Maritiem recht Opleiding van 6 sessies De cursus bevat drie hoofddelen: enerzijds het internationale recht van de zee, met de studie van de derde Conventie van de Verenigde Naties over het recht van de zee van 1982 (ook UNCLOS III genoemd of nog het Internationaal Zeerechtverdrag van Montego Bay) die door België in 1998 werd geratificeerd. In het tweede deel wordt het internationale recht van toepassing op de conflicten op zee bestudeerd op basis van "het Handboek van San Remo over het internationale recht van toepassing op de gewapende conflicten op zee". In dit deel wordt in het bijzonder aandacht besteed aan economische en juridische aspecten van moderne fenomenen als de strijd tegen piraterij, drugshandel, mensenhandel en mensensmokkel en de inzet van gewapende agenten voor private bewaking aan boord van schepen, dit onder meer op basis van eigen doctoraal onderzoek. In het derde deel worden enkele bijzondere nationale rechtsregels, die de activiteiten van elk zeeschip rechtstreeks kunnen beïnvloeden, behandeld, zoals de visserij, de status van scheepswrakken en de regelgeving in verband met het mariene milieu. De titel van deze cursus, "Maritiem recht", zal derhalve niet in zijn klassieke betekenis gebruikt worden, al komen deze aspecten ook in beperkte mate aan bod : de reglementering van de commerciële handelingen op zee met inbegrip van de charter contracten, zeeverzekeringen, maritieme voorrechten en hypotheken... Na afloop van de cursus is de cursist in staat om contacten te onderhouden met de verschillende actoren uit de maritieme sector (reders, scheepseigenaars, bevrachters, kapiteins, marine, havenautoriteiten) en de impact in te schatten van de actuele gevaren op zee op de koopvaardij. Programma DEEL I : INTERNATIONAAL ZEERECHT 1. BINNENWATEREN EN HAVENS 1.1. Binnenwateren 1.2. De havens 2. TERRITORIALE ZEE EN AANSLUITENDE ZONE 2.1. Territoriale zee 2.1.1. Begrenzing van de territoriale zee 2.1.2. Juridische status van de territoriale zee 2.2. Aansluitende zone 2.3. Kunstmatige eilanden en rotsen 3. EXCLUSIEVE ECONOMISCHE ZONE 3.1. Begrenzing van de exclusieve economische zone 3.2. Juridische status van de exclusieve economische zone 4. CONTINENTAAL PLAT 4.1. Begrenzing van het continentaal plat 4.2. Juridische status van het continentaal plat 5. VOLLE ZEE 5.1. Definitie van de volle zee
5.2. Juridische status van de volle zee 5.2.1. Vrijheid van de volle zee 5.2.2. Soevereiniteit van de Staten 5.2.3. Wet van de vlagstaat 5.2.4. Vreedzame doeleinden 5.2.5. Recht van scheepvaart 5.2.6. Vrijheid van visserij 5.2.7. Vrijheid onderzeese kabels en pijpleidingen te leggen 5.2.8. Immuniteit van oorlogsschepen 5.2.9. Strafrechtelijke rechtsmacht in geval van aanvaring 5.3. Politieregime van de volle zee 5.3.1. Hulp en redding op zee 5.3.2. Bescherming van onderzeese kabels en pijpleidingen 5.3.3. Piraterij 5.3.4. Smokkel in verdovende middelen of psychotrope stoffen 5.3.5. Uitzendingen waarvoor geen machtiging is verleend 5.3.6. Verontreiniging 5.3.7. Wrakken 5.4. Uitoefening van het politieregime op de volle zee 5.4.1. Algemeen principe 5.4.2. Naderingsrecht 5.4.3. Onderzoek naar het recht van het schip tot het voeren van zijn vlag 5.4.4. Recht van onderzoek 5.4.5. Achtervolgingsrecht ("hot pursuit") 5.4.6. Piraterij. 5.4.7. Uitzendingen waarvoor geen machtiging is verleend 5.4.8. Sluikhandel in verdovende middelen en psychotrope stoffen 5.4.9. Scheepvaartvoorvallen en aanvaring 6. INTERNATIONALE ZEESTRATEN, ARCHIPELS EN INTERNATIONALE KANALEN 6.1. Internationale zeestraten 6.1.1. Internationale zeestraten: begripsomschrijving 6.1.2. Regelingen voor de scheepvaart in internationale zeestraten 6.1.3. Doortocht door internationale zeestraten 6.1.4. Verdrag van Montreux 6.2. Archipelstaten 6.2.1. Definitie van archipelstaat 6.2.2. Archipelwateren 6.2.3. Archipelroutes 6.3. Internationale kanalen 6.3.1. Definitie van internationaal kanaal 6.3.2. Suezkanaal 6.3.3. Panamakanaal 6.3.4. Kielkanaal 7. VISSERIJZONES 7.1. Visserij in de binnenwateren en de territoriale zee 7.2. Visserij in de exclusieve economische zone en op de volle zee
7.3. Regeling voor de visserij van toepassing ter hoogte van de Belgische kust 8. STATUS VAN WRAKKEN 8.1 Algemene beschouwingen 8.1.1 De wrakken gelegen op volle zee 8.1.2. Wrakken gelegen in gebieden die onder de nationale rechtsmacht vallen 8.2. Het achterlaten van wrakken in het Belgisch recht 8.3. Verwijdering van wrakken in het Belgisch recht 9. ACTIE VAN DE STAAT OP ZEE 9.1. De bescherming van het mariene milieu 9.1.1. Algemeen kader 9.1.2 Vaststelling van de overtredingen 9.1.3. Regionale verdragen DEEL II : MARITIEM RECHT 1. ALGEMENE BEGINSELEN EN HISTORIEK 1.1. Algemeen 1.2. Historiek van het zeerecht 2. HET SCHIP 2.1. Bepaling 2.2. Juridisch karakter 2.3. Individualiteit 2.4. Nationaliteit 2.5. De Zeebrief 2.6. De registratie en teboekstelling 2.7. Eigendomsverwerving 2.8. Openbaarheid van zakelijke rechten 2.8.1. Begrip 2.8.2. Opsomming van de rechtshandelingen waarvoor inschrijving verplichtend is 3. SCHEEPSVOORRECHTEN EN SCHEEPSHYPOTHEKEN 3.1. Algemene beginselen 3.2. Begrippen 3.3. Evolutie der scheepsvoorrechten 3.4. Scheepsvoorrechten (art. 23 Zeewet) 3.5. Scheepshypotheken 3.6. Ship's mortgage 3.7. Tenietgaan van voorrechten en hypotheken 3.8. Belang van de scheepshypotheek naar Belgisch recht 4. HET VAREND PERSONEEL 4.1. Algemeen: samenstelling van de bemanning 4.2. De Onderzoeksraad voor de Scheepvaart 4.2.1. De bevoegdheid van de raad 4.2.2. Locatie 4.2.3. Samenstelling 4.2.4. Procedure 4.3. Het statuut van de kapitein
4.3.1. Bevoegdheden 4.3.1.a. Bevoegdheden met openbaar karakter 4.3.1.b. Bevoegdheden met privaatrechtelijk karakter 4.3.1.c. Rechten en plichten i.v.m. zijn privaatrechtelijke bevoegdheid 4.3.1.d. De aansprakelijkheid van de kapitein voor handelingen gesteld in de uitoefening van zijn functie 5. AANSPRAKELIJKHEID VAN DE SCHEEPSEIGENAAR 5.1. Algemeen 5.2. De aansprakelijkheid van de scheepseigenaar 5.3. De beperking van aansprakelijkheid 5.4. Het LLMC verdrag 5.5. Het Verdrag van Athene - passagiersvervoer 5.6. De aansprakelijkheid van de overheid als beheerder van een waterweg 6. DE AANVARING 6.1. Algemeen 6.2. Bepaling van de aanvaring 6.3. Soorten aanvaringen en hun schaderegeling (art. 251 Zeewet) 6.3.1. Aanvaring veroorzaakt door toeval of overmacht 6.3.2. Aanvaring te wijten aan een daad van de overheid 6.3.3. De oorzaak van de schade is twijfelachtig 6.3.4. De aanvaring is te wijten aan de fout van een der schepen 6.3.5. Aanvaringen te wijten aan een fout van twee of meer schepen 6.4. Bedrag van de schadevergoeding 6.5. Tegen wie is een vordering gericht? 6.6. Verplichting tot hulpverlening 6.7. Bevoegdheidsproblematiek 7. HULPVERLENING 7.1. Algemeen 7.2. Voorwaarden waaronder hulploon verschuldigd is 7.3. Verplichting tot het verlenen van hulp 7.4. Het bedrag van het loon Voor wie is deze opleiding bestemd Expediteurs Douane Transportsector Mobiliteit Vlaamse overheid Waterwegen en zeekanaal Autonome gemeentebedrijven Havenbedrijven Lokale overheden Maritieme politie Marine... Docent Dhr. Ilja Van Hespen is licentiaat in militaire en zeevaartwetenschappen, master handelsingenieur en doctorandus in de rechten en in de sociale en militaire wetenschappen. Hij is marineofficier, lid van het academisch personeel van de leerstoel Recht van de Koninklijke Militaire School en als onderzoeker in de rechten verbonden aan de Universiteit Gent en de Vrije Universiteit Brussel. Hij vervult onderwijstaken in het academisch onderwijs in het grondwettelijk en administratief recht, het internationaal publiek en humanitair recht en het militair strafrecht
Opleiding van 6 sessies