Bezoek aan Louis Verelst, Rijkevorsel België Tekst en Foto s: Nico van Benten Een sierduivenman in hart en nieren. Hij is er mee opgegroeid en grootgebracht. Zijn vader had al sierduiven en met z n broer, bezochten ze als kleine jongens met hun vader alle vergaderingen en tentoonstellingen van de Koninklijke Sierduivenvereniging de Prachtduif te Turnhout (België). Voor Louis is het houden van sierduiven in de laatste 50 jaar een passie geworden, of eigenlijk een verslaving, waar hij zich volledig en met succes aan overgeeft. Sinds een paar jaar is Louis met pensioen en hij heeft zich nog geen moment verveeld. We waren zo n tien jaar terug ook al eens bij hem op hokbezoek. Louis had toen nog zeer verdienstelijke roodschild Voorburgse Schildkroppers. Ik herinnerde mij het imposante etagehok met veel glas en met een prachtige compartimentenindeling. Het hok is er nog, maar inmiddels heeft Louis zich wat meer gespecialiseerd en hebben de Saksische kleurduiven nu zijn volledige aandacht. Ze zijn er als Snipduif en als Schildduif, zowel ongekapt als enkelen dubbelgekapt. Op dit moment (het is begin november) zijn er ca. 160 sierduiven op het hok. Links: Helemaal achteraan in het etagehok, zijn nóg een aantal compartimenten en hier, omgeven door trainingskooien, heeft Louis een tafel en wat stoelen staan, zodat hij al observerend z n administratie optimaal kan bijhouden. Voor Louis begint de fok al in januari, nadat de fokparen zorgvuldig zijn samengesteld. Hiervoor gebruikt hij dieren die elkaar op onderdelen aanvullen en alleen in uiterste noodzaak een broer en zus combinatie. Je moet variatie houden, dan is het voortbestaan van je stam verzekerd. Om die reden zijn kampioensvogels meestal minder geschikt voor de fok. Fokdieren zijn dan ook totaal verschillend van showdieren. Een goede administratie is daarom onontbeerlijk en een zorgvuldig afwegen van de waarde van een fokdier in een specifiek fokkoppel is bepalend voor het resultaat. Rechts: Een prachtig etagehok, met veel glas en een goede ventilatie. Dit hok is kurkdroog, een ideale plek voor de duiven. De compartimenten sluiten aan op een achterliggende doorgang, waardoor alles overzichtelijk is en gemakkelijk te bereiken.
Boven: Drie kleurslagen Saksische Schildduiven, van links naar rechts: roodwitgeband, blauwzilverwitgeschubd en een blauwwitgeband. Als je de zaak goed op papier hebt staan, kun je het heel lang volhouden, voordat zich inteeltverschijnselen gaan voordoen. De belangrijkste factor hierin is selectie op vitaliteit, zoals algemene gezondheid en voortplanting. Daarna komt pas de selectie op uiterlijke kenmerken. Links: Saksische Schildduif gekapt, zwartwitgeband. Tijdens en direct na afloop van het broedseizoen selecteert Louis vooral op het aantal witte slagpennen, dat moeten er 8 tot 10 zijn. De ouderdieren mogen hier gerust van afwijken, zowel in aantal naar onderen als naar boven, dus minder dan 8 of meer dan 10 witte slagpennen. Belangrijk is dat deze dieren elkaar in het koppel aanvullen. Verder let hij op de schuwheid van de dieren en het is opvallend dat zijn duiven, ook met vreemden in het hok, zich redelijk rustig gedragen. Rechts: Steeds 12 duiven per compartiment, met aparte zitplaatsen, levert een overzichtelijk en vooral voor de duiven een rustig onderkomen op.
Links: Saksische Schildduif blauwzilver witgeschubd met een schitterende tekening. Een ander aandachtspunt is de voetbevedering, die volgens het thuisland (Duitsland) niet meer onbeperkt groot mag zijn, maar eerder gevulder en rond en zeker niet sprieterig. Zelfs de gierhakken mogen wat bescheiden in afmeting zijn tegenwoordig. Uiteraard brengen alle fokkoppels hun eigen jongen groot, voedsterduiven zie ik hier niet. De productie blijkt voortreffelijk, want eind mei heeft hij z n 100 ringen opgebruikt en stopt hij met broeden. Lang genoeg, vindt Louis, omdat hij in januari al was begonnen en hierdoor hebben de ouderdieren de gelegenheid om vanaf dat moment een volledige rui af te maken. Dit laatste is vooral bij voetbevederde dieren van belang; ze moeten daarvoor ook in de juiste conditie zijn zodat de rui regelmatig en in alle rust kan plaatsvinden. Verstoringen, door stress of ziekte geven al snel een groeionderbreking in de veren, wat bij voetbevedering een jaar lang zichtbaar blijft. Boven en rechts: Dezelfde dubbelgekapte zwarte Saksische Schildduif. De snavelrozet is hierop wat minder zichtbaar, maar de schelpkap mag toch indrukwekkend worden genoemd. Opvallend is dat de eerste twee rondes de beste resultaten geven; daarin worden bij Louis de kampioenen geboren. Een aantal jaren terug heeft Louis als experiment eens n ander ras ingekruist. Je zou verwachten dat dit een kleurduif van een ander ras zou zijn, maar nee hoor, hij nam een King. Met als enige doel om meer borstdiepte op zijn duiven te krijgen. Dit lukte hem binnen enkele jaren, met gerichte selectie en de juiste (terug) paringen. Gevolg was veel krachtiger dieren, die ook minder schuw waren en een enorme vitaliteit uitstraalden. Toch vraag je je af of zoiets dan weer niet tot verrassingen leidt? Ja hoor, zegt Louis, er werd bij mij ooit eens een dubbelgekapt jong geboren uit twee gladkoppige ouders.
Links: Saksische Schildduiven, waarvan de meesten rood- en blauwwitgeschubd, zowel gladkoppig als gekapt. Toch is dit bij nadere beschouwing niet zo vreemd. De kap is een recessief verervend onderdeel en is kennelijk niet op het geslachtschromosoom gelegen, waardoor het wel degelijk dubbel (door ieder van de beide ouderdieren één maal) en dus zichtbaar kan worden doorgegeven in de nafok. Rechts: Alweer een prachtige collectie Saksische Schildduiven, waarop een bijzonder fijne tekening is te zien, zoals bij de geschubten achterin, maar wat te denken van de rijke kapbevedering van de twee voorste dieren! Er wordt bij kleurduiven nogal eens gedacht dat de kleur het allerbelangrijkste onderdeel is. Op zich is dat natuurlijk wel zo, hierop zijn op de tentoonstellingen de meeste punten te verdienen, maar voor een echte kampioen moeten die perfecte kleuren dan wel op een fantastische duif zitten en als er ook nog sprake is van voetbevedering en kopversierselen, dan geeft dit al aan dat er op heel wat zaken gelet moet worden. Links: Drie beeldjes als ereprijs gewonnen. In het midden van de SCK-België (Belgische Speciaal Club Kleurduiven) Hasselt 2004 en de beide links en rechts zijn resp. van 2003 en 2002 van de provinciale bond.
Rechts: Het pronkstuk van zijn duivenfokkerscarrière was het behalen van het Europees Kampioenschap met een Saksische Schildduif blauwzilver witgeschubd tijdens het Europees kampioenschap van de Saksische kleurduiven, gehouden in Zwönitz (D) januari 2006. Boven: Kampioensdiploma voor de Fraaiste Neurenberger Zwaluw blauw ongeband, behaald tijdens de Europashow van 1992 te Zuidlaren. Tevens behaalde hij toen een kampioenschap voor het fraaiste ingezonden viertal Saksische Snipduiven met een totaal van 367 punten. Links: Een klein gedeelte van de totale collectie bekers en kampioensvanen hier bij Louis Verelst. Rechts: Een van de felbegeerde kampioenswimpels, die door Louis Verelst in Zwönitz (D) 2006 werd gewonnen.
Rechts: Fokkersprijs ter gelegenheid van het 10-jarig jubileum van de Belgische Speciaal Club voor Kleurduiven 1986 1996. Links: Erebanden, behaald in Zwönitz, voorafgaande aan het succesjaar 2006 waarop het Europees Kampioenschap werd behaald. Tijdens de fok Uit voorzorg wordt bij de voetbevederde rassen voor het broedseizoen de voetbevedering wat ingekort (afgeknipt) waardoor er minder kans bestaat dat de eieren door de volle voetbevedering uit het nest worden gewipt en kapot zullen gaan. Overigens maakt Louis zijn broedschalen zelf. Hij giet ze van gips, naar eigen ontwerp. Ze zijn namelijk iets hoger en daardoor dieper, wat hem beter bevalt. Bovendien zijn ze massief en bieden dus een betere isolatie. In de broedschaal gebruikt Louis een vilten matje, waaraan een biologische luisbestrijding is toegevoegd. Links: Rood witgebande Saksische Schildduif. Rechts: Zwart witgeschubd Saksische Schildduif, dubbel gekapt.
Links: Saksische Snipduif zwart, met een ongelofelijk schone en onbeschadigde voetbevedering. Rechts: Saksische Schildduif blauwzilver witgeschubd, dubbelgekapt. Links: Detailopname van het schild van een blauwzilver witgeschubde Saksische Schildduif. Rechts: Saksische Schildduif, zwartwitgeband, dubbelgekapt. Bodembedekker Op de vloer gebruikt Louis zilverzand, daar geeft hij per jaar zo n 50,- aan uit en eigenlijk wordt er het hele jaar door, steeds wat zand bijgevuld, want Louis zeeft iedere dag al het zand van al zijn hokken, volières en afdelingen. Dit laatste kan ook niet anders bij voetbevederde duivenrassen, anders zou je ze niet zo schoon kunnen houden als hier. Natuurlijk gaat dit in combinatie met de juiste zitplaatsen, die bestaan uit ronde plankjes die met een metalen steun een eindje van de wand zijn bevestigd. De duif die daarop plaatsneemt zit stil op die ene plek, met de uiteinden van de voetbevedering vrijhangend buiten het zitplankje en zeker vrij van de wand. Het is nu november en er zijn al een aantal shows achter de rug. De duiven zien er zonder uitzondering perfect uit. De verzorging is hier optimaal. Op de afgelopen show van de Koninklijke Prachtduif te Turnhout stuurde hij 40 duiven in, die allemaal getoiletteerd moesten worden, gewassen en gedroogd. Voor het wassen gebruikt hij babyshampoo en het drogen gebeurt met een haardroger. Alleen dat is al weken werk, wat je dus niet op de laatste dag kunt laten aankomen. Daarom werkt Louis allang van tevoren naar een show toe, mede door preventief de vloer schoon te houden en het toiletteren van de kappen gaat
in gedeelten. Na veel observeren, de duif in de hand nemen en weer terug zetten, dan toch maar een veertje wegknippen, of...? U zult begrijpen dat weg is weg en een weggeknipt veertje komt pas weer terug, na de volgende rui. In tegenstelling tot een getrokken veertje, dat is na zes weken weer volgroeid terug. De jonge duiven worden bij Louis al van jongs af aan getraind voor de show. Al vanaf vier weken oud gaan ze regelmatig in de tentoonstellingskooien, zodat ze zich daar op hun gemak voelen. Het is geen vreemde omgeving, ze voelen zich er thuis. Boven: Versele Laga, het zogenaamde Show Plus voer, waaraan een geëxtrudeerde korrel is toegevoegd. Rechtsboven enkele van die korrels die een diversiteit aan kleuren hebben. Verzorging en het voer Die intensieve en bijna individuele zorg die zijn duiven krijgen komt ook tot uitdrukking in het voeren. Hij gebruikt van Versele Laga het zogenaamde Show Plus, waaraan een geëxtrudeerde korrel is toegevoegd. In deze korrel bevindt zich een juiste verhouding mineralen en (pro)vitaminen die door Versela Laga in samenwerking met Belgische topfokkers en sierduivenverenigingen werd samengesteld. Gevolg is een succesvoer wat gezonde duiven en goede resultaten geeft. Dit voer zou Louis het liefst op een bordje aan iedere duif persoonlijk willen voorzetten, maar hij beperkt zijn roomservice tot tweemaal daags met een maatbeker dit fameuze voer in de voerbakken van de compartimenten uit te gieten. Met een dergelijke verzorging zonder overbevolking en/of stress zijn z n duiven nooit echt ziek, dus heeft hij geen ervaring met de dierenarts, behalve voor het preventief enten tegen paramyxo wat verplicht is in België voor deelname aan de show. Verder wordt er gedruppeld in de hals tegen externe parasieten. Daarnaast doet Louis er alles aan om mussen en muizen te weren, omdat die volgens hem de grootste ziektenverspreiders zijn. Links: Met dit tangetje worden de nagels van de Saksische Schildduiven geknipt. Een zeer efficiënt apparaatje en kennelijk nodig bij dit ras. Het showen Hij showt vrijwel uitsluitend met jonge duiven; daarvoor is hij het hele jaar in de weer om ze klaar te maken voor de show. Pas daarna wordt bepaald welke jonge dieren er mogen blijven en welke oude dieren er plaats gaan maken. Dat geldt trouwens niet voor de echte kampioenen. Die mogen blijven en gaan met pensioen, zoals de laatste Voorburgse Schildkropper die wel 15 jaar oud is geworden.
Op de begane vloer heeft Louis nog een soort keuken, we drinken er koffie en bekijken er de ereprijzen die hij in de loop der jaren heeft behaald. Hij doet er wat nonchalant over, maar ondertussen hangt er toch maar een kampioensdiploma voor de Fraaiste Neurenberger Zwaluw blauw ongeband, behaald tijdens de Europashow van 1992 te Zuidlaren. Tevens behaalde hij toen een kampioenschap voor het fraaiste ingezonden viertal Saksische Snipduiven met een totaal van 367 punten. Rechts: Dan valt ons oog op een prachtig houten beeldje van een Voorburgse Schildkropper op ware grootte. Het draagt als titel: ter herinnering aan C.S.Th. van Gink, de maker van de Voorburgse Schildkropper. Volgens Louis heeft hij deze prijs gewonnen door drie maal de Clubshow te winnen van de Speciaalclub, met een jonge Voorburger in geel of rood. Navraag naar de herkomst van dit beeld, leverde als informatie op dat er ooit in opdracht van Mevr. van Gink drie van deze beeldjes zijn gemaakt door de Duitse houtsnijder, kunstenaar Gerhard Birner, waarvan er één naar Dhr. Witmann, de toenmalige voorzitter van de Duitse Speciaalclub is gegaan, één heeft mevr. van Gink er zelf gehouden en de derde kreeg dhr. Nebbeling, die hem vervolgens weer enkele jaren voor zijn dood aan de speciaalclub heeft geschonken. Nu hij geen Voorburgse Schildkroppers meer heeft, is dit bijzondere houten beeld voor Louis nog steeds een fijne herinnering. Maar eens zal dit beeld naar Nederland teruggaan, zo beloofde Louis oprecht. De allermooiste waardering heeft Louis daarna toch wel gekregen toen hij in januari 2006 in Zwönitz (Duitsland) Europees kampioen werd met zijn Saksische Kleurduiven. Nota bene in het thuisland van deze duiven, in aanwezigheid van alle specialisten en topfokkers. Bijna onvoorstelbaar dat Louis jarenlang heeft weten door te gaan, vertrouwend in zich zelf en eigen kunnen. Om zich dan te presenteren in het hol van de leeuw waarvoor hij ook nog eens een reis van ruim 700 km voor moest maken, met dit fantastische resultaat. Het kan niet anders dan dat het ideaalbeeld hem al die tijd haarscherp op het netvlies moet hebben gestaan. Het is dan ook typerend voor Louis, dat hij soms bij echt onterecht lage en tegenvallende beoordelingen van zijn duiven tijdens tentoonstellingen in Nederland en België, dit alles wat schouderophalend opneemt. Dan is het toch weer de verenigingsman die het belangrijker vind om mee te doen, maar ondertussen zelf heel goed weet wat zijn duiven waard zijn. En is het toch prachtig als je op zo n manier in je hobby en jezelf kunt blijven geloven! Daarom is hij een trouwe inzender van de shows in Nederland en België en soms in Duitsland. Hij neemt met zijn duiven soms wel aan 8 shows in één seizoen deel, zoals het vroegere Ornithophilia (NL), Brugge (B), Sierduiven Show Zuid-Nederland (NL), Show van KSV De Prachtduif in Turnhout (B) en dan nog wat lokale shows, waaronder Dessel
(B). En dat allemaal voor een simpele Kempenaar, met hart voor z n hobby, merkt Louis dan bescheiden op. Besturen en de toekomst Louis was 20 jaar lang medebestuurder van de Belgische speciaalclub van kleurduivenfokkers, maar inmiddels heeft hij daar afstand van genomen. Hij maakt zich zorgen over de toekomst, over de opvolgers om deze prachtige rassen in stand te houden. Er zijn (te) weinig jonge liefhebbers die echt in deze hobby geïnteresseerd zijn, terwijl hij ze graag zou willen helpen, zoals hij dat vroeger ook deed bij de Voorburgse Schildkroppers. Voor meer informatie Louis nodigt iedereen uit zijn website te bezoeken met tal van fraaie foto s: www.louisverelst.be en hij is bereid om werkelijk geïnteresseerden met raad en daad bij te staan, dus heeft u vragen, neem gerust contact met hem op: Louis Verelst, Zwartvenstraat 6, B-2310 Rijkevorsel (België), tel.: 0032 (33) 12 48 39. Speciaalclubs: Nederlandse Kleurduiven Liefhebbers Vereniging secr. S. Broersma, Pastoryleane 41, 8804 SB Tzum (NL), tel.: 0031 (0) 517-452227 Website: http://kleurduiven.sierduif.nl/ Belgische Speciaalclub voor kleurduiven Secr.: Koen Druyts, Waarloossteenweg 26, B-2570 Duffel, tel.: 0032 (0) 15/31 71 94 Sonderverein Sächsische Flügel-, Schwalben- u. Schildtauben (gegr. 1920) Reiner Wolf, Annaberger Str. 38, D-09488 Schönfeld Deutschland Tel.: 0049 (0) 37 33 / 5 33 04 Fax: 0049 (0) 3 73 41 / 21 00 http://www.taubenperlen-aussachsen.de/ Sonderverein der Zuchter Sächsischer Farbentauben von 1893 www.saechsische-farbentauben.de/ Copyright 2007 Aviculture-Europe. All rights reserved by VBC