RAPPORT JAARLIJKS ONDERZOEK BASISSCHOOL DE WITTE SCHOOL School : Basisschool De Witte School Plaats : Arnhem BRIN-nummer : 19OM Onderzoeksnummer : 92863 Datum schoolbezoek : 9 mei 2007 Datum vaststelling : 10 september 2007
INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING...5 2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL...7 3 OORDEEL OVER DE INDICATOREN...9 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT...13 Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool De Witte School - 9 mei 2007 3
1 INLEIDING Het jaarlijks onderzoek Op 9 mei 2007 bezocht de Inspectie van het Onderwijs Basisschool De Witte School in het kader van een jaarlijks onderzoek (JO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar een aantal indicatoren uit het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs 2005. De indicatoren betreffen de volgende kwaliteitsaspecten: De school zorgt systematisch voor behoud en verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs; De resultaten van de leerlingen liggen ten minste op het niveau dat mag worden verwacht; De leerlingen ontwikkelen zich naar verwachting. In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie: www.onderwijsinspectie.nl. Zoals in het toezichtkader primair onderwijs 2005 is vastgelegd, gaat de inspectie zoveel mogelijk uit van de gegevens die de school zelf over de eigen kwaliteit heeft verzameld. Daarmee sluit de inspectie aan bij de specifieke situatie van de school en wordt de school bovendien niet onnodig belast. U heeft naast de schoolgids en het schoolplan de volgende documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben: Schoolevaluatie 2005-2006 De Witte School; Verslag Schoolevaluatie 2005-2006 De Witte School. De opzet van het onderzoek Het jaarlijks onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Analyse van, indien beschikbaar, documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de jaarlijkse vragenlijst en de aanvullende vragenlijst jaarlijks onderzoek zijn bij de analyse betrokken. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Schoolbezoek, waarbij gesprekken met de directie en -voor zover van toepassing- met de coördinatie leerlingenzorg zijn gevoerd over de onderzochte indicatoren en de ontwikkeling en voornemens van de school met name op onderwijsinhoudelijk terrein. Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool De Witte School - 9 mei 2007 5
De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van de hiervoor genoemde aspecten van het onderwijs levert oordelen op een aantal indicatoren op. Na een korte beschrijving van de uitgangssituatie van de school (hoofdstuk 2), worden in hoofdstuk 3 deze indicatoren en de oordelen van de inspectie in een tabel weergegeven en van een toelichting voorzien. In hoofdstuk 4 zijn de afspraken over de invulling van het onderzoek in het volgende kalenderjaar aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool De Witte School - 9 mei 2007 6
2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL De school is in juni 2006 bezocht voor een uitgebreid onderzoek. Daarbij zijn aanzienlijke risico's voor de kwaliteit van het onderwijs vastgesteld. Op grond daarvan zal in 2008 opnieuw een uitgebreid onderzoek plaatsvinden bij de school. Het onderzoek van 9 mei vormt een onderzoek naar de voortgang van de schoolontwikkeling, waarbij vooral is gekeken naar de opbrengsten en de kwaliteitszorg. In de context variabelen is niet veel veranderd het afgelopen jaar. Het schoolgebouw dat in juli 2005 is uitgebrand, zal naar verwachting in augustus 2008 zijn vervangen door een volledige nieuw schoolgebouw. In de tussentijd maakt de school gebruik van noodvoorzieningen. Deze noodvoorzieningen zijn met name wat betreft de klimaatbeheersing verre van ideaal. De school vermoedt dat de slechte klimaatbeheersing zelfs geleid heeft tot een verhoogd ziekteverzuim. De inspectie is niet in staat om die veronderstelling te verifiëren. Wel stelt zij vast dat er sprake is van een bijzonder hoog ziekteverzuim. De diversiteit aan gemelde klachten doet vermoeden dat daar ook andere oorzaken dan alleen het gebouw een rol spelen. Gericht onderzoek naar het verhoogde ziekteverzuim heeft nog niet plaatsgevonden. In het algemeen kan gesteld worden dat de brand van 2005 grote invloed heeft gehad op de schoolontwikkeling. Het heeft veel inspanning gekost om onder moeilijke omstandigheden de voortgang van het onderwijs te garanderen, waarbij noodzakelijkerwijs moest worden afgeweken van eerder opgestelde plannen. Na een aantal jaren van hoge mobiliteit onder het personeel zijn sinds de zomer van 2005 geen docenten meer vertrokken. Het team bestaat voornamelijk uit jonge leerkrachten. Directeur en adjunct-directeur zijn respectievelijk 4 en 5 jaar aan de school verbonden en vormen in dat opzicht een continue factor. Het aantal leerlingen van de school bedraagt ruim 140. De omvang van het leerlingenaantal is redelijk stabiel. Geleidelijk aan neemt het aantal zogenoemde gewichtsleerlingen iets af, van 80% in 2003 naar 75% in 2006. In de waarneming van de school is er evenwel geen sprake van een wezenlijke verandering in de sociaal-culturele positie van de leerlingen. Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool De Witte School - 9 mei 2007 7
3 OORDEEL OVER DE INDICATOREN De waarderingen die over de onderzochte indicatoren zijn gegeven, staan vermeld in de onderstaande tabellen. Iedere tabel wordt gevolgd door een toelichting op deze waarderingen van de inspectie. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. In de waardering op de indicatoren is tot uitdrukking gebracht in welke mate deze bijdragen aan de kwaliteit van het desbetreffende kwaliteitsaspect: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school geen betrouwbare en valide gegevens over haar opbrengsten beschikbaar heeft. Basisschool De Witte School Kwaliteitszorg 1 2 3 4 1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.5 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. 1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. 1.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van sociale integratie en actief burgerschap, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving. Toelichting: Op het gebied van de kwaliteitszorg heeft de school nog een achterstand weg te werken, Een aanzienlijk deel van de onderdelen van dit aspect krijgen een beoordeling onvoldoende, evenals bij het onderzoek in 2006. Daarbij zij overigens nadrukkelijk gewezen op de moeilijke omstandigheden waarin de school de afgelopen periode heeft moeten functioneren, zoals vermeld in het vorige hoofdstuk. Er vindt een regelmatige evaluatie plaats van de opbrengsten door de OV/SV, de Arnhemse organisatie die is ontstaan rond het Onderwijsvoorrangsbeleid. Het probleem bij deze evaluatie is dat de gedetailleerde gegevensverzameling geen vervolg krijgt in een analyse van achterliggende oorzaken, waardoor het nog onvoldoende leidt tot een gerichte aanpak van knelpunten. Hoewel de school jaarlijks met het team wel de ontwikkelingen in het voorafgaande jaar evalueert, is deze evaluatie niet gedocumenteerd en vormt ook deze onvoldoende basis voor gerichte verbeteracties. In 2004 heeft de school door middel van een Quick Scan de eigen situatie in kaart gebracht. De inspectie denkt dat dit een zeer bruikbaar middel is, mits het regelmatig genoeg wordt ingezet. Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool De Witte School - 9 mei 2007 9
Als gevolg van het gebrek aan goed gedocumenteerde evaluaties en analyses is het ook lastig een planmatig vernieuwingsbeleid op te zetten. De school heeft wel degelijk nagedacht over haar visie en over de strategieën om deze te realiseren. Door een onvoldoende operationele uitwerking daarvan is sturing, effectmeting en bijsturing van het proces niet gewaarborgd. Door middel van een protocollering van belangrijke processen rondom zorg en de inrichting van het primair proces heeft de school zich instrumenten verschaft voor de borging van de kwaliteit. Doordat niet is voorzien in duidelijke afspraken over de wijze waarop toegezien wordt op de naleving van gemaakte afspraken, leveren de protocollen nog niet de gewenste kwaliteitsborging op. Op bestuursniveau wordt op dit moment gewerkt aan de ontwikkeling van een management-informatie systeem dat een ondersteuning kan bieden aan afzonderlijke scholen voor de inrichting en instandhouding van een adequaat intern kwaliteitszorgsysteem. Wellicht kan dit de school helpen haar achterstand op dit terrein weg te werken. Belangrijk is echter dat de school zich bewust is van de taken op dit terrein en desnoods ook zonder centraal ontwikkelde systemen zelf de nodige stappen zet. De school voorziet nog niet in een regelmatige verantwoording naar alle betrokkenen over de gerealiseerde kwaliteit. Een bijzonder onderdeel van het aspect kwaliteitszorg betreft de zorg voor de sociale veiligheid. Juist dit aspect is door de school tot speerpunt van beleid verheven in het schooljaar 2006-2007. Daarbij is onder meer een doorstart gemaakt met de hantering van een SEO-methode en is systematisch aandacht gevraagd van leerlingen en leerkrachten voor een goede wijze van conflicthantering. De inspectie heeft waardering voor de activiteiten die op dit terrein zijn ondernomen. Toch acht zij het noodzakelijk dat nog in twee additionele voorwaarden wordt voorzien: een regelmatige anonieme bevraging van de leerlingen en de leerkrachten naar de door hen beleefde sociale veiligheid. Overigens heeft de school reeds een eerste initiatief in die richting genomen met het afnemen van een pesttest. Belangrijk is dat dit een structurele plek in het schoolbeleid krijgt; een systematische registratie van incidenten op het gebied van sociale veiligheid. Resultaten 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 12.2 De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. 1 2 3 4 5 Toelichting: De eindopbrengsten beoordeelt de inspectie als voldoende. In het onderzoek van 2006 besloot de inspectie geen oordeel te geven aan de eindopbrengsten, in het bijzonder vanwege de geringe aantallen in het schooljaar 2005. De resultaten bij de CITO-eindtoets lagen in 2004 en in 2006 duidelijk onder de norm. Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool De Witte School - 9 mei 2007 10
De gegevens van de CITO-toets in 2007 zijn hoopgevend. Wanneer wordt gecorrigeerd voor leerlingen die doorstromen naar het leerwegondersteunend onderwijs (LWOO) resulteert een score die ligt op het gemiddelde van scholen met een vergelijkbare leerlingenpopulatie. Het aantal kinderen dat doorstroomt naar het LWOO ligt boven het landelijk gemiddelde, bij de gegeven aantallen (3 van de 15) is dat echter geen aanleiding voor directe zorg. Eerder kan gesproken worden van gunstige ontwikkelingen omdat de doorstroom in voorafgaande jaren op een hoger niveau lag. De eindtoets 2007 leverde enkele bijzondere gegevens op over de resultaten op specifieke vakonderdelen. Bij de onderdelen begrijpend lezen en 'schrijven teksten' behaalde de school onverwacht hoge resultaten, bij de onderdelen woordenschat, werkwoordspelling en het reken-onderdeel "meten, tijd, geld" waren de resultaten daarentegen opvallend laag. Ontwikkeling van leerlingen 13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 13.3 De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar. 1 2 3 4 5 Toelichting: De tussenopbrengsten zijn eveneens voldoende. De inspectie beoordeelt de tussenopbrengsten aan de hand van de resultaten van een vijftal methodeonafhankelijke toetsen: die voor technisch lezen in de groepen 3 en 4, die voor rekenen en wiskunde in de groepen 4 en 6 en voor begrijpend lezen in groep 6. Van deze vijf waren alleen de resultaten bij rekenen en wiskunde in groep 4 onder de norm. Per saldo is dit toereikend voor het oordeel voldoende bij de tussenopbrengsten. Tot slot kijkt de inspectie naar het aantal zittenblijvers en kinderen die langer dan gebruikelijk in de kleutergroepen verblijven én naar de verwijzingen naar het speciaal basisonderwijs. De resultaten van de school op die onderdelen zijn vergelijkbaar met de landelijke gemiddelden. Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool De Witte School - 9 mei 2007 11
4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Afspraak met betrekking tot wettelijke bepalingen Bij dit jaarlijks onderzoek heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet. Afspraken over de invulling van het eerstvolgende PKO Het volgende bezoek van de inspectie zal in beginsel bestaan uit een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Op basis van de gegevens die de inspectie heeft verkregen bij dit jaarlijks onderzoek worden geen veranderingen aangebracht in de inhoud van het eerstvolgende PKO. De directie heeft gevraagd bij het volgende periodiek kwaliteitsonderzoek bijzondere aandacht te besteden aan het element schoolklimaat. In dat kader stelt de school het op prijs als de inspectie ook zelf gesprekken voert met ouders. Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool De Witte School - 9 mei 2007 13