RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK INSTELLING VOOR AFSTANDSONDERWIJS VO INIO, INSTITUUT NEDERLANDS INTERNETONDERWIJS School Plaats BRIN-nummer : INIO, INSTITUUT NEDERLANDS INTERNETONDERWIJS : Rijen : 30MR Datum schoolbezoek : 4 november 2014 Datum vaststelling : 19 februari 2015
Inhoud 1 Inleiding 5 2 Kwaliteitsprofiel 7 3 Beschouwing 9 4 Vervolg van het toezicht 12 3
4
1 Inleiding De Inspectie van het Onderwijs bezocht de instelling voor afstandsonderwijs VO INIO, Instituut voor Nederlands Internetonderwijs te Rijen in het kader van een kwaliteitsonderzoek (KO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de indicatoren van kwaliteitsaspecten op grond van het door de inspectie gehanteerde Toezichtkader PO/VO 2011. Bij dit kwaliteitsonderzoek doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om indicatoren die betrekking hebben op de kwaliteitszorg, het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen. Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alle indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school niet aan de orde geweest. Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Doorgaans is dit alleen bij onafhankelijk onderzoek door derden het geval. Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan vooraf geen documenten ingestuurd die specifiek op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben. Tijdens en na het bezoek zijn resultaten van een oudertevredenheidsenquête en een zelfevaluatie ingezien. Deze informatie is bij de oordeelsvorming betrokken. De opzet van het onderzoek Het kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn; Analyse van, indien beschikbaar, documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd; Bezoek aan de instelling, waarbij de wijze van inrichting en de voortgang van het onderwijs is onderzocht; Gesprekken met de directie over de kwaliteit van de indicatoren; Gesprekken met het bestuur, leerlingen en ouders. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met de directie. Op een ander moment is een korte terugkoppeling gegeven aan het bestuur. 5
De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 geeft de inspectie een beschouwing over de geconstateerde kwaliteit in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken. In de rapporten vanaf schooljaar 2013-2014 is in de beschouwing voor iedere bezochte instelling apart informatie opgenomen over de aanpak en de gevolgen van de bezuinigingen op het Nederlands onderwijs in het buitenland vanaf januari 2014. In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. 6
2 Kwaliteitsprofiel Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan indicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. De met een * gemarkeerde indicatoren zijn bepalend voor de vaststelling van het vervolgtoezicht. In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft. Kwaliteitsaspect 1: De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden. 5 1.1 * De leerlingen behalen het opleidingsniveau dat mag worden verwacht.. 1.2 * De leerlingen lopen weinig vertraging op in de opleiding. Kwaliteitsaspect 2: De aangeboden leerinhouden zijn gericht op de brede ontwikkeling van leerlingen en de voorbereiding op vervolgonderwijs of arbeidsmarkt en samenleving. 2.1 * De aangeboden leerinhouden Nederlandse taal in de onderbouw voldoen aan de kerndoelen 2.2 * De aangeboden leerinhouden Nederlandse taal in de bovenbouw zijn dekkend voor de examenprogramma's. 2.3 De school met taalzwakke leerlingen heeft een aanbod aan leerinhouden dat past bij de talige onderwijsbehoeften van deze leerlingen. Kwaliteitsaspect 3: De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken. 3.1 De uitval van geplande onderwijsactiviteiten blijft beperkt. 3.2 Het ongeoorloofd verzuim van leerlingen is beperkt. 3.3 De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. Kwaliteitsaspect 4: Het schoolklimaat wordt gekenmerkt door veiligheid en respectvolle omgangsvormen. 4.1 Ouders zijn betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 7
Kwaliteitsaspect 5: De leraren leggen duidelijk uit, organiseren de onderwijsactiviteiten efficiënt en houden de leerlingen taakbetrokken 5.1 * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Kwaliteitsaspect 6: De leraren stemmen aanbod, instructie, verwerking en onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.1 De aangeboden leerinhouden maken afstemming mogelijk op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Kwaliteitsaspect 7: De leraren volgen systematisch de vorderingen van de leerlingen. 7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van leerlingen Kwaliteitsaspect 8: De leerlingen die dat nodig blijken te hebben, krijgen extra zorg. 8.1 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school tijdig de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.2 * De school voert de zorg planmatig uit. 8.3 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. Kwaliteitsaspect 9: De school zorgt systematisch voor behoud of verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs. 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school waarborgt de kwaliteit van de examens en van andere toetsinstrumenten. 9.7 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. Naleving N1b In de schoolgids is informatie opgenomen over standaard gecontroleerde onderdelen. N2b In het schoolplan is informatie opgenomen over standaard gecontroleerde onderdelen. N4a Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan de daarvoor gestelde minima. Ja Nee 8
3 Beschouwing Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het voortgezet onderwijs op INIO, Instituut voor Nederlands Internetonderwijs te Rijen en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk verbanden tussen de verschillende onderzochte indicatoren onderling en - voor zover relevant - tussen de indicatoren en de schoolcontext, de specifieke doelstellingen van de school en eerdere inspectieonderzoeken. Voor een goed begrip wordt eerst de uitgangssituatie beschreven. Uitgangssituatie INIO bestaat sinds 2008 en is sinds 2011 als Stichting INIO aangesloten bij de Stichting NOB. Dit is het rapport van het eerste inspectiebezoek aan INIO. De stichting verzorgt onderwijs in de Nederlandse taal via internet aan leerlingen in het primair (vanaf groep 3) en voortgezet onderwijs. Ten tijde van het inspectiebezoek volgen 28 leerlingen Nederlandse taallessen via INIO, waarvan 16 leerlingen primair onderwijs. Over het primair onderwijs wordt een afzonderlijk rapport uitgebracht. Veel leerlingen zitten al langere tijd in het buitenland en hebben op diverse plekken NTC-onderwijs dan wel (andere vormen van) afstandsonderwijs gevolgd. De leerlingen vallen in de categorie richting 1 en 2 volgens de indeling van de NOB. In elk geval één van de ouders is Nederlandssprekend en kan hun kind(eren) ondersteunen bij het aanleren van het Nederlands. INIO heeft aan het begin van 2014 in onzekerheid verkeerd of de afstandsinstellingen alsnog in aanmerking zouden komen voor de tijdelijke voortzetting van de subsidie, nadat eerder was gemeld dat deze subsidie geheel zou vervallen. Een gezamenlijk verzoek van de afstandsinstellingen leidde ertoe dat deze ook nog voor bekostiging in aanmerking kwamen, net als de overige bij de NOB aangesloten scholen. INIO heeft de ouderbijdragen zodanig vormgegeven, dat de exploitatie rendabel is. Winst is daarbij niet het oogmerk, de doelstelling is ideëel en beslissingen worden vooral op inhoudelijke gronden genomen. Het aantal leerlingen neemt geleidelijk toe, vooral door mond-totmond-reclame. Sinds het najaar van 2011 is er een bestuur van drie leden, met elk een eigen aandachtsgebied. De directeur is tevens oprichter van INIO en parttime in dienst als directeur en tevens leraar. Daarnaast zijn er nog drie leraren parttime en als freelancer voor de stichting werkzaam. Algemeen beeld De inspectie heeft geconstateerd dat de kwaliteit van de Nederlandse taallessen van INIO voldoende tot goed is. Opvallend is de hoge mate van tevredenheid van leerlingen en ouders. De leraren weten het onderwijs echt individueel af te stemmen en de snelle, frequente en positief ondersteunende feedback motiveert leerlingen, ondanks de beperkingen van het afstandsonderwijs. Hoewel voor het voortgezet onderwijs geen uitspraak wordt gedaan over leerresultaten (daarvoor bestaat INIO nog te kort en zijn de leerlingenaantallen te gering), kan gesteld worden dat de leerlingen tenminste een normale vooruitgang boeken. Gezien het kwaliteitsbeeld past de inspectie de reguliere toezichtsystematiek toe. Dat betekent dat INIO over vier jaar weer bezocht zal worden. 9
Toelichting Opbrengsten Zoals gezegd geeft de inspectie nog geen oordeel over de leer- of examenresultaten. Wel is het volgende geconstateerd. INIO spreekt op basis van een uitgebreide intake met ouders en leerlingen doelen af. INIO verwacht van ouders dat deze hun kinderen kunnen ondersteunen en bespreekt dit ook als voorwaarde bij de intake. De doelen kunnen divers van karakter zijn. In het algemeen gaat het om een normale vooruitgang per leerjaar. Bij achterstanden kan afgesproken worden dat deze worden ingehaald. Ook komt het voor dat naar een bepaald niveau van Nederlandse taalbeheersing wordt toegewerkt, bijvoorbeeld om toegelaten te worden tot een specifieke school of opleiding. INIO haalt doorgaans de doelen die worden afgesproken. Onderwijspraktijk INIO heeft twee dienstverleningspakketten, een standaardpakket en een meer uitgebreid pakket waarbij extra contactbegeleiding zit via internet (skype). Het leerstofaanbod krijgt vorm met behulp van actuele methoden, aangevuld met onder andere literatuur en recente artikelen. De leermiddelen zijn in een elektronische leeromgeving geplaatst. Ook wordt jaarlijks voor elke leerling een op maat en voorkeur toegesneden boekenpakket samengesteld. De elektronische leeromgeving is functioneel ingericht en werkt goed, ook in gebieden waar de verbindingen minder goed zijn. Het systeem is wendbaar en aan de achterkant op inhoud snel aan te passen, zoals de inspectie zelf heeft mogen waarnemen. De leraar zet in de leeromgeving de leerstof voor de leerlingen klaar en licht dit desgewenst toe. De basis daarvoor is een jaarplanning, met tussentijds bijstellingen op basis van ingeleverd werk en de feedback daarop. Dat betekent dat er per leerling maatwerk wordt geleverd. Met vrijwel alle leerlingen is in elk geval één keer per week op deze wijze contact. Indien nodig nemen leraren initiatief om te skypen. In het pluspakket is hierin standaard voorzien. In de elektronische leeromgeving is het hele onderwijsleerproces terug te vinden, inclusief gemaakt werk, de feedback daarop en een overzicht van de vorderingen. Ook de communicatie met ouders en leerling wordt daarin (op hoofdlijnen) vastgelegd. Datzelfde geldt ook voor de rapportages. Ouders krijgen per toets een verslag en daarnaast een halfjaarlijkse rapportage. De school hanteert in de onderbouw voor de belangrijkste taaldomeinen landelijke genormeerde toetsen. Op gemaakt werk komt snel feedback, niet alleen op inhoud en vorm, maar vaak ook op het proces, bijvoorbeeld bij het maken van een schrijfopdracht. Juist dit laatste wordt erg gewaardeerd, leerlingen ervaren het echt als steun dat er iemand aan de andere kant van de wereld met ze meedenkt. Ook ouders melden dat INIO op het gebied van ondersteuning en motivatie veel bereikt. Indien extra zorg moet worden verleend, wordt de instructie aangepast, aanvullende leerstof aangeboden en indien nodig de contacttijd geïntensiveerd. Analyse van gemaakt werk en periodieke toetsen vormt waar nodig - de basis voor het verlenen van extra zorg, waar met de ouders en leerling over wordt overlegd. Indien dit nodig blijkt, komt het daarbij tot herformuleren van doelen, in overeenstemming met de ouders. Ouders worden middels een nieuwsbrief geïnformeerd over actuele zaken en over hoe zij het onderwijs aan hun kind kunnen ondersteunen. De nieuwsbrief verschijnt ongeveer zes keer per jaar. 10
Kwaliteitszorg Het bestuur vergadert regelmatig en heeft daarbij onder andere de voortgang van het onderwijs en de resultaten op de agenda. Er is een directiestatuut waarin de taken tussen bestuur en directie zijn afgebakend. Een belangrijke taak van het bestuur is het scherp houden van de directeur, zoals deze het verwoordde. Het bestuur houdt periodiek een functioneringsgesprek met de directeur. Een van de taken van de directeur is het coachen van de leraren. INIO brengt op basis van opgedane ervaringen regelmatig verbeteringen in haar onderwijs aan. Andere werkwijzen kunnen direct in de elektronische leeromgeving worden vastgelegd. In 2013 heeft INIO een ouderenquête afgenomen om de klanttevredenheid te peilen. De bevindingen zijn gerapporteerd aan de ouders in een nieuwsbrief. Op basis van de bevindingen zijn enkele wijzigingen doorgevoerd. In de schoolgids en in nieuwsbrieven legt INIO verantwoording af van haar werkwijze, de resultaten en het verbeterbeleid. 11
4 Vervolg van het toezicht Bij dit kwaliteitsonderzoek heeft de inspectie ook de naleving van een aantal wettelijke voorschriften over de door het bestuur vastgestelde schoolgids en het schoolplan onderzocht, zoals die voor scholen in Nederland gelden. Op basis hiervan concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet. De bevindingen van dit kwaliteitsonderzoek leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement): De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs van INIO vraagt geen aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. In beginsel volgt over vier jaar opnieuw een kwaliteitsonderzoek. 12