DOOR AANHOUDEND SUCCES OPNIEUW VERLENGD! NÚ T/M JANUARI

Vergelijkbare documenten
Ik beschouw het als een voorrecht om daaraan als bestuurslid mee te hebben mogen werken.

GRAPHIC DESIGN PRINT & PUBLISHING ONLINE

Notulen van de Algemene Ledenvergadering van de 3 October Vereeniging Leiden d.d. 16 mei 2013 Locatie: Aanwezig: Afwezig 1.

3 October Vereeniging

THE DR3AM THE AMERICAN DR3AM.

B en W. nr d.d BB nr Onderwerp Vaststelling evenementenkalender 3 oktoberviering 2013

Notulen van de Algemene Ledenvergadering van de 3 October Vereeniging Leiden d.d. 6 mei 2016 Locatie: Aanwezig: Afwezig 1.

Oranjevereniging Middenmeer

061140_feestwijzer#24.indd :05:33

Nieuws van de Week nr. 5 Vrijdag 30 januari 2015

Activiteiten programma De Meerstede December 2015

EEN ONVERGETELIJKE REIS DOOR DE MAGISCHE WERELD VAN KERSTCIRCUS AHOY HOOGGEËERD PUBLIEK

JAARVERSLAG Leiden ontspanje. Dames en heren, waarde leden en ereleden,

Sportdag Hartenaas. De schoolgids vindt u op onze website.

Vooraf: Erick van Zuijlen, commissaris commissie PR zet namens de Vereeniging vrijwilligers Joke Brussee en Nico Massaar in het zonnetje.

In dit bulletin: Ouderavond: Een kijkje in de keuken, met blik op de toekomst 2.0!

CULTUUR EN ONDERNEMERSCHAP ONTMOETEN ELKAAR BIJ DIT PRACHTIGE FESTIVAL

jaargang 18 nummer 5 oktober 2015 Uitnodiging

Jaargang 21, Maand: juli INFO

Notulen van de Algemene Ledenvergadering van de 3 October Vereeniging Leiden d.d. 8 mei 2015 Locatie: Aanwezig: Afwezig 1.

Richard. Groenendijk. Mariska. van Kolck. Ben. Cramer L.A. The Voices. 14 december 2015 Spoorwegmuseum Utrecht

28 augustus Vreedzame school. Nieuw meubilair groep 3. Lydia

feestwijzer#12.indd :54:04

tje Aan de ouders/verzorgers van Godsdienst.

Natuurlijk doet u het omdat u het leuk vindt maar u dient er ook een aantal andere zaken mee zoals:

Nummer 15 2 april 2015

PROGRAMMAOVERZICHT SCHALKHAAR LIFE! 2013

SPROOKJES. THEATER Met otto, elle of izzi! SPORT EN SPEL KNUTSELEN. Dit is een voorbeeld boekje van een GROEN recreatiewerk programma.

Stads strand. Winkelcentrum Het Rond Houten. 27 juni t/m 26 juli elke dag open!

Namens het team van basisschool de Bongerd wensen wij u alvast hele fijne kerstdagen en een goed en gezond 2016!

Het VTV organiseert in de zomervakantie allerlei leuke activiteiten waar zowel kinderen, jongeren als volwassen aan kunnen deelnemen.

ENQUETE POPCULTUUR IN NOORD-LIMBURG voor podia

Herema State. Dienstverlening voor senioren

Aanvang : uur uur. Natuurlijk zijn er weer vele leuke prijzen te winnen!!! Jij komt toch ook?

Kunt u deze mail niet goed lezen? Bekijk dan de webversie. Wilt u geen s meer ontvangen? Klik hier om u direct uit te schrijven.

Daar komt de boegieman!

Sponsor-informatiemap. Wereld Dans- en Muziekfestival SIVO Odoorn

Werkdagen Vrije tijd Op de maandag is Vrije tijd gesloten, de Leenderij is op deze dag wel open.

Nieuwsbrief 31 juli t/m 6 augustus 2017

Programma mini-feestweek 2017


Vrijdag 14 september is er Smashsoos. Smash treedt het eerste uur op. Daarna is er gewone soos.

Taptoe Middelkoop Duiven

Beste ouders/verzorgers van kinderen van De Waterkant,

plaats Brasserie De Meelfabriek De Zijlstroom, Zijldijk 28 kosten 2,50 aanmelden Pluspunt; voor 20 juni

NIEUWSBRIEF. 3 Juni 2012

Animatie. Groetjes het animatieteam en een poot van Lukkie de Leeuw. Programma

Agenda december - januari NIEUWSBRIEF NR 11 JAARGANG 4 19 December donderdag Alle groepen kerstviering

Busselnieuws. Busselnieuws. 18 juni Het Busselnieuws! Agenda. We hebben nieuws over de toekomst! Jarigen. Musical groep 8. Alvast gefeliciteerd!

Nieuwsbrief 16, 28 april 2015

Nieuwsbrief 17 december 2015 Het einde van het jaar..

De Lustrumcommissie maakt hierbij met veel genoegen het programma bekend ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van onze golfclub.

Trouwen in Putten Tijdstippen

INFORMATIE BULLETIN 29 augustus 2015 WEEKOVERZICHT

Nieuwsbrief november 2012

Oranjevereniging Wilsum

Februari/Maart 2016 Activiteiten commissie A.N.B.O. afdeling Wemeldinge:

Nieuwsbrief oktober Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag Zondag. 1. Kinderboekenweek. en Juffendag

Nieuwsbrief CliëntAanZet

T KLEPPERTJE BASISSCHOOL DE ZEVENSPRONG. Nummer 9 jaargang 16 verschijnt iedere twee schoolweken op de website pag.

Weert 600 jaar stad. Sponsorbrochure 2014

Nieuw Nederlands Peil Nieuwsbrief 3 24 september 2013

Waar staan wij voor?

Activiteiten programma De Meerstede Mei 2015

Recreatieprogramma. Zomervakantie week 32 6 augustus Tm 13 augustus

DEZE WEEK: Beste ouders en kinderen,

U BENT. Bij EWR krijgt u het juiste antwoord op uw vragen die te maken hebben met: elektriciteit water stadsverwarming C.A.I.

Lollystokjes of een prop Maak geen rommel, ruim het op. Appelschillen, lege zakken Doe het in de AFVALBAKKEN!

Benieuwd naar concerten & evenementen in De Bolder? Kies. foto 2. Kies. foto 1. Kies. foto 3. Evenementenkalender Vivium De Bolder

Leuk dat je meedoet aan de Zomerspelen van dit jaar! Als je dit gele boekje goed leest, weet je alvast iets over de leuke week die je zult hebben.

Wat kan ik voor u doen?

Werkdagen Vrije tijd Op de maandag is Vrije tijd gesloten, de Leenderij is op deze dag wel open.

Nieuwsbrief Stichting Buurtschap Strijp

SCHITTER - (BL)INGETJES INFOBULLETIN JAARGANG 8 UITGAVE

Kerst en Oud & Nieuw bij Bartiméus Doorn 2017: programma vrijetijdsbesteding

Vanavond extra avondprogramma! Niet vergeten! tot uur. VANAVOND EEN UITGAVE VAN VAKANTIESPELEN KRIEBELDAM DE KRIEBELDAMMER

OWG - NIEUWS. Jubbega - Hoornsterzwaag. Herfst Website: Kamer van Koophandel Jaargang 2 nummer 1

Mantelzorg & mantelzorgondersteuning

ALGEMENE ORANJEVERENIGING BAFLO. Programmaboekje 2018

Programma Summerfun 2014

20 november Beste ouders/verzorgers,

Pasteur reizen VOOR U HET VERTROUWDE ADRES. VERHUUR VAN LUXE TOURINGCARS voor elk gezelschap maken wij een programma op maat

Nieuwsbrief nummer 7 1 December 2015 Pagina 1 van 5

obssprinkels Nieuwsbrief obssprinkels Openbaar onderwijs Koedijkslanden & Berggierslanden Meppel Nr september 2015

Activiteitenaanbod zorgcentrum De Bogen

KBO Activiteitenprogramma

Voor de ouders/leerlingen van Daltonschool Talentrijk - vrijdag 02 okt nr. 3

Nieuwsbrief april e jaargang nr. 1

. Verzoek om deze nieuwsbrief door te sturen aan andere mogelijk geïnteresseerden.

Nieuwsbrief Tom-bus ***BELANGRIJK*** Programma Februari 2017

Vakantie-activiteiten. Agenda tot Bollenstreek

Nieuwsbrief Prot. Chr. Basisschool De Hoeksteen nummer 5 4 november Postbus BA Voorthuizen

Activiteiten programma De Meerstede december 2016

PR-team, stand van zaken

nieuwsbrief Dit leest u in deze nieuwsbrief:

Korte impressie van vereniging JOL-Bergerhof voor het jaarverslag 2015

Sponsor-informatiemap. SIVO dans- en muziekfestival Odoorn 30 e Festival 30 juli t/m 3 augustus 2014

Activiteitenaanbod zorgcentrum De Bogen

Nieuwsbrief CliëntAanZet Regio Waardenlanden

Transcriptie:

www.3october.nl

IN SAMENWERKING MET MEDIAPARTNER IN SAMENWERKING MET MEDIAPARTNER Fotografi e: Joris van Bennekom DOOR AANHOUDEND SUCCES OPNIEUW VERLENGD! NÚ T/M JANUARI BOEK SNEL: WWW.SOLDAATVANORANJE.NL I 0900 1353 IN NOV/DEC/JAN OOK MATINEEVOORSTELLINGEN OP WOENSDAG THEATERHANGAAR VLIEGVELD VALKENBURG BIJ LEIDEN (45 cpm)

Programma viering 2012 1 september t/m 2 oktober ma. t/m vr. 10.00 18.00 uur za. 10.00 17.00 uur Servicepunt KOORNBruGSTEEG (trouwstraatje) 3 september t/m 3 oktober Historisch twitteren, via @3oktober_live Maandag 17 september 11.00 13.30 uur Kaartuitgifte t.b.v. Seniorenvoorstelling uitsluitend voor leden CENTRALE HAL STADHUIS Dinsdag 18 september 11.00 13.30 uur Voor leden en niet-leden kaartuitgifte t.b.v. Seniorenvoorstelling. CENTRALE HAL STADHUIS Woensdag 19 september 19.30 uur Oefenen van de koraalliederen HOOGLANDSE KERK Donderdag 20 september 16.30 21.00 uur Inschrijving haring & wittebrood en hutspotmaaltijd WAAGGEBOUW, AALMARKT Donderdag 27 september 10.00 18.00 uur De 3 October Vereeniging op rondtour bij verstandelijk gehandicapten Zondag 30 september 09.45 17.00 uur 3 Oktober haring en wittebrood jeugdvoetbaltoernooi DOCOS DOCOS SPORTCOMPLEX 09.45 17.00 uur Hutspot bridgedrive DENKSPORTCENTRUM LEIDEN, ROBIJNSTRAAT 10.30 12.45 uur Seniorenvoorstelling (1e voorstelling) STADSGEHOORZAAL BREESTRAAT

14.00 16.15 uur Seniorenvoorstelling (2e voorstelling) STADSGEHOORZAAL BREESTRAAT 15.00 uur Historische lezing ACADEMIEGEBOUW RAPENBURG 15.30 18.30 uur jazz bij de Burcht BURCHTPLEIN KOETSHUIS DE BURCHT Maandag 1 oktober 13.00 14.30 uur Minikoraal FESTIVAL PLAZA GARENMARKT 20.00 uur De Spaanse hoer door Fields of Wonder DE BURCHT Dinsdag 2 oktober 10.00 16.00 uur Rondgang rust en verpleeghuizen 13.00 02.00 uur Lunapark SCHUTTERSVELD PARKEERTERREIN RONDOM MOLEN DE VALK LAMMERMARKT NIEUWE BEESTENMARKT BEESTENMARKT RIJNSBURG- ERSINGEL STATIONSPLEIN 13.00 00.00 uur Historische kermis HET PIETERSKERKPLEIN 13.00 00.00 uur Feestelijke Warenmarkt TOEVOERWEGEN LUNAPARK 15.74 uur Voor niet-leidse horloges is dit 16.14 uur Opening: ENERGYA HOOGLANDSE KERK 17.00 18.30 uur Hutspotmaaltijd HOOGLANDSE KERKGRACHT 18.30 19.30 uur Bespeling Stadhuiscarillon 19.30 uur Taptoe 20.00 uur De Spaanse hoer door Fields of Wonder DE BURCHT 20.30 22.30 uur 3 October Pleintaptoe FESTIVAL PLAZA GARENMARKT 22.45 02.00 uur Swingend de nacht in met Session en een optreden van Paul Turner FESTIVAL PLAZA GARENMARKT

Programma viering 2012 Woensdag 3 oktober 07.00 uur Reveilll-je STADHUISPLEIN 07.30 09.30 uur uitreiking Haring & Wittebrood DE WAAG AALMARKT 08.00 uur Koraalmuziek VAN DER WERFPARK 08.00 18.00 uur Vlootschouw, nautische markt en muziek bij de historische haven KORT GALGEWATER (BIJ MOLEN DE PUT) 08.30 09.30 uur Bespeling Stadhuiscarillon 09.00 01.00 uur Lunapark schuttersveld parkeerterrein rondom molen de valk lammermarkt nieuwe beestenmarkt beestenmarkt rijnsburgersingel stationsplein 09.00 23.00 uur Feestelijke Warenmarkt TOEVOERWEGEN GROOT LUNAPARK 09.00 23.00 uur Historische Kermis HET PIETERSKERKPLEIN 09.30 13.00 uur Kinderplein T GERECHT 10.00 uur Herdenkingsdienst PIETERSKERK 10.00 12.00 uur Stedelijk museum de Lakenhal 10.00 13.00 uur Straattheater FESTIVAL PLAZA GARENMARKT 13.00 uur Grote Optocht: Hollandsch Glorie 13.00 15.00 uur Rood wit fotowedstijd TIJDENS DE OPTOCHT 14.30 15.30 uur Stamppot KINDERDAKTUIN LUMC 14.30 22.00 uur Muziek op het Festival Plaza FESTIVAL PLAZA GARENMARKT 15.00 16.30 uur Polsstokverspringen STEENSCHUUR VAN DER WERFPARK 20.00 uur De Spaanse hoer door Fields of Wonder DE BURCHT 23.30 uur Vuurwerk ANKERPARK/ZIJLSINGEL Belangrijke mededeling voor het bezoekende publek. De ervaring heeft ons geleerd dat op bepaalde momenten tijdens de 3 oktoberviering een evenemententerrein VOL kan zijn. Als de politie dat bepaald heeft, volg dan goed de aanwijzingen op van zowel de politie als de aanwijzingen die op de matrixborden worden gezet. www.3october.nl 9

Feestwijzer voor de honderd-en-negentiende feestviering van de Secretariaat: Postbus 32014 2303 DA Leiden Telefoon: 071-5324724 Email: secretariaat@3october.nl Website: www.3october.nl Twitter: @3october Historisch Twitteren @3Oktober_Live Facebook: facebook.com/drieoctober Colofon De Feestwijzer 2012 is een uitgave van de 3 October Vereeniging Leiden Oplage: 15.000 exemplaren Advertenties: Commissie PR Redactie: Jacowies Surie, Eric Filemon, Tineke Schutte, Martijn du Prie, Mieke van Ulden, Charles Schulpen, Ariela Netiv Eindredactie: Jacowies Surie, Marjolein Hettinga, Saskia Koek Fotografie: Emile van Aelst, Peter Schipper, D Andrea en de Leidse Amateurfotografen Vereeniging Vormgeving, ontwerp omslag en opmaak: Buro Azeta Druk: Groen Media, Leiden 10 www.3october.nl

Voorwoord van de nieuwe voorzitter Leidens Ontzet, een unieke Hollandsche traditie Elk jaar is het herdenken en vieren van Leidens Ontzet een gebeurtenis waar velen sinds 1574 met hart en ziel aan deelnemen. Ik kan stellen dat de viering van Leidens Ontzet zeker een van de meest bijzondere stedelijke tradities in Nederland is. De 3 October Vereeniging wil ook in 2012 nu voor de 119e keer met veel plezier vorm geven aan deze unieke traditie. In deze Feestwijzer het uitgebreide programma dat het resultaat is van vele inspanningen van allen die direct bij de Vereeniging zijn betrokken. En let wel: het wordt allemaal georganiseerd door vrijwilligers. De actieve inzet van de gemeente Leiden, de verschillende hulpdiensten en de financiële ondersteuning door sponsoren bevestigen dat er een groot draagvlak is voor dit unieke volksfeest. Als nieuwe voorzitter zie ik het als een uitdaging om ons feest in stand te houden. Met de steun van onze ruim 14.000 leden gaat dat zeker lukken! De 3 October Vereeniging ziet het ook als een opdracht om een balans te blijven vinden tussen continuïteit en vernieuwing. Alleen dan kan deze unieke traditie Leids cultureel erfgoed een blijvend onderdeel van de samenleving in Leiden en regio blijven. Dit jaar is het thema Hollandsch Glorie. Met een knipoog kunnen we naar onszelf en onze gebruiken kijken. Kortom: er valt weer veel te beleven tijdens Leidens Ontzet 2012. Van harte wens ik iedereen een goed Ontzet toe! Michiel Zonnevylle Voorzitter 3 October Vereeniging www.3october.nl 11

Sfeervol à la carte restaurant en diverse stijlvolle zalen voor elke gelegenheid Hoge Morsweg 140, 2332 HN Leiden 071-57 65 000, www.engelbertha.nl GLAS IN LOOD Amphoraweg 5 2332 ED Leiden Tel. 071-531 83 23 Fax 071-5313443 info@jilleba.nl www.jilleba.nl

Inhoudsopgave 6 Vereniging gegevens en Colofon 7 Voorwoord door de voorzitter van de 3 October Vereeniging 11 Samenstelling bestuur en commissies van 3 October Vereeniging 14 Archief 16 Lid worden van de 3 October Vereeniging 19 Servicepunt 20 Historisch Twitteren 21 Kaartuitgifte Muzikale Voorstelling voor Senioren 21 Oefenen van de Koraalliederen 23 Inschrijving Haring & Wittebrood en Hutspotmaaltijd 25 De 3 October Vereeniging op Rondtour bij verstandelijk gehandicapten 27 Seniorenvoorstelling 31 Historische lezing 33 Jazz bij de Burcht 33 Festival Plaza 35 Minikoraal 36 Rust en Verpleeghuizen 36 Feestelijke Warenmarkt 37 Lunapark & Historische Kermis 41 Openingsvoorstelling 42 Hutspotmaaltijd 44 Stadhuiscarillon 45 Taptoe 48 3 Oktober Pleintaptoe 49 Swingend de nacht in met Session 51 Reveilll-je 52 Uitreiking Haring & Wittebrood 55 Koraalmuziek 57 Kinderplein 58 Herdenkingsdienst 59 Straattheaterfestival 62 Grote Optocht : Hollansch Glorie 73 Stamppot theater voorstelling voor de patiëntjes van de Kinderafdeling van het LUMC 74 Muziek op het Festival Plaza 76 Polsstokverspringen 77 Vuurwerk 79 3 October Artikelen 81 3 Oktober Haring & Wittebrood Jeugdvoetbaltoernooi 83 Hutspotbridgedrive 83 De Spaanse Hoer 84 Vlootschouw, nautische markt en muziek bij de Historische Haven 85 Rood - Wit wedstrijd 87 Museum de Lakenhal 89 De Geuzen van Boisot 90 Het 3 October Gilde 91 Door de 3 October Vereniging georganiseerde feesten 94 Koraalliederen 96 Leids volkslied www.3october.nl 13

Rijnsburgersingel 61 Postbus 2100 2301CC LEIDEN 071 5 685 685 info.leiden.rijn@meeus.com www.meeus.com restaurant Allemansgeest Hofweg 55 2451 LP Voorschoten tel.: 071-5764175 Flip en Nicole Lucie www.allemansgeest.nl wenst u een fijn 3-oktober www.koolmoes.nl

3 October Vereeniging Leiden OPGERICHT 13 MEI 1886 Erevoorzitter H.J.J. Lenferink (Henri), Burgemeester van Leiden Ereleden L.M.M. Heruer (Rens) L.C.M. Kallenberg (Lodewijk) W.J. Laman (Wim) M.J.M. du Prie (Max) a.a.f.m. de Jong (André) J. Karstens (Jan) H.A.M.M. Meijer (Har) P.G.J. van Sterkenburg (Piet) Bestuur van de 3 October Vereeniging M. Zonnevylle (Michiel), voorzitter J.J.I.M. van der Velden (Jurgen), secretaris A.G.M. van der Poel (Bart), penningmeester G. van Rooij (Guido), praeses collegii LSV Minerva H. van Baalen (Henriëtte) E. Filemon (Eric) H.L.J. Kamps (Rik) E.J. van Klaveren (Bettina) A.H. Netiv (Ariela) M. du Prie (Martijn) K.H.N. Schulpen (Charles) Evenementencommissie H.L.J. Kamps (Rik), voorzitter F. de Jong (Frouke), secretaris R.H. Breedveld (Ruud) P.J. Bunnig van den Ameele (Nel) G.B.M. Gerritsen (Gerard) F. Hoff (Froana) J. Knipmeijer (Janet) C. van Kooperen (Thea) A.C. Meester (Arjan) w.a.b. van der Pluijm (Wim) T.M. Schutte (Tineke) T.A. Trippenzee (Tjerk) M.P.A. van Wetten (Marieke) Commissie Herdenking E. Filemon (Eric), voorzitter A.J. Lucas-Remijn (Anneleen) C. Schollaardt (Christel) E. Simons (Ellen) S.A.M. Spijkerman (Sandra) T.A. Trippenzee (Tjerk) R.J. Veldhuyzen van Zanten (Rutger) www.3october.nl 15

Optocht en Taptoecommissie H. van Baalen (Henriëtte), voorzitter A.H. Netiv (Ariela), vice-voorzitter A.A.E. Bakker (Ton) E.M. van Dam (Eva) B.K.M. Drenth (Bernadette) C. de Geus (Christiaan)* Y. Gunter-Bosman (Yanthe) M. Hettinga (Marjolein)* L. Hollander (Laila) L. Janssen (Loek) H. Kuijers (Hidde) L. de Kort (Len) R. Kraayeveld (Ronald) a.p.j. Lek (Ralph) J. S. D. Mieog (Sven) S.M. de Moor (Suzanne) A.J. van Nimwegen (Alexander) F. Rijkens (Femke) A.F. van Sterkenburg (Arnoud)* J. Surie (Jacowies) M. van Ulden (Mieke) M. Vreeken (Martin) *dagcommissaris Commissie PR E.J. van Klaveren (Bettina), voorzitter A.H. Netiv (Ariela), vice-voorzitter A. Kooijman (Anneke) A.C. Meester (Arjan) M. van Sandick - Sopers (Moniek) M. van Ulden (Mieke) E.W.M. van Zuylen (Erick) Commissie Ledenwerving en Ledenadministratie E.J. van Klaveren (Bettina), voorzitter J.J.I.M. van der Velden (Jurgen), vice-voorzitter W.M. Boogert (Wilma) H.N.T. Hoogwout (Niek) M. In der Maur (Marcel) Commissie Protocol J.J.I.M. van der Velden (Jurgen), voorzitter H.L.J. Kamps (Rik) K.H.N. Schulpen (Charles) Commissie Haring & Wittebrood en Hutspot K.H.N. Schulpen (Charles), voorzitter J.E.C. van Arkel (Jorg) A. Bijlsma (Alfred) a.w.h.m. Elderhorst (Ton) C. Faassen (Casper) N. Griffioen (Claas) A.L. de Jong (Bert) H.J. Ladan (Hans) O.A.M. Langezaal (Oscar) B. van Leeuwen (Bart) J. Myjer (Jochem) G.G. Persijn (Guido) W.A.B. van der Pluim (Wim) R. Schenk (Ronald) F. Simons (Frans) R.J. Veldhuyzen van Zanten (Rutger) G.J. Wisse (Gerard) C. de Wit (Christiaan) A.P. Young (Adrian) S. Zeilstra (Schelte) 16 www.3october.nl

Commissie van bijstand uitreiking Haring De partners van de erevoorzitter, de ereleden en de bestuursleden, eventueel aangevuld met de partners van de leden van de Magdalena Moons Vereeniging. Commissie Lunapark M. du Prie (Martijn), voorzitter K.J. de Vries (Kasper) Commissie Rust en Verpleegtehuizen K.M. Vermeer van der Poel (Karin) A.I. van der Velden-Scheer (Annet) Partners van de bestuursleden Archiefcommissie L.M.M. Heruer (Rens), voorzitter E.F. van Tol-Kok (Everdien) Vertegenwoordiging in Stichting Geuzen van Boisot M. Zonnevylle (Michiel), voorzitter H.L.J. Kamps (Rik) K.H.N. Schulpen (Charles) Vertegenwoordiging in Stichting 3 October Gilde Mw. H. van Baalen (Henriëtte) E. Filemon (Eric) M. du Prie (Martijn) www.3october.nl 17

Archief 3 OCTOBER VEREENIGING Het archief van de 3 October Vereeniging beoogt een complete verzameling te zijn van alles wat met het beleg en ontzet van Leiden en met de herdenking en viering ervan in verband staat. Uiteraard is het sinds 1886 ook het archief van de Vereeniging zelf. De collectie is gedeeltelijk ondergebracht bij het Regionaal Archief in Leiden. Regelmatig wordt een beroep gedaan op het archief ten behoeve van onderzoek, voordrachten en publicaties. Om de bekendheid met de rijke inhoud van het archief te vergroten en de gebruiksmogelijkheden uit te breiden, is in de afgelopen jaren een geheel vernieuwde inventaris (beschrijving van de inhoud) opgesteld. Doelstelling is om de inhoud van het rijke verenigingsarchief bekend te maken bij en beschikbaar te stellen aan een groter publiek. Bijdragen aan de collectie (boeken, foto s, dia s, tijdschriftartikelen, films, videomateriaal, voorwerpen of bijdragen in nog andere (digitale) vorm) zijn altijd van harte welkom. Het archief ontvangt de bijdragen meestal en graag als schenking, maar beschikt ook over een klein budget voor eventuele aankopen van zeer bijzondere aard. De archivaris krijgt graag tips die kunnen leiden tot uitbreiding van de collectie. Het archief ontving ook dit jaar weer bijdragen in verschillende vorm. Het navolgende overzicht is een keuze uit de grote hoeveelheid schenkingen: E. van Aelst (Leidse Glibber) digitale fotoverzameling viering 2011 N.J. Bavelaar foto s feestviering 2011 F. Brocken (Leiderdorps Weekblad) foto s feestvieringen mw. I. de Bruyne-Schilde bundel Koraalmuziek (1926) E. Filemon e.a. materialen lustrumcommissie 2011 C. Griffioen div. materialen F. Hemelop jubileumpostzegels (en verwante stukken) 18 www.3october.nl

mw. L. van der Laan (via L. Kallenberg) bestuursinsigne hr. W. v.d. Laan (voorzitter 1923-1950) F. Lucie menukaarten 2011 C. Mentink (en eega) jaardocumentatie 2011 mw. A. Ponsen diverse stukken F. Rijksen privéarchief; boeken Studio Vandersteen e.a. stukken m.b.t. uitgave Suske en Wiske diverse bronnen stukken m.b.t. Vereeniging Magdalena Moons, 3 October Gilde en Geuzen van Boisot diverse (anonieme) personen diverse bijdragen (w.o. Feestwijzers, bundels Koraalmuziek, foto s, krantenberichten en voorwerpen) Het verenigingsarchief heeft meegewerkt aan diverse onderdelen van de Lustrumviering 2011 ( Vrijheid Verlicht t.g.v. 125 jaar 3 October Vereeniging). Vanuit die samenwerking is veel materiaal voor het archief beschikbaar gekomen, in een aantal gevallen ook materieel van derden (bijvoorbeeld deelnemers aan de inzamelingsactie van De Lakenhal in het kader van de jubileumtentoonstelling). Deze en alle andere, niet vermelde, welwillende schenkers wordt van harte dank betuigd! L.M.M. (Rens) Heruer archivaris Steenschuur 13 2311 ES Leiden www.3october.nl 19

Lid worden van de 3 October Vereeniging Sinds 1886 organiseert de 3 October Vereeniging jaarlijks de viering van Leidens Ontzet. Een enorme inspanning, want de Kermis, de Grote Optocht, de Taptoe, de Evenementen, de Herdenking en nog veel meer wordt allemaal door vrijwilligers van de 3 October Vereeniging georganiseerd. Gelukkig krijgt de vereniging hierbij veel steun. De gemeente Leiden helpt met de inrichting en veiligheid. Het bedrijfsleven helpt met de organisatie van vele extra optredens, financiële schenkingen en sponsoring. Maar het allerbelangrijkst zijn natuurlijk de duizenden Leidenaren die dit alles mogelijk maken doordat ze lid zijn geworden van de 3 October Vereeniging. Jong en oud, arm en rijk, van geboorte of import; bijna 14.000 mensen steunen dit feest met minimaal 7,50 per jaar. De 3 October Vereeniging heeft uw steun hard nodig. Financieel, maar ook als persoon. Alleen een grote vereniging kan het feest in stand en de historie levend houden en het 3 oktobergevoel uitdragen. Alle leden ontvangen deze Feestwijzer per post. Dit boekje exclusief voor leden bevat het gehele feestprogramma en de teksten van de Koraalzang. Verder wordt op 2 oktober voor de leden een hutspotmaaltijd georganiseerd op de Hooglandsekerkgracht. De bonnen voor de Hutspotmaaltijd kunt u krijgen tijdens de Inschrijving voor het Haring & Wittebrood op donderdag 20 september in de Waag. Senioren die lid zijn, komen met voorrang in aanmerking voor de gratis toegangskaarten voor de Seniorenvoorstelling in de Stadsgehoorzaal. Leden van de Vereeniging worden ook uitgenodigd voor de jaarlijkse Algemene Ledenvergadering in mei. Er zijn 3 soorten lidmaatschappen: Persoonlijk lidmaatschap vanaf 7,50 per jaar U krijgt de Feestwijzer en heeft recht op twee hutspotbonnen. Gezinslidmaatschap voor 25,00 per jaar U krijgt de Feestwijzer en heeft recht op hutspotbonnen voor alle gezinsleden 20 www.3october.nl

Persoonlijk lidmaatschap voor het leven voor éénmalig 157,40 U krijgt de Feestwijzer, heeft recht op twee hutspotbonnen en ontvangt éénmalig een welkomstpakket met 3 October Vereeniging artikelen. Aanmelden als lid kan telefonisch: 071-5324724 via de website: www.3october.nl schriftelijk: naar de Ledenadministratie 3 October Vereeniging, Antwoordnummer 10411, 2300 WB Leiden (postzegel is niet nodig). Vermeld: (1) achternaam en voorletters; (2) geslacht; (3) adres met postcode en woonplaats; (5) geboortedatum; (6) e-mailadres, (7) telefoonnummer; (8) het gewenste lidmaatschap. M. Zonnevylle Drie Octoberstraat 3 1886 OV Leiden Lid voor het leven # 14.103 Ledenpas 2012 www.3october.nl 21

leidend in communicatie productie Rooseveltstraat 12 2321 BM Leiden Postbus 1132, 2302 BC Leiden Telefoon (071) 579 75 00, Fax (071) 532 33 18 info@groenmedia.nl, www.groenmedia.nl

Servicepunt Koornbrugsteeg 1 september t/m 2 oktober maandag t/m vrijdag 10.00 18.00 uur zaterdag 10.00 17.00 uur Voor informatie over alle festiviteiten, cadeaulidmaatschappen, adreswijzigingen staan wij u persoonlijk te woord in het servicepunt aan het Trouwstraatje. Dit jaar kunt u hier 3 October artikelen kopen om het feest compleet te maken. Afgelopen jaar waren ze uitverkocht, maar dit jaar zijn ze er weer: de witte 3 October sjaals, de liederenbundel, Van der Werffsleutelhanger, het nieuwe artikel een tegel briefkaart en nog vele andere artikelen. U bent van harte welkom! www.3october.nl 23

Historisch Twitteren 1574 Na een maandenlange Spaanse belegering lijkt de bevrijding van Leiden nabij. Maar honger verdrijft de moed uit de harten van de Leidenaren. Stadssecretaris Jan van Hout ziet met lede ogen toe hoe steeds meer stadgenoten zich willen overgeven. Buiten de stad probeert Louis de Boisot met zijn geuzenvloot de Spanjaarden te verdrijven, maar het water dat hij nodig heeft om zijn leger te vervoeren, wil maar niet komen. Ondertussen gaat het gerucht rond dat de Prins van Oranje gestorven is aan de pest. Het ziet er niet best uit voor de stad. Volg de laatste maand van de belegering van Leiden live via Twitter. Jan van Hout doet verslag vanuit de stad en Louis de Boisot bericht over zijn oprukkende geuzenvloot. Vanaf 3 september tot en met 3 oktober Twitteren de 3 October Vereeniging, het Leidsch Dagblad en het Regionaal Archief Leiden vanuit het verleden over Leidens Ontzet. Volg Jan van Hout en Louis de Boisot via twitter: @3Oktober_Live

Kaartuitgifte Muzikale voorstelling voor Senioren CENTRALE HAL STADHUIS Maandag 17 september, 11.00 13.30 uur (uitsluitend voor leden) Dinsdag 18 september, 11.00 13.30 uur (voor leden en niet-leden) Op zondag 30 september vindt in de Stadsgehoorzaal de Seniorenvoorstelling plaats. Dit jaar zijn er twee voorstellingen. Zie voor het programma verder in deze feestwijzer pagina 29. Voor de Seniorenvoorstelling dient u in het bezit te zijn van een toegangskaart. De kaartuitgifte vindt plaats in de centrale hal van het Stadhuis. Voor leden van de 3 October Vereeniging zijn de kaarten gratis. Neem uw lidmaatschapskaart 2012 mee die u heeft ontvangen bij deze Feestwijzer. Maximaal 2 kaarten per lidmaatschap. Niet-leden betalen 7,50 per kaart. U kunt ook ter plekke lid worden van de Vereeniging (voor hetzelfde bedrag) en twee toegangskaarten gratis krijgen. Oefenen van de Koraalliederen HOOGLANDSE KERK Woensdag 19 september, 19.30 uur Op woensdagavond 19 september om 19.30 uur gaan we onder de bezielende leiding van Wim de Ru weer oefenen voor de Koraalmuziek in de prachtige historische Hooglandse kerk, waar we helemaal in de stemming kunnen komen voor het echte Koraalzingen op 3 oktober. Drie orkesten: de Christelijke Muziek en Showband Concordia, Die Schlusselstadter Musikanten en de harmoniekapel Werkmans Wilskracht zetten ons weer op de goede noten. Na de eerste oefeningen wordt in de pauze een drankje aangeboden door de 3 October Vereeniging. Na de pauze laat Wim ons de liederen nog eenmaal zingen. Vervolgens leggen we een bloemstuk op het gedenkteken van oud-burgemeester Pieter Adriaanz van der Werff. Komt allen naar de kerk om dit bijzondere spektakel mee te maken. De kerk is groot genoeg om u allen te ontvangen! De liederen zijn dit jaar: nr. 6 Geluckig vaderland nr. 7 O Nederland let op uw zaak nr. 5 O ghij stadt van Leyden nr. 2 Leiden, stad van mijn hart (Leids volkslied) nr. 11 Het lied van Koppelstock nr. 16 Waar de blanke top der duinen nr. 14 Mijn land nr. 9 Lof zij den helden (Hymne) nr.23 Wilhelmus van Nassouwe www.3october.nl 25

Voor prestatie en garantie Boommarkt 11 2311 Ea LEidEn 071 514 45 22 Pieterskerkgracht 20, 2311 SZ Leiden tel: 071-5125111, fax 071-5143046 e-mail: info@hoppezak / website: www.hoppezak.nl Wij verzorgen niet alleen de kleding voor de optocht! Ook voor uw eigen themafeest kunt u bij ons terecht.

Inschrijving Haring & Wittebrood en Hutspotmaaltijd WAAGGEBOUW, AALMARKT Donderdag 20 september, 16.30 21.00 uur Als u iets niet mag missen, dan is het wel de uitreiking van Haring & Wittebrood! Bent u woonachtig of geboren in Leiden? Kom dan op donderdag 20 september naar De Waag voor de traditionele inschrijving van Haring & Wittebrood. Voor velen de eerste happening op weg naar 3 oktober. De uitreiking van Haring & Wittebrood is een van de oudste tradities van de 3 October Vereeniging. In de altijd gezellige Waag kunt u aan onze trouwe inschrijvers uw bestelling opgeven. Het is wel noodzakelijk dat u een bewijs van uw verbondenheid met Leiden kunt overhandigen, zoals uw trouwboekje, rijbewijs of ander identiteitsbewijs. Maar het meest overtuigend is natuurlijk een bewijs van lidmaatschap van onze 3 October Vereeniging. Dit bewijs is de lidmaatschapskaart die u bij de Feestwijzer heeft ontvangen. Als lid van de 3 October Vereeniging kunt u zich op 20 september ook inschrijven voor de Hutspotmaaltijd op de Hooglandse Kerkgracht op dinsdag 2 oktober. Een geweldig evenement dat ieder jaar groter en groter wordt. Per lidmaatschap heeft u recht op maximaal twee hutspotbonnen. Wilt u meer bonnen bemachtigen? Dat kan door nieuwe (gezins)leden aan te brengen, want ook alle nieuwe leden komen in aanmerking voor gratis hutspotbonnen. U kunt lid worden van onze Vereeniging door u aan te melden op de website www.3october.nl, door een schriftelijke aanmelding bij het secretariaat van onze vereniging of door u te melden bij onze stand in De Waag tijdens de inschrijving van Haring & Wittebrood. Zie ook pagina 18. www.3october.nl 27

De 3 October Vereeniging op rondtour bij verstandelijk gehandicapten Donderdag 27 september, tussen 10.00 en 18.00 uur Na het grote succes van vorig jaar gaan we ook dit jaar weer met een touringcar van Beuk en chauffeur Hans op bezoek bij een aantal instellingen in de regio Leiden. Op alle plekken waar de bus stopt, wordt het feest met muziek, clowns en een verrassingsoptreden! Daarnaast krijgt iedereen nog een leuke herinnering aan onze komst. Deze tour wordt mogelijk gemaakt door het 3 October Gilde en een bijdrage van Zorg en Zekerheid en is uitsluitend bestemd voor deelnemers uit de doelgroep en hun begeleiders. Via nieuwsbrieven vanuit de locaties voor verstandelijk gehandicapten wordt men op de hoogte gebracht. Heeft u geen nieuwsbrief ontvangen, neem dan contact op met: Thea van Kooperen Professorenpad 21 2313 TA Leiden Tel. 071-5310872 E-mail: kooperen@casema.nl www.3october.nl 29

2 & 3 oktober 2012 van 20:00 tot 02:00 van 15:00 tot 00:00 www.opdenieuwerijn.nl Op de Nieuwe Rijn wordt mogelijk gemaak door:

Seniorenvoorstelling STADSGEHOORZAAL BREESTRAAT Zondag 30 september 1e voorstelling van 10.30 tot 12.45 uur 2e voorstelling van 14.00 tot 16.15 uur Gezien de grote belangstelling voor de Seniorenvoorstelling in vorige jaren heeft de 3 October Vereeniging besloten om dit jaar twee voorstellingen te houden. Zoals bekend was in eerste instantie deze jaarlijks terugkerende activiteit voor leden en voor zover er nog kaarten over waren, konden ook niet-leden een plaats bemachtigen. Vorig jaar moest de Vereeniging vele geïnteresseerden teleurstellen. De toegangskaarten vlogen weg. Het is daarom dat nu gekozen is voor twee voorstellingen. Wij hopen hiermee tegemoet te komen aan de steeds toenemende vraag voor kaarten van leden en niet-leden naar deze populaire activiteit. De niet-leden betalen 7,50 p.p. voor een toegangskaart. Indien u bij de kaartverkoop ter plekke lid wordt van de 3 October Vereeniging (voor dit zelfde bedrag!) dan krijgt u de kaart uiteraard gratis. www.3october.nl 31

110 juh?! Stevensbloem 45 071-53 16 031 stevensbloem@globereisburo.nl Facebook: GlobeReisburoStevensbloem Leiden Doezastraat 30 071-51 33 941 doezastraat@globereisburo.nl Facebook: GlobeReisburoCebuto www.globereisburo.nl - twitter.com/globeleiden

Het programma Bij het betreden van de Stadsgehoorzaal wordt u verwelkomd door het vrolijke muzikale gezelschap Er Welt een Traan. Het programma wordt geopend met een optreden van het orkest De Stalen Band. Zij spelen een prettig in het gehoor liggend repertoire van herkenbare muziek uit vervlogen jaren. U krijgt ongetwijfeld de neiging om mee te zingen. Dat moet u dan ook zeker doen! Hierna volgt een optreden van de Leidse Alley Girls; nou ja girls? Zij zingen dat het een lieve lust is en zullen u vast kostelijk vermaken met hun geweldige act. In de pauze krijg u van de 3 October Vereeniging een drankje aangeboden. Het programma wordt vervolgd met een optreden van het orkest De Stalen Band. Tenslotte presenteren wij u een vrouw die geen verdere toelichting behoeft. Imca Marina verzorgt een optreden met songs die u vast bekend in de oren klinken. Ook hier nodigen wij u uit om voluit mee te zingen. Kaarten voor deze twee voorstellingen worden uitgegeven op maandag 17 september in de Centrale hal van het Stadhuis tussen 11.00 en 13.30 uur (uitsluitend voor leden van de 3 October Vereeniging) en dinsdag 18 september tussen 11.00 13.30 uur (zowel voor leden als niet-leden). www.3october.nl 33

Vakmanschap en kwaliteit voor een scherpe prijs Admiraal Banckertweg 23, 2315 SR Leiden Postbus 2309, 2301 CH Leiden Telefoon: (071) 522 29 19 E-mail: info@duprie.nl Website: www.duprie.nl Restauratie Renovatie Utiliteitsbouw Woningbouw Projectontwikkeling Uw belang VAN V.O.C. NAAR FLEX BV Ons werk Advocaten Notarissen

Historische lezing ACADEMIEGEBOUW RAPENBURG 73 Zondag 30 september, 15.00 uur Sinds 1997 organiseert de 3 October Vereeniging samen met de Universiteit een jaarlijkse lezing over een aan het Leids Beleg en Ontzet gerelateerd onderwerp. De historische lezing wordt dit jaar voor het eerst door twee personen gehouden: Ariela Netiv (1962) en Chrystel Brandenburgh (1975). Ariela Netiv studeerde middeleeuwse geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Na een opleiding aan de Rijksarchiefschool werkte ze bij het gemeentearchief Rotterdam, het Algemeen Rijksarchief (nu Nationaal Archief) en het archief van Leiden. Zij geeft sinds 1999 leiding aan het Regionaal Archief Leiden. Sinds 2007 maakt zij ook deel uit van het bestuur van de 3 October Vereeniging. Chrystel Brandenburgh studeerde pre en protohistorie aan de Universiteit Leiden. Na haar afstuderen werkte zij voor een archeologisch project in de Betuweroute en daarna vijf jaar bij de gemeente Breda. Sinds 2003 is zij stadsarcheoloog voor de gemeente Leiden. Zij adviseert over het behoud en onderzoek van ons ondergrondse erfgoed, publiceert over archeologisch onderzoek in de stad en geeft richting aan dat onderzoek. Beide auteurs werken nu hard aan de vorming van een erfgoedcentrum van Leiden en omstreken, waarin uniek in Nederland het Regionaal Archief, Monumenten & Archeologie samen de geschiedenis belichten. Titel: (Mooier dan) de werkelijkheid. Het beleg van Leiden in archief, beeld en bodem. Toelichting: Hoe weten we eigenlijk wat er precies gebeurd is tijdens het beleg? Waar staat dat geschreven? Wie heeft dat opgeschreven en waarom? Hoe zijn deze stukken in Leiden terecht gekomen? Kloppen de kaarten die er van het beleg zijn wel met de archeologische sporen? Het antwoord op deze vragen vormt het onderwerp van de lezing van dit jaar. Toegang: Belangstellenden zijn van harte welkom. Een toegangskaart is, zolang de voorraad strekt, op zondag 30 september vanaf 14.00 uur gratis op te halen in het Academiegebouw (Rapenburg 73). De zaal is open vanaf 14.30 uur. Boekje: Het boekje met de tekst van de lezing is direct na afloop van de lezing verkrijgbaar. Daarnaast is het te bestellen via het secretariaat van de 3 October Vereeniging. Er zijn tevens exemplaren van de lezingenboekjes uit voorgaande jaren beschikbaar. Schriftelijke bestellingen graag richten aan: 3 October Vereeniging, Postbus 32014, 2300 DA Leiden of secretariaat@3october.nl www.3october.nl 35

Appearance matters www.azeta.nl

Jazz bij de Burcht BURCHTPLEIN KOETSHUIS DE BURCHT Zondag 30 september, 15.30 18.30 uur Ook Jazz bij de Burcht is de afgelopen jaren uitgegroeid tot een echte 3 oktoberklassieker. De 3 October Vereeniging heeft ook dit jaar weer fantastische bands weten te boeken, met een zeer uiteenlopend repertoire, van klassieke jazz tot soul jazz; kortom jazz voor iedereen! Het optreden begint om 15.30 uur. Wij hopen op een swingende middag, waarbij vele beentjes van de vloer zullen gaan met de Delftse Big Band Let s Swing als de hoofdact. Houdt u rekening met een beperkt aantal zitplaatsen. Zelfs de regen kan geen spelbreker zijn omdat het plein dan zal worden overdekt. Festival Plaza Garenmarkt Ook dit jaar bouwen we het Evenementenplein op de Garenmarkt weer om tot Festival Plaza, nu met een andere uitstraling. Gedurende drie dagen wordt een groot aantal verschillende evenementen georganiseerd voor jong en oud. Op maandag 1 oktober barst het feest los met het populaire Minikoraal. Zie voor verdere programmering de uitklapper voorin de Feestwijzer. www.3october.nl 37

Als ondernemer steekt u veel tijd in uw bedrijf. Maar levert uwenergie wel het gewenste resultaat op? Heeft u een goede balans tussen inspanning en inkomen? Wij ondersteunen u bij het bereiken van een sterke financiële basis, gekoppeld aan fiscaal advies. Zodat u zich bezighoudt met uw kernactiviteiten en het maximale overhoudt aan uw inspanningen. Dat noemen wij resultaat boeken. Meer weten? Maak een afspraak. In een vrijblijvend gesprek bekijken we graag onze mogelijkheden voor uw onderneming. Papiermolen 1 Postbus 3111 2301 DC Leiden T. 071-568 06 21 F. 071-523 63 56 info@vawaccountants.nl

Minikoraal FESTIVAL PLAZA GARENMARKT Maandag 1 oktober, 13.00 14.00 uur Doelgroep: kinderen uit het basisonderwijs in de Leidse regio In 1993 werd voor de eerste keer de Minikoraal georganiseerd als onderdeel van de honderdste viering van het beleg en ontzet van Leiden door de 3 October Vereeniging. In de Groenoordhallen zongen 800 leerlingen uit de groepen 7 en 8 van het basisonderwijs hun keeltjes schor onder leiding van Pieter van der Werff. Dit zou een éénmalig onderdeel van de viering zijn. Het succes zorgde ervoor dat het bestuur besloot de Minikoraal tot een vast onderdeel van de viering te maken. In 2012 gaan we met de Minikoraal voor de twintigste keer van start. Dit evenement is zeer populair bij scholen en ouder publiek in Leiden en omliggende gemeenten. Er doen nu jaarlijks 3000 kinderen en vele volwassenen mee aan de Minikoraal, nog steeds onder leiding van Pieter van der Werff die graag elk jaar van zijn sokkel komt om de kinderen te begeleiden en het verhaal rond het beleg en ontzet van Leiden te vertellen. Het thema dit jaar is Hollandsch Glorie. Het zicht op de Minikoraal is voor het omringend publiek als vanouds weer uitstekend. www.3october.nl 39

Rust en Verpleeghuizen Dinsdag 2 oktober, 10.00 16.00 uur Zoals elk jaar bezoeken de partners van de bestuursleden kort voor de 3 oktoberviering de rust en verpleeghuizen in Leiden. Onder het genot van een kopje koffie of thee met gebak wordt alvast een voorschotje genomen op het komende feest en worden de nodige herinneringen opgehaald. Traditiegetrouw wordt de bewoners ook een kleine attentie aangeboden. Feestelijke Warenmarkt STATIONSWEG, 2e BINNENVESTGRACHT, STEENSTRAAT, BLAUWPOORTSBRUG, TURFMARKT, OUDE SINGEL, NIEUWE MARE EN LANGE MARE Dinsdag 2 oktober, 13.00 21.00 uur Woensdag 3 oktober, 09.00 00.00 uur Op weg naar de kermis en terug: lekker slenteren langs de honderden kramen van de feestelijke warenmarkt. Daar komt u uw vrienden en bekenden tegen en vindt u altijd wel iets van uw gading. Natuurlijk ook veel lekkernijen en etenswaar zoals de vet glimmende paling, de overheerlijke druiven en de traditionele banaan met slagroom! En wat te denken van een paar mooie kamerplanten? Op 3 oktober horen ze erbij en tijdens deze feestelijke warenmarkt kunt u er weer heel wat mensen mee zien sjouwen! 40 www.3october.nl

Lunapark SCHUTTERSVELD PARKEERTERREIN RONDOM MOLEN DE VALK LAM- MERMARKT NIEUWE BEESTENMARKT BEESTENMARKT RIJNSBUR- GERSINGEL STATIONSPLEIN Dinsdag 2 oktober, 13.00 02.00 uur Woensdag 3 oktober, 09.00 01.00 uur Kermis in Leiden: een beleving! Eén van de drukst bezochte onderdelen van de 3 oktoberfeesten is de kermis. De voorbereidingen beginnen vrijwel direct na afloop van 3 oktober. Vanaf dat moment worden plannen gemaakt voor het komende jaar. Het is de grootste najaarskermis van ons land. Dit jaar duurt de kermis twee dagen. De geschiedenis van de kermis gaat terug tot de middeleeuwen en past daarom zo goed bij de herdenking van het Ontzet van Leiden in 1574. In de loop der jaren heeft de kermis zich ontwikkeld van een jaarmarkt met optredens van artiesten tot een pretpaleis. En nog steeds komen er nieuwe attracties bij. Zo is het vertrouwde spookhuis Thriller dit jaar extra griezelig. En ook de Cakewalk met de bewegende bruggen, rolmatten en glijbanen op het Schuttersveld is zowel voor de toeschouwer als voor de deelnemer een prachtige attractie. www.3october.nl 41

Voor de hele familie In veel families is de kermis hét onderwerp van gesprek. Of je nu kind of (groot)ouder bent, er is voor iedereen wel iets leuks. De Leidse kermis is net als alle jaren spannend en vol verrassingen. Na het succes van vorig jaar is de historische kermis terug op het Pieterskerkplein met attracties die in grootvaders tijd ook op de kermis stonden, bij voorbeeld de vliegbom. Van Polyp tot Booster Maxx Voor de durfals is wegens het succes van vorig jaar de Booster MAXX, weer op de Lammermarkt aanwezig. Daar staat ook New York New York, de wereld van glijbanen, rollende trottoirs en wat al niet meer. Zowel in het Europa Reuzenrad als in de torenzweefmolen Around the World heb je een schitterend uitzicht op het centrum van Leiden en op de wijde omgeving. De Super Mouse voor achtbaanfanaten staat net als andere jaren weer op de Beestenmarkt. Kermis is feest voor iedereen. De kinderen moeten de draaimolen meemaken, de jeugd de botsauto s en de hele familie het reuzenrad. Voor de kinderen is dit jaar niet alleen de draaimolen met de houten paarden, maar ook de Buggy. Daar rijd je in een auto door een denkbeeldig woestijnlandschap. Al jaren een vertrouwde gast op het Schuttersveld is Reis door Toverland. Verder zijn er de minicars: zelfbestuurbare autootjes. 42 www.3october.nl

Altijd prijs! Kermis in Leiden is niet alleen draaien en zwieren, maar ook een gokje wagen bij één van de vele spelletjes zoals Kleurenspel of de Kamelenrace en natuurlijk het foto schieten. Ook de inwendige mens wordt niet vergeten: oliebollen, nougat, suikerspinnen, popcorn, snacks enz. Plezier en vertier, twee dagen lang. Niet voor niets staat de Leidse kermis hoog in de Top 100 van de Tradities. Kermis moet je beleven, meemaken en ondergaan. En als je het eenmaal hebt meegemaakt, kom je ieder jaar terug. Alles mag, niets moet. Kortom, de Leidse kermis is altijd de moeite waard. Veel plezier! De attracties zijn te vinden op: Schuttersveld Parkeerterrein rondom molen De Valk Lammermarkt Nieuwe Beestenmarkt Beestenmarkt Rijnsburgersingel Stationsplein EHBO: Stationsplein Langegracht Toiletten: Schuttersveld bij de brug over de Rijnsburgersingel, parkeerterrein molen De Valk achter het reuzenrad, hoek Nieuwe Mare bij de kindermolen. Historische kermis PIETERSKERKPLEIN Dinsdag 2 oktober, 13.00 00.00 uur Woensdag 3 oktober, 09.00 23.00 uur Wegens succes geprolongeerd: de historische kermis met de attracties die in grootvaders tijd ook al op de kermis stonden. Kunnen we eindelijk meemaken waar onze (groot)ouders nog steeds over praten! Leuke spelletjes zoals de vliegbom. Wat het is, dat moet u zelf maar gaan zien op het Pieterskerkplein. www.3october.nl 43

Opening: ENERGYA HOOGLANDSE KERK Dinsdag 2 oktober, 15.74 uur, (voor niet-leidse horloges is dit 16.14 uur) Na de spectaculaire, vurige openingsvoorstelling op de Apothekersdijk in het lustrumjaar 2011, kiest de Evenementencommissie dit jaar weer voor een verrassende invulling op een typisch Leidse locatie. Dit jaar nodigen wij alle Leidenaren uit om samen de 3 oktoberviering van 2012 te starten aan de voet van de Hooglandse Kerk (zijde Middelweg). Waar we vorige jaren weer en wind buiten trotseerden, verkiezen we dit jaar een warm onthaal in de Hooglandse kerk. Laat u verrassen door uniek, krachtig, betoverend dans en muziektheater in een wederom speciaal voor Leiden gecomponeerde show. Een voorstelling waarbij verschillende disciplines samen komen en het publiek meeneemt in een sfeer van hoge energie. Na de openingsvoorstelling kunt u aanschuiven bij de Hutspotmaaltijd die vanaf 17.00 uur begint op de Hooglandse Kerkgracht. www.3october.nl 45

Hutspotmaaltijd HOOGLANDSE KERKGRACHT Dinsdag 2 oktober, 17.00 18.30 uur De sfeerrijke Hooglandse Kerkgracht is een uitstekende locatie voor de traditionele Hutspotmaaltijd voor de leden van de 3 October Vereeniging. Het is beslist een van de mooiste grachten van Leiden waar de avondschemer extra sfeer brengt. De 3 October Vereeniging is dan ook maar wat trots dat juist op deze gracht de hutspotmaaltijd plaatsvindt. Ieder jaar worden meer bodempjes gelegd en weer of geen weer, de echte Leidenaar laat zich een gratis maaltijd natuurlijk niet ontglippen. Kom op 2 oktober naar de Hooglandse Kerkgracht om te genieten van dit culinaire hoogstandje dat met de grootste zorg en uit verse ingrediënten wordt bereid. Let op! De Hutspotmaaltijd is voorbehouden aan leden van de 3 October Vereeniging. Als u dat (nog) niet of niet meer bent, kunt u zich hiervoor aanmelden (zie pagina 18 in deze Feestwijzer). U kunt ook lid worden tijdens de inschrijving voor Haring & Wittebrood op 20 september tussen 16.30 uur en 21.00 uur in De Waag aan de Aalmarkt. 46 www.3october.nl

Bent u wèl lid van onze 3 October Vereeniging? Meldt u zich dan tijdens de inschrijving van Haring & Wittebrood ook aan voor de Hutspotmaaltijd met het bijbehorende glaasje. Let op: per lidmaatschap krijgt u maximaal 2 hutspotbonnen. Laat deze smakelijke start van het feest der feesten ook dit jaar niet aan uw neus voorbij gaan. Er is immers geen 3 oktober zonder hutspot! Ook dit jaar is de Hutspotmaaltijd financieel geadopteerd door het 3 October Gilde, waardoor de kas van de 3 October Vereeniging in belangrijke mate wordt ontzien. Het 3 October Gilde bestaat uit ondernemingen die het 3 oktoberfeest een warm hart toedragen en dat tonen door de bestemming van gelden aan specifieke doelen die met de viering samenhangen. Op deze wijze staan de deelnemende ondernemingen dicht bij het Leidens Ontzetfeest en bij het feestvierende publiek. C T O B E R G I L D O 3 L E I D E N E ONDERNEMER S MET EEN LEID S HAR T www.3october.nl 47

Bespeling Stadhuiscarillon Dinsdag 2 oktober, 18.30 19.30 uur Woensdag 3 oktober, 08.30 09.30 uur Hoog boven alles uit stort de beiaard van het Stadhuis zijn vrolijke klanken over de stad uit, zowel op taptoe-avond als in de vroege morgen van 3 oktober. Het programma van de beiaardier is weer een mengeling van eigentijdse en vaderlandse liederen. Het Leidse carillon staat bekend om zijn heldere klankkleur. De kundigheid van de beiaardier is echter minstens zo belangrijk. Het stadhuiscarillon wordt bespeeld door talentvolle leerlingen van de Nederlandse Beiaardschool in Amersfoort. Kwaliteit is verzekerd! 48 www.3october.nl

Taptoe Een lint van licht Route: Kaasmarkt, Pelikaanstraat, Haarlemmerstraat, Prinsessekade, Kort Rapenburg, Breestraat, Steenschuur (oostzijde), Van der Werfpark, Doezastraat, Jan van Houtkade, Geregracht (Jan van Houtmonument) Dinsdag 2 oktober, 19.30 uur Betekenis van de taptoe De Taptoe wordt gehouden om Prins Willem van Oranje, Pieter Adriaensz. van der Werff, Jan van Hout, Jan van der Does en Louis Boisot te eren. Defileren Bij het standbeeld van Van der Werff en het Jan van Houtmonument worden kransen gelegd. Bij het defileren langs deze monumenten wordt verenigingen verzocht de vaandels te doen neigen en te zorgen voor een correcte houding van de deelnemers. Deelnemers en medailles Tot de Taptoe worden uitsluitend officieel erkende verenigingen uit Leiden toegelaten. Politieke propaganda of het meevoeren van attributen die dit beogen is niet toegestaan. Het bestuur heeft het recht om groepen die de goede gang van zaken in de weg zouden kunnen staan, niet tot de Taptoe toe te laten of uit de stoet te verwijderen. Zoals ieder jaar start de Taptoe bij daglicht en eindigt in het donker. Toch blijft de oproep aan de deelnemers om op eigen creatieve wijze gestalte te geven aan het vaste Taptoe-motto: Een lint van licht door Leiden. De Taptoe en Optochtcommissie deelt ook dit jaar taptoe-medailles uit. www.3october.nl 49

Opstelling en aanlooproute De taptoe wordt opgesteld op de Kaasmarkt. Verenigingen die aan de Taptoe wensen deel te nemen, treden uitsluitend via de Middelweg aan en nemen vervolgens in volgorde van aankomst een plaats in tussen de dranghekken. Het is niet toegestaan om tevoren met enkele leden een plaats te reserveren op de Kaasmarkt; groepen moeten in het geheel aantreden. De winnaars van de Joppenszprijzen van 2011 openen de Taptoe van dit jaar. Voor hen is wèl een plaats gereserveerd op de Kaasmarkt. De eerste prijs ging in 2011 naar Judoteam De Eendracht, de tweede prijs naar Chr. Gymnasiekvereniging Jahn en de derde prijs naar Hong Ying Centre of Excellence for Chinese Sports & Culture. Deelnemende muziekverenigingen treden aan via de Koppenhinksteeg. Majoretten-korpsen dienen zelf voor muzikale begeleiding te zorgen, anders worden zij niet tot muzikale deelnemers gerekend. Tijdens de Taptoe mag onder geen enkele voorwaarde worden gestopt voor het geven van een show. Het is toegestaan om met de hand voortbewogen materieel mee te voeren, waarbij rekening dient te worden gehouden met smallere doorgangen in de route. De Taptoe is niet geschikt voor praalwagens. In verband met de veiligheid van deelnemers en toeschouwers is het meevoeren van dieren en open vuur niet toegestaan. Het meevoeren van vlaggen, vaandels, lampions e.d. ter verhoging van het feestelijk karakter van de stoet wordt wel op prijs gesteld! 50 www.3october.nl

Ontbinding De ontbinding van de Taptoe vindt plaats na de kruising Geregracht- Levendaal, op de brede rijbanen van de St. Jorissteeg. Dit betekent dat bij het Jan van Houtmonument niet wordt stil gestaan. Links aanhouden Levendaal, kruising St. Jorissteeg. Let op: Haal uw kinderen op in de St. Jorissteeg, dus voorbij het Levendaal, niet ervoor! Dit in verband met de verkeersveiligheid. Taptoeprijs De Optocht en Taptoecommissie looft drie prijzen uit aan deelnemende verenigingen die haar doelstellingen op de beste wijze in de Taptoe tot uiting laten komen. De drie prijzen zijn resp. 455, 345 en 230 euro. De beoordeling geschiedt door een onafhankelijke jury. De namen van de winnaars worden getoond tijdens de Grote Optocht op 3 oktober. De winnaars ontvangen op 2 oktober na 22.00 uur telefonisch bericht. De prijzen worden op een nader te bepalen plaats en tijd uitgereikt. Het reglement van deze Joppenszprijs is op aanvraag verkrijgbaar via het secretatiaat van de Vereeniging. VERTREK VAN DE STOET: 19.30 UUR PRECIES De ware taptoedeelnemers houden zich aan de richtlijnen die hiervoor zijn. Het ware taptoepubliek zoekt een plaatsje langs de route en mijdt de Kaasmarkt! www.3october.nl 51

3 October Pleintaptoe FESTIVAL PLAZA GARENMARKT Dinsdag 2 oktober, 20.30 22.30 uur De Pleintaptoe is uitgegroeid tot één van de meest bekende taptoes in Nederland en heeft zodoende een eigen publiek en een landelijke aantrekkingskracht. Dit jaar wordt de Pleintaptoe gehouden op 2 oktober, direct na de verenigingstaptoe, het Lint van Licht. Leiden heeft in de Nederlandse muziekwereld een unieke positie, geen enkele andere stad of dorp in ons land heeft namelijk drie orkesten die in de topklasse show opereren. Wij zijn trots dat wij alle drie de orkesten in het programma hebben staan. Op de Garenmarkt zullen naast een gastorkest de Leidse orkesten Amigo, K&G-senioren en K&G-junioren voor eigen publiek een wervelend showprogramma presenteren. Traditiegetrouw neemt om 20.30 uur het derde orkest van K&G het voorprogramma voor haar rekening. De aanvang van de taptoe is 21.00 uur. Presentatie: Grietina Bouma. 52 www.3october.nl

Swingend de nacht in met Session FESTIVAL PLAZA GARENMARKT Dinsdag 2 oktober, 22.45 02.00 uur Een professionele, allround feest- en coverband, bestaande uit negen enthousiaste, zeer ervaren muzikanten. Session speelt bekende, recente, feestelijke hits, classics, dance, rock en Nederlandstalig repertoire, met maar één doel: het dak moet eraf! En dat laatste gaat bij ons vast lukken... Een show van Session betekent: high energy, meeslepend, interactief, dansbaar, verleidelijk, trendy en vooral Feest! We hopen u allemaal te zien op 2 oktober op de Garenmarkt. En dat is nog niet alles: om de avond compleet te maken, hebben we één van de meest opvallende verschijningen van de laatste editie van The Voice of Holland: Paul Turner. Dit feestbeest zet Festival Plaza een half uur voor middernacht op stelten. www.3october.nl 53

Griffioen precious presents feliciteert Het is 3 OctOber, de kachel mag weer aan! bel nu nog voor een OnderHOudsafspraak met 071-57 66 580 Of kijk Op de site. (aanbieding geldt vanaf 1-9-2012) De Sitterlaan 72 2313Sitterlaan TS Leiden T: 071-5128710 De 72 De Sitterlaan 72 2313 TS-- 5128711 Leiden E: info@gezinuswolf.nl F: 071 2313 TS Leiden T: 071 5128710 De Sitterlaan 72 2313 TS- 5128711 Leiden E: info@gezinuswolf.nl F: 071

Reveilll-je STADHUISPLEIN Woensdag 3 oktober, 07.00 uur Wat zou een 3 oktoberviering zijn zonder de traditionele opening door de reveille om 7.00 uur s ochtends op het Stadhuisplein? En natuurlijk is dat vroeg opstaan, maar we verwachten een grote opkomst. En als dan om 7.00 uur precies de majoor tamboer van de Franciscus Band Leiden de reveille heeft geblazen, zingen we zoals altijd ons Nederlandse Volkslied, gevolgd door een aantal andere prachtige oud- Hollandse liederen, waaronder ons prachtige Leidse Volkslied: Leiden, stad van mijn hart. Daarna gaan we als vanouds met zijn allen de ommegang door het hart van de stad maken, aangevoerd door de FBL. Misschien lukt het om daarbij dit jaar een oude traditie te laten herleven: het springen van de fontein bij de visbrug. Als u wilt weten wat dat inhoudt, moet u zeker naar de reveille komen! Wij verwachten een spetterend begin van de dag en hopen u dan ook in groten getale te mogen begroeten om onze stedelijke feestdag in stijl te laten beginnen. www.3october.nl 55

Uitreiking Haring & Wittebrood DE WAAG AALMARKT Woensdag 3 oktober, 07.30 09.30 uur Het mooiste onderdeel van 3 oktober is ongetwijfeld de uitreiking van Haring & Wittebrood. Rechtgeaarde Leidenaren weten dat er geen 3 oktober gevierd kan worden, als niet eerst de Haring & Wittebrood zijn opgehaald, hoe laat het de avond ervoor ook geworden is. Het is zelfs een ware sport geworden om als eerste bij De Waag te zijn. Wanneer je deze wedstrijd wilt winnen, moet je niet alleen van goede, maar vooral van vroege huize komen. Want hoewel De Waag pas om 7.30 uur haar poorten opent, staan de eerste Leidenaren al om 5.00 uur te wachten. De ochtendkoude wordt getrotseerd en verhalen van eerdere uitreikingen worden uitgewisseld. Er worden schattingen gedaan naar de hoeveelheden haring en de aantallen Geusjes. En soms zelfs kleine weddenschappen aangegaan. Onze haringmeester, de heer Griffioen, heeft ons uitgelegd dat dankzij het goede voorjaar de haring beter is gegroeid dan in andere jaren. De haring is daardoor vetter en dus ook zwaarder. 56 www.3october.nl

Ook wanneer u niet van haring houdt, is de uitreiking in De Waag feest. Het zou namelijk zo maar kunnen dat u getuige bent van een optreden van onze tonnières (de dames aan de haringtonnen). Zij kunnen spontaan op de tafels te gaan dansen. Uiteraard bent u ook dit jaar van harte uitgenodigd om, wanneer u Leidenaar van geboorte bent of er woont, gebruik te maken van deze feestgave. Hiervoor dient u zich wel op donderdag 20 september in te schrijven. Ook de inschrijving vindt traditioneel in De Waag plaats (zie pagina 23). Voor wie moeite heeft met het snijden (schoonmaken) van de haring staat buiten de top van het Katwijks haringsnijdersgilde. Terwijl u wacht, maken zij uw haring schoon. De haringen en de Geusjes worden aangeboden door de Stichting Geuzen van Boisot. Deze groep van grote ondernemers uit de Leidse regio heeft zich verbonden om de activiteiten van de 3 October Vereeniging financieel te ondersteunen. Guinness Book of Records In 2011 vestigde de 3 October Vereeniging met haar jaarlijkse Haringuitreiking het wereldrecord Grootste Zeebanket. Op deze foto reikt official Jack Broakbank onder toeziend oog van burgemeester Lenferink het certificaat van het Guinness Book of Records uit aan Charles Schulpen, voorzitter Haring & Wittebrood Commissie. www.3october.nl 57