SECTORAAL BEROEPSPROFIEL TECHNIEKER HEFTRUCKS Datum uitgave: november 2011 ASBL EDUCAM VZW Avenue J. Bordetlaan 164, Bruxelles 1140 Brussel T 02 778 63 30 F 02 779 11 32
Technieker heftrucks Situering van het beroep De technieker heftrucks vinden we terug in bedrijven die zich bezig houden met verkoop, verhuur en service van machines en uitrustingen voor goederenbehandeling. De technieker heftrucks verzorgt het onderhoud & de herstellingen van alle vorkheftrucks (zoals heftrucks met een thermische motor, heftrucks met een elektrische motor, heftrucks specifiek voor buitengebruik, volledig of gedeeltelijk geautomatiseerde heftrucks om tussen de magazijnrekken te fungeren ) Het beroep wordt vaak onderverdeeld in twee hoofdfuncties: technieker binnendienst en technieker buitendienst (service technieker). De technieker buitendienst voert preventief onderhoud en eventueel dringende herstellingen uit ter plekke bij de klant (in het magazijn, distributiecentrum, in open lucht ). De technieker binnendienst blijft in de werkplaats en verzorgt vaak de grotere reparaties die niet bij de klant kunnen uitgevoerd worden. Veelal start men in de binnendienst als hulptechnieker en groeit men, door het opbouwen van ervaring, door naar de buitendienst. Afhankelijk van de sector of het bedrijf en de activiteiten binnen het bedrijf, kan men polyvalent zijn of gespecialiseerd in een bepaald type interventie, materiaal of merk. In de binnendienst werkt men vaak in een werkatelier verbonden aan een magazijn en administratief centrum. Het werkatelier is meestal een hangarbouw met een vaste inrichting en gereedschap voor onderhoud, herstellingen en revisies van heftrucks. Als service technieker gaat men ter plaatse bij de klant met een ingerichte bestelwagen met gereedschap en apparatuur voor uitvoering van onderhoud en herstellingen. Bij de organisatie van het werk moet de wet betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk (Codex Titel 1, Hoofdstuk 3, Afdeling 3, Artikel 21) steeds in acht genomen worden. Taken en competenties De technieker heftrucks kan zelfstandig de onderstaande taken uitvoeren op basis van de voorschriften van de constructeur en de richtlijnen van zijn hiërarchie, met respect voor de veiligheidsmaatregelen en de maatregelen ter bescherming van het milieu: Verrichten van periodieke controles en vervangingen die voorzien zijn in het kader van alle types onderhoudsbeurten, wat veronderstelt kunnen: 1
- controleren van de staat van het voertuig (elektrische kringen, hydraulische aandrijving, werking van de waarschuwingslichten, aanwezigheid van lekken, toestand van de remmen ) - controleren van alle vloeistofpeilen (zo nodig bijvullen en indien voorgeschreven vervangen) - vervangen van vloeistoffen (smeermiddelen, remvloeistof...), filters en verbruiksgoederen - gebruiken van technische documentatie om deze handelingen te verrichten (werkmethode, correcte keuze van de vloeistoffen en de noodzakelijke hoeveelheden volgens de voorschriften van de constructeur ) - verrichten van alle noodzakelijke vervangingen en afstellingen - verhelpen van vastgestelde problemen Herstellen, afstellen en vervangen van eenvoudige en complexe mechanische, elektrische en hydraulische componenten (al dan niet ter plekke op de werf/bij de klant), wat veronderstelt: - kunnen werken aan eenvoudige en complexe componenten, gehelen en subgehelen (remmen, elektriciteit, wielen, koppeling, leidingen, hydraulische cilinders, pompen...) - kunnen werken aan dieselmotoren en LPG-motoren (koelsysteem, injectie, cilinderkoppakking, startmotor ) - kunnen werken aan elektrische motoren - (de)monteren van de componenten van het voertuig in functie van herstellingen/vervangingen - uitvoeren kleine laswerkzaamheden - in-/uitbouwen, herstellen en vervangen van diverse elementen, weten waar men technische informatie kan vinden, afstellen van de componenten en controleren van de goede werking ervan na een herstelling Stellen van een logische en efficiënte diagnose op basis van de waargenomen storingen door de zintuigen te gebruiken, te proberen, te meten en diagnose- en controletoestellen te gebruiken (multimeter, ampèremeter, manometer ), wat veronderstelt kunnen: - gebruiken van test- en diagnosetoestellen, uitlezen van foutcodes en gebruiken van alle functies van het toestel - zoeken en verhelpen van een storing in een mechanisch of een hydraulisch systeem of in een elektrische kring - interpreteren van meetresultaten op basis van gegevens van de constructeur of beschikbare technische informatie - een logische redenering opbouwen om te komen tot een accurate diagnose Uitlezen en (her)programmeren van de stuurdozen met behulp van de laptop Klaarmaken en reinigen van nieuwe en tweedehands voertuigen voor afgifte aan de klant en aanpassen van de machine aan de wensen van de klant door het monteren en inbouwen van accessoires zoals extra verlichting, achteruitrijzoemer, beschermdeuren 2
- begrijpen en nauwkeurig kunnen toepassen van montagerichtlijnen - kunnen verrichten van noodzakelijke aanpassingen aan de specificiteit van het voertuig, met inbegrip van de eventuele noodzakelijke parametrering met het diagnosetoestel Ontwikkelen van communicatie met klanten om hun klachten beter te kunnen begrijpen en identificeren. Adviseren van de klanten met betrekking tot veiligheid, relevantie van de herstellingen, gebruik van het voertuig Noot: de contacten met klanten zijn voornamelijk van technische aard Voorbereiden van de werkplek en het voertuig aan de hand van de werkfiche en klaarmaken van de werkruimte (al dan niet ter plekke op de werf/bij de klant) met het oog op vlot, correct en proper werk wat veronderstelt: - verwerken en interpreteren van de werkopdracht - kunnen kiezen van het noodzakelijke gereedschap - met zorg en kennis omgaan met het materiaal, toestellen en gereedschap - toezien op de netheid van de ondergrond en de afwezigheid van gevaarlijke voorwerpen voor zichzelf en het voertuig - gereed zetten/verplaatsen van het voertuig Behandelen van werkfiches met het oog op een efficiënt administratief verloop, registreren van de identificatie van het voertuig, registreren van de uitgevoerde werkzaamheden, registreren van de gepresteerde tijd, registreren van de geleverde of te bestellen onderdelen, registreren van algemene vaststellingen en het te verlenen gevolg, wat veronderstelt: - kunnen lezen en begrijpen van instructies en begrijpelijk kunnen schrijven - kennen van de bijzonderheden van het voertuig Sorteren en opbergen van gedemonteerde onderdelen, opruimen en reinigen van de werkplek, reinigen van het gebruikte gereedschap en sorteren en verwijderen van afval volgens de richtlijnen. Organiseren van het eigen werk - inschatten van de nodige werktijd - realistische planning opstellen van de uit te voeren werkzaamheden Kennis en vaardigheden a. Vereiste algemene kennis en vaardigheden - PC-vaardigheid op basisniveau om opzoekingen te doen (bv. voor opzoeken van technische informatie), afprinten van documenten 3
- Arbeidsorganisatie: respect voor de voorschriften, communicatie met de hiërarchie, planning van de interventies - Ergonomie: kennen en vermijden van houdingen en bewegingen die tot traumatismen kunnen leiden - Veilig werken: gebruik van de beschermingsmiddelen (bril, handschoenen, veiligheidsschoenen ), kennis van de veiligheidsvoorschriften - Zelfstandig kunnen werken, vooral in de buitendienst - Milieubescherming: verwijderen en sorteren van afval conform de geldende procedures - Taal: o Werktaal: begrijpen, kunnen spreken en schrijven o Basiskennis technische termen: Engels, Frans, Duits o Begrijpen van de instructies van de constructeur o Kunnen lezen en interpreteren van de werkfiche/werkkaart - Natuurkunde: druk, warmte, kracht, arbeid, vermogen en de bijbehorende eenheden begrijpen - Wiskunde: de vier basisbewerkingen en metrisch stelsel, omzetting van waarden, notie van geometrie (hoeken, cirkel, rechte ) - In de buitendienst: Kunnen werken in moeilijke omstandigheden (weersomstandigheden, werkomgeving ) en zich flexibel kunnen opstellen b. Specifieke kennis en vaardigheden b.1 Vereist - Kennis van de componenten van de voertuigen en hun werking en onderhoud (grondig): motor, overbrenging, remsysteem, stuurinrichting, ophanging, veiligheids- en comfortsystemen - Elektriciteit (grondig): stroom, spanning, weerstand en bijbehorende eenheden, de wet van Ohm en de andere voorname wetten en formules van de elektriciteit, het magnetisme, de werking van elektrische en elektronische componenten, het beheersen van multiplexnetwerken, reparatietechnieken, schemalezen - Toegepaste basiselektronica: kunnen werken met een informaticatool en alle functies van diagnosetoestellen - Kennis van diesel en LPG-motoren: werking en onderhoud - Kennis van elektrische motoren: werking en onderhoud - Kennis hydraulica: de werking en onderhoud, metingen (drukmeter, debietmeter ) en schemalezen - Detectiemethoden voor eenvoudige en complexe elektrische storingen: meten van spanning, stroom en weerstand met een multimeter en een ampèremeter - Wetgeving en richtlijnen met betrekking tot de voertuigen - Metaalbewerkingstechnieken: vijlen, boren, tappen, draad trekken - Kennis van weerstand van materialen: buiging, torsie, afschuiving 4
- Verwarmings- en lastechnieken: met de lasbrander, met het halfautomatisch toestel b.2 Te verwerven - Kunnen bedienen van de voertuigen waaraan gewerkt wordt - Technische terminologie in de taal van de constructeur - Technische specificiteiten van sommige modellen en merken - Technische en elektronische evoluties binnen de sector Gereedschap en materieel Om het volledige takenpakket uit te voeren hanteert de technieker heftrucks onderstaande producten, werkstukken en hulpmiddelen: - Alle apparatuur nodig voor het uitvoeren van onderhoud - Universele gereedschappen: sleutels, schroevendraaiers, hamers, zaagmachine, boormachine - Alle specifieke noodzakelijke gereedschap voor het demonteren, volledig reviseren en monteren van mechanische, hydraulische en elektrische gehelen, zowel eenvoudige als complexe - Pneumatisch werkgereedschap - Gereedschap om te boren, tappen, draad te trekken, slijpen - Verwarmings- en lasapparatuur - Hef- en hijstoestellen - Meet-en afstelapparatuur (multimeter, schuifmaat, ampèremeterklem, drukmeter, debietmeter, diagnoestoestel ) Overzicht van functies die kunnen worden opgenomen - Technieker heftrucks - Heftruckmechanieker - Mecanicien heftrucks - Monteur mobiel intern transport - Onderhoudstechnieker voor heftrucks - Monteur mobiele werktuigen en installaties binnendienst - Monteur mobiele werktuigen en installaties buitendienst - Service technieker - Technieker buitendienst - Technieker binnendienst 5