STICHTING WERKGROEP GRAUWE KIEKENDIEF jaargang 5, nummer 4. Muis met zender Kiek ik heb je Blauwe kiekendief. 250 woorden in het veldseizoen?!



Vergelijkbare documenten
Saleghemse krekengebied Overview langs kreek met zijn prachtige rietkragen, weilanden en graanakkers langsheen oude dijken.

Nieuwsbrief Roofvogelwerkgroep Fruitstreek. Februari 2014

De Skiere Hoanskrobber in Friese akkers

Voorkomen van Bruine Kiekendief (Circus aeruginosus) in Het Verdronken Land Van Saeftinghe Walter Van Kerkhoven


Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Achtergrondinformatie voor groep 3/4. Even voorstellen. Hier wonen ze. Echte natuur. Zo herken je hem

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Christmas Edition. Voor wielrennen was het... Mijn familie is mijn ware vriend! ALIES GESPOT IN BELGIË. Alies: Ik heb een schoenen verslaving

Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden

Peter in de polder, week 20.

Bruine kiekendieven in 2005

Hier zien jullie alweer de een uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw.

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: <Katelyne>

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT

Neus correctie Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen

Verhaal: Jozef en Maria

Musical De Eendenclub verdwaalt

7.5 Script en plaatjes post-test

Voorkomen van Bruine Kiekendief (Circus aeruginosus) in Het Verdronken Land Van Saeftinghe Walter Van Kerkhoven

Dierenvrienden? door Nellie de Kok. Samenvatting

Het is herfst in de poppenkast. door Nellie de Kok

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

Het Verloren Ei. Geschreven door. Judie McEwen Illustraties van. Dick Rink

Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij?

Roodborstje tikt tegen 't raam, tik, tik, tik laat mij erin, laat mij erin. 't Is hier te guur en te koud naar mijn zin Laat mij er in, ja er in.

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet.

Bijlagen. bovenbouw / 1. Inhoud

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005

Limburgs Landschap. natuurboekje van

Beeld Hoofdstuk 5. Uitgeschreven tekst. NL test

Borstkanker ''Angst voor het onbekende''

Beestige Buren. Voorbereiding in de klas

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Wat ga je doen? Wat zet je klaar? Wie doet er mee en waar? Hoe zit het in elkaar?

VOGELRINGSTATION OUD NAARDEN 4 e KWARTAAL OVERZICHT 2012

Vogelwerkgroep De Kempen. Nieuwsbrief. Wespendievenonderzoek in de Kempen 2012.

We spelen in het huis van mijn mama deze keer,

D Artagnan gaat naar Parijs

30 Jaar! 2010 JAARVERSLAG IT EIBERTSHIEM

2013 wordt het jaar van de Patrijs.

Suzanne Peters. Blijf bij me! liefdesroman

Nieuwsbrief Gierzwaluwwerkgroep Oisterwijk

Les 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts

Nieuwsbrief SHIB september 2013

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Het tweede avontuur van Broer Vos en Broer Konijn

Luisteren: muziek (B1 nr. 4)

De twee zaken waarover je in dit boek kunt lezen, zijn de meest vreemde zaken die Sherlock Holmes ooit heeft opgelost.

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

TONEELSTUK Hoe Zebra aan zijn strepen komt. Een Afrikaanse fabel over een onverstoorbare grazende zebra.

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn:

't gummybeertje le journal D' Hoge School redactie: Tom & Senne jaargang 3 nr. 7 frankieweyns@hotmail.

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg

1. Van je juf of meester krijg je een plaatje. Bekijk je plaatje goed. 3. Zoek samen nog vier klasgenoten met een ander plaatje.

Weilandberichten - Een vijfling!

EINSTEIN. Weet je wat, ik neem mijn neef mee naar het laboratorium. Daar werken mijn assistenten met stikstof. Dat vindt hij vast mooi.

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven.

2 15 kilometerwedstrijden, maar toch niet helemaal...

Het restaurant in Otterlo.

Meer over onze slechtvalken. Even voorstellen. Echte natuur

Eerste nieuwsbrief. De werkgroep. Werkgroep roofvogels Noordoostpolder. Maart 2013 Nieuwsbrief 1. In dit nummer: Interessante informatie:

2004 De Flamingo's in het Zwillbröcker Venn

E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7

Geboortegedichtjes. Wie zegt dat er geen wonderen gebeuren. En ook nog nooit gebeurd zijn bovendien. Die moet beslist met eigen ogen

Noach bouwt een ark Genesis 6-8

De putters krijgen een putter/sijzen zaadmengsel. Ik koop deze mengeling bij Jan Koenings.

Germa de Vos. Kletsboek. Een vrolijk voorleesboek

Bijzondere Vogels Strabrechtse Heide 2011

SAMENSPRAAK. In deze uitgave o.a. 1. Van de redactie Sinterklaas Nieuw! Wie Ben Ik?? Korte Mededelingen...

Raar, maar waar! deel 1. groep 3 en 4

September 2015 Woensdag 23 September Sportdag Start gesprek ouders. Oktober 2015 Woensdag 7 oktober Start kinderboekenweek

Welk persoon uit het geslacht van Elimelech komt in beeld?

De Warande als foerageergebied voor in de Oostvaardersplassen broedende kiekendieven in 2009

Het kweken met de Zosterops palpebrosus

Nieuwsbrief Vogelwerkgroep IVN Oisterwijk

Apostolische rondzendbrief

Nieuwsbrief Slechtvalken in Eindhoven en Veldhoven. Vogelwerkgroep De Kempen

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5

Nieuwsbrief Zomer 2010

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN

Vermoord? vroeg Evi angstig. Ongetwijfeld. Maar de directeur... Vermoord, herhaalden we beslist. Daarna hebben ze zijn lichaam ondergedompeld in een

Charles den Tex VERDWIJNING

Niet in slaap vallen hoor!

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA

ALLES DUBBEL. Survivalgids. voor startende tweelingmama s. Denise Hilhorst

Janusz Korczak. door Renée van Eeken

September 2008 Door: Charlotte Storm van s Gravesande. Bijbehorende foto's: zie onderaan de tekst. Hallo mede dierenvrienden,

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Wij zijn twee vrienden... jij en ik

SPREEKBEURT MANDARIJNEEND

Eerste druk, september Tiny Rutten

Tornado. Maartje gaat voor het eerst logeren. s Nachts belandt ze met haar vriendinnetje Eva in een tornado en beleven ze een heel spannend avontuur.

Nieuwsbrief, 8 januari Pyr s naar de Zoo

Moeder worden, moeder zijn

Pagodespreeuw (Sturnus Pagodarum)

in het midden Dit ben ik - maxx! computer tomografie voor kinderen.

Transcriptie:

MONTY S FLYING CIRCUS NIEUWSBRIEF STICHTING WERKGROEP GRAUWE KIEKENDIEF jaargang 5, nummer 4 Voorwoord Kiekendag... De grauwe kiekendief... Muis met zender Kiek ik heb je Blauwe kiekendief Grauwe kiek kijken... Verrassing aan de deur Varia 250 woorden in het veldseizoen?! Door Ben Koks 250 woorden, 250 woorden. Dat hamerde de voorbije nacht door mijn hoofd. Meer krijg ik niet van Madeleine! Deze periode verloopt zo geweldig dat ik aan dit kleine stukje niet genoeg heb om een schets te geven van het veldwerk. Zo hebben we succesvol broedende grauwe gorzen in het Oldambt! Die dankzij een mooie coöperatie tussen akkerbouwers, de Agrarische natuurvereniging en de Drogerij kunnen uitvliegen. We hebben een recordaantal grauwe kiekendieven in Nederland, er wordt spannend onderzoek uitgevoerd en tussen neus en lippen door hebben leden van de Werkgroep Grauwe Kiekendief gekke soorten gezien tijdens hun veldwerk (Lammergier en Kuifkoekoek bijvoorbeeld). We zouden bijna vergeten dat de blauwe kiekendieven het goed doen. Bart geeft een sfeerimpressie van het ringen van het eerst nest van 2011. De ringsessies leveren ons weer vele hartelijke en vooral onuitwisbare momenten op. Ook hiervan voorbeelden in deze nieuwsbrief. Ron Brouwer van Sas In de tussentijd houden we scherp in de gaten waar we het allemaal voor doen en is het besef dat agrarisch natuurbeheer in Oost-Groningen één van de zeer schaarse voorbeelden is waarbij een succesvolle aanpak en een gedegen uitvoering kan leiden tot herstel van akkervogelpopulaties. Er is ook reden voor zorg en daarom is bijsturing nodig. Henk Jan, Marije en Leontien zullen voor de veldleeuwerik tot toepasbare inzichten komen. Zo komen we met zijn allen verder. Henk Jan Ottens is vorige week benoemd tot de nieuwe trainer van de handbaldames van E&O te Emmen. Hij heeft alvast kunnen oefenen in het voorbije veldseizoen! Stichting Werkgroep Grauwe Kiekendief, postbus 46, 9679 ZG, Scheemda Bezoekadres: Plattelandshuis Oost-Groningen, Nassaustraat 14, 9671 BW, Winschoten www.werkgroepgrauwekiekendief.nl Design by Studio-Pgraphix

pagina 2 Kiekendag Friesland en Noord-Groningen op 21 mei jl. was geweldig!!! Door John en Marie-José van Gestel, Rob en Leonie Martens Van 20 t/m 25 mei gingen wij 6 dagen vogelen rondom het Lauwersmeer. We hadden een fantastische B&B gevonden in het Friese Ee: de Gastenkamer. Hoog op ons verlanglijstje stond de grauwe kiekendief, een soort die wij nog nooit hadden waargenomen. Omdat wij onbekend zijn in het gebied (wij komen uit Noord-Brabant) vroegen we aan de Werkgroep Grauwe Kiekendief waar we de meeste kans hadden om deze vogels te zien. Van Ben Koks kregen we direct antwoord: de Marnerwaard en tussen Finsterwolde en de Dollard. Tevens nodigde hij ons uit voor de vrijwilligersdag op 21 mei waarbij men op zoek ging naar potentiele broedpaartjes. Madeleine Postma mailde ons het programma van die dag en wij wilden graag gebruik maken van deze unieke mogelijkheid. We werden om 09.00 uur bij de Bosschuur van SBB in Lauwersoog hartelijk ontvangen door boswachter Hans Gartner met koffie/thee en koek. Madeleine vertelde wat de bedoeling was van deze dag: in kleine groepjes in diverse gebieden zoeken naar potentiele broedlocaties van de grauwe kiekendief in Friesland en Noord-Groningen. Wij gingen met Madeleine naar de Marnerwaard en reeds bij aankomst in het gebied zagen we een zeearend overvliegen en hoorden we een kwartel heel dicht bij. Plotseling zagen we een man grauwe kiekendief vliegen en even later kwam er een vrouwtje bij. Later zagen we ook nog een ruigpootbuizerd overvliegen. Op weg naar de volgende locatie zagen we bij de Westpolderweg nog een paartje grauwe kieken met (erg) hoog daarboven nogmaals een zeearend. Aangekomen bij de Strandweg (Zoutkamper Ril) zagen we om 14.30 uur één man en twee vrouwtjes grauwe kieken. In totaal dus 7 grauwe en ook nog een paar bruine kieken gespot. Er waren ook groepen die helaas geen enkele grauwe kiekendief hadden gezien. De dag werd afgesloten met een hapje en drankje en een presentatie over grauwe kieken door Adri Clements. Wij danken de werkgroep voor de spontane uitnodiging en begeleiding. De grote inzet van de vrijwilligers voor de bescherming van deze prachtige vogels verdient respect. Dat het Lauwersmeer een fantastische plek is om vogels te spotten blijkt wel uit het feit dat wij 110 soorten hebben waargenomen waaronder de grauwe franjepoot, steltkluut, blonde ruiter, morinelplevier, kwartelkoning, zeearend en grauwe kiekendieven. Houdoe en bedankt! Adri Clements

pagina 3 De grauwe kiekendief op ons land Door Jesse Stegeman 9 jaar Lelystad 08.07.2011 We kwamen uit school. Toen konden we nog even spelen. Daarna kwamen ze van de grauwe kiekendief. Toen gingen ze nog even met m n vader en moeder kletsen. Daarna gingen we naar het land, drie mensen gingen het nest zoeken dat waren: Wim, Almut en Madeleine. Mijn vader (Wim) ging met het fototoestel een video maken. En ze vonden het nest, toen vloog er eentje op, en de ander konden ze pakken. Toen namen ze de jonge grauwe kiekendief mee naar het kavelpad. Ze gingen hem wegen met zak. Toen gingen ze hem ringen. Daarna gingen ze meten hoelang de vleugels waren. Ze wogen ook nog de zak. En ze maten de klauwen met nagels, en zonder. De hongermaten werden ook nog geteld. Michel Linnemann Isa (mijn zusje) en ik mochten hem ook aaien. Op de vleugels moesten ook wind tags geplaatst. Ik en m n zusje mochten hem ook vasthouden. En het was een jongetje. Dat kon je zien aan zijn ogen. Ben vond ook de andere. En met deze gebeurde hetzelfde. Dit was ook een jongentje. Deze was zwaarder. Er werden heel veel foto s gemaakt. Ik en m n zusje mochten ook deze vast houden. Daarna mochten we ook de jongen terug naar het nest brengen. Het was geen mooi nest. MAAR WEL HEEL BIJZONDER. Daarna kwamen ze nog even bij ons drinken en wat eten. En het was heel gezellig. Michel Linnemann

pagina 4 Muis met zender? Door Marije Kuiper Voor het veldleeuwerikenonderzoek hebben we een aantal veldleeuweriken gevangen en voorzien van een zendertje. Elke zender geeft een unieke frequentie af, zodat we met een ontvanger precies kunnen bepalen waar elke gezenderde vogel zich bevindt. Aan het begin van het onderzoek werden de zenders met lijm op de rug van de vogels geplakt, maar dit bleken de vogels er binnen korte tijd weer af te trekken. Daarom zijn we al snel overgestapt op bevestiging met een tuigje dat om de pootjes wordt vastgemaakt. Maar eerst moesten we alle afgegooide zenders terug zien te vinden. Met de ontvanger kon tot op een vierkante meter nauwkeurig de plek bepaald worden, en dan was het een kwestie van nauwkeurig de vegetatie uitpluizen. Op deze manier vonden we de meeste zenders na even goed zoeken terug. Eén zender was door de vogel in een akkerrand afgeschud, maar bleef ook na twee keer ruim een uur zoeken onvindbaar. Op een dag dat het weer wat beter was, besloot ik een laatste poging te wagen. Deze keer had ik het voordeel dat bedrading van de ontvanger net was vernieuwd zodat hij nu ook zonder antenne te gebruiken was. Dit verkleinde het bereik aanzienlijk, waardoor ik veel preciezer de plek zou kunnen bepalen. Al gauw gaf de ontvanger aan dat de zender midden in een grote struik margrieten moest liggen. Geen wonder dat ik hem niet had kunnen vinden! De margriet werd uitgeplozen, haar stengels op den duur één voor één verwijderd, maar nog steeds geen zender. Even later had ik een vrijwel kaal vlakje over, met alleen nog een stronkje van de margriet. Hieruit kwam heel sterk het signaal van de zender, maar ik zag hem nog steeds niet! Marije Kuiper Opeens zag ik een stukje verderop de ingang van een muizenhol. Het zal toch niet zou die muis? Ik trok het restant van de margriet uit de grond en begon voorzichtig te graven. Iedere kluit werd voor de ontvanger gehouden of er geen signaal uit kwam en vervolgens opzij gelegd. Op 15 cm diepte voelde ik de gang van het muizenhol. Een laatste handvol klei werd weggehaald en ja hoor, daar lag de zender, op ruim 30 cm vanaf de ingang van het hol. Deze muis had zijn slag geslagen, zoiets kwam hij niet iedere dag tegen! Opvallend was dat de zender helemaal schoon was, hoewel aan de andere teruggevonden zenders nog een stuk of wat veertjes kleefden door de gebruikte lijm. Waarschijnlijk hebben de muizenkinderen er een zacht bedje aan overgehouden.

pagina 5 Een hand vol kiekendieven Door Bart Zijlstra Plop! Het vrouwtje blauwe kiekendief laat zich met ongelooflijke precisie in haar nest, in het wintertarwe, zakken. Eindelijk, na lang observeren hebben we een lijn met het nest. Madeleine heeft haar telescoop gericht staan op de plek waar het vrouwtje inviel en aan mij is het nu de taak om het nest op te sporen, de jongen te tellen en een foto te nemen. Eenmaal in het tarwe leidt Madeleine me via de telefoon naar het nest. Op een korte afstand van me vandaan zie ik een gat in het tarwe waar de jongen zouden moeten zitten. Met een stok duw ik het tarwe wat aan de kant en alles wat ik zie is een flits van grijs en schuddend graan. De jongen rennen weg! Er is geen tijd meer om een foto te nemen of de jongen te tellen, ik moet daar weg voordat de jongen te ver van het nest vluchten. De jongen (het moesten er minstens drie zijn) zijn duidelijk oud genoeg om geringd te worden. Sterker nog, er wordt besloten om het nest dezelfde dag nog te beschermen en de jongen te ringen, omdat het waarschijnlijk niet lang meer zal duren voor de jongen uitvliegen. Later die dag sta ik weer in het wintertarwe, ditmaal om de jongen mee terug te nemen naar de kant van de weg, waar ze gewogen, gemeten en geringd zullen worden door Almut. Ben loopt op het nest af om de jongen te vangen, terwijl Hans het vrouwtje fotografeert dat ondertussen druk kekkerend boven het nest cirkelt. Dit zal ongetwijfeld mooie plaatjes opleveren. Ik heb nog niet met mijn ogen geknipperd of Ben heeft al vier jongen gevangen. Hij neemt ze alle vier in één hand, een trosje jonge roofvogels. Een vijfde jong is snel het tarwe in gevlucht. Ben overhandigt mij de vier jongen, zodat hij nog kan proberen het vijfde jong te vangen. Daar sta je dan, midden in het wintertarwe met een hand vol jonge kiekendieven. Ik besef me meteen dat niet veel mensen dit zullen meemaken. Hans fotografeert mij met de vier jongen. Een grijns van hier tot Tokio is niet meer van mijn gezicht te krijgen.het vijfde jong laat zich helaas niet vangen, dus lopen we maar terug naar de kant van de weg. Dit keer heb ik één jong in mijn handen. Het dier houdt de hele weg een strakke blik op mij gericht. Als blikken konden doden Het dier moest eens weten wat voor goede bedoelingen we met ze hebben. De grijns staat nog steeds breed op mijn gezicht wanneer Ben een blik naar me werpt. Ook op zijn gezicht verschijnt een lach, vermoedelijk terugdenkend aan de eerste keer dat hij dit heeft mogen meemaken.

pagina 6 Eenmaal terug bij de weg begint Almut de jongen te wegen, meten en ringen. Ik leer dat je aan de ogen kan zien of het dier een mannetje of een vrouwtje is. Als het oog grijs is om de pupil dan is het een mannetje, als het bruin is dan is het een vrouwtje. Ondertussen is Hans alweer druk aan het fotograferen, ondertussen vreemde bewegingen makend met zijn hand om de aandacht van de jongen te krijgen. Om mij heen staan allemaal mensen met dezelfde pretoogjes als ikzelf. Dit was een onvergetelijke ervaring!

pagina 7 KIEK, ik heb je! Door Michel Linnemann Tot vóór 13 mei 2011 had ik nog nooit een grauwe kiekendief gezien. Bruine en blauwe kiekendieven, die wel, vaak zelfs, maar grauwe nog nooit. Sinds 2004 fotografeer ik roofvogels als hobby, van buizerd tot zeearend, dus dat ik nog geen grauwe kiek voor de lens had gehad was echt een gemis. Tot 13 mei jl. dus. Ik ben er speciaal voor naar Groningen gereden, naar Zoutkamp, bij het Lauwersmeer. Ik heb een tentje opgezet op een kleine camping en ben toen vier dagen lang met camera op pad geweest voor één goeie foto van een grauwe kiek. Na twee dagen had ik nog niets gezien. Aan iedereen die ik bij het Jaap Deensgat zag heb ik om informatie gevraagd en ik was zelfs al bijna de moed aan het opgeven. Maar de boswachter van Staatsbosbeheer, Hans Gartner, had een tip voor me, die bleek uiteindelijk goud waard. Toen ik de derde ochtend naar de locatie fietste die ik van de boswachter had gekregen (150 meter van de plek waar ik twee dagen had gezeten!!) was ik vol verwachting, maar ook wel voorbereid op weer een mogelijke teleurstelling. De natuur laat zich niet dwingen, dat weet ik inmiddels ook wel. Tien minuten later was het bingo! Michel Linnemann Een adult mannetje, en drie minuten later ook een adult vrouwtje, baltsend en jagend boven de akkers. En mijn liefde voor de grauwe kiekendief was in één ogenblik geboren

pagina 8 Werkgroep Grauwe Kiekendief Een half uur later stopte er ineens een autootje achter me, en de boswachter die ik de dag ervoor gesproken had, stapte uit met een collega van het IVN. Nadat ik ze verteld had dat er mogelijk een broedend paartje kieken aanwezig was, pleegde de boswachter direct een opgewonden telefoontje. En nog eens drie kwartier later stond ik oog in oog met Madeleine Postma. Toen werd me eigenlijk pas echt duidelijk hoe bijzonder die grauwe kiekendief wel moest zijn. Iedereen was opgewonden over mijn waarneming en dat werd alleen maar erger toen de beide kieken zich nogmaals lieten zien, mooi wiekend en spelend met de wind boven de Groningse akkers. Michel Linnemann De rest van mijn mini-vakantie heb ik ademloos naar het spel van deze luchtacrobaten zitten kijken, die keer op keer boven mijn hoofd en boven de akkers om elkaar heen tolden alsof het zwaluwen waren. And the rest is history, zoals ze zeggen. Ik ben ondertussen door Madeleine geronseld als vrijwilliger en heb inmiddels al drie maal geholpen met verschillende activiteiten in Flevoland. Met veel plezier overigens, dat lijkt me duidelijk. Want het is gewoon een geweldige ervaring om actief mee te kunnen helpen met het vergroten van het broedsucces van de kiekendief in Nederland. De passie die ik heb voor het maken van mooie foto s van roofvogels laat zich op deze manier prima combineren met het leveren van een (kleine) bijdrage aan het succes van de Werkgroep.

pagina 9 Inventarisatie broedparen Flevoland 4 juni Zo hebben we met een vijftiental vrijwilligers en de stafmedewerkers van de Werkgroep op 4 juni jl. een hele dag in Flevoland gezocht naar mogelijke broedparen van de grauwe kiekendief. En met succes!! Er blijkt in noordoostelijk Flevoland een flinke toename te zijn van broedende kieken. Ik ben geen echte vogelaar, want ik heb geen verstand van gorzen, leeuweriken en kwikstaarten. Het geluid van de kwartel ken ik inmiddels, maar alleen omdat ik dat geleerd heb van een collega vrijwilliger van de Werkgroep. Maar ik heb deze dag wel enorm veel geleerd over het gedrag en de habitat van de grauwe kiekendief. Ik ben die dag met Abe Dijkstra op pad gegaan naar een gebied waar mogelijk een paartje kiekendieven zou kunnen zitten. Er was regelmatig melding gemaakt van een jagend mannetje, maar of er ook daadwerkelijk een paartje aanwezig was in dat gebied was niet duidelijk. Na een korte speurtocht besloten we om positie te kiezen tussen twee velden tarwe en daar onze stoeltjes neer te zetten. Dat bleek een gouden greep, want het duurde nog geen half uur voordat we een eerste glimp opvingen van een jagend mannetje. Na een korte achtervolging met de auto raakten we hem kwijt, maar toen we terug waren op onze stek werden we snel weer verwend met een vliegshow van deze stoere man. Dit keer bleef hij luid roepend boven het tarweveld heen en weer vliegen en werd al snel duidelijk dat hij dit veld als zijn territorium verdedigde. Een zittende sperwer werd met spectaculaire duikvluchten verjaagd en de aanwezige kraaien sloegen ook direct op de vlucht. Michel Linnemann

pagina 10 Maar waar was het vrouwtje? We hebben haar niet gezien die middag, maar het was zonneklaar dat dit mannetje hier zijn stek had, en dat hij niet gediend was van indringers. Onze gok was dat het vrouwtje al op een nest met eieren zat, in de tarwe. Dit hebben we ook aan de boer laten weten, een aardige man die eigenlijk gelijk aangaf geen probleem te hebben met de activiteiten van de Werkgroep. En dat is dus goed nieuws voor dit paartje en hun jongen. Om 16.00 uur kwamen alle teams weer bij elkaar in Zeewolde, om een hapje te eten en om ervaringen uit te wisselen en alle informatie bij elkaar te leggen. Abe en ik bleken niet de enigen die grauwe kiekendieven hadden gezien. Toen al was duidelijk dat er mogelijk meer paartjes te vinden waren dan in voorgaande jaren (zo heb ik me laten vertellen). Maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat je dan niets meer hoeft te doen en dat alles verder vanzelf goed gaat. Maar als de inzet en de passie van de vrijwilligers en de staf van de Werkgroep een indicatie zijn voor het broedsucces van deze prachtige roofvogels, dan zit het wel goed met de toekomst van de grauwe kiekendief. Ten slotte En hier doen we het dan allemaal voor 8 juli jl. Flevoland Michel Linnemann

pagina 11 Grauwe kieken kijken in Flevoland Door Alice van Hunnik Hoewel ik geen wetenschapper ben, maar een puur praktisch mens, probeer ik nu toch een bijdrage te leveren aan het onderzoek naar kiekendieven in Flevoland. Een goede vriendin, Leonoor van Muijden, werd door Arjan Lindenbergh (bestuurslid) gevraagd om mee te helpen bij het speuren naar grauwe kiekendieven in de Flevoland. Omdat we samen al veel naar vogels, vooral ook roofvogels, kijken was het al snel duidelijk dat we dat samen zouden gaan doen. Haar man Jan Kammeijer werd ook enthousiast. Met z n drieën werden we ingezet bij het waarnemen van het jaaggedrag van kiekendieven in het algemeen op en rond het Hoekmanperceel langs de Dodaarsweg. Dat is een ingezaaid perceel bloemen en luzerne ter compensatie van ingepikte stukken natuur door Almere. Afgelopen winter bleken daar zoveel verschillende roofvogels te jagen, dat heel vogelend Nederland er een kijkje kwam nemen. Nu is het spannend om te zien of en hoe daar m.n. bruine kiekendieven vanuit de Oostvaardersplassen komen jagen. Via een, voor ons soms nog wat lastig, protocol noteren we het gedrag van een jagende kiekendief. In het begin viel ons op dat de vogels vrijwel allen doorvlogen naar de wintertarwe en gerst aan de overkant van de Dodaarsweg. Onlangs is de luzerne gemaaid en prompt jagen er vaak meerdere bruine kiekendieven boven het perceel. Veel vangen doen ze nog niet, in tegenstelling tot de kat en de torenvalken die zich er ook ophouden. Regelmatig horen we kwartels roepen en er zijn veel gele kwikken. Helaas ontbreken de veldleeuweriken. Alice van Hunnik Onze grote interesse gaat echter uit naar de grauwe kiekendief. Gelukkig mogen we daar ook aandacht aan besteden. Eerst al via een gezamenlijke speurdag met andere vrijwilligers en later ook door zelf bij bekende nesten te posten en te noteren hoe het met de prooioverdrachten (po s) gaat. Daardoor valt vast te stellen of de jongen al groot genoeg zijn om lastig gevallen te worden met kooi en/of ringen.

pagina 12 Begin juli was er een tweede zoekdag, waarbij nog eens twee nesten werden gevonden! Nu al zes! Maar we gaan nog even door, wie weet vinden we nog een nest, zodat we nog meer vogels kunnen redden van de vossen en combines. De afgelopen weken werd ook in onze polder geringd en konden we dat proces volgen. Schitterend die mooie vogels. En fijn dat Madeleine, Almut en Ben zo zorgvuldig met de beesten en de boeren omgaan. De omslag die soms plaatsvindt bij boeren bij wie een nest in het graan is ontdekt is wonderbaarlijk. Geweldig toch, die boer die eerst huiverig tegenover de hele gang van zaken stond en een paar dagen later zelf het land in gaat en met Ben een kooi plaatst, mee helpt met het ringen en zijn zoontje er helemaal bij betrekt. Ik vind het een feest om daar ook bij betrokken te zijn. Alice van Hunnik

pagina 13 Verrassing aan de deur Door Madeleine Postma Na een dag veldwerk nog een beschermingskooi geplaatst bij de familie Wieringa, in de omgeving van Midwolda. Even langs om te vertellen wat we hebben gedaan. Mevrouw Wieringa was blij met de drie grauwe kiek jongen in het wintergerst. Maar ik moest vooral even mee komen want zij had bij huis ook wat bijzonders. Of beter gezegd aan huis. Ik volgde haar door de schuur naar de voordeur. Eindelijk wilde ze die kerstkrans aan de voordeur eens opruimen. Haar man zei dat ze nog maar eens goed moest kijken of dat wel kon! Zich verbazend over zijn reactie ging ze kijken en daar trof ze wel een heel bijzonder tafereeltje in de kerstkrans aan. Vier jonge vogeltjes! Maar wat voor vogeltjes? Met een vogelgids in de hand kwam ze er nog niet goed uit. Of ik haar dat misschien kon vertellen? Nadat ze mij had aangewezen waar de ouders van dit stel zat kon ik vaststellen dat het om een nestje GRAUWE VLIEGENVANGERS ging. Is het geen plaatje! Dit was voor mij de slagroom op de taart, zomaar op een werkdag in juli een enthousiaste mevrouw Wieringa met deze bijzondere ontdekking. Madeleine Postma

pagina 14 Dinsdag 5 juli 2011 observaties in de Westpolder Door Gerard Bakker Een dag in het tentje van Theo van Kooten 7.30 uur ter plaatse. Bewolkt, windstil. 8.10 Bruine kiek man geeft prooi af in nest 8.15 Bruine kiek vrouw zonder prooi naar nest 8.25 Bruine kiek man met muis naar nest 8.30 Helikopter over de nesten, geen reactie(s) 8.31 Grauwe kiek vrouw met prooi naar nest 1 8.31 Grauwe kiek vrouw met prooi naar nest 2 8.35 Grauwe kiek man/vrouw prooioverdracht naar nest 1 9.05 Bruine kiek man met muis naar nest 9.08 Grauw kiek man/vrouw prooioverdracht naar nest 1 9.46 Grauwe kiek vrouw met prooi naar nest 2 10.10 Bruine kiek man versus buizerd 11.00 Grauwe kiek man/vrouw prooioverdracht naar nest 1 11.30 Grauwe kiek man brengt prooi naar nest 1 Daarna ruzie met Bruine kiek man 12.00 Grauwe kiek man brengt prooi naar nest 1 12.13 Bruine kiek man brengt prooi naar nest 12.15 De zon breekt door 12.29 Grauwe kiek man/vrouw prooi-overdracht naar nest 1 13.04 Grauwe kiek vrouw met prooi naar nest 1 13.18 Grauwe kiek vrouw met prooi naar nest 1 13.25 Bruine kiek man/vrouw prooioverdracht 13.35 Grauwe kiek man brengt prooi naar nest 1 13.36 Grauwe kiek man/vrouw prooioverdracht nest 2 13.50 Grauwe kiek man met prooi naar nest 1 14.30 Grauwe kiek man brengt prooi naar nest 1 14.55 Bruine kiek man met muis naar nest 15.05 Grauwe kiek man brengt prooi naar nest 1 Gerard Bakker Vrouwtje van nest 1 Westpolder 15.10 vertrokken. Een mooie dag in de Westpolder. Wat opviel: maar 3 maal een prooi naar nest 2. Grauwe kiek man is erg actief voor nest 1. Meeste prooien waren muizen, 1 maal vogel voor nest 1. (Nest 1 is overigens het gekooide nest.)

pagina 15 Varia Terugmeldingen wingtag kieken Dit jaar worden er veel grauwe kiekendieven met wingtags gezien en gemeld. Deze wingtags worden in het kader van een Frans onderzoek sinds 2007 aangebracht. Enkele waarnemingen willen we hier met jullie delen: 1. 2. 3. Karel Mauer Noord-Friesland. In 2010 zwierven twee mannetjes met wingtags daar het hele seizoen rond. Beide in 2008 van wingtags voorzien. Ze kwamen allebei uit Noord Groningen op nog geen 2 km bij elkaar vandaan! Wat gebeurt er dit voorjaar?! Er worden weer twee mannetjes met wingtags gemeld in Friesland. Van beide weten we nu zeker dat het dezelfde mannen zijn. Van de één weten we zeker dat hij een nest met jongen groot brengt. De ander hebben we nog niet gevonden maar uit waarnemingen van derden kunnen we concluderen dat ook hij gepaard is en in het oosten van Friesland moet zitten. Flevoland 2011. Via de mail kregen we een foto van een vogel bij de Dodaarsweg met wingtags. Vlug opgezocht en wat blijkt?! Het is het enigste jong dat in 2010 in Flevoland daadwerkelijk is uitgevlogen! Duitsland, omgeving Neustädter Moor Nederlands vrouwtje uit 2009 met jongen. En zo kunnen we nog wel even verder gaan. Ze krijgen zo allemaal hun verhaal. Aan de hand van deze voorbeelden wordt duidelijk dat al die waarnemingen en foto s voor ons van groot belang zijn. Blijf ons daarom mailen, bellen en gebruik Waarneming.nl. Voor de wingtag vogels vragen we jullie, wanneer je naast de kleuren van de wintags ook de symbolen (in zwart of wit) hebt kunnen aflezen, om ze ook door te geven aan onze collega s in Frankrijk via Busards.com. OPROEP Flevoland 2011 Op zaterdag 6 augustus staan wij, van 10 tot 16 uur, met een infostand op de markt van Melk en Honing in Zuidlaren. Een markt over natuur, milieu en buitenleven (http://www.bijpraot.nl/ ). Om de hele dag de stand met twee mensen te kunnen bezetten zijn we op zoek naar vrijwilligers die een dagdeel willen en kunnen meehelpen. Van de vaste medewerkers zal Madeleine de hele dag aanwezig zijn. Geef je op via madeleine.postma@grauwekiekendief.nl of 06 29 26 99 78