.nl Luc Lageweg V 3.0

2 15 dingen die je moet weten over het installeren van een groepenkast Inhoudsopgave 1. Hoe staat het met de veiligheid? Wat zit er in mijn meterruimte? Wat doe ik met oude draadkleuren? Waarom zou ik mijn groepenkast vervangen? Waarom alleen een A-kwaliteit groepenkast? Welke componenten zitten in een groepenkast? Wat doet de hoofdschakelaar? Welke functie heeft de aardlekschakelaar? Hoeveel aardlekschakelaars zijn nodig? Wanneer pas ik de nieuwste normen toe? Wat is de afmeting van de meterruimte? Wanneer heb ik een aparte groep nodig? Hoeveel groepen maximaal in meterkast? Heb ik een 1- of 3-fasen aansluiting nodig? Praktische tips Een rapport over het installeren van groepenkasten speciaal gemaakt en verspreid door 123groepenkast.nl Copyright 2013 Alle rechten voorbehouden Pagina 2

3 Dit is versie 3.0 van dit rapport. Download de nieuwste versie op onze site: Disclaimer Bij het samenstellen van dit rapport is de grootste zorg besteed aan de juistheid van de hierin opgenomen informatie. Wij kunnen echter niet verantwoordelijk worden gehouden voor enige onjuist verstrekte informatie in dit rapport. Belangrijk Je mag dit rapport weggegeven aan iedereen die je maar wilt. Het rapport mag uitsluitend in deze vorm worden verspreid, het is niet toegestaan de inhoud en/of opmaak te wijzigen, of informatie uit dit rapport op een andere wijze te gebruiken. Over ons Bedankt dat je dit rapport hebt gedownload. Wij hebben jarenlange ervaring in het ontwerpen en monteren van groepenkasten. Vaak lopen wij tegen dezelfde vragen van klanten aan. Deze vragen hebben wij beantwoord in dit rapport. Mocht je zelf nog aanvullende vragen of opmerkingen voor dit rapport hebben, dan stellen wij het zeer op prijs dat je dit ons laat weten via het contactformulier op onze site Copyright 2013 Alle rechten voorbehouden Pagina 3

4 1. Hoe staat het met de veiligheid? Veilig werken is belangrijk bij het werken met spanning. De veiligheid staat voorop! Hoewel dit wellicht een open deur lijkt, is dit de belangrijkste boodschap in dit rapport. Elektriciteit kun je niet zien, kun je niet horen en kun je niet ruiken. Dit in tegenstelling tot gas. Elektriciteit kan gevaarlijk zijn, mits je de nodige veiligheidsmaatregelen in acht neemt. Schakel altijd de elektriciteit uit door de hoofdschakelaar van de groepenkast uit te zetten. Indien je aan de hoofdschakelaar van de groepenkast moet werken of de groepenkast vervangt dan is het veilig om ook de hoofdschakelaar van het energiebedrijf uit te zetten. Controleer altijd of de spanning er echt af is. Je kunt dit controleren met een deugdelijke geïsoleerde spanningszoeker. Gebruik trouwens altijd deugdelijk geïsoleerd gereedschap. Gebruik altijd deugdelijke materialen met CE keurmerk. Dit geldt voor zowel de groepenkast als de bedrading. Werk volgens het voorschrift van de fabrikant. Als deze bijvoorbeeld kabelschoenen voorschrijft, gebruik deze dan ook. Bedenk van te voren wat je plan is. Werk rustig en neem de tijd. Werk zelf niet onder spanning. Werk secuur en pas op dat je de isolatie van de bedrading niet beschadigt bij het aanstrippen. Copyright 2013 Alle rechten voorbehouden Pagina 4

5 Het energiebedrijf en de overheid stellen wettelijke eisen aan de elektrische installatie. Deze eisen zijn er niet voor niets. Zorg ervoor dat je deze eisen strikt naleeft. 2. Wat zit er in mijn meterruimte? Elektriciteit komt je huis binnen via de aansluitkast van het energiebedrijf in de meterruimte. Dit is de ruimte die voorheen meterkast werd genoemd. In de aansluitkast van het energiebedrijf zit de hoofdzekering. Deze kast is van het energiebedrijf en mag je als onbevoegde niet openen. In de nieuwste aansluitkasten kun je zelf de hoofdzekering aan- en uitschakelen. De hoofdzekering zit aan de buitenzijde van de aansluitkast. In de oudere type aansluitkasten heb je hierbij de hulp nodig van een bevoegd persoon, omdat het zegel doorgeknipt moet worden voordat de aansluitkast geopend mag worden. Let op! Je bent zelf niet bevoegd, tenzij je zelf een bevoegd persoon bent, om de verzegelde aansluitkast open te maken. Vanuit de aansluitkast loopt de bedrading naar de kilowattuurmeter om vervolgens de groepenkast in te gaan. Vanaf de groepenkast is het je eigen installatie. Je eigen installatie mag je zelf uitbreiden en vervangen, als je de hiervoor geldende normen en wetgeving in acht neemt. Copyright 2013 Alle rechten voorbehouden Pagina 5

6 3. Wat doe ik met oude draadkleuren? Oude kabels en kabels met oude draadkleuren kun je, als deze nog goed zijn, gewoon laten zitten. De fasedraad (vaak aangeduid met P) was vroeger groen en is tegenwoordig bruin. De nuldraad (vaak aangeduid met N) was vroeger rood en is tegenwoordig blauw. De aardedraad (vaak aangeduid met een antenne -symbool) was vroeger grijs en is tegenwoordig geel/groen. De zwarte schakeldraad en de blanke draad zijn gelijk gebleven. Je kunt de bestaande draden gerust doorverbinden met nieuwe draden, als je de juiste kleuren verbindt en deugdelijke lasdoppen gebruikt. 4. Waarom zou ik mijn groepenkast vervangen? Op het moment dat er ingrijpende wijzigingen plaatsvinden aan de elektrische installatie ben je verplicht om de nieuwste normen toe te passen. Vaak ontstaat dan de situatie dat de bestaande groepenkast dusdanig aangepast wordt dat het is aan te bevelen om de gehele groepenkast te vervangen. Copyright 2013 Alle rechten voorbehouden Pagina 6

7 De normen, zoals de NEN1010, van de elektrische installatie zijn in de loop van de tijd continue aangepast aan nieuwe inzichten en nieuwe beschikbare componenten. Hieronder volgt een overzicht van de grootste wijzigingen. De aanwezigheid van aardlekschakelaars in nieuwe en gewijzigde huisinstallaties is in Nederland sinds 1975 verplicht. De aardlekschakelaars van 500 ma mogen niet meer worden gebruikt en alle aardlekschakelaars van het type AC zijn niet meer toegestaan. In installaties na 1996 en sinds 1 september 2005 is het verplicht, om in woningen waarvan de bouwvergunning is afgegeven na deze datum, alle eindgroepen in de groepenkast verdeeld achter twee aardlekschakelaars van 30 ma te plaatsen (bij meer dan twee eindgroepen). Bij het aanpassen van de groepenkast ben je verplicht de nieuw te plaatsen eindgroep achter een aardlekschakelaar van maximaal 30 ma (=0,03 A) te plaatsen. In huisinstallaties mogen maximaal 4 groepen worden aangesloten achter één aardlekschakelaar. Per 1 september 2005 is een hoofdschakelaar verplicht. Zoals je ziet zijn er door de jaren heen nogal wat wijzigingen. Ook zijn componenten aan veroudering onderhevig, en zijn daardoor minder veilig. In het geval van oudere installaties is ons advies dan ook om de gehele groepenkast te vervangen. Copyright 2013 Alle rechten voorbehouden Pagina 7

8 5. Waarom alleen een A-kwaliteit groepenkast? Alleen met een A-kwaliteit groepenkast ben je er zeker van dat deze voldoet aan de Europese en Nederlandse wetgeving en normen. Momenteel zijn er ook groepenkasten van B-kwaliteit te koop. Deze groepenkasten worden soms voor een veel lagere prijs aangeboden. Echter elektriciteit kan gevaarlijk zijn. Indien een aardlekschakelaar of een automaat niet op tijd de stroom uitschakelt kan dat persoonlijk letsel of brand tot gevolg hebben. Kies daarom altijd voor een A-kwaliteit groepenkast. Wij leveren alleen A-kwaliteit groepenkasten van: ABB Eaton Hager Jouw keuze voor een merk is een kwestie van persoonlijke voorkeur. 6. Welke componenten zitten in een groepenkast? Een groepenkast bestaat uit een geïsoleerde kunststof behuizing met een deksel. De behuizing is van één of meer bevestigingsrails voorzien waarin de componenten geklikt kunnen worden. Volgens de huidige normen bevat de groepenkast in ieder geval een hoofdschakelaar, twee aardlekschakelaars en meerdere automaten. In plaats van aardlekschakelaars met maximaal vier automaten erachter, kan gekozen worden voor zgn. aardlekautomaten of ook wel alamats genoemd. Dit is een aardlekschakelaar en automaat in één behuizing. Copyright 2013 Alle rechten voorbehouden Pagina 8

9 Het voordeel hierbij is dat bij een uitschakeling alleen de bewuste groep wordt uitgeschakeld, en niet vier groepen zoals bij een aardlekschakelaar. Vaak wordt vanuit prijstechnisch oogpunt hier niet voor gekozen. Een alamat is zeker aan te bevelen bij een groep voor buitenverlichting, of buitenwandcontactdozen. In de praktijk zorgt deze groep voor een bovengemiddelde uitschakeling van de aardlekautomaat. Indien achter deze aardlekautomaat ook de groep van de koelkast of vriezer zit, dan zou het zo maar kunnen zijn dat je van vakantie terugkomt en alles is ontdooid. Een alamat zorgt er voor dat alleen de buiten -groep wordt uitgeschakeld. Naast de hoofdschakelaar, aardlekschakelaar en automaten kun je ook componenten zoals de beltransformator of een wantcontactdoos inbouwen in de groepenkast. 7. Wat doet de hoofdschakelaar? Een hoofdschakelaar van de groepenkast schakelt, zoals de naam al doet vermoeden, de gehele achterliggende installatie uit. Deze hoofdschakelaar is niet dezelfde schakelaar als de hoofdschakelaar van het energiebedrijf. Na de hoofdschakelaar van het energiebedrijf is de kilowattuurmeter aangesloten, en na de kilowattuurmeter is de hoofdschakelaar van de groepenkast aangesloten. Een hoofdschakelaar is sinds 1 september 2005 verplicht in elke groepenkast voor woningen waarvan de bouwvergunning na deze datum is afgegeven. Indien er ingrijpende aanpassingen worden Copyright 2013 Alle rechten voorbehouden Pagina 9

10 gedaan aan de elektrische installatie of de groepenkast is het ook verplicht om een hoofdschakelaar in de groepenkast te plaatsen. 8. Welke functie heeft de aardlekschakelaar? Een aardlekschakelaar is aangesloten op de hoofdschakelaar en op een aardlekschakelaar mogen maximaal vier installatieautomaten aangesloten zijn. Groepen in woningen met een overstroombeveiliging (stop/zekering) van ten hoogste 25 A waarvan wandcontactdozen deel uitmaken, moeten zijn beveiligd door een aardlekschakelaar met een nominale aanspreekstroom van ten hoogste 30 ma. In woningen moeten bij het vervangen, uitbreiden of aanpassen van de groepenkast alle groepen verplicht worden beveiligd door een aardlekschakelaar. In woningen is het verplicht om klasse A aardlekschakelaars van 30mA toe te passen. Andere types mogen niet worden toegepast! In uitzonderlijke gevallen mogen 100mA of 300mA worden toegepast. Soms worden verkeerde typen aardlekschakelaars toegepast. Er bestaan verschillende typen aardlekschakelaars met specifieke eigenschappen. Aardlekschakelaars klasse A Aardlekschakelaars klasse AC Aardlekschakelaars klasse B Aardlekschakelaar High Immunity Copyright 2013 Alle rechten voorbehouden Pagina 10

11 Deze verschillende typen zijn er in twee uitvoeringen. Elektromagnetische aardlekschakelaars Elektronische aardlekschakelaars. Voor je veiligheid ben je verplicht om alleen: Klasse A, elektromagnetische aardlekschakelaars van 30mA toe te passen. Let hierop bij het aanschaffen van een nieuwe groepenkast. 9. Hoeveel aardlekschakelaars zijn nodig? Elke nieuw aangelegde groep moet altijd worden beveiligd achter een aardlekschakelaar. Er mogen maximaal vier groepen worden beveiligd door één aardlekschakelaar. Vroeger bestond er nog onderscheid tussen zogenaamde natte en droge groepen. Daarom tref je in de wat oudere woningen stopcontacten aan zonder randaarde en zonder aardlekschakelaar. Tegenwoordig zijn alle stopcontacten verplicht beveiligd door een aardlekschakelaar. Dus ongeacht of het een natte of een droge groep is. Ook is het verplicht om minimaal twee aardlekschakelaars toe te passen. Het is veilig om de groepen van één verdieping te verdelen over beide aardlekschakelaars. Mocht één van de aardlekschakelaars aanspreken dat is er altijd nog licht op een verdieping. Copyright 2013 Alle rechten voorbehouden Pagina 11

12 10. Wanneer pas ik de nieuwste normen toe? De installatie van je woning moet voldoen aan de normen en eisen van het moment van de afgifte van de bouwvergunning. Zolang er niets aan de installatie gebeurd hoeft er ook niets aangepast te worden. Wel is het aan te bevelen om de elektrische installatie met regelmaat te keuren en te controleren op een goede werking. Niets is veiliger dan een goed werkende elektrische installatie. Pas op het moment dat er aanpassingen of uitbreidingen plaatsvinden aan de elektrische installatie dan ben je verplicht om de installatie dusdanig aan te leggen dat deze voldoet aan de laatste normen en eisen. Een belangrijk aandachtpunt is dat elke nieuw aangelegde groep wordt aangesloten op een aardlekschakelaar, klasse A, 30mA. Voor de groepenkast betekenen de nieuwste normen: In de groepenkast moet een hoofdschakelaar aanwezig zijn. In de groepenkast moeten minimaal twee aardlekschakelaars, klasse A, 30mA aanwezig zijn. Er mogen per aardlekschakelaar maximaal vier groepen worden beveiligd. Copyright 2013 Alle rechten voorbehouden Pagina 12

13 11. Wat is de afmeting van de meterruimte? De meterruimte werd voorheen ook wel meterkast genoemd. Tegenwoordig is het geen kast meer, maar een ruimte waarin de nutsvoorzieningen de woning binnen komen en in deze ruimte zijn ook de diverse meters geplaatst. De groepenkast bevindt zich ook in deze ruimte. De afmeting en de inrichting van de meterruimte zijn vastgelegd in de NEN2768. Op de website aansluitingen.nl kun u de actuele informatie vinden over de meterruimte. Let op. De nieuwe voorschriften zijn alleen van toepassing in nieuwe situaties. Mocht u vragen hebben dan kunt u het beste contact zoeken met het energiebedrijf. 12. Wanneer heb ik een aparte groep nodig? Bij uitbreidingen aan de installatie omdat er nieuwe apparaten worden aangesloten bepaald het vermogen van het nieuwe apparaat of er een aparte groep nodig is. Apparaten met een vermogen groter dan 2000 Watt mogen namelijk niet op een gezamenlijke groep. Voor deze apparaten moet dus een aparte groep worden aangelegd met een eigen installatieautomaat. Kookplaten tot een vermogen van 7300 Watt komen op een aparte kookgroep. Voor kookgroepen zijn speciale kookgroep installatieautomaten verkrijgbaar. Kookplaten boven een vermogen van 7300 Watt vereisen een 3-fasen aansluiting. Copyright 2013 Alle rechten voorbehouden Pagina 13

14 Let er bij de aanleg van een kookgroep op dat er minimaal een ¾ installatiebuis gelegd wordt, omdat er vijf draden door de buis nodig zijn. Hoewel het niet verplicht is, is het aan te bevelen om de buitengroep, op een aparte aardlekautomaat aan te sluiten. Een aardlekautomaat is een aardlekschakelaar en een installatieautomaat in één behuizing. De meeste storingen komen namelijk voor in buitengroepen, en een aparte aardlekautomaat zorgt ervoor dat de rest van de installatie niet in storing valt. Bij de aanleg van nieuwe groepen ben je verplicht om altijd een aardlekschakelaar of aardlekautomaat toe te passen. Een aardlekautomaat wordt ook wel alamat genoemd. 13. Hoeveel groepen maximaal in meterkast? Het aantal groepen in een 1 fase groepenkast is maximaal 12 groepen. Jouw type aansluiting kun je bijvoorbeeld nazien op de kilowattuurmeter. Vaak staat op de meter of het een 1 fase of een 3- fase meter betreft. Ook staat het type aansluiting op het jaaroverzicht van het energiebedrijf. In de meeste woningen is een 1 fase aansluiting voldoende. Gebruik altijd dikkere bekabeling in de groepenkast dan je gebruikt voor de achterliggende installatie. Minimaal 4 mm2 is aan te bevelen, Copyright 2013 Alle rechten voorbehouden Pagina 14

15 maar als je toch bezig bent dan is het advies om minimaal een type dikker te nemen, dus 6 mm Heb ik een 1- of 3-fasen aansluiting nodig? Voor een woning is over het algemeen een 1-fase aansluiting van 25A of 35A voldoende. De waarde van de hoofdzekering hangt af van de hoeveelheid stroom die je gelijktijdig verbruikt. Installaties tot 5500 Watt hebben vaak een 25A hoofdzekering en installaties tussen 5500 Watt en 8000 Watt hebben vaak een 35A hoofdzekering. Boven een gelijktijdig verbruik van 8000 Watt is een 3-fase aansluiting nodig. 15. Praktische tips. Voor je eigen veiligheid is het verplicht om een aardlekschakelaar regelmatig te testen. Doe dit bijvoorbeeld maandelijks als je toch al de meterstanden opneemt. Voel dan ook gelijk of één of meerder automaten erg warm wordt. Als dit zo is dan is het verstandig om de oorzaak te achterhalen voordat er brand kan ontstaan. Bij alle werkzaamheden aan de groepenkast is het sterk aan te bevelen om alle schroeven voor de zekerheid aan te draaien. Dus ook de schroeven die je niet hebt gebruikt. Door trillingen of warmte kunnen schroeven los komen te zitten. Laat door een deskundige de installatie nameten. Een goede veiligheidsaarde en goede meetwaarden zijn een extra zekerheid voor een goede en veilige installatie op dat moment. Copyright 2013 Alle rechten voorbehouden Pagina 15

16 Roep altijd de hulp van een deskundige in als je er zelf niet uitkomt. En werk altijd veilig, dus spanningsloos en goed gereedschap. En als laatste, koop alleen kwaliteitsproducten. Deze zijn vaak iets duurder, maar je bent er zeker van dat de componenten voldoen aan alle veiligheidseisen. Copyright 2013 Alle rechten voorbehouden Pagina 16