Provinciebaan Westrozebeke (Staden, West-Vlaanderen) Maart 2017 ARCHEOLOGIENOTA Voorafgaand: bureauonderzoek (2017A114) en landschappelijk booronderzoek (2017A382) DEEL 2: PROGRAMMA VAN MAATREGELEN Colofon Ruben Willaert bvba 8200 Sint-Michiels-Brugge Auteur: Clara Thys Wetenschappelijke begeleiding: Dieter Demey Ruben Willaert bvba, Sint-Michiels-Brugge, 2016 Niets uit deze uitgave mag vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie of welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Ruben Willaert bvba. Ruben Willaert bvba aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele schade voortvloeiend uit de toepassing van de adviezen of het gebruik van de resultaten van dit onderzoek.
INHOUDSTAFEL... 4 2.1 Administratieve gegevens... 4 2.2 Synthese... 6 2.3 Gemotiveerd advies... 6 2.4 Conclusie... 7 Deel 3: Bibliografie... 8 8200 Sint-Michiels-Brugge www.rubenwillaert.be 1
FIGURENLIJST (2017A114 EN 2017A382) Figuur 1: Projectgebied weergegeven op de GRB basiskaart met aanduiding van de kadasternummers (bron: Geopunt).... 6 8200 Sint-Michiels-Brugge www.rubenwillaert.be 2
TABELLENLIJST (2017A114 EN 2017A382) Tabel 1: Administratieve gegevens: De administratieve gegevens identificeren de actoren die betrokken zijn bij het vooronderzoek en de locatie van het vooronderzoek.... 4 8200 Sint-Michiels-Brugge www.rubenwillaert.be 3
Deel 2: Programma van maatregelen 2.1 Administratieve gegevens Tabel 1: Administratieve gegevens: De administratieve gegevens identificeren de actoren die betrokken zijn bij het vooronderzoek en de locatie van het vooronderzoek. a) De naam en het adres of maatschappelijke zetel van de initiatiefnemer b) Het erkenningsnummer van de erkende archeoloog c) De naam en het adres of maatschappelijke zetel van de erkende archeoloog d) De locatie van het vooronderzoek met vermelding van: e) Het kadasterperceel met vermelding van gemeente, afdeling, sectie, perceelsnummer of - nummers en kaartje Greenyard Frozen Belgium NV Romenstraat 3 8840 Westrozebeke OE/ERK/Archeoloog/2015/00043 Janiek De Gryse 8200 Sint-Michiels-Brugge Provincie West-Vlaanderen Gemeente Staden Deelgemeente Westrozebeke Postcode 8840 Adres Provinciebaan Toponiem Provinciebaan Westrozebeke Bounding box (Lambertcoördinaten) Staden / 3Afd / Sectie C / 291H Figuur 1 X min = 55106 Y min = 181453 X max = 55259 Y max = 181525 8200 Sint-Michiels-Brugge www.rubenwillaert.be 4
8200 Sint-Michiels-Brugge www.rubenwillaert.be 5
Figuur 1: Projectgebied weergegeven op de GRB basiskaart met aanduiding van de kadasternummers (bron: Geopunt). 2.2 Synthese De opdrachtgever plant de constructie van een gebouw bestemd voor de opslag van diepgevroren groente en bijhorende laadkade langs de Provinciebaan te Westrozebeke, deelgemeente van Staden in de provincie West-Vlaanderen. De traditionele landschappenkaart geeft het projectgebied weer in zandleem- en leemstreek. De Quartair geologische kaart geeft ter hoogte van het projectgebied eolische afzetting (zand tot zandleem) van het Weichseliaan en mogelijk Vroeg-Holoceen met eventueel hellingsafzettingen weer. De bodem van het projectgebied bestaat uit natte zandleem. Het terrein bevindt zich op de voet van de heuvelrij Klerken- Staden, net op de overgang tussen deze rug en de alluviale vlakte van het Leiebekken. Het projectgebied heeft een helling van ca. 3,5 % en is gelegen tussen ca. 37 m TAW en 33,5 m TAW waarbij de laatste 10 m aan de oostzijde vlak zijn en dus net in de vlakte liggen. Gezien de aanzienlijke hellingsgradiënt van de heuvelrij Klerken-Staden (maar liefst 10%) werd een landschappelijk booronderzoek uitgevoerd om na te gaan of er binnen de grenzen van het projectgebied colluvium is geaccumuleerd aan de voet van de helling. Cartografisch onderzoek toont duidelijk aan dat het projectgebied een landelijk karakter heeft en hoofdzakelijk agrarisch geëxploiteerd wordt tot in de 21 e eeuw. Op het plangebied zelf zijn geen archeologische waarden gekend. In de omgeving van het projectgebied zijn slechts een beperkt aantal archeologische indicatoren aanwezig, binnen een straal van 1.2km gaat het hier uitsluitend om Laat-Middeleeuwse sites met walgracht. Verder naar het zuiden toe situeren zich sporen uit WOI: twee bunkers en het slagveld van Westrozebeke. Om de mate van verstoring door de aanwezige parking te bepalen werd een verkennend landschappelijk booronderzoek uitgevoerd. Hierbij werd vastgesteld, aan de hand van enkele referentieboringen, dat het verharde terrein tot op een betekenisvolle diepte verstoord is en er geen colluvium aanwezig is. 2.3 Gemotiveerd advies Voor de werkzaamheden aan de Provinciebaan in Westrozebeke, Staden, wordt geen verder archeologisch onderzoek geadviseerd. Hoewel het projectgebied een archeologisch potentieel heeft, is een grote mate van verstoring over quasi de gehele oppervlakte van het projectgebied vastgesteld. Hierdoor wordt enig vervolgonderzoek als weinig zinvol beschouwd. De afwezigheid van colluvium en de verstoring van de bovengrond vormt als dusdanig het belangrijkste argument om af te zien van verdere onderzoeksdaden. Het booronderzoek heeft aangetoond dat er geen aanwijzingen zijn voor de aanwezigheid van colluvium. Dit houdt in dat er geen relevant archeologisch afgedekt niveau aanwezig is. Bijgevolg bevindt eventuele archeologie zich oppervlakkig. Op de meest recente luchtfoto is duidelijk zichtbaar dat het terreinverhard is. Deze verharding bestaat uit steenslag en asfalt. In het geval van de verharding moet rekening gehouden worden met een verstoring tot 50 à 60cm onder het maaiveld, zeker als de verharding regelmatig gebruikt werd door vrachtwagens. Dit is ook vastgesteld tijdens het lanschappelijk booronderzoek. Er is vastgesteld dat de verharding tot een diepte van 55cm-mv reikt. Onder de steenslag verharding werd geen teelaarde waargenomen; deze werd aldus afgegraven. Bovendien zijn er enkele drainagebuizen aanwezig onder de asfaltlaag. Bijgevolg kan men er van uitgaan dat het archeologisch 8200 Sint-Michiels-Brugge www.rubenwillaert.be 6
niveau binnen het plangebied sterk verstoord is. Gezien de oppervlakkige aanwezigheid van eventuele archeologisch sporen en de ate van verstoring van de bovenlaag, is de kans zeer klein dat er zich nog op de planlocatie grondvaste sporen bevinden. De vastgestelde mate van verstoring laat niet toe de financiële kost van een voortschrijdend onderzoekstraject te verantwoorden. Verder onderzoek, met ingreep in de bodem, zou in het beste geval een (contextloze) gefragmenteerde indicatie opleveren voor menselijke aanwezigheid in het verleden en zal nooit in verhouding staan tot de gemaakte kosten. Het is dan ook op basis van de kosten-baten analyse dat afgezien moet worden van verdere onderzoeksdaden. Uiteraard moet bij de toekomstige werkzaamheden gewezen worden op de bestaande archeologische meldingsplicht, conform artikel 5.1.4 van de huidige wetgeving met betrekking tot het onroerend erfgoed. 2.4 Conclusie Men plant de realisatie van een opslagplaats voor diepvriesgroente en een laadkaai te Westrozebeke, deelgemeente van Staden. Tijdens het verkennend landschappelijk booronderzoek werd vastgesteld dat de aanleg van de aanwezige verharding de bovenlaag van het bodemarchief in grote mate geroerd heeft. Bovendien is er geen colluvium aanwezig binnen het plangebied. Omwille van deze vastgestelde verstoring en de kosten-baten afweging is het niet zinvol verder onderzoek aan te bevelen in dit dossier. 8200 Sint-Michiels-Brugge www.rubenwillaert.be 7
Deel 3: Bibliografie Agentschap Onroerend Erfgoed 2016 AGIV DOV Vlaanderen Geoportaal Geopunt Jacobs P., Marechal R., De Ceukelaire M. en Sevens E. o.l.v. De Breuck W. en De Moor G., 1993. Toelichtingen bij de Geologische Kaart van België - Vlaams Gewest, Kaartblad 13, Brugge. Belgische Geologische Dienst en Vlaamse overheid, afdeling Land en Bodembescherming, Ondergrond, Natuurlijke Rijkdommen, 38p. De Moor, G., Van De Velde, D., 1994. Toelichting bij de Quartairgeologische Kaart, Kaartblad 13, Brugge. Vlaamse Overheid, Dienst Natuurlijke Rijkdommen. Van Ranst, E. & Sys, C. 2000. Eenduidige legende voor de digitale bodemkaart van Vlaanderen. Universiteit Gent. 8200 Sint-Michiels-Brugge www.rubenwillaert.be 8