mediakit 08 alma-tadema & hollywood dromen op het witte doek The leading international arts magazine in The Netherlands provides the most beautiful journey through the world of fine arts for art lovers, collectors and professionals de nieuwe fotokunst terug in de donkere kamer 0 herfsttips van wassenaar tot new york + english summaries 38ste jaargang nr. oktober 06 adviesprijs: 9,9
36ste jaargang nr. - februari/maart 0 de primeurs van tefaf 0 highlights in brussel londen parijs new york baanbrekers in beeld rosso, brancusi & man ray trend: romantiek groots, meeslepend, gevoelig en intiem de waarde van wanders design & vintage top 0 internationale veilingresultaten 36ste Jaargang nr. februari/maart 0 Every work of art has its own story. shares it with its readers in an informative, inspirational and passionate way. international scope Most renomated art magazine in the Netherlands since starting in 978 in Amsterdam. It offers great editorial diversity covering everything from antiquities to contemporary work For 0 years a strong brand name for international fine art publications Six times a year covers news, developments and events in the world of art trade and art exposure; from Old Masters and Impressionism to contemporary art and photography to antiques and design Essays, artist portraits and reportages by specialized authors and art critics Ample attention to auction houses, exhibitions and art and antique fairs, with contributions from the magazine s own foreign correspondents in important art scenes like Paris, Brussels, London and New York Interviews with inspired artists, collectors, auctioneers, museum directors and art dealers Cityspecials with tips for travel and stay Products from the world of design, fashion, watches and jewellery are linked with stories of art of a specific style period in art history Book reviews, readers offers, connaisseurs quiz A complete international exhibitions calendar Form and content are characterised by expertise in combination with easy accessibility The magazine is supported by the website www.tableaumagazine.nl and on social media: Facebook, Instagram en Twitter Never before there was this much interest in art as today, both from collectors frequenting fairs as the enthusiastic museum visitor. For them is an ultimate, world wide guide with expert information on the market loyal subscribers Art lovers, art collectors and professionals Highly educated men (%) and women (6%) with an above-average interest in art More than 8% either possesses or collects art Readers earn an above-average income (7%) and travel to cultural destinations 3 times a year ore more often. Their favorite pastime is visiting galleries and museums and fairs Most of the readers pick up the magazine more than four times to read in it again; 7% of the magazines are passed on and kept 83% owns a house, % a second house or/and boat 0% visits TEFAF Maastricht, 8% PAN Amsterdam, 90% other international art fairs circulation With an average circulation of 6.000 Fine Arts Magazine is distributed bilingual (Dutch/English) in Dutch and Belgian bookshops and international retailers worldwide The largest part goes to subscribers: 60 % longer than 0 years is mediapartner of important national and international exhibitions, art events and institutions where the magazine is distributed Fine Arts Magazine is participant and/or mediapartner of fairs worldwide, like BRAFA Brussels, FORREAL Amsterdam, Rotterdam Contemporary, TEFAF Maastricht, Salon du Dessin Paris, Art Paris, Art Breda, KunstRAI, Masterpiece and Frieze Masters London, Unseen Amsterdam, Drawing Amsterdam, Art The Hague, Paris, PAN Amsterdam
Cake, 99-7, olie op doek, 38 x 96 cm, privé-collectie > Hanging Heart (Blue/ Silver), 99-006, Fine arts magazine juli/augustus 0 coll. William J. Bell Rafaël (Raffaello Sanzio, 83-0), Madonna della Sedia (ook bekend als Madonna met het Christuskind en de jonge Heilige Johannes), ca., olie op paneel, Ø 7 cm, coll. Galleria Palatina, Florence Gerhard Richter, Glasscheiben, 967, glas en ijzer, 90 x 00 cm, Anton and Annick Herbert Collection > Anton Corbijn, Gerhard Richter, Keulen 00, detail, courtesy Anton Corbijn/FOAM tekst: Ruud van der neut tekst: RogieR ormeling TeksT: Waldemar kamer tekst: RogieR ormeling Ferdinand Hart Nibbrig (866-9), Op de duinen in Zandvoort, ca. 89, olieverf op doek, coll. Singer Laren ADVERTising in Jeff Koons advertising rates 08 Galleries, fairs and auction houses are the primary advertisers of Fine Arts Magazine. In addition, specifically targets advertisers in the lifestyle segment, for example cultural tourism, cars, jewellery and watches. In view of its audience, the magazine is a good platform for investment, bank and insurance products can get across commercial messages in various ways. For example with booklets and thematic guides that can be sealed with the magazine in collaboration with partners. There is also collaboration in the field of reader offers, contests, subscriber actions, promotional inserts and advertorials De Diepe oppervlakkigheid van Jeff koons Toen het Stedelijk zijn varkentje aankocht ging dat gepaard met een rel. Inmiddels wordt zijn vaak suikerzoete werk verkocht voor onwaarschijnlijk hoge prijzen. Jeff Koons krijgt dit jaar maar liefst drie solotentoonstellingen, een in Basel en twee in Frankfurt. De allereerste Rafaël-tentoonstelling in Nederland laat vooral tekeningen van de Italiaanse meester zien. Voor zijn late werken moet de bewonderaar naar het Prado of het Louvre afreizen. Drie musea brengen een ode aan de kunstenaar die door sommige tijdgenoten werd gezien als de meest begaafde schilder ooit nog voor Michelangelo en Leonardo da Vinci! / page.00 / page.87 / page.000 Cover.70 Cover 3.70 Cover 3.00 / page.000 Opening spread.70 Postcard insert.00 Other inserts on request Other position requests +0% is a quality showcase for a special audience of art buyers and lovers of culture 08 production calendar edition reservation before material before date of issue 7-0-08 9-0-08 0-0-08-03-08 6-03-08 30-03-08 3 6-0-08 8-0-08 0-06-08 9-08-08 3-08-08-09-08 7-0-08 9-0-08 0--08 6 0--08 07--08 --08 Reservations/information: Gideon Krebs, tel. +3 (0)0-67009 or mob.+3 (0)6-6098, adverterentableau@kpnmail.nl Advertising material: certified PDF files. Spreads as seperate pages with mm bleed Send material to: adverterentableau@kpnmail.nl Hoofdredactie: Anja Frenkel, tel. +3 (0)0-6683 of mob.+3 (0)6-338, tableaumedia@kpnmail.nl Abonneren: www.tableaumagazine.nl Fine Arts Media bv Amsterdam Rafaël wonderkind vorstenvriend hartendief Zee zucht Deze zomer besteden veel Nederlandse musea aandacht aan zee en strand. Isaac Israels steelt de show in Den Haag, terwijl de Haarlemse Hallen een overzicht geven van alle uitingsvormen die het onderwerp oproept. Gerhard richter en het onvatbare Zijn werk hangt in alle grote musea. Al jaren geldt Gerhard Richter als een van de belangrijkste en duurste nog levende kunstenaars ter wereld. In 0 wordt hij 80, reden voor Tate Modern om hem te eren met een groot retrospectief. technical specs Frequency Language Basic size 6 times a year Dutch/English 6 pages Average printed circulation 6.000 retail price (NL) 9,9 Paper inner pages Paper cover Cover finish Printing method 00 grams woodfree satinated mc 0 grams woodfree satinated mc glossy UV-coating sheet- and rotation-offset Trim size 30 x 97 mm (w x h) + mm bleed all around Type area 00 x 67 mm (w x h) Finish Sizes: / trim size 30 x 97 mm mm bleed all around / type area 00 x 67 mm / horizontal 00 x 8, mm perfect bound / vertical 9 x 67 mm / vertical 9 x 8, mm
Interview: Bob Haboldt Meesters uit de eredevisie Jan van Eyck Meester van zijn Vanuit vestigingen in Amsterdam Parijs en New York bedient hij wereldwijd een internationale clientèle van gerenommeerde musea en collectioneurs. Onlangs verscheen een indrukwekkend prachtboek met een selectie van bijna vijfhonderd meesterwerken die in dertig jaar door hem verhandeld werden. Hoog tijd voor een interview met kosmopoliet Bob Haboldt, tophandelaar in oude meesters. tijd tekst: Ruud van der neut old master to 9th century Hoe groot was Jan van Eyck als kunstenaar, maar vooral: hoe origineel en vernieuwend? Die vragen wil Boijmans Van Beuningen beantwoorden met de expositie De Weg naar van Eyck. Want hoe groot het talent van Van Eyck ook was, de kleurrijke pracht van een meesterwerk als Het Lam Gods kwam niet zomaar uit de lucht vallen. Jan en Hubert van Eyck, Het Lam Gods, detail, 3, olie op paneel, 30 x 0 cm, Sint-Baafskathe0 Fine arts magazin november/december 0 draal, Gent tekst: Adrie van Griensven 00 Fine arts magazine november/december 0 november/december 0 Fine arts magazine 0 Six times a year Fine Arts Magazine informs its readers in a surprising and attractive manner about the most important issues and events in the art market and the world of fine arts, antiques and design in general. From Old Masters to Impressionists and from modern to contemporary art romantiek in ander licht Van ateliers tot kunstfabriek De Tretjakov Galerij in Moskou, Teylers en verzamelaar Jef Rademakers hebben de mooiste romantische schilderijen uit hun collecties samengebracht in Haarlem. Goede gelegenheid de lang ondergeschoven Nederlandse romantiek tegen het licht te houden en nog eens op waarde te schatten in goed gezelschap. Het atelier is voor velen een magische plek, een laboratorium voor het kunstenaarsbrein, waar losse materialen met divers gereedschap omgetoverd worden tot een verrassend kunstwerk. teylers geeft dit najaar inzicht in mythe en werkelijkheid van het klassieke atelier. tekst: ruud van der neut David Oyens, Bezoek aan het atelier, 88, olie op doek, x 9 cm, Dordrechts. september/oktober 00 tableau Fine arts magazine 37 Maksim Nikiforovitsj Vorobjov, Eik gespleten door een bliksemschicht (De storm), 8, olieverf op doek, 00, 3 cm, Tretjakov Galerij tekst: anja frenkel 8 Fine arts magazine Februari/maarT 0 Buitenland HigHligHts impressionisme & het water in normandië Essays, artist portraits and reportages by specialised authors and scholars give insight in life and work of kunst zonder grenzen Traditiegetrouw in het zomernummer: een reis door Europa en overzee, vol verrassende ontmoetingen. De 6 pagina s lange tocht van Antwerpen tot Los Angeles voert langs oude meesters, impressionisten, beeldhouwers, fotografen, filmers, architecten, ontwerpers en lichtkunstenaars. Goede reis! tekst: WAlDemAR kamer modern to contemporary Zoals de rivieren naar zee stromen, gaat het impressionisme naar het water zou men kunnen uitroepen. Want water speelt een bijzonder centrale rol in deze kunststroming, die begon met een weerspiegeling van de opgaande zon in het water. Als wieg van het impressionisme heeft Normandië in 00 een festival georganiseerd met zo n daverend succes (meer dan een miljoen bezoekers) dat de dynamieke directrice Françoise Gaudin besloot drie jaar de tijd te nemen om een nog beter festival te organiseren. Zij koos dit keer voor een overkoepelend thema: het water. Zo worden deze zomer 600 events rond het thema impressionisme & water georganiseerd, van Splash in de Abbaye d Ardenne, waar schrijvers en filosofen s middags rond het water zullen zitten, tot een impressionistische verlichting van de kathedraal van Rouen rond middernacht. De drie jaar waren ook nodig om de twee grote tentoonstellingen van internationaal niveau in Caen en Rouen voor te bereiden, met echte topwerken van het impressionisme. Festival Normandie impressionniste Normandië t/m 9 september www.normandie-impressionniste.eu Claude Monet (80-96), Les régates, Argenteuil, ca. 87, olie op doek, 8 x 7,3 cm, coll. Musée d Orsay, Parijs < John Singer Sargent (86-9), Deux femmes endormies dans une barque sous les saules, 887, olie op doek, 8 x 68, cm, coll. Museu Calouste Gulbenkian, Lissabon 68 Fine arts magazine zomer 03 zomer 03 Fine arts magazine 69 famous, forgotten or unknown artists through history Interviews with passionate artists, collectors, exhibition makers, museum directors and art dealers, bring the reader closer to the work of art and give insight in the art scene world wide ChuCk Close Wat ik nu maak, is het beste de amerikaanse kunstenaar chuck close staat al bijna veertig jaar aan de top van de kunstwereld. wars van modes, en dwars tegen de heersende tijdgeest in, volgt hij gestaag zijn eigen weg: als je gewoon door blijft gaan met waar je goed in bent, komt het vanzelf. een exclusief interview in zijn atelier in new York. tekst: koos de wilt atelierfotografie: rené clement Oskar Kokoschka Oskar Kokoschka Zonder gezicht is de mens verloren Boijmans van Beuningen pakt uit met een groot overzicht van vooral portretten van de veelzijdige expressionist Oskar Kokoschka (886-980). Het enfant terrible van het Wenen van Klimt en Freud inspireerde vele generaties collega s en fascineerde zijn beroemde tijdgenoten. Provocerend en controversieel, met passie voor alle gebieden van het leven streefde hij ernaar het innerlijke gezicht te onthullen. tekst: ROgieR ORmeling foto s: fondation OsKaR KOKOschKa, VeVey / 03, PROlitteRis Beeldend kunstenaar/ dramaturg/ essayist/decorontwerper Oskar Kokoschka (886-980)met zelfportretten, foto door Herbert Gehr, LIFE, 99 september/oktober 03 tableau Fine arts magazine
Maskers O A Theetijd Thee werd zo populair dat bierbrouwers hun poorten sloten ut of frica Meesters op het spoor Toen Picasso, een enkele alerte kunstbroeder of een verzamelaar van het eerste uur begin 900 Parijse of Brusselse rommelmarkten afstruinden op zoek naar primitieve maskers of beelden, konden ze niet vermoeden dat de impact van deze pure kunstuitingen een definitief stempel zou zetten op de ontwikkeling van de twintigste-eeuwse Europese beeldende kunst. Maar naar de scheppers van deze inspirerende, magische werken werd vooralsnog nauwelijks gekeken... tekst: Ruud van der neut het eerste gezicht grote overeenkomsten vertonen. Vanaf 700 worden de door de V.O.C. geïmporteerde blauwwit porseleinen theepotjes de grote mode. Later zou er ook meerkleurig Famille Verte en Famille Rose theegoed in China geproduceerd worden. De Chinees porseleinen trekpotjes en theebussen kregen een mooie plek in het interieur van de elite. Daarnaast kwamen zilveren theebussen, trekpotjes en bouilloires van Nederlandse makelij in de mode. De theebereiding ging als volgt: in een koperen bouilloire of ketel die in de kamer stond op een brander werd kokend water gegoten. De rijkere exemplaren waren meestal kleiner en in zilver uitgevoerd. In het zilveren trekpotje werd een mengsel van theeblaadjes gestrooid waarover kokend water gegoten werd. De theebus stond prominent op een blad of op tafel. De oudste Hollandse zilveren theebussen (laat zeventiende-eeuws) zijn vaak rechthoekig van model met een kleine, soms geornamenteerde ronde dop. Na verloop van tijd werden in China porseleinen theebussen naar Hollands zilveren model gemaakt; het vroege Chine de Commande. sensatie werden exotische ingrediënten als saffraan toegevoegd. Na het trekken van de thee werd er een bodem van het sterke extract in (Chinese porseleinen) kopjes geschonken en vervolgens aangevuld met heet water uit de ketel. De thee werd met klonten kandij of suiker gezoet. Pas na 870 werd thee naar Engels voorbeeld direct in grotere potten op sterkte gezet en uitgeschonken. Theekransjes Rond 70 daalden de prijzen van thee in die mate dat praktisch iedereen zich deze drank kon veroorloven. De populariteit van het theedrinken had zelfs tot gevolg dat rond 800 driekwart van de vaderlandse bierbrouwerijen zijn poorten moest sluiten omdat de concurrentie te groot was en men massaal aan de thee ging. Terwijl Theekistje met zilverbeslag, ca. 80, een Biedermeier schildpad lepeldoos en een messing theekistje uit begin 800. Kop en schotel met voorstelling van Europeanen en Chinezen die kijken hoe de thee wordt verpakt, 7, China, porselein, Keramiekmuseum Princessehof. Japanse theeceremonie. Theebus, 767, Jan Verdoes, Haarlem, zilver, Fries (bruikleen Provincie Fryslân). Marquetterie theekist in exotische houtsoorten, ca.760. Theepot, 700-7, China, steengoed, Keramiekmuseum Princessehof. Jean-Étienne Liotard (70-789), Stilleven met theeservies, ca. 78-783, olie op doek op board, 37,8 x,6 cm, J. Paul Getty, Los Angeles. Theetafeltje, Engels, ca. 37, V&A Londen. Theeketel op komfoor, 700-7, Jacobus Jongsma, Leeuwarden, zilver, collectie Fries (bruikleen Ottema-Kingma Stichting). Bord met voorstelling van het drogen van thee op bamboeschalen, uit 76-delig tafelservies, 70-7, China, Jingdezhen, porselein, Keramiekmuseum Princessehof antiques & collectibles De meest vermogende families bezaten een afsluitbaar (vaak van kostbare houtsoorten of bewerkt parelmoer vervaardigd) kistje met daarin gecombineerde theebussen. In het linker busje werd groene en in het rechter zwarte thee gedaan. Het middelste compartiment diende om de twee soorten te mengen. Voor een ultieme smaak- Fine arts magazine september/oktober 0 Collector s items: Oceania Topografie Duizenden eilanden liggen er in de Stille Oceaan, verspreid als de sterrenbeelden aan het firmament, en bewoond door een bonte verscheidenheid aan natuurvolkeren - zoals men ze vroeger noemde - met een veelheid aan culturen. De eilanden in het zuidwesten van Oceanië, grotendeels bergachtig en bevolkt door bewoners met een donkere huid, kregen de naam Melanesië, de zwarte eilanden. In de kunst van Melanesië speelt een mythologische wereld de hoofdrol. Mensen en dieren zijn er even belangrijk. Polynesië, het rijk van de vele eilanden, ligt tussen Hawaï in het noorden, NieuwZeeland en de Paaseilanden in. Ze zijn meest van vulkanische oorsprong en gezegend met een weelderige plantengroei. De kunst van Polynesië werd gemaakt voor de heersende klasse, die stelde rechtstreeks van de goden af te stammen. Micronesië bestaat uit veel kleine, door paradijselijk witte stranden omgeven koraaleilanden in het noordwesten van de Zuidzee. De gebruiksvoorwerpen en sieraden daarvan afkomstig zijn verfijnd en eenvoudig, doorgegeven van geslacht op geslacht. Meubelkunst Meubelkunst ze zullen komen met een boot zonder vlerken... Wat Cook, vergezeld door wetenschappers, van zijn drie reizen meenam aan etnografische en natuurhistorische objecten raakte verspreid over allerlei museumcollecties, genootschappen en privéverzamelingen in vooral Engeland, Frankrijk en de Duitstalige landen. Dat was ook het lot van wat later kolonisten, expedities en missionarissen meebrachten van hun reizen. Het is - bij alle tragiek die de inheemse bewoners trof - het behoud geweest van ontelbare objecten, vaak meesterwerken, omdat veel vergelijkbaars op de Zuidzee-eilanden niet meer voorhanden is. collecties Originele stukken met een zekere leeftijd zijn het meest waardevol en begerenswaardig. Men vindt ze in musea in Amerika en Europa. In Australië en Nieuw-Zeeland in Canberra, Adelaïde, Sydney en Wellington. En in Honolulu en Port Moresby op Papoea-Nieuw-Guinea. Van de Europese musea bezitten Londen, Berlijn en Parijs, waar in 006 het Musée du quai Branly opende, magnifieke verzamelingen. Elk met hun eigen accenten, te danken aan de koloniën van die landen en de uitgestuurde expedities. Verder in het Duitstalig gebied Bremen, Hamburg, Stuttgart, Leipzig, Wenen, München en Bazel. Amerika telt tientallen museumverzamelingen van belang, zoals uiteraard de fantastische collectie in New York, maar ook het nieuwe De Young in San Francisco mag er zijn, voorts Cleveland, St. Louis, Denver, Cambridge (Mass), Houston. Minder bekend is dat het antropologisch museum in Vancouver, MOA, een collectie bezit. De kern ervan vormt de gift van de Canadese schrijver-reiziger Frank Burnett, die tussen 89 en 93 de Stille Oceaan doorkruiste. Hij doneerde wapens, maskers, sieraden, maar ook een beschilderde vis om een schedel in te bewaren van de Salomons-eilanden en een van koskosvezel gemaakte huisvormige palingfuik van de Kiribati. Toen het museum in 976 een nieuwe behuizing kreeg, werd de collectie - na verblijf in depot - tentoongesteld. Aangevuld is deze mondjesmaat. In 006 met knotsen en Postorderbedrijven Ook in Nederland, toch al wars van frivoliteit, ontstond belangstelling voor de strakke, ingetogen meubelstijl. De invoer van zowel Frans als Engels meubilair moet zulke grote vormen aangenomen hebben en zo concurrerend geweest zijn dat het Amsterdamse meubelmakersgilde St. Joseph in 77 de invoer van alle buitenlandse meubelen verbood. Aan de hand van gravures met gedetailleerde afbeeldingen van meubelen, toe te passen ornamentering en te gebruiken meubelbeslag haakten vaderlandse meubelmakers in op de nieuwe mode. Er werd nauwelijks bronzen beslag gebruikt; geelkoper of messing was goedkoper. Het merendeel van het Lodewijk XVI-stijl beslag werd geimporteerd uit het Engelse Birmingham. Dankzij de industriële revolutie werd daar meubelbeslag als massagoed, tegen een zeer concurrerende prijs, geproduceerd. Zo ontstonden in de tweede helft van de achttiende eeuw postorderbedrijven waar men meubelbeslag uit catalogi bestellen kon. Prauwstevenfiguur, nguzunguzu, musumusu of toto isu, Salomonseilanden, hout, schelp, pigment, privécollectie Masker, Nieuw-Guinea, Astrolabebaai, hout, pigment, h. cm, privécollectie Schild, Nieuw-Guinea, Biwat of Angoram, hout, vezels, pigment, h. 66 cm, privécollectie Figuur van de Madak, Nieuw-Ierland Halssnoer, lei niho palaoa, Hawaï, ivoor, mensenhaar, vezels, 7 cm, privécollectie Figuur uit de Vérité Collectie, Nieuw-Ierland-Malangan, geveild voor $.60. Knots, detail, Tonga eilanden, hout,90 cm, privécollectie Dansschort, Nieuw-Guinea, Hoogland, Mendi, vezels, rotan, varkensstaarten, pigmenten, 86 cm, coll. Ghysels Initiatiehoed jaren 60, Bougainville, Noordoost Papoea-Nieuw-Guinea. collectie Kauri New Guinea Art Borstplaat, civavonovono, Fiji-eilanden, Viti Levu, midden 9de eeuw, ivoor, parelmoer, metaal, vezels, 9 cm, privécollectie Voorouderfiguur, yibwon, Nieuw-Guinea, Karawari rivier, Sepikgebied, h. 8 cm Geabstraheerd hoofd, Nieuw-Brittannië, Vitu eilanden, hout, vezel, pigment, h. 9 cm, coll. Jean Willy Mestach Hanger, Tonga, Walvisivoor, h. 7, cm, coll. Berend Hoekstra Handknots, kotiate, NieuwZeeland (Aotearoa), Maori, hout, 3 cm, privécollectie Halssieraad, te itua nikabond, Kiribati, Beru, schelp en vezel, 6 cm, privécollectie Talisman, afkomstig van de Caroline-eilanden, coll. Michel Thieme, TEFAF Showcase 009 6 Fine arts magazine Februari/maarT 00 Anachronismen In de Nederlandse antiekhandel tref je regelmatig Louis XV-meubilair aan met meubelbeslag dat alle stijlkenmerken bezit van de latere Louis XVI-periode. Toch is het beslag authentiek. Omdat Nederlandse ambachtslieden niet snel waren in het navolgen van de nieuwste stijlen, werd hun Louis XV-meubilair voorzien van beslag in de populair wordende Louis XVI-stijl. En soms werd stilistisch als gedateerd beschouwd meubilair voorzien van beslag nieuwe stijl ter modernisering. Het laat achttiende-eeuwse meubelbeslag is meestal gemaakt van latoenkoper. In een mal werden dunne geelkoperen platen in de juiste vorm geperst en gesneden. Dat was goedkoper dan gieten, maar ook kwetsbaarder: door vaak poetsen verdwenen de in reliëf geperste voorstellingen na verloop van tijd. Rond 800 ontstond tijdens de regeerperiode van de zelfbenoemde keizer Napoleon I de empirestijl, de zuiverste vorm van het classicisme. Deze stijl, waarin men zich liet inspireren door het monumentale aspect van de Romeinse keizertijd, vond in heel Europa navolging. Daarnaast herleefde de belangstelling voor kunst- en cultuuruitingen van het oude Egypte. Versieringen en ornamenten in de vorm van leeuwen, adelaars, zwanen en fabeldieren, laurierbladeren, palmetten, trofeeën en oorlogsemblemen als pijlenbundels, zwaarden en speren, toortsen en sfinxen voeren de boventoon. Kenmerkend voor het empiremeubel zijn de dikwijls aan weerszijden geplaatste volle zuilen, bekroond door een geelkoperen of verguld bronzen kapiteel. Zo herbergt het Koninklijk Paleis op de Dam in Amsterdam een collectie empiremeubilair van Franse makelij. De Nederlandse interpretatie van de empirestijl heeft een meer ingetogen uitstraling: het beslag is spaarzamer toegepast. Februari/maarT 00 Fine arts magazine 7 Ample attention to auction houses, exhibitions and art and antique fairs, with contributions from the magazine s own foreign correspondents in De uitstraling van antiek handmatig vervaardigd beslag is niet te evenaren. succes geïntroduceerd door architect en ontwerper Robert Adam (78-79). important art scenes like Paris, Brussels, London and New York Terug naar sobere functionaliteit Toen de Franse hegemonie in Europa tot het verleden behoorde en de welvaart afnam, koos men voor lichte en sobere interieurs. Het meubilair diende degelijk en functioneel te zijn. Tint en houtsoort werden belangrijker dan het meubelbeslag. Eenvoudige geelkoperen- of bronzen slotplaatjes en handgrepen vormden het enige beslag op kabinet of ladekast. Door de voortschrijdende industrialisatie deden in de negentiende eeuw nieuwe neostijlen hun intrede. Er werd teruggegrepen op gotiek en renaissance, maar het fabrieksmatig geproduceerde meubelbeslag vormde een zwakke afspiegeling van het originele uit vroeger tijden. Zo werd het patina kunstmatig aangebracht om ouderdom te suggereren. Daarnaast werden materialen als leer en papier-maché gebruikt voor simpele slotplaatjes. Donkergetint Biedermeier meubilair werd vaak versierd met in kleur contrasterend, uit ivoor-, been- of parelmoer gezaagde slotplaatjes. Aan het einde van de negentiende eeuw zorgden de Engelse Arts & Craftsbeweging en de Wiener Werkstätte voor een revolutie in stijlopvattingen. Kunstenaars en ambachtslieden - als reactie op de verregaande industriële productie - focusten op het ambachtelijke aspect. Art nouveau- of jugendstilmeubilair met de sierlijke, golvende lijnvoering kreeg beslag, vormgegeven als gestileerde vrouwenfiguren, bladmotieven en bloemen, zoals de lelie en iris. Maar na die periode was meubelbeslag nog nauwelijks beeldbepalend. In de art deco is het strak vormgegeven of werden er simpele uitsparingen in de laden gemaakt als handgreep, waardoor beslag zelfs overbodig werd. Tegenwoordig kunnen we zelf het beslag kiezen om een meubelstuk te completeren. Het belangrijkste basismateriaal is kunststof, verkrijgbaar in iedere kleur, vorm of maat. Gereproduceerd meubelbeslag is wel verkrijgbaar in de ijzerhandel, maar veel meubelrestauratoren laten ontbrekend of zwaar beschadigd authentiek beslag liever nagieten dan het te vervangen door nieuwe, industrieel gemaakte exemplaren. De uitstraling van antiek - handmatig vervaardigd - beslag is niet te evenaren. k ort voor de Europeanen Polynesië ontdekten, deed zich bij de tempel van Opoa op een van de Genootschaps-eilanden in de Stille Oceaan een ongewoon verschijnsel voor. Tijdens een eerbetoon aan de goden stak bij heldere hemel plotseling een windvlaag op, die van een grote boom op het tempelterrein alle takken afrukte. Wat mag dit betekenen?, vroegen de mensen verschrikt. De geraadpleegde priester verklaarde dat het leven op de eilanden spoedig zou verdwijnen, evenals de takken aan die boom, en veranderen door de komst van een nieuw volk. Ze zullen komen in een boot zonder vlerken, vulde de priester zijn voorspelling aan. In juli 767 naderde de met witte zeilen uitgeruste Dolphin, met James Cook aan boord, de noordoostkust van Tahiti. Kano s vol inlanders omstuwden het schip. Ze waren nieuwsgierig, gastvrij en hadden niet het minste kwaad in de zin. Maar het leven van de Maori s zou nooit meer hetzelfde zijn, daar evenmin als op al die andere eilanden in de Stille Zuidzee. Het British in Londen bezit de enig bewaard gebleven vlerk van een schip van de Maori s. Het is een smal en spitstoelopend driehoekig zeil, van gevlochten vlas met overlangs zigzagpatronen. Aan de breedste rand zitten veren die bewegen in de wind. Nautische perfectie en het gevoel voor decoratie gaan hand in hand - het is een kenmerk van alle oorspronkelijke bewoners van de uitgestrekte Stille Oceaan. Hun voorwerpen maakten ze uit natuurlijke materialen met gereedschap van steen, been, schelp of tand. september/oktober 0 Fine arts magazine 3 Mahoniehouten empire trumeau met vuurverguld bronzen beslag met motieven van zwanen. Hollands, omstreeks 80-80, coll. Van Nie Antiquairs, Amsterdam. Geheel met schildpad belijmd koloniaal miniatuurkastje, Ceylon, 700-70. Zilveren slotplaat met een afbeelding van de hamsavogel. Ook de hoekmonturen, trekkers op de laden en de nagels op de buitenzijde zijn in zilver uitgevoerd, coll. Van Nie Antiquairs, Amsterdam. De laden in de orgelgebogen, teakhouten vitrinekast, Hollands, circa 70, zijn getooid met gegoten messing beslag in vleermuismotief. Aan de achterzijde het gietersmerk Tottie. Dergelijk beslag werd massaal geimporteerd uit Engeland. Coll. Van Nie Antiquairs, Amsterdam. Commode met Chinese lakpanelen en verguld beslag, ca. 77, gesigneerd door Godefroy Dester, 90 x 7 x 60 cm, coll. Röbbig München, TEFAF stand 6. Fine arts magazine Februari/maarT 009 Februari/maarT 009 Fine arts magazine Ted Noten Beurzen < Maxima s Tiara, 00 > Grandma s Bag Revisited, 009 Fashionista in green, 009 Turbo Princess, 99 multi- & Crossmedia Products from the wolrd of design, fashion, watches and D e nieuwe koningin Maxíma paste de tiara, die Ted Noten in 00 voor haar ontwierp, nog steeds niet. Basis vormt een in de sportwinkel gekochte polohelm. Uit de voorkant zaagde Noten een tiara. Elegantie die tegelijk als pantser dient. Luxe en cliché. Alledaags en exclusief. Notens beste werk maakt hij als hij tussen extremen balanceert. Vaak prikkelt een opdracht zijn ontwerpersinzicht. Met de Maxíma-tiarahelm won hij een wedstrijd van Het Kruithuis, voorloper van het huidige SM s. Ook een vroeg ikoon binnen zijn oeuvre, de in acrylaat gegoten muis-met-parelketting, ontstond in 99 na een ontwerpopdracht. Sieraadgalerie Marzee in Nijmegen vroeg ontwerpers om nieuwe variaties op de parel(ketting). Noten kwam met het meest extreme object. Het plaagdier lag op de vloer van zijn atelier. Dit gelukkige toeval leidde tot een ontmoeting van uitersten. Immers: de gemiddelde parelkettingvrouw zal niets zo weerzinwekkends vinden als een (dode) muis. Eerbiedig als betrof het een afleg-ritueel kamde Noten de muishaartjes voor hij haar het minuscule kettinkje omhing. Het geheel maakte hij salonfähig door het in een acrylaat hanger te gieten. Noten: Als je het draagt kijken mensen bewonderend. Ach wat is ze mooi!. Dan bedoelen ze trouwens de muis, zelden de draagster. Ziedaar Notens filosofie in een notendop. Benader het fenomeen sieraad vanuit een onverwachte, conceptuele invalshoek en je maakt mensen blij met een dode muis. Parodie, poep en prostitutie juwellery are linked with the work of a specific artist or Ik probeer dingen op zijn kop te zetten tegen de vertrutting in de sieraadkunst. Daarom is wat ik maak ik snak ernaar Dingen te Doen Die geen enkele zin hebben 6 Fine arts magazine zomer 03 zomer 03 Fine arts magazine 7 Beurstrio Rijp naast groen. Klassiek naast hip. Beschaafd naast brutaal. Vrij naast gebonden. Op de drie grote voorjaarsbeurzen lijken de grenzen tussen de verschillende vormen van beeldende en toegepaste kunst steeds meer te vervagen. Tip: volg als beursbezoeker vooral je eigen ogen. selecteerde alvast een aantal hoogtepunten. Harry van der Woud, Two yellow Ikea chairs, 0 x 00 cm, Artipoli, Art Amsterdam 0 TeKsT: ChRis Reinewald style period in art history Buitenland HigHligHts Special features about hotography, architecture and G new media Chris Kabel, Sticky lamp, Droog Design, 007 Arnout Visser, Bush-glass, bureaulamp, 007 Philips, LivingColors green lamp, 009 8 Fine arts magazine december 009/januari 00 oed wonen is een serieuze zaak en verlichting zelfs nog meer. Bij de Tien Geboden voor de Huisinrichting (93) adviseerde Otto van Tussenbroek, kunstenaar en vormgevingscriticus, om op de inwendige mensch te besparen en daardoor s avonds een lamp meer te kunnen laten branden, zodat de uitwendige mensch zich in het duister niet stoot en bezeert. Net zo n afgepaste luxe typeert het Nederlandse lampontwerp dat na de elektrificatie van ons land tussen 90 en 97 ontstond. Exuberante lampen als kroonluchters pasten niet bij de Nederlandse nuchterheid. Nog steeds vallen lampen en hun ontwerpers uiteen in twee categorieën waarbij of de mooie vormgeving of de technologie de doorslag geven. Uiteraard staat het één niet los van het ander. Bij de eerste gloeilampen kon je niet de lichtsterkte bepalen. De dimmer is pas van recentere datum. Het fel opgloeiende koolstofdraad in het doorzichtige, glazen peertje verblindde de ogen en moest dus afgedekt worden. Het was even zoeken naar een doelmatige en toch mooie vorm hiervoor. De in 9 opgerichte gloeilampenfabriek Philips vroeg ambachtskunstenaars en architecten om voor hen armaturen te ontwerpen. Pastelkleurige metalen kapjes met koeltegaatjes in de huis- of slaapkamer. Gekunsteld wordt kunstloos Apparatige dingen ogen per definitie ongezellig, daarom putten lampontwerpers in het prille begin vaak uit de natuur. Paddenstoelen, bloemen of vazen bleken bruikbare vormen voor lampen. Met (bloem)kelken of schalen kun je het licht naar beneden verspreiden of het juist omhoog richten. Vanuit de techniek geredeneerd berekenden de ingenieurs onder de lampontwerpers de effectiviteit van een gloeilamp met wiskundige formules en bepaalden daarop de vormgeving. Voor dit technisch functionalisme kon men toe met minimale middelen: geometrische vormen met bollen, ringen - als een melkwegstelsel met planeten - of strakke constructies met buizen en balken. Voordeel van deze standaardvormen is dat je ze met enig inzicht ook onderling kunt uitwisselen, dus met dezelfde onderdelen verschillende lampen kunt construeren. En veranderen de lampvormen en zo de technologie, dan maak je daarmee ook weer nieuwe compactere armaturen. Het Nederlandse lampontwerp beslaat grofweg vier generaties, tijdperken en designtradities, die zich afhankelijk van de smaak tussen functionalisme en decoratie bewegen. Rond 900 ontwierpen architecten als Cuypers, Berlage of Van der Velde in één moeite door unieke lampen voor hun gebouwen. Geïnspireerd door de zakelijke kunstlooze ontwerpen van het Bauhaus en van de Zwitserse architect Le Corbusier bedacht ontwerper/zakenman Willem H. Gispen dat je niet alleen de vorm maar ook de productiewijze kunt standaardiseren om zo grotere oplages te maken. In 97 kreeg hij zijn kans door huizen in te richten voor de invloedrijke architectuurtentoonstelling van het Nieuwe Bouwen in Stuttgart. De speciaal gebouwde nieuwbouwwijk, de Weissenhofsiedlung, werd hét voorbeeld voor naoor- december 009/januari 00 Fine arts magazine 83 koninginnen in de musea Vrouwelijke kunstenaars voeren de boventoon in de internationale musea. Van het Japanse pop art-icoon Yayoi Kusama in Londen via de Duitse Rosemarie Trockel in het Belgische Wiels tot een interesante ontmoeting van twee Italiaanse modekoninginnen in het Metropolitan in New York. hallucinerend polkadotspektakel TEKST: ANJA frenkel Yayoi Kusama, de belangrijkste levende kunstenaar van Japan, werd geboren in 99, in een omgeving die zelfexpressie niet aanmoedigde. Haar rijke en conservatieve familie keurde haar plan kunstenaar te worden dan ook niet goed, maar ze volgde haar droom en ging haar eigen weg. Haar broze lijf en obsessieve temperament maakten haar ongeschikt onderwezen te worden door een gevestigde Japanse meester. Ze ging naar New York en vond er wat ze nodig had in de wilde kunstscene van de sixties. Veel steun en vriendschap kreeg ze van kunstenaars als Donald Judd, Andy Warhol, Joseph Cornell en Claes Oldenburg. Haar happenings in de jaren 60, onder andere in Central Park en op de Brooklyn Bridge en later in Rome en Amsterdam, waarbij zij muren, vloeren, objecten, zichzelf en naakte assistenten beschilderde met polkadots, werden steevast door de politie beëindigd. Door haar illegale aanwezigheid in 966 op de Biënnale van Venetië met de happening Narcissus Garden wist zij de aandacht definitief op zich te vestigen. Het was een enorm productieve tijd, vol van vrijheid en overgave aan haar visie, hoewel ze zichzelf te zwaar ging belasten, waaronder haar kracht en gezondheid te lijden hadden. Het betekende haar terugkeer naar Japan in 973 en in 977 liet ze zich opnemen in het Seiwa ziekenhuis voor geesteszieken, waar ze sindsdien woont. Ze heeft een atelier in de buurt van het ziekenhuis en werkt lange en intense uren en is op haar 8ste nog steeds creatief en productief. Zij heeft ooit gezegd: Zonder kunst had ik al lang geleden zelfmoord gepleegd. Haar werk is haar vreugde en redding. Ze heeft zichzelf en haar innerlijke leven geplaatst in het middelpunt van alles wat ze doet, ze dompelt zich erin onder en verwerkt zo haar obsessies, met haar hallucinaties als inspiratiebron. Tate Modern stelt een duidelijke en goed gekozen selectie tentoon van haar werk tot nu toe, zodat het pad van haar carrière te volgen is. Er is een enorm aanbod van werk, van vroege, fijn uitgewerkte tekeningen en aquarellen, collages met repetitieve ontwerpen, kleuren en patronen, sculpturen en grote installaties, zoals I m Here, but Nothing 000 een vreemde en verontrustende ruimte waarin een woonkamer is bedekt met fluorescerende stickers, die lijken te zweven in de lucht. Kusama s meest toegankelijke en spectaculaire werken zijn haar spiegelkamers. Ze heeft een nieuwe gemaakt voor de tentoonstelling, Infinity Mirrored Room - Filled with the Brilliance of Life. In haar magische wereld ben je omgeven door reflecties van jezelf en de kleine gekleurde lichten die om je heen hangen en verdwijnen in de verre duisternis... Tate Modern Londen t/m juni www.tate.org.uk/modern mei/juni 0 Fine arts magazine 63
art in the City new york Venetië rondom de Biënnale oude kunstschattengaan een dialoog aan met nieuwe Venetië rondom de biënnale Welke liefhebber verlangt niet naar New York, het kloppend hart van de hedendaagse kunstwereld? Wacht niet te lang met een bezoek, want er zijn redenen genoeg om juist nu te gaan. In maart worden The Art Show en The Armory Arts Week georganiseerd, met tal van beurzen en happenings. geeft tips voor een geslaagde trip. Bereid je voor op een ware kunstmarathon... Venetië is en overweldigende stad met een grote concentratie van eeuwenoude kunstschatten. Het Canal Grande, het San Marcoplein, de imposante palazzi, de ontelbare kerken en musea zijn op zich natuurlijk al de moeite waard. Behalve de officiële locaties van de biënnale, zijn er nog tientallen andere exposities en evenementen te vinden in de paleizen, kerken en steegjes van de stad (www.labiennale.org). Boeiend is te zien hoe oude architectuur en kunstschatten een dialoog aangaan met nieuwe, hedendaagse kunstwerken, zoals in het Palazzo Grassi op de Punta Dogana of in het Palazzo Fortuny. Vaak is een en ander nog mooier te bekijken vanaf het water. TekST : ANjA frenkel foto S: CArolINe MeIjerS, ANjA frenkel e.a. Wie op de hoogte wil blijven van de wereldwijde ontwikkelingen op het gebied van de moderne kunst, ontkomt niet aan de Biënnale van Venetië. Doen! nog t/m november. Tijdens de Biënnale is een bezoek aan de lagunestad extra bijzonder. Beste tijd om te gaan is overigens september t/m november. Hierbij nog een aantal tips voor extra genieten. TeksT: WalTer De Vries fotografie: WouTer Jansen e.a. San GiorGio Londen, Saatchi Gallery De grootste blikvanger van de Biënnale 03 is het meter hoge Breath, de opblaasbare replica van de marmeren Alison Lapper Pregnant van de Britse kunstenaar Marc Quinn. Het was eerder te zien bij de openingsceremonie van de Paralympics 0 in Londen. Het roze beeld staat vlak naast de ingang van de door Andrea Palladio in 66 ontworpen basiliek San Giorgio Maggiore op het gelijknamige eiland in de lagune recht tegenover het Piazza San Marco. Binnen in de kerk is het kunstwerk Perspectives van minimalistisch ontwerper John Pawson opgesteld. 3 In de kristallen lens, de grootste die Swarovski ooit vervaardigd heeft, wordt het gehele gewelf van het gebouw gespiegeld, als een eerbetoon aan de architectuur. De kerk bevat overigens een aantal opmerkelijke schilderijen, waaronder de Getroonde Madonna met Heiligen (708) door Sebastiano Ricci en van de beroemde maniërist Jacopo Tintoretto het Laatste Avondmaal (9/) en Het vallen van het Manna (77). Langs de kleine haven op het Isola San Giorgio Maggiore wijzen een aantal reusachtige bronzen schelpen 6 van Marc Quinn de weg naar de voormalige thuisbasis van de Vene- tiaanse artillerie, nu het hoofdkwartier van de Fondazione Giorgio Cini. Zij laten totaal 0 kunstwerken van Quinn zien, waarvan nieuwe. Schokkend, ontroerend, spectaculair, zoals we gewend zijn van de spraakmakende Britse beeldhouwer, die zich vooral bezighoud met schoonheid en lelijkheid, het eeuwige en het vergangkelijke. In de abdij van de San Giorgio Maggiore zijn 700 glazen bollen te zien, stuk voor de stuk handgeblazen door Pino Signoretto, een van de glasblazers die op Murano wonen en werken. Vanwege de gelijkenis met schitterende sneeuwballen ligt de benaming van deze installatie voor de hand. Kwetsbaar maar wonderschoon. Net als de hele omgeving van Venetië. 3 uitzicht De toren van San Giorgio Maggiore is een van de hoogste en maar weinig bezochte uitkijkpunten van de stad. Bovenin (met de lift) heb je niet alleen een fenomenaal uitzicht op het historische centrum, maar ook op de eilanden in de lagune en de daarachterliggende Adriatische Zee. Niet nodig dus om in de rijen voor de Campanille op de Piazza San Marco te gaan staan. En er zijn nog een aantal rustigere plekken om van het onvolprezen Venetiaanse uitzicht te genieten: Het terras op het dak van het Hotel Danieli biedt naast een fraai uitzicht op het water en de voor de San Marco gelegen eilanden, ook een fantastisch ontbijt, lunch en diner. www. danielihotelvenice.com Aan de andere kant van het water heb je het mooiste zicht op San Marco en de boulevard vanaf het terras van de CIPS Club van het Cipriani. Schitterend gelegen temidden van tuinen op de punt van Giudecca, vlak tegenover Isola San Giorgio, is het befaamde hotel met voortreffelijke keuken zowel tijdens lunch als diner druk bezocht. Met transfer van de chique hotelboot vanaf San Marco. www.hotelcipriani.com travel 6 september/oktober 03 tableau Fine arts magazine 63 8 seeing, hotels, restaurants, café s and shops O ZoMerS DEN HAAG Den Haag is in de zomer vooral van de toeristen, hoor je vaak. Juist daarom valt er in de residentiestad de komende maanden veel te beleven, vooral in het historische centrum. Galeries haken in op de grote Israëls-manifestatie, terwijl Den Haag Sculptuur Zuid-Afrikaanse beelden in de buitenlucht plaatst. TekST: MAAIke STAffHorST fotografie: HerMAn van HeuSDen p de hoek van het Noordeinde en de Oranjestraat, vlakbij het Koninklijk Paleis en het Lange Voorhout, huist in een monumentaal pand Galerie De Twee Pauwen. Als uitgangspunt voor de zomertentoonstelling stuurde Lucas van Hasselt van De Twee Pauwen alle kunstenaars waar de galerie een vaste band mee heeft het beroemde gedicht Herinnering aan Holland van Hendrik Marsman, ter inspiratie. Alhoewel de buitenlandse kunstenaars het niet kenden, ontving Van Hasselt positieve reacties. Vooral de Oost-Europese kunstenaars zijn gek op Nederland, verklaart hij het enthousiasme. Den Haag is alles wat hun eigen grote steden niet zijn. Het is hier vredig, het kunstklimaat is aantrekkelijk en ze vinden de Nederlanders heel open en aardig. Verder is Den Haag niet zo druk als Amsterdam en ligt de stad aan zee. Aan de hand van Marsmans gedicht mochten de kunstenaars maken wat ze wilden. Ze bleven volgens Van Hasselt allemaal trouw aan hun eigen stijl. Zoals de Roemeense schilder Sami Briss (930), die getrouwd is met een Nederlandse, maar sinds 97 in Parijs woont en werkt. Hij zette zijn sobere kleurenpalet van blauwen en aardtinten in voor zijn En pensant à l Hollande (van juni t/m 6 augustus). Even verderop, aan Noordeinde, is de exclusieve interieurwinkel Artefortunata onlangs verbouwd tot een galerie met de nieuwe naam Broft/VanderHorst. Begin juni zijn we officieel geopend, vertelt Per van der Horst, die op deze plek de afgelopen drie jaar al bijzonder glas en design verkocht. Nu is hij een samenwerking aangegaan met de Leerdamse glasgalerie Broft. Naast glaskunst specialiseren we ons in moderne en hedendaagse schilderkunst en fotografie, vult hij aan. Op de eerste tentoonstelling is werk te zien van schilder Wim Buitendijk in combinatie met Tsjechisch optisch geslepen glas van J. Frydrych, P. Mandl, J. Stohanzl, V. Janacek, P. Hlava en S. Grebenickova (t/m juli). Knippen en föhnen Bij de buren, op nummer 7, confronteert Maayke Schuitema het publiek in Galerie.0 met een tentoonstelling over vrouwelijk haar. De kunstenares: Ons haar wordt geknipt, geföhnd, gekleurd en in modieuze kapsels gemodelleerd. Haar zegt iets over karakter: donker is duister en aards, blond lichtzinnig en hemels, en krullend haar associëren we met levendig. In de pruikentijd droeg men het nepkapsel statig in pompeuze ijdelheid, tegenwoordig is al onze lichaamsbeharing gekapt en geschoren. In schilderingen en potloodtekeningen (gecombineerd met linoleumsnede) laat Schuitema zien hoe vrouwen City- and country specials with tips for art related travel and stay world wide: museums, galleries, studios, sight Select Den Haag Slapen in een MuSeuM > Galerie De Twee Pauwen Samy Briss, En pensant à l Hollande, bladgoud en olieverf op paneel, 3 x 7 cm, Galerie De Twee Pauwen Wim Buitendijk, Nederland, nominale waarde cent, 00-3, eitempura op jute, 0 x 80 cm; Vlastimil Janacek, optisch glas, 0, cm hoog, Broft/Van der Horst Steeds meer verzamelaars van betekenis kiezen ervoor hun collectie aan het grote publiek te tonen. Niet in een museum, maar in de hectische omgeving van een hotel. De gasten beleven er de unieke ervaring wakker te worden tussen de Warhols, Hockney s of naast een echte Tinguely. stelde een Top 0 samen van de meest kunstzinnige hotels van de wereld, van hedendaags hip tot ingetogen klassiek. Muurfoto op het Noordeinde tekst: Walter de Vries Foto: lobby Chelsea hotel NeW york juli/augustus 0 tableau Fine arts magazine terugblik & vooruitblik Tentoonstellingsagenda / Calendar veilingen april/mei Van From het duurste liefje van picasso Almere De Paviljoens Amersfoort Flehite Amstelveen Cobra De stuwende lijn omhoog van de topveilingen kreeg in juli een gevoelig knikje omlaag. Vrij onvoorzien, want alle succes had de afgelopen zes maanden tot een euforie geleid, ondanks euro-crisis en beursflauwte. Er gloorde weer een gouden toekomst, nee, ze leek al aangebroken, want in New York werden in mei de sterren van de hemel geboden. Zou Londen dit deze zomer evenaren? Niet dus. Jan van der Togt Amsterdam Allard Pierson service pages Highlights exhibitions in museums and galleries, auctions tekst: Adrie van Griensven 3 6 and fairs with contributions from the magazine s own foreign correspondents in important art scenes like Paris, Brussels, London and New York Book reviews, readers offers, shoppings, connaisseurs quiz New developments and advise in care and maintanence of 7-0/0 Complete exhibition, fair and auctiuon calendars Pablo Picasso, Angel 7 Fernández de Soto, miljoen. Edouard Manet, Zelfportret, 7 miljoen Andy Warhol, Zelfportret in lila, 98,, miljoen Mark Rothko, Untitled,,7 miljoen Henri Matisse, Stilleven 8 met bloemenvaas,, miljoen. Jasper Johns, Flag, 9, miljoen Andy Warhol, Silver Liz, 0, miljoen André Derain, Arbres à 9 Collioure,,8 miljoen Claude Monet, Effet de printemps à Giverny, miljoen. 3 6 0 Art International zürich 6-0/0 PAD London Art + Design www.pad-fairs.com Frieze Art Fair London La cage dorée, 0 Carolle Benitah/Galerie Esther Woerdehoff JR, action at times square, nyc, 03, jr jr-art.net. 7-0/0 Frieze Masters London www.friezemasters.com 8-/0 Multiplied 03 London Contemporary Art in editions Fair www.multipliedartfair.com 8-7/0 Kunst-Messe München -3/0 Show Off Paris www.showoffparis.fr -7/0 FIAC Paris 6 t/m 9 september, Gashouder, Westergasfabriek, www.unseenamsterdam.com Na de zeer succesvolle eerste editie van de Unseen Photo Fair wordt reikhalzend uitgekeken naar de tweede editie van deze bijzondere fotografiebeurs. Steeds meer internationaal gerenommeerde galeries nemen deel. Inmiddels zijn er galeries geselecteerd uit 3 landen. Unseen richt zich nu ook nadrukkelijk op nieuwe verzamelaars. Hiertoe wordt er een speciale collectie van werk uitgelicht dat te koop is voor bedragen onder de.000. Unseen is naast een beurs ook een festival en een ontmoetingsplaats voor kunstprofessionals en kunstliefhebbers met een uitgebreid nevenprogramma: van lezingen en debatten in de Unseen Speakers Corner, tot films in de Unseen Cinema en speciale tentoonstellingen (Unseen Exhibition, Unseen Collection, Bright Young Things Pavilion en Foam Magazine Talent Exhibition.) Bezoekers worden uitgedaagd mee te doen aan spectaculair fotoproject van undercover kunstenaar JR. Hij is bekend om zijn levensgrote portretten van inwoners van steden waarmee hij gebouwen en straten beplakt. Mensen die normaal gesproken anoniem blijven krijgen hiermee letterlijk een gezicht. Meer dan 0.000 mensen uit meer dan 00 landen werden al deel van Inside Out. Nu is het de beurt aan de bezoeker van Unseen in Amsterdam. De speciale fotostudio-bus waarin het publiek zich kan laten portretteren is voor het eerst te zien in Europa. De portretten worden direct op groot posterformaat afgedrukt en aan de tentoonstelling toegevoegd. Zo worden de bezoekers onderdeel van een steeds groter groeiend kunstwerk. www.fiac.com -7/0 Slick Paris www.slickartfair.com -7/0 Cutlog Paris www.cutlog.org -7/0 The Affordable Art Fair London www.affordableartfair.com -8/0 ArtbO International bogotá www.artboonline.com -3/0 The International Fine Art & Antique Dealers Show ny www.haughton.com 3/0-3/ The Affordable Art Fair Amsterdam www.affordableartfair.com 3/0-3/ ArT.FAIr Cologne www.art-fair.de Loes ten Anscher: Aegtensteen. Gevelsteen voor KunstVaarRoute 03. Tijdloos Eigentijds: Kunstenaars kijken naar oude meesters. Annemieke Harkema: Wad getekend. -0 Michael Tedja: Snake. Selectie tekeningen en schilderijen van de laatste tien jaar. Armando vs Armando. Recent werk van Armando (99). Ans Wortel (99-996). Overzichtstentoonstelling. Nog tot en met 6 juni te zien in het Gemeentemuseum Den Haag: Luc Tuymans, Suspended, 989, 60 x 0 cm, olieverf op doek, coll. Dirk & Carla Schutyser, Gent -0 3-6-0 3-09 -0 6-06 -0 3-0 0-0 7-0 8-0 -09-09 -07-0 08-06 -07 0-0 30-03/ 0-0 0-08 -09-0 -09 03- -09 8-0 3-0 8-0 7-0 Van From Enschede Rijksmuseum Twenthe Het ideaal als werkelijkheid: Landschappen uit Mauritshuis en Rijksmuseum Twente. Gorinchem Gorcums Zwart & Wit / Black & White. Dertig kunstenaars laten de mogelijkheden zien met deze kleuren. s-gravenhage Fotomuseum Ja Natuurlijk. Hoe kunst de wereld redt. 80 kunstenaars laten verrassende partnerschappen zien tussen mens, natuur en techniek. GEM Ja Natuurlijk. Hoe kunst de wereld redt. Gemeentemuseum Gustave Caillebotte (88-89). Een impressionist en de fotografie. Herkomst: Ivo Bouwman. 0 jaar kunsthandelaar. Draadglas: Venetiaans glas met witte en kleurige draden. Karla Black. Installatie en 8 kleinere werken. Luc Tuymans: grafisch werk 989-0. Meesters uit het Mauritshuis. Het wonder van Delfts Blauw. Ja Natuurlijk. Hoe kunst de wereld redt. Grote Kerk Constantijn en Christiaan Huygens: Een Gouden Erfenis. Groningen Grafisch Max Kisman: Beeld - Taal. Groninger Nordic Art: The Modern Breakthrough. Noord Europese schilderkunst uit de 9de en 0ste eeuw. Vrouwen van de Revolutie - Rusland 907-93. Fuck off. Part II. By Ai Weiwei, Feng Boyi, Mark Wilson. China na de millenniumwisseling. Noordelijk ScheepFrom Sint-Petersburg with Love. Werken van acht vaartmuseum Nederlandse en acht Russische kunstenaars. Haarlem Frans Halsmuseum Keith Edmier. Solotentoonstelling beelden. De Hallen Russische videokunst. Historisch Speelgoed verzameld. Anton Heyboer: De Haarlemse jaren. Teylers Alledaagse Sprookjes. Fabels en legenden op munten en penningen. Rozen van Redouté. Overzicht van de tekeningen van Pierre-Joseph Redouté (79-80): Rembrandt van de rozen, Rafaël der bloemen. Hollandse meesters uit New York: De collectie Clement C. Moore. Een collectie 7de-eeuwse Holandse tekeningen. Heerenveen Belvédère Jan Mankes (889-90): In beeld en woord. Paula Modersohn-Becker (876-907): Ein Wunderland, ein Götterland. Heerlen Schunck Aad de Haas: Passie. Heino/Wijhe Kasteel Het Nijenhuis Hieron Pessers (939-00): Dolce vita. Vierentwintig monumentale schilderijen. s-hertogenbosch Noordbrabants The Moonlight Garden: 30 jaar Marc Mulders. Pieter Saenredam in Den Bosch. Stadsgezichten en kerkinterieurs. Brabantse Nieuwe: Marina Višić. Abstracte en monumentale werken van duizenden gekleurde draden. Co-evolution: Kiki van Eijk en Joost van Bleiswijk. Hedendaags design. Hoorn Westfries Rembrandt in zwart-wit. Overzichtstentoonstelling met meer dan 00 etsen. Kampen Stedelijk Frans Franciscus. Tekeningen en schilderijen. Laren Singer Cobra tot Dumas: de Collectie De Heus-Zomer. Hollands impressionisme. Een onbekende. Nederlandse topverzameling. Leerdam Nationaal Copier: een nieuw leven. Overzicht van zijn meest Glasmuseum artistieke en experimentele periode (979-99). Brigitte Kleyn-Altenburger: Tale Telling Glass. Leeuwarden Princessehof Het mysterie Ming. Chinese keramiek. Leiden De Lakenhal Wereldschatten! Ontdek de collectie van de Universiteit Leiden. Machtige glazen. Gebrandschilderd glas uit eigen collectie. Rijksmuseum van Middeleeuws chic. Sierbeslag op riemen en tassen Oudheden (300-600). Couperus en de Oudheid. Mummiekisten van de Amon-priesters. Volkenkunde Een huis vol Indonesië. Het mooiste uit de Collectie Liefkes. T/m Through 8-0 6-08 0-0 -0 0-06/ 3-/ 30-08 -0 8-08 6-06 8-08 7-08-09-09 -07-07 8-08 8-07 6-06 30-0 0-0 0-06 -09 7-0 8-08 9-0 09-0 -09-07 april/mei 03 tableau Fine arts magazine shopping Unseen Photo Fair www.art-zurich.com www.friezeartfair.com Jewyo Rhii: Walls to Talk to. Sculpturen en installaties. + : Wijn en dromen der kunst. kunstenaars uit Nederland en uit Rusland vervaardigden een boek dat is gebaseerd op twee oude begrippen uit de beeldende kunst: het Apollinische en het Dionysische. Lissitzky - Kabakov: Utopie en werkelijkheid. KIOSK www.kunstmesse-muenchen.com boeken beurzen evenementen -3/0 art works Green Leaves and Bust, september/oktober 00 tableau Fine arts magazine 9 beurzen 7 8 9 0 Pablo Picasso, Nude, 8, miljoen. People can only deal with the fantasy when they are ready for it. Aankopen. It s an ongoing process. Ontwerpers voor De Paviljoens 00-0. Troje. Stad, Homerus en Turkije. De Trojaanse wereld aan de hand van topstukken uit Turkse archeologische collecties uit Istanbul, Ankara en Çanakkale (locatie van Troje). Amsterdam De Gouden Eeuw, proeftuin van onze wereld. Bijbels Divine Surprise! Het vrouwelijke in God. FOAM - FotografieFoam 3h: Sara Cwynar - Everything In the Studio museum (Destroyed). Fotografie en installaties. Foto Galatasaray - de fotostudio van Maryam Şahinyan. Hermitage Amsterdam Peter de Grote. Tentoonstelling over Peter de Grote (67 7), de vernieuwer van Rusland. Van Gogh uit het Van Gogh. Huis Marseille - MuPower/Prix Pictet 0. seum voor Fotografie Joods Historisch Beestenboel. Dieren in de kunst. Philip Mechanicus. Fotografie. Het Rembrandthuis Langs Amsterdamse Grachten. Rijksmuseum Opening. Stedelijk Aernout Mik: Communitas. Overzichtstentoonstelling. Guido van der Werve: Nummer veertien, home. Lucy McKenzie. Trompe l oeil. Tassenmuseum Vilten tassen van Japanse ontwerpster Kimie Yagi. Hendrikje Schooltassen. Tropenmuseum Onverwachte ontmoetingen. Verborgen verhalen uit eigen collectie. Van Gogh Vincent. Het Van Gogh exposeert in de Hermitage Amsterdam. Van Loon Adriaan Dortsman (63-68): de ideale gracht. Apeldoorn CODA Wouter van Reek: Keepvogel en Kijkvogel - in het ritme van Mondriaan. Sjoerd Buisman. Tekeningen en sculpturen. Pieter Puype: een Zeeuwse beeldhouwer in Apeldoorn. Paleis Het Loo Beeld van Beatrix. Portretten van de koningin, genationaal maakt door amateur- en professionele kunstenaars. Meesters uit het Mauritshuis. Arnhem voor Female Power: Matriarchaat, spiritualiteit & utopie. Moderne Kunst De kamers van Piet Paris. Mode-illustraties. Fiona Tan: Disorient. Filmproject. Gelders Balkon 9 Cindy Moorman (loskomen). Verzameling van diverse werken in combinatie met performances. Assen Drents De Sovjet Mythe. Socialistisch realisme 93-960. Herman van Hoogdalem: gezichten van dementie. Samen en alleen. Leven in Rusland van 900 tot nu. Thijs Jansen: Ik ben er even niet. Figuratieve schilderijen. Barneveld Veluws Feest! Schilderijen, tekeningen, grafiek van Martin Nairac Monnickendam ((87-93). Berg en Dal Afrika Josiah Onemu - Beelden van een bruggenbouwer. Deurne De Wieger Figuratief expressionisme uit de collectie Govers. Delft Het Delfts Blauw. Kunst of Kitsch? Prinsenhof Deventer Historisch Geknoopt en geweven. Geschiedenis van de Deventer tapijtfabrieken. Speelgoedmuseum LEGO. Dordrecht Dordrechts Leonardo s leerling. Tekeningen van Jan van der Kooi. Willem II: Koning en verzamelaar. Eelde De Niels Smits van Burgst: Going nowhere East. OverBuitenplaats zicht schilderijen. Eindhoven Van Abbemuseum Sheela Gowda: Open Eye Policy. Retrospectief van de veelgeprezen Indiase kunstenaar Sheela Gowda (Bhadravati, Karnataka, 97). duurst geveilde kunstwerken zomer 00: T/m Through FRIEZE MastERs Deze Londense beurs geeft een hedendaags perspectief op kunst door de eeuwen heen. Gelijktijdig met en op loopafstand van de spraakmakende beurs voor eigentijdse kunst Frieze London, trekken de twee evenementen in het decor van Regent s Park samen liefhebbers en verzamelaars van zowel hedendaagse als historische kunst. Victoria Sidall, directeur van Frieze Masters, hoopt hiermee verzamelaars van hedendaags kunst te interesseren voor kunst van voor 000 en andersom en spreekt van crossover verzamelen: historisch ontmoet modern. Een belangrijke inspiratiebron voor de beurs was de ontdekking dat veel hedendaagse kunstenaars juist hun inspiratie halen uit kunstwerken en kunstenaars uit eerdere perioden. De Pablo Picasso, Le peintre, 967, courtesy of Richard Green Gallery tweede editie van Frieze Masters is in ieder geval een zorgvuldig geselecteerde presentatie van ongeveer 0 van s werelds meest toonaangevende handelaren in kunst van de klassieke oudheid en oude meesters tot en met kunst uit de 0ste eeuw. Het deelnemersveld omvat een variëteit aan specialisten in bijvoorbeeld Oceanische kunst, tapijten en miniaturen uit India. Er zijn zo n landen vertegenwoordigd. Een sectie van de beurs is gewijd aan solo-presentaties. In Spotlight worden werken van 0ste-eeuwse kunstenaars gepresenteerd uit landen: Oostenrijk, Argentinië, Benin, Brazilië, Egypte, Frankrijk, Duitsland, India, Italië, Libanon, Servië, Zuid-Afrika, het Verenigd Koninkrijk en de VS. Wat betreft kwaliteit zijn Frieze London en Frieze Masters niet te missen hoogtepunten op de internationale kunstagenda. 7 t/m 0 oktober, www.friezemasters.com 8 Fine arts magazine september/oktober 03 Nog even van een mooie tentoonstelling nagenieten in de museumwinkel is voor de meesten een vast onderdeel geworden van een museumbezoek. Steeds meer musea proberen zich in het aanbod te onderscheiden en hebben nu zowel live als online aantrekkelijke winkels. In veel gevallen kunnen ze lokale designers en producenten artikelen laten vervaardigen tegen heel betaalbare prijzen. Zo vind je in de assortimenten van museumwinkels wereldwijd al snel iets bijzonders, voor jezelf of als origineel cadeau voor de komende feestdagen! Oskar Kokoschka, Liebespaar mit Katzen (detail), 98, Folkwang, Essen. Fondation Oskar Kokoschka, Vevey Exclusie voor f Tablea lezersu- moma De MoMA Store is beroemd om zijn fantastische aanbod dat ze ook als een van de eersten op het web hebben gezet. Je kunt het zo gek niet bedenken of het is er. Stoelen, krukken, tafels, lampen, klokken en zelfs kussenslopen, fietsen en electronica. Veel producten zijn van de beroemdste ontwerpers, die ook in de museumcollectie zijn opgenomen. Een opvallend ontwerp in dit digitale tijdperk is de Timor Perpetual Calendar uit 967 van Enzo Mari. Nu een moderne klassieker ($). Nieuw in het assortiment zijn kussenhoezen met patronen ontworpen door onder anderen Charles and Ray Eames in 97 ($0). www.momastore.org Oskar Kokoschka Kunstarrangement in Rotterdam inclusief entree voor PAN Amsterdam M eer dan een halve eeuw nadat zijn werk voor het laatst is getoond in Nederland, zijn de confrontrerende portretten van de Oostenrijkse Schilder Oskar Kokoschka (886-980) dit najaar te bewonderen in Boijmans Van Beuningen. Kokoschka staat bekend om zijn woeste portretten. Als enfant terrible en stadgenoot van Gustav Klimt en Sigmund Freud, inspireerde hij generaties kunstenaars. Voor de grote overzichtstentoonstelling dit najaar in Rotterdam zijn honderdvijftig schilderijen en tekeningen ingevlogen uit internationale topcollecties van Praag tot Londen en van Washington tot Parijs. Aan de hand van acht thema s geeft Oskar Kokoschka - Mensen en beesten een prachtig overzicht van het fascinerende werk van dit genie. Geniet van deze tentoonstelling in combinatie met een overnachting in het prachtige Bilderberg Parkhotel in het hart van centrum Rotterdam. Bilderberg Parkhotel en Boijmans Van Beuningen bieden u echter nog meer kunstvoordeel. U ontvangt twee entreekaarten voor de kunstbeurs PAN Amsterdam ( november t/m december 03), waar een uitgebreide Kokoschka-route te volgen is. Inhoud van dit arrangement Overnachting in een comfortabele kamer voor personen Uitgebreid Bilderberg Ontbijtbuffet Twee entreetickets voor de tentoonstelling Oskar Kokoschka - Mensen en beesten Twee entreekaarten voor PAN Amsterdam Boek dit arrangement voor slechts 9 per nacht. Meer informatie en boeken via www.bilderberg.nl/kokoschka of telefonisch op 00 36 36. Dit arrangement is beschikbaar in de periode van september 03 t/m 9 januari 0 op basis van beschikbaarheid. Prijs is exclusief. % city tax. Dit arrangement kan niet worden gecombineerd met andere kortingsacties. vitra miniaturen v&a scandinavisch winkelparadijs parijs De belangrijkste musea van Parijs hebben het grote aanbod van hun winkels op een gezamenlijke website gezet. In het assortiment van Centre Pompidou is een door Jean Widmer ontworpen hip armbandje waarin het door hem ontworpen logo van het museum in zilver is verwerkt ( 9). Op de bestsellerlijst van het d Orsay staat een replica van de bekende ijsbeer van François Pompon uit 9 (in twee maten 90/98). Het Musée d Arts Decoratifs heeft een beeldschone winkel op Rue de Rivoli 07 en een eigen website. www.boutiquesdemusees.fr, www.lesartsdecoratifs.fr 0 Fine arts magazine november 03 Het is niet verwonderlijk dat de museumwinkel van het Moderna Museet in Stockholm bij hun aanbod de nadruk legt op Scandinavische design. Beroemd keuken- en tafeldesign is er te koop, maar opvallend is het ruime aanbod speelgoed. Zo is er een leuke en kleurrijke herinterpretatie van het dominospel, een ontwerp van de Zweedse grafische designer Ingela P. Arrhenius (SEK ). webshop.modernamuseet.se T/m januari presenteert het Victoria & Albert de tentoonstelling Pearls. En wat je bij dit museum kan verwachten, bieden ze in de museumwinkel weer een scala aan producten rondom het thema van de expositie. Zo is er een potlood met een parel aan het uiteinde ( ) of een collier (een van de vele soorten en maten) vervaardigd van goudkleurige zoetwater keshi parel ( 97), beide zijn speciaal voor deze tentoonstelling gemaakt. www.vandashop.com Elke bezoeker aan het Vitra Design zal in de collectie van meer dan 00 stoelen er zeker een naar zijn smaak kunnen vinden. Heb je er geen plek voor je favoriet, of vind je het meubel te duur, dan is er altijd nog de collectie miniaturen. De tot in het kleinste detail met de hand nagemaakte stoeltjes zijn gewilde collectors items. De miniaturen zijn gemaakt onder licentie van de ontwerper of de nabestaanden. Bij de vervaardiging wordt vaak nog samengewerkt met de designer (prijzen vanaf 9). Een topcadeau! www.design-museum.com november 03 Fine arts magazine 03
33ste Jaargang nr. 6 december 0/januari 0 3ste Jaargang nr. 6 december/januari 0/03 Adviesprijs: 7,0 36ste Jaargang nr. april/mei 0 33ste Jaargang nr. Unseen 0 fotofeest voor verzamelaars thee in trek vormen van een traditie the hague international het haags initiatief 'the good, the bad & the Ugly' van marlene dumas 6 highlights in binnen- en buitenland: van rothko tot Zero 36ste Jaargang nr. september/oktober 0 de schreeuw van francis bacon highlights in brussel londen parijs new york gerrit dou beroemder dan rembrandt zwagerman kiest kunst in dialoog lille/rijsel metropool bomvol kunst PAUL KLEE INSPIRATIEBRON VAN COBRA AAN TAFEL! FEESTVIEREN IN DE GOUDEN EEUW PARIJS DANST IN HET CENTRE POMPIDOU WEENSE VROUWEN DE LIEFDES VAN GUSTAV KLIMT ERWIN OLAF MAAKT HISTORIE topcollectie van appel tot dumas in het singer rijksmuseum warmt zich op voor de grand opening reis om de wereld in 80 winter highlights TEFAF 0 ONTHULLINGEN STADSGIDS NEW YORK MODERNIST LUCAS VAN LEYDEN GROOT VERZAMELAAR VAN CALDENBORGH februari 0 www.tableaumagazine.nl