Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET 16 december 2016 De visie van een studiebureau Integratie en technisch-economische optimalisatie van de systemen: illustratie aan de hand van 3 voorbeelden Piotr W. Kowalski MK Engineering
DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE De oorsprong van de (meer)kost van systemen identificeren De impact op de uitvoering en op de exploitatie verminderen Illustratie aan de hand van 2 uitgewerkte voorbeelden
PLAN VAN DE UITEENZETTING I. Systemen en duurzaamheid? II. III. Inplanting van systemen Regenwaterbeheer IV. Verwarming: gecentraliseerd of individueel?
I. SYSTEMEN EN DUURZAAMHEID? Systemen verbruiken: middelen kosten of meerkosten in de verschillende fasen van de levenscyclus: Productie Installatie Exploitatie Onderhoud Ontmanteling Bron: www.apartmenttherapy.com
I. SYSTEMEN EN DUURZAAMHEID? 3 thema s als voorbeeld: Oorsprong en optimalisering van de kosten van systemen volgens: de architecturale omgeving: Voorbeeld van de organisatie van de sanitaire kern voor een wooncomplex de keuze van het type oplossing: Alternatieve methodes voor het beheer van regenwater op het perceel Gecentraliseerde of individuele verwarmingsinstallaties?
II. INPLANTING VAN SYSTEMEN Bron: MK Engineering
II. INPLANTING VAN SYSTEMEN Impact van architecturale keuzes 1. Installatiekosten Oppervlakteverlies: 0,3 m x 0,4 m x 2 niveaus = 0,24 m² 0,24 m² x 1.200/m² = 288 Toename van de netlengten voor systemen (AW, KW, SWW,) AW: 3 m x 2 niveaus x 35 /m² = 210 KW: 3 m x 2 niveaus x 45 /m² = 270 SWW: 3 m x 2 (V/R) x 2 niveaus x 60/m² = 720 meerkost installatie = 1.488! (+ metselwerk) verbruik van materialen en investeringsbudget!
II. INPLANTING VAN SYSTEMEN Impact van architecturale keuzes 2. Energiekosten Energieverbruik: Verhoging van verliezen in SWW-lussen 3 m x 2 (V/R) x 2 niveaus met thermische isolatie = 750 kwh th /jaar Te compenseren EPB-prestatieverlies hernieuwbare energie: +/- 2,5 m² PV-pannelen +/- 600 bijkomende investeringen TOTAAL meerkost (inst. + energie) = +/- 2.100!!! (+/- 10/m²)
II. INPLANTING VAN SYSTEMEN Impact van architecturale keuzes Conclusies en aanbevelingen: De inplanting van systemen heeft een rechtstreekse impact op de prestaties en besparingen van het project Energieprestatieverliezen kunnen worden gecompenseerd door investeringen Door op voorhand de inplanting van systemen te coördineren worden technische en financiële besparingen gerealiseerd voor een gelijkwaardig duurzaamheidsniveau Nuanceren met architecturaal belang compromis!
III. REGENWATERBEHEER Definitie van het project: Ofwel een klein gebouw met 4 appartementen met 80 m² dak 36 m² ondoorlatende opp. in onmiddellijke omgeving berijdbare achteruitbouwstrook (18 m²) terras op parking (18 m²) Bron: MK Engineering
III. REGENWATERBEHEER Wetgeving: GSV (SV): regenwatertank van 33 l/m² dak MV: stormbekken van 25 l/m² ondoorlatende oppervlakte
III. REGENWATERBEHEER Traditionele oplossing: GSV (SV): regenwatertank van 33 l/m² dak 80 m² x 33 l/m² = tank van 2.640 liter + hydrofoorgroep MV: stormbekken van 25 l/m² ondoorlatende oppervlakte (80 m² + 36 m²) x 25 l/m² = stormbekken van 2.900 liter
III. REGENWATERBEHEER Duurzame alternatieve oplossingen: Optimalisering van de regenwatertank Voor 4 wooneenheden met dak van 80 m² volstaat regenwater niet om alle behoeften aan nietdrinkbaar water te dekken (wc, enz.)! Alternatief voorstel: 8 l/m² (vs 33) ofwel 640 liter = voldoende voor besproeiing, enz. Handpomp Minder onderhoud en lagere exploitatiekosten 8 l aangevuld met een stormbekken van 25 l/m² = 33 liter! Verdedigbaar!
III. REGENWATERBEHEER Duurzame alternatieve oplossingen: Optimalisering van het stormbekken Verminderen van de ondoorlatende oppervlakte! Grastegels over helft van achteruitbouwstrook 9 m² Bedekking van type intensief groendak op parkingplaat Reductie met factor 50 %! = 18 m² x 0,5 = 9 m² Volume van bekken = (80+9+9)*25 = 2.500 liter (vs 2.900 liter) Bron: GUIDE_VEGETALISATION_EXTENSIVE.pdf (ecovegetal.fr)
III. REGENWATERBEHEER Duurzame alternatieve oplossingen: Optimalisering van het stormbekken Vervanging van betonnen bekken door beplante greppel of sloot + esthetische meerwaarde + biodiversiteit Bron: http://lesnoes.centerblog.net/295-lafosse-septique-plante- Bron: Le Raquet - Qu'est-ce qu'un écoquartier? (Wat is een ecowijk?) Andere mogelijke oplossingen (bufferdak, enz.)
III. REGENWATERBEHEER Duurzame alternatieve oplossingen: http://www.environnement.brussels/sites/default/files/user_files/pres_20160428_ep_2_1conc_fr.pdf VOORBEELDGEBOUW OCMW Bruyn West
III. REGENWATERBEHEER Economische relevantie Traditioneel Alternatief Tank van 2640 liter: 4.000 Hydrofoorgroep: 2.500 Stormbekken (2,9 m³): 4.000 Tank van 640 liter: 2.000 Handpomp: 500 Greppel/sloot (2,5 m³) : 2.500 TOTAAL = 10.500 TOTAAL = 5.000 Besparing van 5.500!
III. REGENWATERBEHEER De gerealiseerde besparingen valoriseren D.w.z. een besparing van 5.500! Goed voor de financiering van: grastegels bedekking van type groendak inrichting van greppel/sloot met biodiversiteit onderhoudskosten: tuinman, enz. (duurzame tewerkstelling)
III. REGENWATERBEHEER Conclusies en aanbevelingen: De reglementaire voorschriften zijn voor interpretatie vatbaar Er zijn goedkopere alternatieve oplossingen mogelijk De gerealiseerde voordelen worden gehervaloriseerd in duurzame oplossingen die het project versterken
IV. VERWARMING: GECENTRALISEERD OF INDIVIDUEEL? Bron: http://www.agecic.fr/
IV. VERWARMING: GECENTRALISEERD OF INDIVIDUEEL? Hypothesen: Gebouw met 8 woningen met: Vergelijking: Op basis van: investeringskosten energiekosten onderhoudskosten Impact over 15 jaar
IV. VERWARMING: GECENTRALISEERD OF INDIVIDUEEL? Investeringskosten Oplossing Gecentraliseerd systeem: Individueel systeem: Gasvoorziening Productie CV Productie SWW Afvoer van rookgassen Distributie Meting Regeling 1 leiding --> stookruimte 8 leidingen --> appartementen 1.000 8.000 1 verwarmingsketel van 65 kw 8 verwarmingsketels van 25 kw 10.500 25.600 1 SWW-boiler van 500 liter Ogenblikkelijke SWW-productie 8.500-1 leiding vanuit stookruimte 1 leiding type CLV 3.500 8.000 2 lussen (SWW + CV) Niet van toepassing 7.100-16 meters van het integratortype 7 extra gasmeters 12.000 1.057 VB stookruimte + regelaar 8 thermostaten + sensoren 6.800 2.800 Totaal 49.400 45.457
IV. VERWARMING: GECENTRALISEERD OF INDIVIDUEEL? Kosten energieverliezen / EPB Gecentraliseerd systeem: Individueel systeem:
IV. VERWARMING: GECENTRALISEERD OF INDIVIDUEEL? Kosten energieverliezen / EPB Verliezen Gecentraliseerd systeem: Individueel systeem: η emissie + distributie CV η productie CV η opslag + ditributie SWW η productie SWW 81 %!!! 87 %!!! 240,21 kwh 154,53 kwh 87 %!!! 93 %!!! 187,61 kwh 85,81 kwh 52 %!!! 82 %!!! 935,21 kwh 228,24 kwh 91 %!!! 95 %!!! 185,12 kwh 59,59 kwh Totaal 1548,15 kwh/jaar 528,16 kwh/jaar Kosten 93/jaar 32/jaar 1.000 kwh/jaar per appartement ( 60)
IV. VERWARMING: GECENTRALISEERD OF INDIVIDUEEL? Onderhoudskosten Oplossing Gecentraliseerd systeem: Individueel systeem: 1 algemeen onderhoud van 8 onderhoudsbeurten Onderhoud de stookruimte + eventuele volgens indiv. contracten interventies van 150 /jaar 450/jaar 1.200/jaar
IV. VERWARMING: GECENTRALISEERD OF INDIVIDUEEL? Impact over 15 jaar Oplossing Gecentraliseerd systeem: Individueel systeem: Installatie Initiële investering Initiële investering 49.400 45.457 Exploitatie verliezen 8 appartementen verliezen 8 appartementen 743/jaar 244/jaar Onderhoud Onderhoudscontract Indiv. jaarlijks onderhoud 450/jaar 1.200/jaar Totaal over 15 jaar 67.297 67.260
IV. VERWARMING: GECENTRALISEERD OF INDIVIDUEEL? Impact over 15 jaar 70000 Impact over 15 jaar 65000 60000 55000 50000 45000 40000 35000 30000 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Système Centralisé Système Individuel
IV. VERWARMING: GECENTRALISEERD OF INDIVIDUEEL? Oplossing Gecentraliseerd systeem: Individueel systeem: - Onderhoudscomfort - Gebruikscomfort - Kosten grote projecten - Energie-efficiëntie Voordelen - Vermindering van - Kosten kleine projecten geïnstalleerd vermogen - Geen verlies van - Geen nood aan parkeerplaatsen (1 of 2) gasdistributie - Gasaansluiting om te - Combinatie met HEB koken Nadelen - Distributie- /opslagverliezen - Ruimte (in kelderverdieping) - Normen voor technische lokalen - Complexe hydraulica - Meting - Overgedimensioneerde verwarmingsketels - Binnenruimte - Meervoudig onderhoud - Gasreglementering
IV. VERWARMING: GECENTRALISEERD OF INDIVIDUEEL? Conclusie: De keuze van het systeem is complex en in eerste instantie afhankelijk van de behoeften van de BH. Geen echt voordeel om te centraliseren onder de 10 tot 12 woningen De reglementering EPB-werkzaamheden leidt niet tot vereenvoudiging van collectieve installaties
WAT MOET U ONTHOUDEN VAN DEZE UITEENZETTING? De systemen zijn niet autonoom maar afhankelijk van of zelfs in interactie met de architectuur. De implementatie van alternatieve oplossingen maakt goedkopere duurzame oplossingen mogelijk. Bepaalde keuzes zijn onafhankelijk van de energieparameters en zijn eerder gerelateerd aan strategische keuzes.
TOOLS, WEBSITES, BRONNEN: Gids Duurzame gebouwen: http://www.gidsduurzamegebouwen.brussels Bijhorende onderzoeken: Warmwaterlus Waterbeheer Biodiversiteit in de stad maximaliseren
CONTACT Piotr W. Kowalski Vennoot-projectingenieur Farid Rafie Projectingenieur : 02 340 65 00 E-mail: pko@mkengineering.be