Protocol Veiligheid Onderdeel van Risico Inventarisatie & Evaluatie, RI&E 1
1. Inleiding Kinderen ontwikkelen zich snel, zijn nieuwsgierig en willen de wereld om zich heen verkennen en ontdekken. Ze zien daarbij geen gevaar. Hoe ouder kinderen worden, hoe beter ze leren wat wel en wat niet mag en wat wel en wat niet gevaarlijk is. Het is belangrijk dat alle medewerkers van The Clown Club veilig gedrag oefenen met kinderen; consequent herhalen van regels en afspraken is daarbij essentieel. Omdat het voor de pedagogische medewerkers onmogelijk is om elke minuut van de dag alle kinderen in de gaten te houden, is een veilige omgeving van groot belang. Er moet een goede mix van veiligheid, uitdaging en leermomenten geboden worden. Dit betekent dat niet alle veiligheidsrisico s afgedekt kunnen worden, wel moeten de risico s tot een aanvaardbaar minimum worden gereduceerd en moet de kans op ernstig letsel voorkomen worden. Dit protocol is tot stand gekomen aan de hand van de risico inventarisatie en evaluatie die jaarlijks plaatsvinden op The Clown Club. Het beschrijft de werkwijze en maatregelen per ruimte die uitgevoerd en genomen worden binnen The Clown Club, opdat alle medewerkers zich deze eigen maken en ernaar handelen. Het dagelijkse gedrag van kinderen en de ongevallen, zoals deze in de praktijk voorkomen, zijn bepalend voor de vormgeving van het veiligheidsbeleid en de aanvaardbare risico s in en om The Clown Club. Elke dag kunnen zich risico s voordoen waar je nog niet bij hebt stilgestaan. Voorvallen die vandaag met een sisser aflopen, kunnen morgen een heel andere wending nemen. Het is belangrijk om elkaar te informeren over daadwerkelijke ongevallen en situaties waarbij een ongeval zou kunnen gebeuren. De registratie van ongevallen en gevaar is hierbij van groot belang. Bovendien geeft een dergelijke registratie een goed beeld van de veiligheid in en om The Clown Club. Daarom wordt binnen The Clown Club een ongevallen registratie lijst door alle medewerkers op de groepen bijgehouden, de zogeheten Bumps and scratches. Veiligheid heeft een dynamisch karakter, zeker in een omgeving waar kinderen experimenteren en ontdekken. Het is dan ook heel belangrijk dat de producten veilig zijn. Echter, hoe veilig een product ook is, als er niet goed mee wordt omgegaan, kan er alsnog een onveilige situatie ontstaan. Tevens is het waarborgen van brandveiligheid een belangrijk onderdeel van de veiligheid. De onderhoud van het gebouw, het controleren van de brandblusmiddelen en het opleiden van adequate EHBO ers en BHV ers zijn van essentieel belang voor The Clown Club. The Clown Club heeft een aantal huisregels ( The Clown Club Huisregels ) opgesteld om veiligheidsrisico s te minimaliseren. Het naleven van het Buitenspel protocol, inclusief het UV-protocol en het Aanschaf speelgoed protocol zijn eveneens belangrijk voor de veiligheid. Het toepassen van adequaat gedrag omtrent veiligheid draagt er toe bij, de veiligheidsrisico s zo klein mogelijk te houden. Deze voorschriften en protocollen dienen dan ook opgevolgd te worden door alle medewerkers. 2
2. Veiligheidsrisico s 2.1 Algemeen In The Clown Club zijn verschillende ruimtes die aan veiligheidscriteria moeten voldoen, namelijk: entree slaapruimte leefruimte buitenruimte sanitair kinderen sanitair volwassenen keuken kantoor bergruimte omgeving Elk gebouw, nieuw of oud, verandert voortdurend. Veiligheid is een wisselwerking tussen omgeving en het gedrag van de kinderen en volwassenen. Binnen de kinderopvang is er geregeld nieuwe instroom van nieuwe kinderen. Kinderen zijn onvoorspelbaar, dus inzicht en ervaring met kinderen zijn belangrijk bij het vaststellen van veiligheid/ veiligheidsrisico s. De meest voorkomende incidenten/ongevallen binnen dit werkveld met kinderen op het gebied van fysieke veiligheid zijn: vallen struikelen uitglijden stoten botsen stikken, verslikken insectenbeten vergiftiging wiegendood 2.2 Algemene regels en afspraken Alle medewerkers van The Clown Club dienen zich te houden aan de volgende regels en afspraken. 1) Wees altijd in elke ruimte (ook buiten) alert op gebreken aan meubilair, gebreken aan speelgoed en speelmateriaal (zowel binnen als buiten), aanwezigheid van oneffenheden (ook buiten, bv boomwortels), scherpe randen, gebreken aan omheining, aanwezigheid kapotte lampen, aanwezigheid/lengte koordjes raamdecoratie (rolgordijnen), aanwezigheid koordjes aan speelgoed, aanwezigheid koordjes aan jasjes en/of mutsen. 2) Verwijder obstakels uit de looproute. 3) Kapotte lampen direct (laten) vervangen 4) Let erop dat de stopcontacten voorzien zijn van stopcontactbeveiligers en de deuren van veiligheidsstrips. 3
5) Volg het Protocol aanschaf speelgoed, Buitenspel protocol inclusief UV-protocol, The Clown Club Huisregels, de instructies ter voorkoming van wiegendood, het Gezondheidsbeleid en de werkwijzen in dit beleid. 6) Vermeld ongevallen op de daarvoor bestemde lijst ( Bumps and Scratches in elke groep aanwezig). 7) Laat geen tassen, sigaretten, lucifers, aanstekers, medicijnen en dergelijke rondslingeren. Spreek ouders en collega s erop aan als die dat wel doen. 8) Laat de kinderen binnen (hal/gang/ leefruimte) lopen, rennen mag alleen buiten. Op deze manier worden vallen en botsen geminimaliseerd. 9) Voorkom dat de kinderen uit kunnen glijden op gladde/natte vloeren door bijvoorbeeld aanwezigheid van zand, water, sneeuw, ijs. 10) Berg schoonmaakartikelen, alcohol en lotions hoog op of achter gesloten deuren. 11) Zie erop toe dat de kinderen niet in afvalbakken snuffelen of met afvalbakken spelen. 12) Laat de kinderen in de binnenruimtes niet gooien met dingen. Er kan iets stukgegooid worden (bijvoorbeeld lampen), waardoor kinderen zich kunnen bezeren. 13) Laat geen kleine voorwerpen rondslingeren. 14) Zorg ervoor dat vloerkleden en dergelijke platliggen (geen vouwen, kreukels en dergelijke). 15) Zie erop toe dat kinderen zich niet kunnen branden aan heet water (mengkraan), hete thee of hete koffie. 16) Maak geen gebruik van spuitbussen (deodorant, luchtverfrissende spray) in de nabijheid van kinderen (gassen). 17) Deuren met drangers moeten altijd gesloten zijn (brandveiligheid). 18) Doe hekjes (zowel binnen als buiten) altijd dicht. 19) Verzeker jezelf ervan dat bedjes en boxen goed afgesloten zijn. 20) Leg bestek (met name messen en vorken) buiten het bereik van kinderen. 21) Zie erop toe dat kinderen geen plastic zak over hun hoofd trekken. 22) Controleer spenen regelmatig op scheurtjes. 23) Radiatoren en verwarmingsbuizen zijn voorzien van overkappingen, maar het is belangrijk erop te letten dat de overkapping niet kapot is of kapot gaat als kinderen er tegenaan vallen. Als dat gebeurt kunnen ze zich branden aan de hete radiatoren en/of buizen. Ook kunnen kinderen dan met hun hand klem komen te zitten. 24) Let erop dat kinderen niet stikken/ zich verslikken in eten (rustig eten, kleine stukjes, mond niet volproppen). En bij baby s geldt, blijf erbij zitten wanneer een kind net begint te oefenen met vast voedsel. 4
3. Werkwijze en maatregelen per ruimte 3.1 Entree Bij de buitentrap kunnen kinderen vallen en/of uitglijden. De groepsleiding moet hier alert op zijn en de noodzakelijke maatregelen treffen. ijs en sneeuw verwijderen, zout strooien kinderen niet alleen de trap op en/of af laten gaan kinderen niet op de trap laten spelen na in de zandbak te hebben gespeeld, alle zand dat in de gang ligt (ook op de 1 e verdieping) direct opvegen, om uitglijden te voorkomen De binnentrap, van de begane grond naar 1 e verdieping, brengt ook risico s met zich mee, met name vallen en struikelen. kinderen niet zonder begeleiding de trap op en/of af laten gaan erop toezien dat kinderen aan de goede kant van de trap lopen (de zgn brede kant linkerkant van de trap) en zich aan de leuning vasthouden erop toezien dat kinderen zich aan de trapleuning vasthouden traplopen oefenen met de kinderen die dit nog niet kunnen In de hal kunnen kinderen vallen, struikelen, uitglijden bv doordat ze rennen, door oneffenheden, obstakels (kinderwagens), natte vloer, zand op de vloer. Kinderen en volwassenen kunnen zich ook verwonden/bezeren doordat er te weinig licht is (lamp kapot), doordat kinderen dingen stukgooien, bv lamp. Het is heel belangrijk dat kinderen onder supervisie zich in de hal bevinden. niet rennen in de hal oneffenheden, obstakels verwijderen kapotte lamp direct vervangen zand direct na buitenspelen opvegen als de vloer nat is, deze direct droog maken 3.2 Slaapruimte Het is belangrijk bedjes regelmatig op gebreken te controleren, bv splinters, losse spijlen en kapotte bedbodems. De groepsleiding moet er alert op zijn dat de hekjes van de bedjes goed gesloten zijn, zodat kinderen niet beklemd kunnen raken of uit bed kunnen vallen. bedjes/stretchers regelmatig controleren op eventuele gebreken oudste peuters in onderste bedjes laten slapen geen opstapmogelijkheden in bed plaatsen zet geen stoel bij bed en/of raam geen speelgoed mee naar bed laten nemen hekjes altijd sluiten kinderen die wakker zijn, zo mogelijk uit bed halen 5
oudere kinderen, als die er aan toe zijn, op een stretcher laten slapen tijdens slaapmomenten de slaapkamer binnenlopen om te controleren, bij voorkeur elke 15 minuten Met name bij jonge kinderen/ baby s is het belangrijk bedjes kort op te maken. Het kind moet met de voeten tegen het einde van het bed gelegd worden, het kan op die manier niet onder de dekens schuiven. Een ander belangrijk punt is: laat jonge kinderen op hun rug slapen. Als ouders persé willen dat kinderen op hun buik slapen, dan moeten ouders een buik-slaap formulier invullen. Wees alert op de kleding van kinderen als ze naar bed gaan: geen koordjes en/of capuchons, niet te warme kleren. Mochten er koordjes aanwezig zijn bij de raamdecoratie (rolgordijnen) dan deze hoog opbinden. Ook spenen met (lange) koordjes niet meegeven naar bed. Verwijder haarspeldjes, strikken en dergelijke altijd als kinderen naar bed gaan. De temperatuur in de slaapkamer is heel belangrijk (zie Gezondheidsmanagement ). Zorg er voor dat kinderen niet te warm gekleed zijn. Lees en volg instructies ter voorkoming van wiegendood. Ventileer goed in de slaapkamer! koordjes van raamdecoratie hoog opbinden geen kleding met koordjes of capuchon aan in bed geen speen met een lang koordje mee naar bed geen speldjes, strikken, linten en dergelijke in het haar als kinderen in bed gelegd worden de jongste kinderen een slaapzak aandoen als ze naar bed gaan kinderen niet te warm aankleden in bed houdt temperatuur van de slaapkamer in de gaten(de ideale temperatuur is 17 C; de temperatuur mag niet lager zijn dan 15 C) ventileer goed; als het niet tijdens het slapen kan, dan zeker ervoor en erna ventilatie systeem altijd aanzetten door de dienst die vroeg opent op de groep zet ramen tijdens het slapen op tochtstand, indien mogelijk; kinderen kunnen zo niet uit het raam klimmen Om te voorkomen dat medewerkers en/of kinderen kunnen struikelen: laat kinderen geen speelgoed meenemen naar bed, laat geen dingen op de vloer van de slaapkamer rondslingeren, maak het in de slaapkamer niet aardedonker. Voor een goede ventilatie moeten de ramen openstaan, altijd op veilige stand om te voorkomen dat kinderen uit het raam kunnen klimmen. Zet geen stoel bij het raam. Kinderen die uit bed getild moeten worden, niet aan de handen uit bed tillen, maar onder de oksels, de handen om de taille of onder de billen. 6
3.3 Leefruimte Spelende kinderen zijn heel enthousiast en gaan volledig op in hun spel. Ze letten daarbij niet op hun omgeving, met als gevolg dat o.a. vallen, botsen en struikelen geregeld voorkomen. De leeftijd en ontwikkelingsfase van de kinderen kunnen ook bijdragen tot het veelvuldig vallen, botsen en struikelen (bijvoorbeeld net de eerste stapjes zetten). Ook kan stikken, verslikken en beklemd raken voorkomen in de leefruimte. Kinderen zijn nieuwsgierig, ze onderzoeken en proberen van alles. Aangezien de kinderen een groot deel van de dag in de leefruimte doorbrengen, is het van groot belang dat de onderstaande werkwijze wordt toegepast, zodat we de leefruimte zo veilig mogelijk kunnen houden. Werkwijze/ maatregelen: speelgoed na gebruik opbergen loopruimte en speelruimte van elkaar scheiden voldoende loopruimte tussen het meubilair creëren scherpe randen en punten afronden of afschermen zorgen dat de vloer niet nat is, geen zand op de vloer, kinderen mogen niet op natte vloer lopen geen opstap mogelijkheden bij het raam of in de box zetten koordjes van raamdecoratie hoog opbinden kapotte lamp direct vervangen meubilair regelmatig op gebreken controleren schoonmaakmiddelen in afgesloten kast of hoog opbergen tassen, sigaretten, aanstekers zó opbergen dat kinderen er niet bij kunnen box goed afsluiten kind niet zonder begeleiding in en uit de kinderstoel laten klimmen kinderstoel zó neerzetten dat het kind zich niet tegen de tafel af kan zetten en met kinderstoel en al valt zet kinderen met een tuigje vast in de kinderstoel of maak gebruik van een losse zitting/ stoel verkleiner zet beweeglijke kinderen naast een medewerker in de leefruimtes met een keukenafdeling moet de groepsleiding ervoor zorgen dat de kinderen niet bij de waterkokers of de snoeren kunnen De ramen in de leefruimtes zijn voorzien van veiligheidsfolie. Toch moet de groepsleiding erop toezien dat de kinderen bij de ramen bezig zijn met rustig spel en dat er geen opstapmogelijkheden bij het raam staan. De ramen mogen alleen op tochtstand open als de kinderen in de ruimte zijn. Op de 1 e verdieping zitten raambeveiligers op de ramen, zodat ze maar voor een klein gedeelte open kunnen. Let erop dat bij gemengde groepen het speelgoed met kleine onderdelen opgeborgen is in een afgesloten kast of doos. Laat jonge kinderen gescheiden van de grote kinderen spelen. Spelen ze samen, speel dan met speelgoed van de kleintjes of een medewerker speelt mee en houdt de kinderen in de ga 7
3.4 Buitenruimte De buitenruimte is een plaats waar kinderen zich heerlijk uit kunnen leven. Ze kunnen daar onder andere rennen, fietsen, glijden, klimmen en klauteren en in de zandbak spelen. Als ze zo druk bezig zijn, gaan de kinderen volledig op in hun spel en vergeten de omgeving om zich heen. Vallen, botsen, struikelen komen ook hier vaak voor. Om het zo veilig mogelijk te maken voor kinderen, zijn een aantal maatregelen noodzakelijk. houd je aan het Buitenspelprotocol controleer de buitenspeelplaatsen op zwerfvuil, maar ook op uitwerpselen van bv poezen, vooral in de zandbak meldt gebreken aan de omheining in kantoor veeg de speelplaats als er plassen aanwezig zijn houdt toezicht op de speelplaats, dit betekent dat de medewerkers zich verspreid over de speelplaats bevinden zodat er zicht is op alle kinderen en hoeken let goed op als de zon schijnt (insmeren, t-shirt, petjes op, zoveel mogelijk in de schaduw laten spelen), zie UV-protocol vul badjes ondiep de kinderen mogen niet aan de planten van de heg trekken kinderen mogen niet over het houten hek bij de bomen spelen verzeker je ervan dat alle hekken achter je gesloten zijn let erop dat kinderen niet op en/of over de omheining klimmen tijdens het spelen in de zandbak moet een medewerker bij het hek staan houdt altijd toezicht bij de glijbaan laat kinderen niet druk spelen bij de speeltoestellen zorg dat de jonge kinderen niet verstrikt raken in het drukke spel van de oudere kinderen bij druk spel begeleidt een medewerker de kinderen en structureert de ruimte voor de kinderen houd je aan het schema waar speelt welke groep en wanneer 3.5 Sanitair kinderen Kinderen zijn beweeglijk en sneller dan je denkt, ook op de aankleedtafel. Ze kunnen vallen, ook als ze gebruik maken van het trapje. Kinderen onderzoeken alles en zullen het een uitdaging vinden om de aankleedtafel en kussen uit te proberen. Als kinderen gebruik maken van de sanitaire ruimte kunnen ze uitglijden op een natte vloer of struikelen over meegebracht speelgoed. Daarom geldt het volgende: laat kinderen nooit alleen op de aankleedtafel zorg dat alles wat je nodig hebt om een kind te verschonen binnen handbereik en klaargezet is als kinderen gebruikmaken van het trapje van de aankleedtafel, begeleidt ze dan bij het naar boven en naar beneden klimmen vervang een kapot aankleedkussen direct door een nieuwe i.v.m. hygiëne en het materiaal die ze in hun mond kunnen stoppen 8
laat kinderen niet zonder toezicht alleen naar de sanitaire ruimte gaan, indien dit niet mogelijk is, wees er dan zeker van dat een kind naar de toilet is en houd dit in de gaten als de vloer nat is in de sanitaire ruimte (doordat kinderen plassen, hun handen wassen), maak deze dan droog laat kinderen geen speelgoed of ander materiaal meenemen naar de sanitaire ruimte 3.5.1 Sanitair volwassenen sluit de deur van het toilet beneden altijd met het haakje zorg dat het hekje boven (dat toegang geeft tot de sanitaire ruimte) gesloten is, zodat de kinderen daar geen toegang hebben tot de toiletruimte zorg ervoor dat kinderen niet bij schoonmaakmiddelen en luchtverfrissende spray kunnen 3.6 Keuken Beneden in de lokalen is een keukenruimte, zonder kookplaat of oven. Boven in de keuken zijn die apparaten wel aanwezig, de keuken boven is niet in de groepen gelegen. De ongelukken die kunnen bestaan door het gebruik van de keuken zijn o.a. verbranden, snijden, uitglijden, stikken en vergiftiging. Door de aanwezigheid van een kookplaat en een oven (beide elektrisch) in de keuken boven, mogen kinderen niet in de keuken komen. zorg dat het hekje, dat toegang geeft tot de keuken boven, altijd gesloten is plaats waterkokers zodanig dat kinderen er niet bij kunnen, ook niet bij het snoer drink geen hete thee en consumptie vlak bij kind, zet het hoog en ver weg van de kinderen Scherp bestek goed en hoog opbergen waar de kinderen niet bij kunnen. 3.7 Kantoor Ook in het kantoor zijn risico s voor kinderen, omdat hier materialen aanwezig zijn niet bestemd voor kinderen (voorbeeld inkt). Kinderen mogen niet alleen in het kantoor komen, wel samen met een medewerker en/of ouder. Als een kantoor medewerker voor langere tijd het kantoor verlaat, wordt het kantoor op slot gedaan. kantoor afsluiten kinderen mogen niet alleen in kantoor komen 9
3.8 Bergruimte/ Personeelsruimte De bergruimte is een ruimte waar kinderen niet mogen komen. Hier bevinden zich schoonmaakartikelen en apparaten die gevaarlijk zijn voor kinderen. de deur van bergruimte altijd afsluiten met het haakje op de eerste verdieping moet het hek naar de wasruimte gesloten worden geen kinderen in de bergruimte meenemen, ook niet om even een wasje weg te brengen 3.9 Omgeving Als kinderen worden gebracht of opgehaald, zijn de ouders verantwoordelijk voor de kinderen. De medewerker moet er wel op letten dat het kind met de ouder meegaat. Bij een uitstapje zijn de medewerkers verantwoordelijk voor de kinderen. Kinderen zijn heel ondernemend en zien geen gevaar. Het is daarom belangrijk de volgende maatregelen toe te passen. bij uitstapjes wordt er gezorgd voor voldoende begeleiding (zie hiervoor ook Buitenspelprotocol ) zorg ervoor dat kinderen bij een uitje (bv naar het park) een touw vasthouden, achter elkaar lopen met een medewerker voor en een medewerker achter met betrekking tot verkeersregels geven de medewerkers het goede voorbeeld kinderen moeten goed in de gaten gehouden worden zorg ervoor dat het hekje dat toegang geeft tot de openbare ruimte gesloten is maak het sluiten van hekken een automatisme voor jezelf surveilleer bij het hekje dat toegang geeft tot de openbare ruimte zie erop toe dat kinderen niet op en over de omheining klimmen 10
11