Bijlage 1 (Toe)zicht op alcohol (toezichtarrangement) 1. Inleiding Het toezicht op alcohol is een taak die nieuw is voor het gemeentebestuur. Om die rol goed te kunnen vervullen is het van belang de toezichthouders houvast te geven hoe zij in de gegeven omstandigheden in beginsel moeten handelen. Het is daarom zinvol uitgangspunten te formuleren en de toezichthoudende taak daarop toe te spitsen. In eerste instantie zal dit worden beperkt tot de in de DHw geregelde bepalingen. Er is onderscheid gemaakt in algemene en bijzondere uitgangspunten (toezichtprioriteiten), die onderdeel zijn van de reguliere werkzaamheden. Daarnaast zullen de toezichthouders deelnemen in projectmatige acties. 2. Doel toezichtarrangement het transparant maken van de keuzen die het gemeentebestuur maakt waarop het toezicht zich met name zal richten; te borgen dat het toezicht waar mogelijk integraal gebeurt; de toezichtprioriteiten kenbaar maken aan horecabedrijven en andere bedrijven waar alcohol mag worden verkocht en waar dat volgens de DHw expliciet is verboden. 3. Algemene uitgangspunten Na verstrekking van drank- en horecavergunning vindt een controle plaats door de toezichthouder. Iedere ondernemer en vereniging wordt minimaal 1 keer per drie jaar gecontroleerd. Er wordt gekeken of de exploitatie in overeenstemming is met de afgegeven vergunningen en of de voorschriften worden nageleefd. Van de bevindingen wordt een rapportage opgesteld voor het Bureau VBt belast met de vergunningverlening. Bij een geconstateerde overtreding van de voorschriften vindt een 2 e bezoek Ook hiervan wordt een rapport opgesteld. Een klacht wordt altijd geregistreerd, na afweging van alle relevante belangen kan een toezichtactie volgen. De klager wordt hiervan op de hoogte gesteld. Van de uitkomst van de controle wordt een rapport opgesteld. Ondernemingen / verenigingen met een hoog risico (in het verleden is sprake geweest van herhaalde overtredingen) worden twee keer per jaar gecontroleerd; dit zijn extra controles bovenop de reguliere controle van 1 keer per drie jaar. De toezichthouder controleert of het horecabedrijf daadwerkelijk de opgelegde maatregel naleeft. Om te beoordelen of de toezichtinspanning ook het gewenste effect heeft, zullen enerzijds kwantitatieve gegevens worden verzameld, zoals het aantal afgegeven vergunningen, het aantal uitgevoerde controles en het aantal opgelegde maatregelen. Anderzijds is een kwalitatieve beoordeling nodig. Het gaat dan om de beoordeling van de verzamelde gegevens. Monitoring van de hierna benoemde bijzondere uitgangspunten is daarom noodzakelijk. Alle bezoeken en daar vastgestelde bevindingen worden opgenomen in een rapport en vervolgens vastgelegd in het betreffende dossier. De informatie die met deze werkwijze wordt gegenereerd wordt geanalyseerd, met als doel om in 2010 het naleefniveau te bepalen. 3. Bijzondere uitgangspunten (toezichtprioriteiten) In paragraaf 6 van het beleidskader zijn de toezichtprioriteiten benoemd. Gemakshalve worden ze hieronder nogmaals benoemd. Deze prioriteiten zijn vooralsnog beperkt tot toezichttaken uit de DHw. A. Jongeren (16 min) en alcohol B. Alcoholmatiging onder jongeren (16 plus) 1 C Dronkenschap. D. Openbare orde, veiligheid en zedelijkheid 2 E. Alcoholverkoopverbod F. Overige relevante bepalingen over verstrekking van alcohol G. Aanwezigheid leidinggevenden 3 H. DHw vergunning in inrichting aanwezig I. Overige administratieve tekortkomingen 8
De toezichttaken zijn onderverdeeld in 3 categorieën. De nadruk van het toezicht ligt met name bij de categorie 1 taken. De inzet op categorie 3 taken zal het minst zijn. Toename van het aantal (te verwachten) overtredingen binnen een categorie kan leiden tot intensiever toezicht. Dit kan ten koste gaan van het toezicht op de andere categorieën. Om te beoordelen of de toezichtinspanning ook het gewenste effect heeft, zullen enerzijds kwantitatieve gegevens worden verzameld, zoals het aantal afgegeven vergunningen, het aantal uitgevoerde controles, hetgeen is geconstateerd en het aantal opgelegde maatregelen. Anderzijds is een kwalitatieve beoordeling nodig. Het gaat dan om de beoordeling van de verzamelde gegevens en de analyse of de ingezette handhavinginstrumenten effectief zijn geweest. Ieder jaar kunnen de prioriteiten opnieuw worden bepaald. Dit is mede afhankelijk van de uitkomst van de eerdergenoemde analyse. A. Jongeren (16 min) en alcohol Aan jongeren onder de 16 jaar mag geen alcoholhoudend drank worden verstrekt. Voor de verstrekking van sterke drank (gedistilleerd met 15% of meer) geldt een leeftijdsgrens van 18 jaar, behalve voor sherry, port, vermouth en madeira. Bedrijven die alcoholhoudende drank verstrekken zijn verplicht bij twijfel de leeftijd van jongeren die om alcohol vragen vast te stellen aan de hand van een legitimatiebewijs (identiteitskaart, paspoort of rijbewijs). De leeftijdsgrenzen gelden ook voor indirecte verstrekking: verkoop aan jongeren via personen die de leeftijd van 16 of 18 jaar wel hebben bereikt. Op plaatsen waar bedrijfsmatig of anders dan om niet alcoholhoudende drank wordt verstrekt en bij de toegang tot een slijtlokaliteit moet de leeftijdsgrens op een duidelijke en goed leesbare wijze worden aangeduid. Bij elke controle van verkooppunten van alcoholhoudende drank wordt steekproefsgewijs gelet op leeftijd (16 en 18 jaar) o.g.v. artikel 20, lid 1, 2 en 3 van de DHw (bezoekers), artikel 24, lid 2 DHw (te werk stellen) in: horeca-inrichtingen (cafés, discotheken, bioscopen en poppodia), sport- en buurtverenigingen, supermarkten / slijterijen en tijdens evenementen / festiviteiten en artikel 20, lid 6 DHw (controle op zichtbaar aanwezige aanduiding op leeftijdsgrenzen). Controle vindt ook plaats bij benzinestations in verband met de mogelijke verkoop van (zwak)-alcoholhoudende drank. Onderdeel van de controle is ook controle op doorverkoop (indirecte verstrekking); ouderen die drank kopen bedoeld voor een jongere die zelf nog geen alcohol mag kopen. Een controle kan ook worden uitgevoerd naar aanleiding van een ontvangen klacht. Een leeftijdsgrenzeninspectie wordt niet aangekondigd. bestaat uit observaties, met daarna terugkoppeling van de bevindingen aan de ondernemer. Ook ouders/verzorgers worden via een brief van het college van burgemeester en wethouders in kennis gesteld van het gedrag van hun kind. slijterijen en supermarkten; evenementen en festivals; benzinestations. Ook het opsporen van illegale bedrijven, zoals hokken en keten valt onder dit onderdeel. B. Alcoholmatiging onder jongeren (16 plus) Het is verboden bedrijfsmatig of anders dan om niet sterke drank te verstrekken aan een persoon van wie niet is vastgesteld dat deze de leeftijd van 18 jaar heeft bereikt. Onder verstrekken wordt tevens bedoeld het verstrekken van sterke drank aan een persoon van wie is vastgesteld dat deze de leeftijd van 18 jaar heeft bereikt, met als doel deze drank door te geven aan een persoon van wie niet is vastgesteld dat deze de leeftijd van 18 jaar heeft bereikt. 9
s zijn onaangekondigd en vinden steekproefsgewijs of naar aanleiding van een klacht s op het verbod vindt plaats bij bedrijven waar alcohol mag worden verstrekt en waar dit niet mag zoals in tankstations. C. Dronkenschap Het is niet toegestaan mensen toe te laten in een horecalokaliteit of op een terras die in kennelijke staat van dronkenschap of kennelijk onder invloed van andere psychotrope stoffen (soft- en harddrugs) verkeren. s zijn onaangekondigd en vinden steekproefsgewijs of naar aanleiding van een klacht s op het verbod vindt plaats bij bedrijven waar alcohol mag worden verstrekt.. D. Openbare orde, veiligheid en zedelijkheid Er vindt controle plaats op het verstrekken van alcoholhoudende drank in de inrichting, hetgeen redelijkerwijs leidt tot verstoring van de openbare orde, veiligheid of zedelijkheid. De persoon van de ondernemer/leidinggevende kan hierbij van belang zijn, indien blijkt dat deze bijvoorbeeld het overwicht mist om de orde in het bedrijf te handhaven of in het in het geheel geen actie heeft ondernomen om de openbare orde problemen te voorkomen. s zijn onaangekondigd en vinden steekproefsgewijs of naar aanleiding van een klacht Dit verbod beperkt zich tot alcoholverstrekking. s op het verbod vindt plaats bij bedrijven waar alcohol mag worden verkocht en waar dit is verboden. E. Alcoholverkoopverbod Voor een aantal bedrijven geldt een verkoopverbod, te weten: tankstations (en winkels verbonden aan tankstations); winkels in wegrestaurants; niet-levensmiddelenbedrijven (tenzij er sprake is van een gevarieerd aanbod van levensmiddelen en tabaksproducten; kiosken (niet voor de consument toegankelijke verkoopruimte). Voor supermarkten en andere levensmiddelenbedrijven geldt een verkoopverbod voor sterke drank. Voor bedrijven zonder een artikel 3 DHw slijtersvergunning geldt een verkoopverbod voor sterke drank voor thuisgebruik. s zijn onaangekondigd en vinden steekproefsgewijs of naar aanleiding van een klacht s op het alcoholverkoopverbod vindt plaats bij bedrijven waar geen alcohol mag worden verkocht. 10
F. Overige relevante bepalingen over verstrekking van alcohol (hieronder vallen onder meer de volgende onderwerpen) Tappen en slijten gaat niet samen in één lokaliteit (proeven van alcoholhoudende drank in winkels en slijterijen in niet toegestaan); Verkoop van alcoholhoudende drank vanuit automaten is verboden, met uitzondering van automaten op hotelkamers; In een supermarkt moeten alcoholhoudende dranken gescheiden worden aangeboden van nietalcoholhoudende dranken; s zijn onaangekondigd en vinden steekproefsgewijs of naar aanleiding van een klacht Deze komen voor bij bedrijven waar alcohol mag worden verstrekt of verkocht. slijterijen en supermarkten; G. Aanwezigheid leidinggevenden In een horecabedrijf waar alcoholhoudende drank wordt verstrekt dient tijdens de openingstijden voortdurend een leidinggevende aanwezig te zijn die op de vergunning staat vermeld. Voor de leidinggevenden geldt: dat zij niet onder curatele mogen staan of uit de ouderlijke macht of voogdij zijn ontzet; dat zij niet in enig opzicht van slecht levensgedrag zijn; dat zij de leeftijd van 21 jaar hebben bereikt; dat zij voldoen aan de eisen van zedelijk gedrag dienen te beschikking over diploma Sociale Hygiene Voor paracommerciële bedrijven geldt dat op het moment dat er alcoholhoudende drank geschonken wordt er altijd een barvrijwilliger aanwezig is die de Instructie Verantwoord Alcoholgebruik gevolg heeft. Personeelsleden dienen minimaal de leeftijd van 16 jaar te hebben bereikt. Controles vinden onaangekondigd, eventueel n.a.v. een klacht plaats op aanwezigheid van leidinggevenden die op de vergunning staan vermeld. H. DHw vergunning in inrichting aanwezig Voor het verstrekken van alcoholhoudende drank voor gebruik ter plaatse (bijvoorbeeld in een cafe) is een rechtsgeldige Drank- en Horecavergunning vereist. Ook voor de verkoop van (sterke) drank voor thuisgebruik in een slijterij is een vergunning verplicht. In bijzondere situaties, zoals bij evenementen kan de burgemeester ontheffing verlenen voor het schenken van alleen zwak alcoholhoudende drank. 11
Controles vinden onaangekondigd, eventueel n.a.v. een klacht Gecontroleerd wordt of de ondernemer beschikt over een rechtsgeldige vergunning om alcohol te verstrekken. Daarnaast worden de aan de vergunning gekoppelde eisen gecontroleerd. I. Overige administratieve tekortkomingen Dit betreft tekortkomingen, anders dan benoemd in onderdeel H, zoals het niet aangeven van de taptijden en het niet aanwezig zijn van gekwalificeerd personeel tijdens openingstijden in een paracommercieel horecabedrijf, het ontbreken van de aanduiding van leeftijdsgrenzen, het verstrekken van alcoholhoudende drank waar dat niet is toegestaan, etc. Controles vinden onaangekondigd, eventueel n.a.v. een klacht 4. Projectmatige taken Bij projectmatige taken wordt gedacht aan acties waaraan ook andere toezichthoudende afdelingen / instanties deelnemen. Integraal toezicht dus. De handhavingkalender bevat de planning en onderwerpen waar gezamenlijk toezicht wordt gehouden. 12