RAPPORT JAARLIJKS ONDERZOEK BASISSCHOOL DE KLEINE KAPITEIN School : basisschool De Kleine Kapitein Plaats : Bakel BRIN-nummer : 21DA Onderzoeksnummer : 83456 Datum schoolbezoek : 27 november 2006 Datum vaststelling : 7 maart 2007
INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING...5 2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL...7 3 OORDEEL OVER DE INDICATOREN...9 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT...13 Rapport jaarlijks onderzoek basisschool De Kleine Kapitein - 27 november 2006 3
1 INLEIDING Het jaarlijks onderzoek Op 27 november 2006 bezocht de Inspectie van het Onderwijs basisschool De Kleine Kapitein in het kader van een jaarlijks onderzoek (JO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar een aantal indicatoren uit het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs 2005. De indicatoren betreffen de volgende kwaliteitsaspecten: De school zorgt systematisch voor behoud en verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs; De resultaten van de leerlingen liggen ten minste op het niveau dat mag worden verwacht; De leerlingen ontwikkelen zich naar verwachting. In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie: www.onderwijsinspectie.nl. Zoals in het toezichtkader primair onderwijs 2005 is vastgelegd, gaat de inspectie zoveel mogelijk uit van de gegevens die de school zelf over de eigen kwaliteit heeft verzameld. Daarmee sluit de inspectie aan bij de specifieke situatie van de school en wordt de school bovendien niet onnodig belast. U heeft naast de schoolgids en het schoolplan een document ingestuurd dat op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking heeft, namelijk de uitkomst van een tevredenheidsonderzoek onder ouders. Dit document is gebruikt bij de waardering van de indicator over het waarborgen van de sociale veiligheid. De opzet van het onderzoek Het jaarlijks onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Analyse van, indien beschikbaar, documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de jaarlijkse vragenlijst en de aanvullende vragenlijst jaarlijks onderzoek zijn bij de analyse betrokken. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Schoolbezoek, waarbij gesprekken met de directie en -voor zover van toepassing- met de coördinatie leerlingenzorg zijn gevoerd over de onderzochte indicatoren en de ontwikkeling en voornemens van de school met name op onderwijsinhoudelijk terrein. Rapport jaarlijks onderzoek basisschool De Kleine Kapitein - 27 november 2006 5
De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van de hiervoor genoemde aspecten van het onderwijs levert oordelen op een aantal indicatoren op. Na een korte beschrijving van de uitgangssituatie van de school (hoofdstuk 2), worden in hoofdstuk 3 deze indicatoren en de oordelen van de inspectie in een tabel weergegeven en van een toelichting voorzien. In hoofdstuk 4 zijn de afspraken over de invulling van het onderzoek in het volgende kalenderjaar aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. Rapport jaarlijks onderzoek basisschool De Kleine Kapitein - 27 november 2006 6
2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL In de context kunnen zich omstandigheden of ontwikkelingen voordoen die belemmerend of juist stimulerend uitwerken op de schoolontwikkeling en op de kwaliteit van het onderwijs. Voor basisschool De Kleine Kapitein is het in dit verband relevant iets te vermelden over de teamsamenstelling, de huisvesting en de leerlingenpopulatie. De afgelopen jaren heeft de school te maken gehad met behoorlijk wat veranderingen in de schoolleiding. Deze veranderingen gingen vaak gepaard met of leidden ook tot knelpunten in de teamcohesie en interne samenwerking. De huidige directeur is vanaf begin vorig schooljaar werkzaam op de school. Datzelfde geldt voor de intern begeleidster. Zij hebben zich onder meer gericht op het verbeteren van de sfeer. Voor het bestuur was de samenwerking tussen team en directie een punt waarop geïnvesteerd moest worden. Naar de mening van de directie is de interne samenwerking in het team sterk verbeterd. Er is sprake van groeiende teamcohesie. Zij zien echter nog wel aandachtspunten op het gebied van de verdere ontwikkeling naar een meer professionele cultuur (vooral wat betreft openheid en feedback geven). De huisvesting van de school is niet alleen adequaat, maar ook fraai. Er zijn voldoende leslokalen en werkruimtes voor het personeel. Door het materiaal en kleurgebruik oogt het gebouw heel fraai. Het aantal leerlingen loopt op dit moment enigszins terug. De verwachting is echter dat dit weer zal aantrekken. Een opvallend punt is dat ongeveer 25% van de leerlingen niet uit de kern Bakel afkomstig is. Er komen nogal wat leerlingen uit een nieuwbouwwijk van Helmond en van een nabijgelegen camping met permanente bewoning. Naar de mening van de school heeft deze laatste groep leerlingen dikwijls specifieke zorg nodig. Rapport jaarlijks onderzoek basisschool De Kleine Kapitein - 27 november 2006 7
3 OORDEEL OVER DE INDICATOREN De waarderingen die over de onderzochte indicatoren zijn gegeven, staan vermeld in de onderstaande tabellen. Iedere tabel wordt gevolgd door een toelichting op deze waarderingen van de inspectie. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. In de waardering op de indicatoren is tot uitdrukking gebracht in welke mate deze bijdragen aan de kwaliteit van het desbetreffende kwaliteitsaspect: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school geen betrouwbare en valide gegevens over haar opbrengsten beschikbaar heeft. basisschool De Kleine Kapitein Kwaliteitszorg 1 2 3 4 1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.5 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. 1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. 1.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van sociale integratie en actief burgerschap, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving. Toelichting: Met name vanwege gebrek aan continuïteit binnen de directie is er de afgelopen jaren te weinig gericht gewerkt aan de ontwikkeling en implementatie van kwaliteitszorg. Er is in het verleden weliswaar in het schoolplan een aanpak van kwaliteitszorg beschreven, maar deze is nauwelijks van de grond gekomen. De aangekondigde werkwijze met kwaliteitskaarten heeft in de praktijk bijvoorbeeld nauwelijks gewerkt. De huidige directeur heeft het gemis aan een deugdelijke en integrale aanpak van kwaliteitszorg in het meest recente jaarplan aangegeven. Het is begrijpelijk dat de directeur en intern begeleidster in hun eerste jaar dat zij op de Kleine Kapitein werkten eerst andere onderwerpen voorrang hebben gegeven. Nu bestaat er bij hen echter een concrete voorstelling hoe het systeem van kwaliteitszorg er uit moet gaan zien. Rapport jaarlijks onderzoek basisschool De Kleine Kapitein - 27 november 2006 9
Dit alles betekent niet dat er op school op het gebied van kwaliteitszorg nog niets is gebeurd. Enkele aspecten zijn op dit moment al in voldoende mate zichtbaar. De school heeft voor de schoolontwikkeling bijvoorbeeld steeds concrete jaarplannen gemaakt. In het laatste plan is de school erin geslaagd om bij nagenoeg alle verbeteronderwerpen heel concreet te beschrijven welke doelen men wil bereiken. Het is daarbij echter wel van belang om na te gaan of alle voornemens wel haalbaar zijn in één jaar. Daarnaast zou de school voor de onderwerpen die meer jaren in beslag nemen (bijvoorbeeld. ontwikkelingsgericht weken) een langetermijnperspectief moeten vaststellen waarvan vervolgens de tussendoelen kunnen worden afgeleid. De borging is op dit moment voldoende ontwikkeld. De school legt afspraken vast en gaat ook na of deze worden nageleefd. Een goed voorbeeld daarvan is bijvoorbeeld de manier waarop de intern begeleidster de inhoud van de zorgmappen controleert. Daarnaast worden nieuwe of onlangs afgesloten onderwerpen regelmatig besproken in het team. De school informeert de ouders op verschillende manieren over de gerealiseerde kwaliteit. In de schoolgids worden doorstroomgegevens en toetsresultaten vermeld. Daarnaast worden ouders op de hoogte gebracht van de uitslag van een tevredenheidsonderzoek. De informatie aan de ouders over de resultaten van de schoolontwikkeling is echter nogal globaal. De school heeft in voldoende mate zicht op risico's op het gebied van burgerschap. Dit inzicht speelt een rol bij de keuze van het leerstofaanbod. Van de overige aspecten van de zorg voor de kwaliteit van burgerschap moet het beleid nog vorm krijgen. In de komende schoolgids en in de volgende versie van het schoolplan zal de school zich hierover verantwoorden. (Zie ook de brochure "Toezicht op burgerschap en integratie"). Tegenover deze onderdelen van de kwaliteitszorg die al voldoende zichtbaar zijn, staan echter ook onderdelen die nog tot ontwikkeling moeten komen. De school zal op een meer systematische manier de onderwijsbehoeften van de leerlingenpopulatie in kaart moeten brengen. Dit is een belangrijke stap voor het formuleren van het onderwijsbeleid. Daarnaast zal de school meer werk moeten maken van het analyseren van trends binnen de opbrengsten. Dit gebeurt nu hoofdzakelijk op het niveau van de individuele leerlingen. Er is op dit moment nog onvoldoende sprake van een systematische evaluatie van het onderwijs en leren. Er bestaan wel enige ideeën over. De evaluatie is tot dusver vooral gericht op de actuele schoolontwikkeling. De afname van een tevredenheidsonderzoek, zoals reeds bij de ouders is uitgevoerd, kan uiteraard een goed onderdeel zijn van activiteiten om het onderwijs als geheel te evalueren. De uitkomst van dit tevredenheidsonderzoek was overigens behoorlijk positief. Het waarborgen van de sociale veiligheid van leerlingen en personeel moet nog vorm krijgen. De school heeft het preventieve en curatieve veiligheidsbeleid nog niet vastgelegd. Bovendien bestaat ook nog niet voldoende zicht op de veiligheidsbeleving zoals leerlingen die ervaren. Dit alles betekent niet dat zich op dit moment problemen binnen het schoolklimaat zouden voordoen. Volgens de directie is dat niet het geval. De beantwoording van deze vraag maakt geen onderdeel uit van dit jaarlijkse onderzoek. Rapport jaarlijks onderzoek basisschool De Kleine Kapitein - 27 november 2006 10
Resultaten 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 12.2 De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. 1 2 3 4 5 Toelichting: De school beschikt over diverse gegevens die een indruk geven van de resultaten op het einde van de basisschoolperiode. Die gegevens zijn met name afkomstig van de deelname aan de Eindtoets Basisonderwijs. Twee keer lagen de resultaten op deze afsluitende toets onder het gemiddelde van scholen met een vergelijkbare leerlingenpopulatie en eenmaal lagen de resultaten er iets boven. Het geheel vertoont een stijgende lijn, de eindscores zijn vanaf 2004 namelijk steeds beter geworden. Omdat de resultaten in een periode van drie jaar niet structureel onder het gemiddelde uitkwamen, beoordeelt de inspectie de resultaten aan het einde van de basisschool als voldoende. Het spreekt voor zich dat de school de ontwikkelingen op dit punt goed moet blijven volgen, omdat het resultaat van twee van de drie jaar toch als teleurstellend moet worden bestempeld. Bij een globale analyse van de resultaten tijdens het schoolbezoek tekenen zich niet direct duidelijke trends af. Hooguit kan gezegd worden dat rekenen doorgaans iets beter uit de bus komt dan taal. De school verzamelt nog niet via een instrument gegevens over de beheersing van sociale vaardigheden van de leerlingen. Om deze reden beoordeelt de inspectie deze indicator niet. Ontwikkeling van leerlingen 13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 13.3 De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar. 1 2 3 4 5 Toelichting: Voor wat betreft de resultaten gedurende de basisschoolperiode is vooral gekeken naar die bij technisch lezen, begrijpend lezen en rekenen/wiskunde in een aantal groepen. Deze resultaten zijn voldoende, dat wil zeggen dat het aantal leerlingen met een lage score ongeveer overeenkomt met het landelijk gemiddelde. Het aantal leerlingen dat de afgelopen jaren in de leerjaren 3 tot en met 8 bleef zitten ligt iets onder het landelijk gemiddelde. Rapport jaarlijks onderzoek basisschool De Kleine Kapitein - 27 november 2006 11
4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Afspraak met betrekking tot wettelijke bepalingen Bij dit jaarlijks onderzoek heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet. Afspraken over de invulling van het eerstvolgende PKO Op basis van de gegevens die de inspectie heeft verkregen bij dit jaarlijks onderzoek worden geen veranderingen aangebracht in de inhoud van het eerstvolgende PKO. Rapport jaarlijks onderzoek basisschool De Kleine Kapitein - 27 november 2006 13