Sleutelbeenbreuk afdeling Chirurgie
Een sleutelbeenbreuk In deze folder leest u meer over een sleutelbeenbreuk. De medische term hiervoor is clavicula (sleutelbeen) fractuur (breuk). Een sleutelbeenbreuk is een botbreuk die veel voorkomt. De diagnose Een sleutelbeenbreuk is te herkennen aan een schouder die niet meer op de juiste plaats hangt en meestal iets naar voren zit. De patiënt houdt de arm tegen zich aan en het bewegen van de arm is erg pijnlijk. Als de breukuiteinden de huid naar boven duwen, is de breuk duidelijk te zien. Soms is de breuk verstopt onder een bloeduitstorting of zwelling. De arts kan met lichamelijk onderzoek meestal met zekerheid vaststellen of er sprake is van een sleutelbeenbreuk. Het is dan niet nodig om een röntgenfoto te maken. De behandeling Afhankelijk van het type van de breuk is de behandeling conservatief of operatief. Conservatief betekent dat er geen operatie nodig is. Rust is erg belangrijk voor een goede genezing van de breuk. Daarom krijgt u een mitella (draagdoek) om. U draagt deze mitella één tot enkele weken, afhankelijk van uw leeftijd. Bij jonge kinderen verloopt het genezingsproces sneller dan bij volwassenen. Uw behandelend arts bespreekt met u hoelang u de mitella moet dragen. U kunt als pijnstiller paracetamol innemen volgens de op verpakking aangegeven dosering. 1
Kinderen Bij kinderen is er meestal sprake van een twijgbreuk (een greenstick breuk). Het beenvlies is daarbij nog heel, alleen het bot daarbinnen is gebroken (meestal alleen geknakt). Het dragen van de mitella is één tot drie weken nodig. s Nachts hoeft uw kind de mitella niet te dragen. Als algemene regel geldt dat als uw kind weinig of geen last meer heeft, de mitella niet meer nodig is. Het is verstandig sport en gymnastiek pas zes weken na het ontstaan van de breuk te hervatten. Zwemmen kan (onder begeleiding) al vanaf het moment dat uw kind geen pijn meer heeft. De functie van de schouder en arm herstelt binnen enkele weken volledig. Volwassenen Door het dragen van een mitella is er voldoende rust voor de genezing. Als er een sterk afwijkende stand bestaat, wordt dit in de loop van de eerste week meestal minder. In het algemeen wordt de mitella 3 tot 5 weken gedragen. U kunt de mitella s nachts en tijdens het douchen/baden afdoen. Tijdens de hele periode is het verstandig om zo nu en dan uw arm uit de mitella te halen en uw elleboog even te strekken. Als algemene regel geldt luister naar de pijn. Als u geen pijnklachten meer hebt, is de mitella niet meer nodig. U mag alles doen, zo lang het geen pijn veroorzaakt. Oefeningen Om verstijving van de schouder te voorkomen, moet u zodra het mogelijk is (zonder pijn) met uw arm/schouder draaioefeningen gaan doen. U doet alsof u in een grote pan roert, waarbij u in de loop van de tijd de roerbeweging steeds groter maakt'. De oefening gaat makkelijker als u iets voorover gaat staan, waardoor uw arm vrij in de mitella hangt en er ruimte is om met uw arm de draaibeweging te maken. 2
Een operatie Soms is een operatie nodig, bijvoorbeeld als een botstuk door de huid dreigt te gaan. Een (sterk) afwijkende stand kan ook een reden voor een operatie zijn. De chirurg beoordeelt wanneer een operatie nodig is. Bij deze beslissing worden onderstaande punten afgewogen: de kans dat het sleutelbeen niet vastgroeit zonder een operatie groter wordt; er bij een operatie altijd een kans is op het ontstaan van een infectie, wat een ernstige complicatie is; de functie van de arm en schouder er niet door zal verbeteren; de stand wel beter kan worden, maar er ontstaat een litteken; er mogelijk na een jaar weer een operatie nodig is om de plaat en schroeven te verwijderen. Herstel Na vier tot zes weken moet u uw arm weer goed boven uw hoofd kunnen bewegen. Als dit niet lukt is het raadzaam contact op te nemen met uw huisarts of chirurg. Deze kan dan beoordelen of behandeling door de fysiotherapeut nodig is. Na zes weken is de breuk zodanig genezen, dat de meeste arbeid weer verricht kan worden. Met zware lichamelijke arbeid, waarbij uw schouder veel wordt belast, zult u enkele weken langer moeten wachten. Na genezing kan, ter hoogte van de breuk, een verdikking van het bot zichtbaar blijven of kan de stand van het sleutelbeen afwijken. Bij kinderen verdwijnt de belangrijkste standsafwijking in de loop van een jaar. Over het algemeen is er later bijna niets meer van de vroegere breuk te zien. Bij volwassenen zal een standsafwijking die na enkele weken nog bestaat, blijvend zijn. 3
Controle U krijgt een afspraak mee voor controle bij de chirurg op de polikliniek. Het is in het algemeen niet nodig om met een röntgenfoto vast te stellen dat de breuk genezen is. Tot slot In deze folder is een algemeen beeld gegeven van het beloop van de behandeling. Het kan zijn dat uw behandeling anders verloopt dan hier beschreven. Als u na het lezen van deze folder nog vragen hebt dan kunt u bellen met uw huisarts of op werkdagen tussen 08.00-17.00 uur met de polikliniek Chirurgie. Zij zijn graag bereid uw vragen te beantwoorden. Ook voor het maken of verzetten van een afspraak bij de polikliniek Chirurgie belt u voor alle locaties naar tel. (078) 652 32 50. 4
Albert Schweitzer ziekenhuis februari 2016 pavo 0326