WA N D E L E N ò f i e t s en ò s k a t en ò k an o ë n Informatieblad bij het artikel Enkeltje Hornstrandir, het ándere IJsland, in Op Pad 5-2008, pag. 124-129. Hornstrandir IJsland, bergwandelen Tekst & foto: Jolanda Linschooten Korte impressie van het gebied Beste tijd Er naar toe Overnachten Eten, drinken, inkopen doen Uitrusting Gidsenbureau s of georganiseerde wandeltochten Dag-tot-dag routebeschrijving Kaarten en boeken Adressen en sites Accommodatie onderweg Toerisme en algemene informatie De Feiten Land: IJsland Gebied: Hornstrandir Tochtmogelijkheden: Bergtochten te voet over het schiereiland Hornstrandir van 2, 3 en 7 dagen. Stijgen/dalen: Geen hoge bergen maar je gaat op een dag meerdere keren een heuvel van ca. 400 m over. Zwaarte: Ervaring vereist: je bent op Hornstrandir volledig op jezelf aangewezen (buiten gsm bereik), er zijn geen bemande hutten, geen mogelijkheden tot bevoorrading, waardoor je meer mee moet nemen. Ook het snel veranderende weer kan de tocht ver- Korte impressie van het gebied Hornstrandir is een schiereiland vlak onder de poolcirkel met groene tafelbergen van ca 500 m hoogte, fjorden, stille zandstrandjes en steile klifkusten. Een grote ijskap, de Drangajökull, sluit Hornstrandir min of meer af van de rest van IJsland. Een geweldig gebied voor wandelaars en natuurliefhebbers vanwege de afgelegen ligging (geen wegen, geen permanente bewoning) en zijn status als natuurreservaat. Beste tijd Juli tot midden augustus. Begin juli kan er nog veel sneeuw liggen op de bovenste toppen. Gemiddelde dagtemperatuur 10-12 graden, maar ik heb eind juli zowel uitschieters naar boven meegemaakt (27 graden) als naar beneden (4 graden). Wie vooral voor de vogels gaat, kan beter eerder gaan, vanaf half juni. Voor half juni en na half augustus varen er geen gereguleerde veerdiensten meer op Hornstrandir. Er naar toe Vliegen naar Reykjavik: (rechtstreeks via www.icelandair.nl, of goedkoper maar met overstap in Londen, Frankfurt of Kopenhagen www.icelandexpress.is ). Met de boot (en je eigen auto of fiets) kan ook maar dan vanaf Denemarken: www.smyril-line.fo. Of vanaf Schotland: www.posf.co.uk. Eenmaal op IJsland, reis je per bus vanaf de luchthaven Keflavik eerst naar Reykjavik.
zwaren: storm, sneeuw en mist komen ook hartje zomer voor. Plan altijd extra tijd in voor bijvoorbeeld noodweer. Moeilijkheidsgraad: Wisselend per tocht van makkelijk, matig tot redelijk moeilijk. Mist, slecht weer en rivierdoorwadingen vragen ervaring in het beoordelen van gevaren. Navigeren: Kennis van kaart en kompas (GPS) is absoluut noodzakelijk omdat mist de route onvindbaar kan maken. Let op: je kompas heeft op Hornstrandir in 2008 een declinatie van 18,1 graden west (het verloopt 0,3 graden per jaar). Goede kennis van GPS is nodig voor wie er hier écht iets aan wil hebben, aangezien het kaartgrid van de beste kaart die te krijgen is (zie kaarten en gidsen) in zeer grove vakken is verdeeld en je dit bij elke interpretering van een coördinaat zelf in kleine stukken moet opdelen. Uiteraard moet je ook vanaf de kaart een coördinaat kunnen bepalen om dit vooraf in je GPS in te voeren. Markering: Nauwelijks aanwezig. Op sommige routes staan steenmannetjes of houtstaken, over andere delen loopt een goed pad wat zomaar over kan gaan in smalle nauwelijks aanwezige padsporen. Verhard/onverhard: Geen verharde wegen op Hornstrandir. Alles onverhard. Deze shuttlebus (Flybuss, ca 1100 IJslandse kronen) stopt op de BSI busterminal in Reykjavik maar rijdt ook door langs de Laugardalur Camping. In de BSI terminal kun je bagage afgeven en de volgende ochtend bijvoorbeeld weer ophalen als je de bus vanaf de camping terug naar de BSI terminal genomen hebt. Om op Hornstrandir te komen, moet je eerst naar Isafjördur reizen. Dit kun je of met de bus doen (vanaf de BSI busterminal in Reykjavik) of met een binnenlandse vlucht (dan moet je vanaf de busterminal naar Domestic Airport in Reykjavik). Per bus naar Isafjördur is zeer langdurig (ca 20 uur) en concurrerend qua prijs (6000 IJslandse kronen in 2006) met een binnenlandse vlucht maar je ziet wel veel meer! www.bsi.is, www.bustravel.is, www.nat.is. Per vliegtuig naar Isafjördur: www.airiceland.is Eenmaal in Isafjördur, neem je de veerboot naar Hornstrandir, er zijn diverse plekken mogelijk waar de boot je afzet (o.a. Adalvik, Hesteyri, Hornvik) en weer ophaalt. Spreek dit van tevoren heel goed af en realiseer je dat je allereerst zelf altijd een marge in moet bouwen om hoe dan ook op tijd op de afgesproken plaats van de boot pickup te zijn. Realiseer je ook dat bij slecht weer de boot vertraging heeft of helemaal niet op komt dagen. Maar heb ook vertrouwen want je kunt er bij IJslanders van op aan dat ze hun afspraak nakomen zodra dit mogelijk is! Wie de 7 daagse tocht maakt en vanaf Reykjarfjördur opgehaald wil worden terug naar Isafjördur, kan dat per vliegtuig doen (er is een kleine airstrip) of moet eerst vanaf Reykjarfjördur naar Hornvik (reykjarf@mi.is) gebracht worden en daar vanuit Isafjördur opgepikt worden met www.vesturferdir.is, www.sjoferdir.is. Goed afspreken, een IJslander praat, leest en schrijft meestal ook Engels! De kosten in 2008 voor een enkele reis van Isafjördur naar Adalvik: 4200 ISK pp + 1200 ISK voor (grote) rugzak. Pak je spullen waterdicht in en houd er rekening mee dat je per zodiac aan land gezet wordt, wat meestal natte voeten betekent. Overnachten Overwegend wildkamperen. Er zijn (oranje) reddinghutten in veel baaien op Hornstrandir, daarin zit een radio voor noodoproepen en als het goed is, zijn er zaken als lucifers, proviand, dekens aanwezig (maar in de enkele die ik geopend heb, was alles leeg geroofd op een paar banken en een tafel na). Het is NIET de bedoeling dat deze hutten als onderkomen gebruikt worden tenzij de veiligheid op het spel staat. In de baai Hornvik is een kleine camping. Ook in Látravík en Bolungarvík. Ook in de baai Rekjarfjördur (bij het vulkanisch warme openlucht zwembad!) kun je kamperen, ook zijn daar huisjes te huur. Dit soort campings moet je zien als plaatsen waar je gereguleerd wild kampeert (dus met toiletvoorziening), er zijn geen winkels oid. Je kampeert rondom het zomerhuis van IJslanders wier grootouders hier vroeger woonden. Eten, drinken, inkopen doen Vooraf in Isafjördur kun je proviand inslaan, benzine of campinggas kopen voor je brander. Loodvrije benzine voor je brander heet blylaust; Coleman (moeilijk te vinden, probeer Reykjavik) heet hreinsad bensin. Gewoon campinggas wel verkrijgbaar (benzinestations bv) maar die met de schroefdop weer niet algemeen. Er zijn geldautomaten in Isafjördur. Onderweg water tappen is geen probleem: in elke baai monden heldere bergbeken uit en boven op de bergplateau s vind je veel kleine bergmeren. In de baai Bolungarvík op Hornstrandír kun je een maaltijd kopen bij de mensen van het zomerhuisje. Neem beslist voor 1 tot 2 dagen meer eten mee dan gepland, ivm noodweer en de boot langer op zich laat wachten.
Uitrusting Je bent volledig op jezelf aangewezen, zowel wat kampeeruitrusting, proviand als veiligheid betreft. Op Hornstrandir heb je ook s zomers een muts nodig, regen- en winddicht jack en broek. Bergschoenen met goed profiel en enkelbescherming. Hoogtemeter, kompas en kaart, aanvullend GPS. Wandelstokken en aparte doorwaadschoenen zijn handig bij de rivierdoorsteken. Vergeet je muskietennetje niet En neem een verrekijker mee om poolvossen en zeevogels te spotten. Gidsenbureau s of georganiseerde wandeltochten West Tours is een locale organisatie die vanuit Isafjördur werkt: www.vesturferdir.is. Dag-tot-dag routebeschrijving Adalvík-Hesteyri, Twee dagen. Van de ene fjordbaai naar de andere. Gemarkeerd pad. Totaal 8 km, 400 m stijgen en dalen, ca. 4 uur. Makkelijk. Adalvík is een brede baai met meerdere plaatsen waar de boot je af kan zetten, laat je afzetten in de middelste baai (Midvik). Vanaf het strand loopt aan de zuidelijke kant van de baai een met steenmannetjes gemarkeerd pad naar het oosten, naar een bergpas op ca. 400 m tussen de bergen Kagrafell ten noorden en Búrfell ten zuiden. Onderweg passeer je bergbeekjes en kleine meren. Daal vanaf de bergpas verder in zuidoostelijke richting naar de huisjes van Hesteyri. Onderweg diverse mogelijkheden voor wildkamperen, maar ook voor zijtrips naar Lönguhlidardalur of Hraunkötludalur. Dit kan natuurlijk makkelijk in 1 dag, maar wie wil zich nou haasten voor een boot als je op Hornstrandir bent? Op zijn minst een nachtje slapen in de stilte is wat je jezelf cadeau moet doen! Adalvík-Hornvík Drie dagen. Uitzichtrijke tocht van fjordbaai naar fjordbaai over steenrijke bergruggen. Deels gemarkeerd en over paden, maar ook padloos, over steenblokken en met (kleine) rivierdoorwadingen. Matig moeilijk. Dag 1 Búdanes-bergweide zuidoost onder Búrfell. 8 km, 350 m stijgen, 100 m dalen, ca. 4 uur. Adalvík is een brede baai met meerdere plaatsen waar de boot je af kan zetten, laat je afzetten in de zuidelijkste baai (Búdanes). Loop vanaf de huisjes van Búdanes in noordoostelijke richting naar het dal Þverdalur waar je het riviertje langs de rechteroever (zuidelijke oever) omhoog volgt in oostelijke richting door padloos terrein over eenvoudige bergweiden die steeds steniger worden. Totdat je aankomt op een bergpas van ca 350 m (noordelijk van Votubjargahorn), hier staan steenmannetjes. Daal vanaf de bergpas 3 km af in zuidoostelijke richting tot een hoogte van ca. 250 m en ga verder in noordoostelijke richting en blijf min of meer op die hoogte. Je komt op een schitterend plateau met bergmeertjes en weiden pal onder de berg Búrfell. Mooie wildkampeergelegenheden. Dag 2 Bergweide onder Búrfell kleine baai Hlöduvík in grote baai Hælavik. 18 km, 400 m stijgen, 650 m dalen, ca. 6 uur. Steek in noordelijke richting het dal door (dat rechts omlaag naar Hesteyri loopt), daarbij moet je het riviertje Hesteyrara doorwaden. Vervolg je route noordelijk (geen pad, soms steenmannetjes) door het Lönguhlidardalur naar de hoogvlakte van Háaheidi (zeer steenrijk). Daal NIET in noordelijke richting af naar Glumsdalur, maar steek de hoogvlakte in oostelijke richting over op een hoogte van ca. 500 m naar het Fljótsskard en daal daar ongeveer 100 m af, langs een klein bergmeer en vervolg je route in oostelijke richting tot je een met steenmannetjes gemarkeerd pad kruist. Dit pad volg je links (noordoostelijk) omhoog naar de bergpas Kjaransvíkurskard op ca. 420 m. Volg het pad aan de andere kant van de pas omlaag naar de baai Kjaransvík
en loop langs het strand in (noord)oostelijke richting naar de groene weiden van Hlöduvík. Dag 3 Hlöduvík - Hornvík 11 km, 350 m stijgen en dalen, 4-5 uur. Volg het pad langs het huisje en de reddingshut van Búdir, dit pad klimt geleidelijk omhoog naar een fraaie bergpas op ca. 300 m hoogte. Het pad hierheen is al uitzichtrijk, maar beklim vanaf de pas zeker even de noordwestelijk van de pas gelegen Skálarkambur (349 m), daar heb je een grandioos uitzicht over zee en rotskliffen. Vervolg het pad (gemarkeerd met steenmannetjes) NIET omlaag maar in zuidoostelijke richting via een brede en natte dalkom naar de bergpas Atlaskard op ca. 340 m. Daal hiervandaan af naar de baai Rekavík. Het pad beneden loopt rechts (oostelijk) rondom de rotskliffen, die hier Tröllakambur heten. Een spannende route door imposant terrein maar nergens echt moeilijk. Hierna opent zich een weidse baai, de eigenlijke baai van Hornvík, met reddingshuisje en camping. Adalvík-Reykjarfjördur Zeven dagen. Schitterend wilde tocht langs fjordbaaien, over heuvels en bovenlangs de klifkust. Grote variatie en zeer uitzichtrijk. Rivierdoorsteken, waarvan sommige serieus. Grotendeels ongemarkeerd en zonder paden. Redelijk moeilijk. Dag 1 Búdanes-bergweide zuidoost onder Búrfell. 8 km, 350 m stijgen, 100 m dalen, ca. 4 uur. Zie bij Adalvík-Hornvik. Dag 2 Bergweide onder Búrfell kleine baai Hlöduvík in grote baai Hælavik. 18 km, 400 m stijgen, 650 m dalen, ca. 6 uur. Zie bij Adalvík-Hornvik. Dag 3 Hlöduvík - Hornvík 11 km, 350 m stijgen en dalen, 4-5 uur. Zie bij Adalvík-Hornvik. Dag 4 Hornvík - Látravík 5 km, 350 m stijgen en 300 m dalen, 3.30 uur. Vanaf de camping volg je de houtstaken richting de rivier Hafnarós, dit is een brede heupdiepe maar rustig stromende rivier. Het is belangrijk deze ver landinwaarts over te steken min of meer pal onder de pas Kýrskard (waar de route straks overheen gaat). Volg aan de overzijde de markeringen (houtstaken) omhoog naar de steeds steiler wordende pas Kýrskard (350 m) over een paadje. Daal aan de andere kant pal oostelijk af naar de vuurtoren van Látravík. Je kunt overnachten in de vuurtoren Hornbjargsviti of kamperen eromheen, wc gelegenheid. Wel tegen betaling uiteraard. Wil je wild kamperen, blijf er dan ver vandaan. Langer & fraaier: 5 uur, 14 km, 300 m stijgen en 250 m dalen. Loop aan de overzijde van Hafnarós links onderlangs de rotswand (lastige stukken zijn beveiligd met touw, dit gedeelte heet Skipaklettur) en vervolg het pad langs de gehele kustlijn, later bovenlangs een der fraaiste vogelkliffen van Hornstrandir, de Hornbjarg. Je volgt grotendeels een gemarkeerd pad dat richting de bergpas Almenningaskard voert. Hiervandaan in zuidelijke richting het pad volgen naar Látravík. Dag 5 Látravík - Bardsvík 14 km, 650 m stijgen en 700 m dalen, 6 uur. Loop in zuidelijke richting (steenmannetjes) omhoog en wandel bovenlangs Axarbjarg via Hrollaugsvík (rivierdoorwading) naar het plateau dat zich achter de Drífandisbjarg uitstrekt en daal aan de andere kant af naar de volgende baai, waar je het riviertje Drífandi doorsteekt. Beklim de heuvel aan de andere kant die leidt over
de Smidjuvíkurbjarg naar de baai Smidjuvík. De route is redelijk gemarkeerd met hier en daar wat kaartleeswerk erbij. Nu weer door een riviertje, de Djúpavík. Hierna volgt de laatste klim van vandaag, de bergrug die zich nog opwerpt tussen jou en Bardsvík. Eenmaal in deze baai, moet je het riviertje Bardsvíkuros nog doorsteken en dan ben je op goede wildkampeergrond. Links langs de kust onder de klif staat een reddingshuisje. Dag 6 Bardsvík - Furufjördur 10 km, 460 m stijgen en dalen, 4 uur (wachttijd voor eb niet meegerekend!) Volg de route verder zuidelijk naar de Göngumannaskard, een bergpas van 460 m die Skardsfjall doorsnijdt en daal via een paadje weer af aan de andere kant naar de baai Bolungarvík. Hier staat een huisje (je kunt er slapen, eten, wassen) maar om er te komen moet je eerst weer een riviertje door, de Bolungarvíkuros. Nu volg je de baai onder de klifkust naar rechts, dit is een schitterende route maar let op, het deel dat pal om de hoek van Drangsnes ligt, is ALLEEN BIJ EB te doen. Of het eb is of vloed, kun je ontdekken door te kijken of je veel stenen met wier langs de oever ziet, bij vloed zie je er geen. (Je kan het ook vragen aan de mensen in Bolungarvík) Maar bij twijfel vertelt het vervolg van de route het je snel genoeg! Bij eb loop en klauter je over droog gevallen stenen en inhammen onderlangs de klifkust, niet moeilijk, wel avontuurlijk. Je komt uit in de brede groene baai Furufjördur. Er is een reddingshut. Ook vind je hier het restant van een kleine kerk en er zijn graven te vinden met kruisen van vroegere bewoners. Ook staat er een zomerhuis van de nazaten van eerdere bewoners bij de rivier. Dag 7 Furufjördur - Reykjarfjördur 10 km, 450 m stijgen en dalen, 4-5 uur Steek bij het huis de rivier Furufjardarós over die in het dal uitmondt (diep maar rustig stromend) en volg het pad omhoog naar de bergpas Svartaskard op ca. 450 m. Je komt uit in een prachtig dal met een wirwar van kleine rivieren waarvan de diepste je beslist natte voeten bezorgt, de Þaralátursós. De route steekt dit rivierdal in zuidoostelijke richting over en klimt geleidelijk aan omhoog naar de bergrug Óspakshöfdi waarover het pad in noordoostelijke richting omlaag voert naar de huisjes en het zwembad van Reykjarfjördur. Hier kun je binnen overnachten of op de zgn camping. Kaarten en boeken Van Hornstrandir bestaat een mooie 1:100.000 kaart, uitgegeven door Landmælingar Islands. Kijk op www.lmi.is (Landmælingar Islands) Vooraf bestellen via www.reisboekhandel.nl. IJsland / Willem Blijderveen, Dominicus: handige gids met veel praktische informatie geschreven door een kenner en IJslandliefhebber! Struinen op IJsland / Ruud Schaafsma: heerlijk boek vol verhalen om alvast in de stemming te komen of nooit meer weg te willen (van IJsland dan!). Ring of Seasons, Iceland, its culture & history / Terry G. Lacy: voor wie zich echt wil verdiepen in dit fascinerende eiland. Adressen en sites Accommodatie in Isafjördur Hotel Isafjördur, www.hotelisafjordur.is, driesterrenhotel. Hotel Edda, www.hoteledda.is, heeft ook goedkopere slaapzakaccommodatie en kampeergelegenheid. Gamla Gistihusid, www.gistihus.is, er is internetmogelijkheid, slaapzakaccommodatie en kookgelegenheid. Er zijn 2 campings, eentje bij de school en eentje in Tungudalur.
Accommodatie onderweg In de baai Látravík in de vuurtoren Hornbjargsviti is slaapzakaccommodatie en kookgelegenheid. Verder kun je er kamperen. www.ovissuferdir.net In de baai Bolungarvík is slaapzakaccommodatie, kookgelegenheid, een wasmachine, een telefoon, je kunt er een maaltijd bestellen en je kunt er kamperen. Ook kan hier transport geregeld worden van je rugzak (of natuurlijk van jezelf) naar een volgende baai. www.freydis.is In de baai Reykjarfjördur is een vulkanisch verwarmd openluchtzwembad, slaapzakaccommodatie, een zomerhuis, kampeergelegenheid en een kleine airstrip voor wie vanuit Isafjördur hierheen wil vliegen. Ook kan hier transport geregeld worden van je rugzak (of van jezelf) naar een volgende baai, E reykjarf@mi.is. Weerbericht: www.vedur.is (ook in engels) of T 902-060044 Noodnummer : 112 bellen bij noodgevallen Toerisme en algemene informatie www.hornstrandir.is www.fi.is, www.utivist.is : Ferdafélag Islands, de bergwandelvereniging van IJsland. www.isafjordur.is/english