FEDERPLAST.BE Vereniging van producenten van kunststof- en rubberartikelen vzw Een gemeenschappelijke koepelstructuur van Agoria en essenscia Duurzaam bouwen met kunststoffen. Natuurlijk. (Petri Ven Sr Advisor Bouw en Normalisatie)
Duurzaam bouwen met kunststoffen Natuurlijk. 'Duurzame ontwikkeling is voldoen aan de behoeften van de huidige generatie zonder de behoeften van toekomstige generaties in gevaar te brengen'. 2
Duurzaam bouwen met kunststoffen Natuurlijk. 3 Getuigenissen Roland Moreau (FOD Volksgezondheid) Vicente Leoz Arguelles (DG Enterprise Construction) Jan Venstermans (Dir. Generaal WTCB) To Simons (Dir. Cedubo) Carolin Spirinckx (VITO) Sebastian Moreno Vacca (PMP) Jeroen Gillabel (Bond Beter Leefmilieu) Harry van Ewijk (IVAM) Jos Robeyns (VMW) Robert de Mûelenaere (Confederatie Bouw) Hilde Masschelein (Bouwunie) Jan Verheyen (OVAM)
De bouw biedt mogelijkheden tot verbetering De grootste energiebesparingen kunnen in de bouwsector worden gerealiseerd. Dit geldt met name voor ons land, dat een aanzienlijke achterstand heeft op het vlak van energie-efficiëntie van residentiële gebouwen in vergelijking met de rest van Europa. De bouwsector - samen met transport - is daarom hét terrein waarop Europa de belangrijkste energiebesparingen moet doorvoeren. Vicente Leoz-Argüelles Hoofd afdeling Bouw DG Ondernemingen en Industrie van de Europese Commissie Robert de Mûelenaere, gedelegeerd bestuurder Confederatie Bouw 4
Wat is duurzaam? Een groot misverstand is dus dat er over duurzame materialen een Het verschil tussen duurzaam en niet duurzaam moet zijn gebaseerd op een rationele, wetenschappelijke basis. To Simons, directeur Centrum Duurzaam Bouwen ééndimensionele lijst zou kunnen bestaan, zoals de uitslag van een wielerwedstrijd. Jan Venstermans, directeur-generaal WTCB Een materiaal duurzaam noemen louter en alleen op basis van de grondstof waaruit het bestaat, is niet juist. Een materiaal moet worden bekeken vanuit het perspectief van zijn hele levenscyclus. Carolin Spirinckx - Projectverantwoordelijke duurzaam wonen en bouwen, Unit Transitie Energie en Milieu, VITO 5
De rol van kunststoffen Ik heb er geen probleem mee om te zeggen dat kunststofoplossingen voor zo n details een heel belangrijke rol kunnen spelen het is al even idioot om materialen te gebruiken die zogezegd ecologisch zijn, maar die niet geclassificeerd of gecertificeerd zijn. Kunststoffen als materiaal zijn een onderdeel van een groter geheel en hun zin of onzin moet dus steeds in deze ruimere context gezien worden. Jeroen Gillabel Bond Beter Leefmilieu Sebastian Moreno-Vacca, Bestuurder A2M sc sprl Voorzitter RvB PMP vzw 6
Voorbeelden hoe kunststoffen bijdragen aan duurzaamheid 7 Projecten Massief passief hotel (Heusden-Zolder) Stationsgebouw (Antwerpen) Caméleon (St Lambrechts Woluwe) Prinses Elisabeth (Zuidpool) Rheinberger (Pirmasens) WVEM (Torhout) Woonwijk (St Gillis Brussel) Klein Matterhorn (Zwitserland) Sportpaleis (Antwerpen) Zara (Zaragosa)
Voorbeelden hoe kunststoffen bijdragen aan duurzaamheid 8 "Het hotel zal iets duurder worden om te bouwen, maar door wat ik uitspaar op mijn energiefactuur, zal binnen enkele jaren die extrakost terugverdiend zijn. André Vandebosch ondernemer Elke keuze werd getoetst aan een analyse om de ecologische voetafdruk te verkleinen en energie te besparen. Op basis van deze vergelijkende analyses werden de gevels opgetrokken uit zelfdragende sandwichpanelen van 25 cm dik. Ze zijn samengesteld uit twee spouwbladen van prefab beton, ieder 11 cm dik, met daartussen 8 cm polyurethaan. Door bij de renovatie te kiezen voor polycarbonaatbeglazing kon het spanningsprobleem worden opgelost. Aangezien polycarbonaatplaten elastisch zijn en 40% minder wegen dan glas, hoefden geen extra steunpijlers te worden aangebracht, wat de uitstraling van de monumentale architectuur zou hebben geschaad.
Voorbeelden hoe kunststoffen bijdragen aan duurzaamheid De koude moet zo eerst doorheen een wand van ongeveer 53 cm doordringen vooraleer ze de binnenkant bereikt. Als thermisch isolatiemateriaal werd geopteerd voor polystyreen op basis van grafiet. Dankzij de uitstekende isolatiegraad haalt de volledige schil een U-waarde van 0,07 W/m².K. Voor de vervanging werd gekozen voor een systeem van structurele beglazing met pvc-profielen. Daarmee konden verdelingen bovenop de beglazing worden gekleefd, zodat de oorspronkelijke look van het monument zoveel mogelijk bewaard kon blijven. Een ander belangrijk voordeel is dat het draaideel van de kozijnen volledig met glas is afgedekt, waardoor het aan de buitenzijde niet zichtbaar is. Doordat stalen versterkingen in de draaiende delen niet langer nodig zijn, zien de kozijnen er ook aan de binnenzijde veel slanker uit. 9
Voorbeelden hoe kunststoffen helpen transiteren Materialen / processen / technieken Isolatiematerialen Kunststof schrijnwerk Kunststof buizen Luchtdichtheid gebouwen Lijmen en voegkitten Dakmembranen Elektrische leidingen Vloerafwerkingen Bio-polymeren 10
Voorbeelden hoe kunststoffen helpen transiteren Kunststoffen gebruiken steeds minder materiaal: Miniaturisatie, domotica performantie eigenschappen van kunststoffen zijn wijzigbaar, waardoor steeds meer met minder kan! 11
Voorbeelden hoe kunststoffen helpen transiteren. Kunststoffen gebruiken steeds minder materiaal: Innovatie in kunststoffen maakt nieuwe technieken mogelijk waardoor bijkomend energie bespaard kan worden vb: betonkernactivering, sarking dak, warme glasrand afstandhouders bij beglazing 12
Duurzaam bouwen met kunststoffen.natuurlijk. Voorbeelden hoe kunststoffen helpen transiteren Kunststoffen gebruiken steeds minder materiaal: Kunststoffen zijn voorlopers in Cross Sectorale Markt Innovatie, waardoor systemen uit verschillende sectoren op elkaar afgestemd worden. Zodoende wordt een maximale efficiëntie behaald qua bouwcomponent wat de bouwheer ten goede komt. vb: massief passief bouwen, isofinish, luchtdichtheid 13
Voorbeelden hoe kunststoffen helpen transiteren Kunststoffen gebruiken steeds minder materiaal: Kunststoffen bekijken verschillende alternatieven voor het sluiten van materiaal kringlopen zoals: Inzamelsystemen Vermarktingsmodellen: Leasen van functionaliteiten Product Dienst Combinaties % 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Recyclage Energierecuperatie 14
Voorbeelden hoe kunststoffen helpen transiteren Kunststoffen putten aardolie reserves niet uit: 1000 kg extractie raffinage Oil 870 kg energie 130 kg chemie 26 kg (63%) energie recuperatie othe r 90 kg andere einde levensfase 15 kunststoffen 40 kg Kunststof verwerking levensduur
Voorbeelden hoe kunststoffen helpen transiteren Kunststoffen bestaan niet noodzakelijk uit petroleum: Combinatie van methanol-to-olefines process (MTO) en Olefin Cracking Process (OCP) Grotere verscheidenheid in feedstock voor productie petro-chemie Grotere opbrengst van kwaliteit-olefines 16
Voorbeelden hoe kunststoffen helpen transiteren Evaluatie bouwmaterialen: Over de ganse levenscyclus Multi criteria Wetenschappelijke data Gebouwniveau Gate Grave 17
Voorbeelden hoe kunststoffen helpen transiteren Kunststoffen helpen schaarse grondstoffen sparen: Druppelleidingen (Woestijn Arizona) 20 à 25 cm ingegraven efficiënt watergebruik van 60% naar 95% 50% minder energieverbruik (oppompen water) 50% meer gewas opbrengsten UN toekenning Best Practice Award Development Programme on World Desertification and Drought Prevention Day project Binnen Mongolië en Gansu folie in 20 cm diepe voren 5 jaar lang herbruikt 60 80% besparing woestijn-water 1500 3000 kg meer gewasopbrengsten 18 Draagbare leidingen zorgen voor (beter) drinkwater. In 2010 stierf iedere 20 een kind door onzuiver water.
Voorbeelden hoe kunststoffen helpen transiteren Kunststoffen helpen schaarse grondstoffen sparen: Airbus 380 = 22% kunststof koolvezel composiet en 15% brandstofbesparing Boeing 787 Dreamliner = 50% kunststof koolvezel composiet Automobielindustrie: vermindering CO 2 emissies van 30 miljoen ton per jaar door gewichtsreducties 19
Voorbeelden hoe kunststoffen helpen transiteren Kunststoffen vervangen is niet wenselijk: Totale massa materialen x 3.7 Energieverbruik + 57% = 2400 miljoen GJ/jaar Broeikasemissies + 61% = CO 2 emissies van België = 39% van de EU15 Kyoto doel 20
Conclusie van de auteur na een jaar studie Mijn conclusie? Een kunststofmateriaal kàn net zo duurzaam zijn als een natuurlijk materiaal dat eventueel kàn zijn (het is niet zo vanzelfsprekend dat het dat ook is!). Een van de grote oorzaken van de misverstanden rond duurzaamheid zijn de diverse criteria waaraan een duurzaam materiaal zou moeten voldoen Elk bouwmateriaal is wel op een of ander vlak duurzaam, maar om écht duurzaam te zijn moeten àlle vlakken worden bekeken. Niet alleen de grondstof, maar ook de winning van de grondstoffen, het transport ervan naar de fabriek, de milieuvriendelijkheid en energiezuinigheid van de productie, het transport van het materiaal naar de werf, de plaatsing, de levensduur, het onderhoud tijdens de gebruiksfase, de recyclage De totale levenscyclus dus. Bovendien maken bouwmaterialen overigens altijd deel uit van een gebouw. Ook de ligging, het ontwerp, de toegankelijkheid, de uitvoering, het onderhoud en het gebruik daarvan bepalen de uiteindelijke duurzaamheid. Als met al deze criteria rekening wordt gehouden, hoeven kunststoffen op het vlak van duurzaamheid zeker niet onder te doen voor natuurlijke bouwmaterialen. 21 Violette Goethals - bouwjournaliste
Primeur: neutraal naslagwerk biedt sector overschrijdend beeld Aanvragen boekwerk: petri.ven@federplast.be 22
23 Duurzaam bouwen met kunststoffen. Natuurlijk. Bedankt voor uw interesse