RAPPORT JAARLIJKS ONDERZOEK MONTESSORISCHOOL WAALSDORP School : Montessorischool Waalsdorp Plaats : 's-gravenhage BRIN-nummer : 05VY Onderzoeksnummer : 72443 Datum schoolbezoek : 10 januari 2006 Datum vaststelling : 29 juni 2006
INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING...5 2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL...7 3 OORDEEL OVER DE INDICATOREN...9 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT...13 Rapport jaarlijks onderzoek Montessorischool Waalsdorp - 10 januari 2006 3
1 INLEIDING Het jaarlijks onderzoek Op 10 januari 2006 bezocht de Inspectie van het Onderwijs Montessorischool Waalsdorp in het kader van een jaarlijks onderzoek (JO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar een aantal indicatoren uit het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs 2005. De indicatoren betreffen de volgende kwaliteitsaspecten: De school zorgt systematisch voor behoud en verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs; De resultaten van de leerlingen liggen ten minste op het niveau dat mag worden verwacht; De leerlingen ontwikkelen zich naar verwachting. In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie: www.onderwijsinspectie.nl. Zoals in het toezichtkader primair onderwijs 2005 is vastgelegd, gaat de inspectie zoveel mogelijk uit van de gegevens die de school zelf over de eigen kwaliteit heeft verzameld. Daarmee sluit de inspectie aan bij de specifieke situatie van de school en wordt de school bovendien niet onnodig belast. U heeft naast de schoolgids en het schoolplan hiervoor documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben. Het betreft een aantal verslagen van evaluatiebijeenkomsten. De opzet van het onderzoek Het jaarlijks onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Analyse van, indien beschikbaar, documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de jaarlijkse vragenlijst en de aanvullende vragenlijst jaarlijks onderzoek zijn bij de analyse betrokken. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Schoolbezoek, waarbij gesprekken met de directie en -voor zover van toepassing- met de coördinatie leerlingenzorg zijn gevoerd over de onderzochte indicatoren en de ontwikkeling en voornemens van de school met name op onderwijsinhoudelijk terrein. Rapport jaarlijks onderzoek Montessorischool Waalsdorp - 10 januari 2006 5
De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van de hiervoor genoemde aspecten van het onderwijs levert oordelen op een aantal indicatoren op. Na een korte beschrijving van de uitgangssituatie van de school (hoofdstuk 2), worden in hoofdstuk 3 deze indicatoren en de oordelen van de inspectie in een tabel weergegeven en van een toelichting voorzien. In hoofdstuk 4 zijn de afspraken over de invulling van het onderzoek in het volgende kalenderjaar aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. Rapport jaarlijks onderzoek Montessorischool Waalsdorp - 10 januari 2006 6
2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL In 2004 heeft de inspectie een periodiek kwaliteitsonderzoek uitgevoerd op de Montessorischool Waalsdorp (PKO-2004). Op grond van dat onderzoek heeft de inspectie geconcludeerd dat de kwaliteit van het onderwijs van voldoende niveau is. De school wordt aangestuurd tot het leveren van goed onderwijs. Het onderwijsleerproces is, met uitzondering van de toetsing, op alle indicatoren als voldoende beoordeeld. De opbrengsten zijn niet beoordeeld. Tijdens dat bezoek heeft de school vermeld te willen groeien tot ongeveer 300 leerlingen. Dit plan lukt aardig. Per 1 januari 2006 heeft de school 275 leerlingen. De school doet niet mee aan de gewichtenregeling. Zij gaat ervan uit dat de samenstelling van de leerlingenpopulatie stabiel is en voornamelijk bestaat uit kinderen van hoger opgeleide ouders. De Montessorischool Waalsdorp werkt samen met tien andere Montessorischolen. Het bestuur beraadt zich over een nauwere samenwerking ook op bestuurlijk niveau. Bovendien wil men een expertisecentrum oprichten. De school verwacht dat per 2009 begonnen kan worden met de bouw van een nieuw schoolgebouw. Rapport jaarlijks onderzoek Montessorischool Waalsdorp - 10 januari 2006 7
3 OORDEEL OVER DE INDICATOREN De waarderingen die over de onderzochte indicatoren zijn gegeven, staan vermeld in de onderstaande tabellen. Iedere tabel wordt gevolgd door een toelichting op deze waarderingen van de inspectie. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. In de waardering op de indicatoren is tot uitdrukking gebracht in welke mate deze bijdragen aan de kwaliteit van het desbetreffende kwaliteitsaspect: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school geen betrouwbare en valide gegevens over haar opbrengsten beschikbaar heeft. Montessorischool Waalsdorp Kwaliteitszorg 1 2 3 4 1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.5 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. 1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. Toelichting: De positieve ontwikkelingen op de school hebben zich voortgezet. De school kan laten zien dat zij voortdurend bezig is met evaluatie en verbetering van haar onderwijs. Op korte termijn wordt in samenwerking met andere scholen een objectief zelfevaluatie-instrument met landelijke vergelijkingsmogelijkheid uitgevoerd. Hier doen ook de andere tien Montessori-scholen aan mee. Verbeterplannen worden doelgericht aangepakt. Daarbij is het hele team betrokken. Afspraken worden vastgelegd. De afspraken over nieuwe werkwijzen kunnen naar de mening van de inspectie wel meer overzichtelijk worden vastgelegd in een speciaal daarvoor bestemd document in plaats van in notulen. Met name de afspraken over de leerlingenzorg en begeleiding zouden in een zorgplan vastgelegd kunnen worden, waarbij de school ook aangeeft voor welke nieuwe werkwijze nog een verbetertraject ingegaan moet worden. Het is wenselijk dat het verbetertraject vervolgens, met een tijdsplanning, planmatig wordt opgezet en periodiek geëvalueerd. Er is sprake van uitvoerige rapportages aan bestuur en ouders. Rapport jaarlijks onderzoek Montessorischool Waalsdorp - 10 januari 2006 9
Naar het oordeel van de inspectie laat de school nog onvoldoende zien dat zij haar onderwijs afstemt op de onderwijs en pedagogische behoeften van de leerlingenpopulatie. Zij geeft nog weinig blijk van een systematische analyse van haar gegevens uit het leerlingvolgsysteem om trends te ontdekken in de sterke en zwakke ontwikkelingsgebieden bij de leerlingen. Hetzelfde geldt voor de geadministreerde achtergrondgegevens. Hierin komt binnenkort verandering omdat de school reeds plannen heeft om binnenkort een trendanalyse te maken van de (methodeonafhankelijke) toetsgegevens van 2004 en 2005 en haar onderwijskundig beleid op de bevindingen af te stemmen. De inspectie beoordeelt de mate waarin de school zorgdraagt voor de sociale veiligheid als voldoende, maar ziet ruimte voor een meer planmatige aanpak. De school heeft een systematisch aanbod voor stimulering van de sociaal emotionele ontwikkeling aangevuld met een pestprotocol. Het pestprotocol bevat aanwijzingen voor het optreden van het personeel bij overtreding van de anti-pestregels. Bij incidenten wordt direct opgetreden met hulp zowel voor de dader als voor het slachtoffer. Gezien het bovenstaande wordt de waarborg van de sociale veiligheid als voldoende beoordeeld. De inspectie stelt echter ook vast dat de sociaal emotionele ontwikkeling van de leerlingen nog niet systematisch wordt gevolgd zodat ook tijdig hulp gegeven kan worden. In het kader van een optimaal veiligheidsbeleid is het aan te bevelen dat bij het volgen van de sociaal emotionele ontwikkeling ook de leerlingen zelf zich uitspreken over hun beleving van de veiligheid. Dat is op deze school nog niet aan de orde. Er is ook nog geen sprake van systematische incidentenregistratie, periodieke evaluaties met inzichtelijke rapportages en vermelding van eventuele maatregelen die genomen worden op grond van de bevindingen. De aandacht die de inspectie vraagt voor een systematisch beleid om de sociale veiligheid te waarborgen staat los van enig oordeel over het schoolklimaat. Bij dit jaarlijkse onderzoek is het schoolklimaat niet onderzocht. Resultaten 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 12.2 De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. 1 2 3 4 5 Toelichting: De school hanteert het leerlingvolgsysteem van Eduforce. De inspectie gebruikt de prestaties op deze methodeonafhankelijke toetsen om een indruk te geven over de opbrengsten aan het eind van de school. Daarbij wordt er minstens uitgegaan van gegevens over rekenen en wiskunde en begrijpend lezen. De resultaten van de toetsen bij rekenen en wiskunde zijn voor groep 8 en groep 7 van het afgelopen schooljaar beschikbaar en voor groep 8 van het jaar ervoor. De toets bij begrijpend lezen wordt sinds het afgelopen schooljaar gebruikt. Rapport jaarlijks onderzoek Montessorischool Waalsdorp - 10 januari 2006 10
Op dit moment beschikt de school enkel over de toetsresultaten in groep 7 van het afgelopen jaar. De inspectie stelt vast dat in bovengenoemde groepen er sprake is van een geringe uitval bij rekenen en wiskunde (minder dan vijftien procent). Het afgelopen schooljaar was er ook weinig uitval bij begrijpend lezen in groep 7 (15 procent). De inspectie geeft derhalve een voorzichtige positieve beoordeling voor de eindopbrengsten omdat deze in feite gebaseerd is op de toetsresultaten van groep 7 van het afgelopen schooljaar. De school beschikt nog niet over voldoende informatie op schoolniveau over de sociale vaardigheden van de leerlingen in de groepen 7 en 8. De inspectie geeft derhalve geen waardering voor deze indicator (12.2). Ontwikkeling van leerlingen 13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 13.2 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. 13.3 De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar. 1 2 3 4 5 Toelichting: Op basis van de toetsresultaten op toetsen van Thije de Vos in de groepen 3, 4 en 6 geeft de inspectie een positieve beoordeling voor de opbrengsten op tussenmomenten. Zij stelt vast dat de prestaties op de toeten voor rekenen en wiskunde in de groepen 4 en 6, begrijpend lezen in groep 6 en technisch lezen eind groep 3 en eind groep 4 voldoen aan de normen van de inspectie. Er is nauwelijks sprake van doublures of van leerlingen die een extra jaar in de kleutergroep blijven. Bijna tien procent van de leerlingen in de groepen twee tot en met acht kreeg het afgelopen schooljaar het aanbod vertraagd of beperkt (eigen leerlijn) met een piek in de groepen 4, 6 en 7. Met name in deze groepen gaat het om een bovengemiddeld aantal. De school zal deze keuze aan de ouders moeten verantwoorden met objectieve informatie over kindfactoren die het leren belemmeren ondanks intensieve hulp door de school. Zij zal ook de verwachting ten aanzien van het totale aanbod inzichtelijk moeten maken en het geplande jaarlijkse aanbod vastleggen. Het is wenselijk dat deze beslissing na iedere toetsperiode wordt geëvalueerd en waar nodig bijgesteld. Rapport jaarlijks onderzoek Montessorischool Waalsdorp - 10 januari 2006 11
4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Afspraak met betrekking tot wettelijke bepalingen Bij dit jaarlijks onderzoek heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd. Op basis van dit onderzoek constateert de inspectie dat door een te ruime vakantieplanning (waarbij vijf keer de vrijdagmiddag voorafgaand aan de vakantie vrij is gegeven), voor de bovenbouwgroepen minder onderwijstijd is gepland dan het wettelijk minimum. Naar het oordeel van de inspectie loopt het aanbod risico's met zo weinig geplande onderwijstijd. De wijze waarop de school het tekort aan onderwijstijd wenst te corrigeren is naar het oordeel van de inspectie niet voldoende en niet gericht op het effectief gebruiken van de onderwijstijd. De inspectie spreekt met de school af dat het tekort aan onderwijstijd het komende schooljaar wordt gecompenseerd. De school maakt dit zichtbaar in haar schoolgids voor het komende schooljaar (2006-2007). Toezicht arrangement Het volgende bezoek van de inspectie zal in beginsel bestaan uit een jaarlijks onderzoek (JO). Het volgende periodiek kwaliteitsonderzoek zal zo mogelijk plaatsvinden in 2008. Rapport jaarlijks onderzoek Montessorischool Waalsdorp - 10 januari 2006 13