Partner Fost Plus 41 Viermaandelijks informatiemagazine voor Fost Plus-leden November 2007 Tarieven Groene Punt dalen Fost Plus stemt u tevreden tot uitermate tevreden Herziening Samenwerkingsakkoord verpakkingen: komt er dan toch schot in de zaak? The king of trash is a queen! Samen > Goed sorteren > Beter recycleren
Woord vooraf Voor u ligt de nieuwe Partner, in een volledig nieuw kleedje. Wellicht hebt u gemerkt dat ook het logo van Fost Plus is veranderd. Na dertien jaar was het tijd voor een lichter en dynamischer logo dat meer openheid uitstraalt en dus beter de waarden van Fost Plus weerspiegelt. Bij dit alles hoort ook een vernieuwde huisstijl, waarbij we kiezen voor evolutie in plaats van revolutie. Dit nieuwe informatiemagazine is niet de enige verandering in onze communicatie met de leden. Begin volgend jaar mag u onze eerste elektronische nieuwsbrief verwachten. Die zal complementair zijn aan de Partner en laat ons toe korter op de bal te spelen bij nieuwe ontwikkelingen. Ik hoop dat de vernieuwde Partner en de elektronische nieuwsbrief beantwoorden aan uw informatiebehoefte. Uiteraard staat Fost Plus open voor uw opmerkingen en suggesties. In deze editie van Partner vindt u onder meer de Groene Punt-tarieven voor 2008. De tarieven dalen opvallend ten opzichte van 2007 en versterken daarmee de licht dalende trend van de voorbije jaren. Toch is voorzichtigheid geboden. De daling is vooral te danken aan de relatief hoge prijzen die worden geboden voor de materialen die Fost Plus inzamelt en sorteert. Het is echter moeilijk te voorspellen hoe die prijzen evolueren. Vroeg of laat is het hoogtepunt bereikt en zal dat een weerslag hebben op de Groene Punt-tarieven. Een andere bepalende factor voor de Groene Punt-tarieven is het wetgevende kader. U weet dat we al meer dan twee jaar wachten op een nieuw Samenwerkingsakkoord tussen de drie gewesten, als omzetting van de gewijzigde Europese verpakkingsrichtlijn. Er lijkt nu toch schot in de zaak te komen. De drie gewesten hebben een eerste politiek akkoord bereikt, met als resultaat een ontwerpversie van het nieuwe Samenwerkingsakkoord. Het bedrijfsleven heeft heel wat opmerkingen bij dat ontwerp, dat in extra lasten en bijkomende inmenging door de overheid voorziet. Wij doen al het mogelijke om de tekst nog in gunstige richting te doen evolueren. In dit nummer leest u ook meer over onze ledenenquête. Dank aan alle leden die hieraan hebben meegewerkt. De resultaten van deze enquête bevestigen dat de leden tevreden zijn over de dienstverlening van Fost Plus. Er is natuurlijk steeds ruimte tot verbetering. U mag er dan ook op rekenen dat wij uw opmerkingen ter harte nemen. Inhoud Tarieven Groene Punt dalen 3 Fost Plus stemt u tevreden tot uitermate tevreden 4 Uw aangifte 2007 5 Herziening Samenwerkingsakkoord verpakkingen 6 The king of trash is a queen! 7 Ten afval! 7 Drukke festivalzomer 7 Preventpack in het nieuw 8 Verpakkingsloze wereld: droom of nachtmerrie? 8 > RECYCLAGEMARKT Secundaire grondstoffen brengen meer op De waarde van gerecycleerde materialen kent goede tijden. De prijzen van selectief ingezamelde en gesorteerde materialen zijn steeds onderhevig geweest aan sterke schommelingen, de algemene trend is echter wel stijgend. Deze waardestijging is vooral het resultaat van een hoge vraag naar grondstoffen die vooral een gevolg is van de sterke economische groei, met name in een aantal Aziatische landen. Secundaire grondstoffen kunnen niet alleen de schaarse primaire grondstoffen vervangen in heel wat productieprocessen, hun waarde is bovendien meestal gekoppeld. Ook de recyclagecontracten van Fost Plus bevatten een prijsherziening in functie van die evolutie. Vooral voor papier en karton overtreffen de cijfers in 2007 ruimschoots de verwachtingen. Na enkele jaren van relatieve stabiliteit is de waarde van oud papier en karton sinds februari aanzienlijk gestegen. Dat is te danken aan de sterke internationale vraag. Het hoge prijsniveau houdt dit keer uitzonderlijk lang aan, maar op termijn is wellicht een daling te verwachten. We wagen ons niet aan voorspellingen op lange termijn, maar het is nu al duidelijk dat de inkomsten uit secundaire grondstoffen dit jaar opnieuw die van alle voorgaande jaren ruimschoots zullen overtreffen. Johan Goossens Director Business & Marketing Fost Plus Partner november 2007
3 > BUDGET 2008 Tarieven Groene Punt dalen Zowat alle Groene Punt-tarieven dalen volgend jaar. Dat heeft u onder meer te danken aan hogere opbrengsten uit de verkoop van ingezamelde materialen. Het tarief voor glas blijft vrijwel stabiel. De tarieven voor aluminium en PET/HDPE dalen het sterkst. Groene Punt-tarieven in EUR/kg De raad van bestuur van Fost Plus heeft het budget 2008 en de Groene Punttarieven goedgekeurd. De kosten worden gebudgetteerd op 116,1 miljoen euro. De zwaarste post zijn de operationele kosten voor de inzameling en de sortering. Tegenover 2007 stijgen die met 1,8 procent tot 99,4 miljoen euro. De overige kosten vloeien onder meer voort uit controles, preventieactiviteiten, zwerfvuilcampagnes en de interne werking. Al die kosten worden voor een deel gefinancierd met de opbrengst uit de verkoop van de ingezamelde materialen op de recyclagemarkt. De rest wordt gefinancierd door de leden van Fost Plus via het Groene Punt. Omdat Fost Plus verwacht dat de opbrengst uit de materialenverkoop volgend jaar flink stijgt - van 22,4 miljoen euro in 2007 naar 30,4 miljoen euro in Materiaal 2007 2008 Evolutie Glas 0,0290 0,0293 1,0% Papier / Karton 0,0174 0,0157-9,8% Staal 0,0234 0,0188-19,7% Aluminium 0,1508 0,0339-77,5% PET / HDPE 0,2294 0,1594-30,5% Drankkartons 0,2662 0,2550-4,2% Andere valoriseerbaar 0,3511 0,3162-9,9% Andere niet valoriseerbaar 0,3862 0,3478-9,9% 2008 - dalen de Groene Punt-tarieven aanzienlijk. Bovendien wordt volgend jaar op vraag van de raad van bestuur een algemene korting van 5 procent toegepast op alle tarieven, om de financiële reserves te doen dalen. Daardoor daalt de globale bijdrage van de leden van 77,5 naar 68,6 miljoen euro. Grootste dalers De grootste dalers zijn de tarieven voor aluminium (-77,5%) en PET/HDPE (-30,5%). Het tarief aluminium gaat van 0,1508 naar 0,0339 euro per kilogram. Dat is gedeeltelijk te danken aan de stijgende materiaalopbrengsten. Maar daarnaast ontvangt aluminium voortaan ook een bijdrage uit het solidariteitsmechanisme. Dat mechanisme zorgt voor een prijsdaling van materialen die voor meer dan 50 procent gerecycleerd worden. Aluminium hoort daar nu bij. Voordien moest aluminium zelf een bijdrage leveren, omdat het niet voor 50 procent gerecycleerd werd. Het tarief voor plastic flessen en flacons in PET en HDPE daalt tot 0,1594 euro per kilogram. Aan de basis daarvan liggen de fel toegenomen opbrengsten op de recyclagemarkt (zowel qua eenheidstarief als qua gerecycleerde hoeveelheden), de hogere bonussen uit het solidariteitsmechanisme tussen de materialen en de globale korting van 5 procent. november 2007 Fost Plus Partner
Liefst 778 leden namen de tijd om te antwoorden > ENQUÊTE Fost Plus stemt u tevreden tot uitermate tevreden 91 procent van de Fost Plus-leden is tevreden tot uitermate tevreden over onze dienstverlening. Dat blijkt uit een enquête in samenwerking met het onderzoeksbureau Synovate. Elke organisatie heeft er baat bij op gepaste tijden in eigen boezem te kijken en lessen te trekken uit haar sterke en zwakke punten. Daarom besliste Fost Plus in het begin van de zomer bij haar leden een rondvraag te organiseren over haar dienstverlening. De centrale vraag luidde: Doet Fost Plus het goed? 60% Algemene Tevredenheid 7% 2% 3% 28% Omwille van de objectiviteit nam Fost Plus Synovate in de arm. Dat onderzoeksbureau vroeg aan onze leden of ze tevreden zijn, waarom ze tevreden of ontevreden zijn, en welke suggesties ze hebben voor een verdere verbetering van de Fost Plus-dienstverlening. De enquête was een succes. Liefst 778 leden namen de tijd om te antwoorden, ruim voldoende om representatief te zijn voor ons volledige ledenbestand. Uitermate tevreden Zeer tevreden Tevreden Niet echt tevreden Helemaal niet tevreden Op de algemene vraag - Bent u tevreden over de dienstverlening van Fost Plus? - antwoordde 91 procent met tevreden tot uitermate tevreden. Ook bij vragen over de kwaliteit van onder meer de helpdesk, de websites en de aangiftesystemen scoort Fost Plus goed. De helpdesk is vriendelijk, bereikbaar en bekwaam, en komt haar beloftes na. De facturatie verloopt juist en met voldoende informatie. En ook in haar communicatie levert Fost Plus goed werk. 4 Fost Plus Partner november 2007
5 > PRAKTISCH Uw aangifte 2007 De deadlines Binnenkort vraagt Fost Plus u uw aangifte voor 2007 in te dienen. Steeds meer leden maken gebruik van de elektronische aangifte (via efost of PACKBase). Als ook u uw aangifte elektronisch doet, dan hebt u daarvoor de tijd tot 28 februari 2008. Gebruikt u nog de papieren formulieren, dan moet uw aangifte tegen 31 januari 2008 in ons bezit zijn. Tarief aluminium verpakkingen Vergeet niet dat het tarief 004 Aluminium (>50% en >50μ) enkel van toepassing is voor de verpakkingselementen die in gewicht meer dan 50 procent aluminium bevatten én die een minimale dikte van 50μ (micron) hebben. Tarief PET-flessen en flacons Detailaangifte Uiteraard is hier en daar nog ruimte voor verbetering. Zo ervaren sommige leden de administratie voor het opstellen van een detailaangifte als een negatief punt. Te complex en tijdrovend, stellen ze. Toch zijn vier op de vijf leden tevreden tot uitermate tevreden over de aangifte. De software voor het opstellen van de aangifte (PACKBase) kan volgens sommigen beter. 25 procent van de leden die een detailaangifte indienen, is vragende partij voor gebruiksvriendelijkere software. Voorts wil een deel van de leden meer informatie over wetgeving, het correct invullen van de aangifte, en het onderscheid tussen verpakking en niet-verpakking. Denk er ook aan dat het tarief 005 PET flessen en flacons op verzoek van de Interregionale Verpakkingscommissie is veranderd. 005 PET is enkel nog van toepassing voor flessen en flacons in transparante PET die bovendien kleurloos, groen of blauw zijn. Het tarief blijft ook van toepassing voor doppen in PET. Flessen en flacons uit PET die niet aan bovenstaande voorwaarden voldoen, moet u vanaf het aangiftejaar 2007 aangeven onder het tarief 011 Andere valoriseerbaar, Plastic. Uw rapporten online Op www.efost.be kunt u als Fost Plus-lid voortaan rapporten over uw aangifte opvragen. Ze bevatten cijfers over de aangegeven gewichten en hoeveelheden en over de bijdrage van uw aangiftes van de voorbije vijf jaar. Uw gegevens blijven strikt vertrouwelijk dankzij het gebruik van een paswoord. Heeft u nog geen paswoord, dan kunt u dat aanvragen op de homepagina van www.efost.be. Aandachtspunten Fost Plus hecht veel belang aan deze enquête. De resultaten bevestigen dat we op de goede weg zijn, maar leggen ook enkele aandachtspunten bloot. Fost Plus zal de nodige lessen trekken uit uw opmerkingen in haar streven naar een onberispelijke dienstverlening. Wij willen hierbij alle leden bedanken die hebben deelgenomen aan dit onderzoek. november 2007 Fost Plus Partner
> WETGEVING Herziening Samenwerkingsakkoord verpakkingen: komt er dan toch schot in de zaak? Als gevolg van een Europese richtlijn uit 2004 moet in België het Samenwerkingsakkoord over verpakkingsafval nog altijd enkele wijzigingen ondergaan. Maar ook al is er sinds juli een eerste politiek akkoord, het einde is nog niet in zicht. Het overleg duurt voort. Het Samenwerkingsakkoord over de preventie en het beheer van verpakkingsafval moet worden aangepast aan de Europese Verpakkingsrichtlijn van 2004. Eigenlijk moesten de lidstaten van de Europese Unie daar in augustus 2005 al mee klaar zijn. Maar omdat het Vlaamse, het Waalse en het Brusselse Gewest het niet eens raakten, was ons land niet tijdig klaar. De Belgische staat werd daarvoor al veroordeeld. Ook de eerste Europese richtlijn werd pas na druk overleg, een enorm aantal ontwerpversies en drie parlementaire procedures omgezet in Belgische wetgeving. In 1997 zag dat eerste Samenwerkingsakkoord het licht. Een belangrijk objectief was gerealiseerd: een identiek wettelijk kader in de drie gewesten, een geharmoniseerde wetgeving voor een geregionaliseerde materie. Voor het bedrijfsleven mocht de tekst meer evenwichtig zijn. De tekst leek meer het resultaat van ongebreideld opbod in plaats van de grootste gemene deler, klonk het. Maar er werd beslist met de tekst te leven, en de praktische uitvoering in eigen handen te nemen, om zo een kostenefficiënte werking af te dwingen. Na tien jaar kunnen we vaststellen dat ons land internationaal koploper is voor de recyclage van huishoudelijke verpakkingen. Het systeem achter Fost Plus is ook het meest kostenefficiënt. Versie 20 Europa dwingt nu een minieme herziening af van het Samenwerkingsakkoord. Slechts enkele getallen moeten wijzigen. De drie gewesten zitten daarvoor al twee jaar rond de tafel. In juli van dit jaar kwam het tot een eerste politiek akkoord. Versie 20 van het voorstel werd vervolgens aan het bedrijfsleven, de erkende organismen en de afvalintercommunales voorgelegd. Het bedrijfsleven is het niet eens met een aantal fundamentele bepalingen van het voorstel. Het heeft zijn opmerkingen in een dossier gebundeld en vraagt: Een betere afstemming met de Europese richtlijn. Een meer evenwichtige verdeling van de rechten en de plichten. De rol van de erkende organismen mag niet beperkt worden tot bankier. Geen bijkomende onverantwoorde financiële lasten. Het bedrijfsleven engageert zich wel tot een nog proactievere samenwerking met de gewesten. Een realistische en werkbare aanpak op vlak van preventie. Administratieve vereenvoudiging en realistische termijnen. Controle maar geen inmenging in de zelf opgezette organisaties. Een heroriëntering van de Memorie van Toelichting, die de geest van de tekst weergeeft. Ernstig overleg. Het overleg met onder meer het bedrijfsleven, waarin Fost Plus een belangrijke stem heeft, loopt nog steeds. Wellicht is een invoegetreding van het nieuwe Samenwerkingsakkoord op 1 januari 2009 een realistische inschatting. Het bedrijfsleven vraagt een meer evenwichtige verdeling van rechten en plichten 6 Fost Plus Partner november 2007
7 > ZWERFVUILCAMPAGNE The king of trash is a queen! Vlaanderen heeft een vuilniskoningin. Ze heet Sien Vercruysse en woont in Torhout. Samen met haar zus Wiebe en broer Jop won ze de filmpjeswedstrijd King Of Trash in de zwerfvuilcampagne 2007 van Fost Plus en het Vlaamse Gewest. Hun inzending was enkele weken te zien op de Vlaamse jongerenzender TMF. De zwerfvuilcampagne In de vuilbak van Fost Plus en het Vlaamse Gewest is aan haar tweede jaar toe. De editie 2007, met opnieuw Bang van vuilbakken? als centrale slogan, ging in september van start met een grootscheepse mediacampagne op televisie, in de bioscoop, en in kranten en tijdschriften. Om het zwerfvuilprobleem ook bij jongeren aan te kaarten, werd de filmpjeswedstrijd King Of Trash gelanceerd. Het uitgangspunt was de stelling dat afval in de vuilbak gooien best cool kan zijn. Via affiches, webbanners en advertenties in jongerenmedia werden Vlaamse jongeren tussen 12 en 18 jaar opgeroepen een filmpje te maken. Wie het werpen van zwerfvuil in de vuilnisbak het meest origineel in beeld bracht, mocht zich King Of Trash noemen en kon zijn filmpje professioneel laten produceren voor uitzending op de Vlaamse jongerenzender TMF. De respons was groot. Er kwamen meer dan 100 inzendingen binnen en de website Kingoftrash.be telde begin oktober al meer dan 34.000 unieke bezoekers. Iedereen mocht stemmen op zijn favoriete filmpje. De drie inzendingen met de meeste stemmen werden beloond met een high-tech gsm. Een jury duidde de uiteindelijke winnaar aan. Alle andere deelnemers kregen een hip King of Trash T-shirt. Peukenpalen en hondenweiden Ook de tweede pijler van de zwerfvuilcampagne, waarbij lokale besturen financiële en materiële steun kunnen aanvragen voor investeringen in afvalinfrastructuur, was dit jaar bijzonder succesvol. Op 1 september had de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) al meer dan 1 miljoen aan subsidieaanvragen geregistreerd (zoals peukenpalen, hondenweiden, veegwagens, beter plaatsen van vuilnisbakjes). De campagne 2007 werd afgesloten op 17 oktober tijdens een persconferentie met Vlaams minister van Leefmilieu Hilde Crevits. Ondertussen zijn de voorbereidingen voor In de vuilbak 2008 in volle gang. Het winnende filmpje van Sien, Jop en Wiebe Vercruysse nog niet gezien? Surf dan eens naar www.kingoftrash.be. > KORT JEUGDBEWEGINGEN Ten afval! Het jeugdbewegingsproject Ten afval! blijft het goed doen. In 2007 schreven liefst 450 groepen zich in. Na twee jaar zijn al 150.000 jongeren bereikt. Met Ten afval! willen Fost Plus en de afvalintercommunales jeugdbewegingen aanzetten tot sorteren en recycleren. De deelnemende groepen krijgen sorteerbakken met bijbehorende stickers, affiches, een brochure en een spelmap met een groepsspel. De afvalexperts Jan met de Petfles en Yvonne Drankkarton staan klaar om het spel op kamp te begeleiden en te animeren. Zij bezochten dit jaar 45 jeugdkampen in heel het land. EVENEMENTEN Drukke festivalzomer Fost Plus heeft een geslaagde festivalzomer achter de rug. Op 16 evenementen, goed voor 1,2 miljoen festivalgangers, werd 50 ton afval selectief ingezameld en gerecycleerd. Rock Werchter, Dranouter, Dour en Couleur Café stonden opnieuw op de Fost Plus-affiche. Op Pukkelpop, Rimpelrock, Lokerse Feesten en andere evenementen waren we er voor het eerst bij. november 2007 Fost Plus Partner
> AFVALPREVENTIE Preventpack in het nieuw Preventpack, de uitgave over afvalpreventie, keert over enkele weken terug. In een nieuw jasje. Preventpack verschijnt voortaan vier keer per jaar en bevat alle mogelijke informatie over het voorkomen van afval. Elk nummer behandelt een thema, zoals kassazakjes, verpakkingen in contact met voedingsmiddelen, nieuwe verpakkingstechnologieën, geconcentreerde producten. Een verklarend dossier en een voorbeeld uit de industriële praktijk maken van Preventpack een echt werkinstrument. Aan thema s heeft Preventpack zeker geen gebrek. Preventie is een bijzonder boeiend onderwerp waarover veel te vertellen valt. Het gaat om zoveel meer dan de vermindering van het gewicht van verpakkingen. Het is overigens een misvatting dat minder verpakking altijd beter is voor het milieu. In veel gevallen betekent minder verpakking meer schade aan het verpakte product. En omdat de levenscyclus van een product soms wel tien keer meer impact heeft op het milieu dan de verpakking, is het interessanter om bij preventiemaatregelen naar de combinatie van product en verpakking te kijken dan alleen naar de verpakking. Behalve kwantitatieve preventie is er bovendien ook kwalitatieve preventie. Die kan bestaan in het gebruik van gerecycleerde materialen, minder productverspilling, het gebruik van betere materialen voor het leefmilieu of de gezondheid, een betere transportlogistiek enzovoort. Wilt u Preventpack ontvangen? Of wilt u uw preventieervaringen delen met anderen? Mail het ons: prevention@fostplus.be. Preventpack is een initiatief van de Interregionale Verpakkingscommissie, de federale overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, het Platform Verpakking en Verpakkingsafval (VOB, VBO, UWE en VOKA) en de erkende organismen Fost Plus en VAL-I-PAC. > SEMINARIE VERPAKKINGEN Verpakkingsloze wereld: droom of nachtmerrie? De wereld van vandaag en morgen kan niet duurzaam zijn zonder verpakkingen. Dat is de conclusie na het seminarie Een wereld zonder verpakkingen: droom of nachtmerrie?. Is een verpakkingsloze wereld haalbaar of wenselijk? Die vraag stond op 11 oktober centraal tijdens een seminarie van het verpakkingsplatform van het bedrijfsleven in samenwerking met Fost Plus, VAL-I-PAC en het Belgisch Verpakkingsinstituut. Het seminarie ging dieper in op de geleverde en nog te leveren preventieinspanningen van het bedrijfsleven. Daarnaast werd nogmaals gewezen op het feit dat verpakking noodzakelijk is om producten te beschermen, of het nu gaat om voedingsmiddelen of andere producten. Verpakkingen zorgen ervoor dat de producten in die verpakkingen duurzamer worden, klonk het. En ook: de milieueffecten van de productie, het transport en het gebruik van producten zijn veel groter dan die van hun verpakkingen. Maar is een wereld zonder verpakkingen nu een droom of nachtmerrie? Het antwoord ligt - zoals wel vaker - in het midden. > Uw contactpersonen bij Fost Plus Fost Plus is er uiteraard ook om op uw vragen te antwoorden. Al naargelang de specifieke vraag of het specifieke probleem waarmee u wordt geconfronteerd, kan u terecht bij verschillende personen. Departement Business Administration Hier kan u terecht met al uw vragen en problemen betreffende het Groene Punt, de toetreding tot Fost Plus, het opstellen van een aangifte, PACKBase of de inhoud van de facturen. Algemene Helpdesk: T 02 775 03 58 F 02 771 16 96 Helpdesk PACKBase: T 02 775 97 22 business.administration@fostplus.be Departement Boekhouding Hier kan u terecht met al uw vragen en problemen betreffende de betaling van de facturen. T 02 775 05 62 F 02 771 16 96 accountancy@fostplus.be Algemeen Martinus V straat 40, 1200 Brussel T 02 775 03 50 F 02 771 16 96 fostplus@fostplus.be www.fostplus.be Uitgegeven door Fost Plus vzw Erkend organisme voor huishoudelijk verpakkingsafval Verantwoordelijke uitgever: Johan Goossens. Existe en français Gedrukt op gerecycleerd papier 8 Fost Plus Partner november 2007