Hervormde Gemeente te Woerden, wijkgemeente Centrum-Oost Beleidsplan 2017-2020 April 2017 Versie definitief concept Vastgesteld in de vergadering van de grote kerkenraad van 6 april 2017
Inleiding De hervormde wijkgemeente Centrum-Oost te Woerden ziet zich als deel van de gemeente van Jezus Christus. Hem gehoorzamen we als Heere van de kerk. We belijden met de Apostolische Geloofsbelijdenis in God onze Vader, in Jezus, zijn eniggeboren Zoon, en in de Heilige Geest. Onze wijkgemeente streeft ernaar om dit belijden ook vorm te geven in het beleid. Daarom ligt voor u het nieuwe beleidsplan. Het beleidsplan heeft de scope van 2017 tot en met 2020 en is compact en pragmatisch. Compact wil zeggen dat het sober is en niet uitgebreid. Pragmatisch betekent dat we ervoor gaan zorgen dat eenmaal vastgesteld beleid ook daadwerkelijk uitgevoerd wordt. Als wijkgemeente Centrum-Oost bevinden we ons in een bijzondere situatie. We zijn een gemeente in beweging. De wijkgemeente heeft op het moment van schrijven geen eigen predikant. De wijkgemeenten Centrum en Oost zijn recent samen gegaan, waarbij veel plannen zijn gemaakt en beleid is vastgesteld. Een deel van dat beleid is nog niet in praktijk gebracht. Daarom past een pas op de plaats; geen vernieuwing maar uitwerking en verdieping. Het beleid voor de komende jaren bestaat in feite uit drie delen: - Onderwerpen waarvoor het beleid is vastgesteld (pastoraat, avonddiensten) - Beleid dat in ontwikkeling is (onderzoek naar vorming Protestantse Gemeente Woerden) - Beleid dat nog opgesteld moet worden (missie binnenstad). In het vervolg van dit beleidsplan wordt per onderwerp duidelijk gemaakt welke status dit heeft. Uit de focus van dit beleidsplan volgt dat niet al het kerkenwerk terugkomt in dit document. Bijvoorbeeld wat betreft het jeugdwerk ligt er al uitstekend beleid en willen we er voor zorgdragen dat dit in de komende periode bekrachtigd wordt. Diaconaat dragen wij een warm hart toe en omdat dit goed gaat willen we het huidige beleid continueren. Datzelfde geldt voor het werk van het College van Kerkrentmeesters 1. Ook willen wij op deze plaats het goede werk noemen dat broeder Hanse en ds. van Binnendijk in onze gemeente verrichten. Juist door deze basis is het mogelijk om met nieuw beleid te gaan werken en waar nodig nieuw beleid te ontwikkelen en zaken te verbeteren. Leeswijzer Het beleidsplan begint met een hoofdstuk over identiteit. Hiermee maken wij duidelijk wat voor soort gemeente wij zijn en dat wij uit genade van Jezus Christus leven. Vervolgens komen een vijftal onderwerpen aan de orde, inclusief concrete beleidsvoornemens. Dit betreft de zondagse diensten, missionaire opdracht, pastoraat, invulling predikantsplaatsen en het onderzoek naar de vorming van een Protestantse Gemeente in Woerden. In de periode tot en met 2020 kunnen zich zaken voordoen die bijstelling van het beleidsplan vereisen. Dit beleidsplan geeft de focus aan en verder wordt van de kerkenraad verwacht dat zij handelt naar bevind van zaken. Wij realiseren ons dat voor alle plannen en voornemens het Deo Volente geldt zoals beschreven in Jacobus 4 vers 15: Als de Heere wil en wij leven, zullen wij dit of dat doen. 1 Voor de volledigheid merken wij op dat het College van Diakenen en het College van Kerkrentmeesters een eigen verantwoordelijkheid hebben en wijkgemeente overstijgend werken. Hier wordt bedoeld het werk dat de Colleges doen voor de wijkgemeente Centrum-Oost. Pagina 1 van 9
Identiteit Als wijkgemeente weten we ons afhankelijk van God en bidden om de vernieuwende werking van Zijn Heilige Geest in ons eigen leven en in de wereld om ons heen. We geloven dat we als individu en als gemeente God mogen ontmoeten dankzij Zijn goedheid, die bovenal zichtbaar en tastbaar wordt in het verzoenend lijden en sterven en in de opstanding van Jezus Christus. We geloven geroepen te zijn om Gods wil te zoeken en te volgen in alle aspecten van het dagelijks leven. De Heilige Geest is het die ons daarin leidt. De hervormde wijkgemeente Centrum-Oost maakt deel uit van de Hervormde Gemeente te Woerden en is daarmee ook van harte en actief onderdeel van de Protestantse Kerk in Nederland. In ons gemeente-zijn staat de gemeenschap met God en met elkaar centraal. Zonder deze levende omgang met God en met elkaar is het niet mogelijk Jezus na te volgen. In de erediensten staat het Woord van God centraal; de verkondiging beoogt verdieping van kennis en opbouw van het persoonlijk geloof. In verschillende vormen is er rondom de erediensten gelegenheid voor onderlinge ontmoeting. De liturgie kenmerkt zich enerzijds door soberheid om tot inkeer te komen en anderzijds lofprijzing om God te dienen. We oefenen de levende omgang met God en met elkaar in de erediensten op zondag, de kleine kringen en de catechisatie in de week. De erediensten en de ontmoeting in het geloofsgesprek met elkaar vormen het hart van de gemeente. De hervormde wijkgemeente Centrum-Oost staat in de gereformeerde traditie. Daarmee bedoelen we het vasthouden aan de Bijbel (sola scriptura) als bron van wat we over God weten, het geloof als enige weg naar God (sola fide) en genade als enige basis van onze redding (sola gratia). Onze gemeente rekent zich tot de kring van de Gereformeerde Bond en weet zich verbonden met de gereformeerde belijdenisgeschriften 2 vanwege hun hulp in het verstaan van de Bijbel. We willen die belijdenis betrekken op onze tijd en doorgeven aan de komende generaties. Als wijkgemeente Centrum-Oost hebben we een boodschap voor de wereld om ons heen. De hervormde wijkgemeente Centrum-Oost weet zich geroepen een levende gemeenschap te vormen met een positieve, zegenrijke uitstraling, waar het Woord van God centraal staat en de Heilige Geest krachtig kan werken tot eer van God. Belangrijk daarbij zijn toerusting om als gemeenteleden in onze eigen leefwereld volgeling van Jezus Christus te zijn in woorden en daden (missionair en diaconaal) en om toegankelijke gemeente te zijn voor ieder die wil kennismaken met het geloof en zich wil aansluiten bij het lichaam van Christus. 2 Bedoeld worden primair de Heidelberger Catechismus, Nederlandse geloofsbelijdenis en Dordtse Leerregels Pagina 2 van 9
Beleidsvoornemens De beleidsvoornemens betreffen alleen die onderwerpen die in de komende jaren extra aandacht krijgen. Activiteiten die gecontinueerd zullen worden, komen derhalve niet als beleidsvoornemen voor in dit document. De onderwerpen zijn de volgende: 1. Zondagse diensten 2. Missionaire opdracht 3. Pastoraat 4. Invulling predikantsplaatsen 5. Onderzoek naar de vorming van een Protestantse Gemeente in Woerden Na een toelichting op het onderwerp worden concrete beleidsvoornemens genoemd. Pagina 3 van 9
1. Zondagse diensten De kerkdiensten op zondag vormen het hart van gemeente-zijn. Rondom het Woord wil God ons ontmoeten en ontmoeten wij elkaar als gemeente. Op dit moment zijn de ochtend- en avonddienst in de praktijk onvoldoende onderscheidend. De kerkenraad heeft zowel ten aanzien van de ochtendals avonddienst beleid vastgesteld. In de komende periode gaat dit uitgevoerd worden. Ochtenddienst Mede doordat onze gemeente geen kindernevendienst kent, zijn er in de dienst veel kinderen aanwezig. Daarom zou de ochtenddienst steeds meer het karakter moeten krijgen van een gezinsdienst, waarbij ook rekening gehouden wordt met andere doelgroepen, zoals volwassenen en ouderen. De kerkenraad stelt een commissie in die onderzoekt of verdere aanpassing nodig is of dat de huidige erediensten reeds voldoende kenmerken hebben van een gezinsdienst 3. Verder wordt onderzocht of de onlangs uitgegeven bundel Weerklank gebruikt zou kunnen worden in de erediensten; deze bundel is bedoeld voor de eredienst en samengesteld door enige predikanten van de Gereformeerde Bond. Daarnaast wordt het beleid kinderen in de eredienst uitgevoerd. Kern van dit beleid is dat er iedere ochtenddienst gericht aandacht wordt geschonken aan de kinderen. Op dit moment wordt het eerste deel van dit beleid uitgevoerd, te weten de Schatgraver en het kinderlied. Vervolgens zal gestart worden met de andere delen van dit beleid. Dit alles in verlangen de kinderen al jong bij de dienst te betrekken, en zo samen te bouwen aan eenheid en verbondenheid in de gemeente. Avonddienst In 2013 hebben de kerkenraden besloten dat de avonddiensten een eigen karakter krijgen in de vorm van leerdiensten. Verdieping op een verstaanbare manier. Hiertoe is beleid vastgesteld dat tot op heden niet geëffectueerd is vanwege het ontbreken van een eigen predikant. Dit betreft de notitie van de commissie avonddiensten van november 2013. Dit beleid wordt in de komende periode alsnog uitgevoerd in overleg met een mogelijk nieuwe predikant. Beleidsvoornemens zondagse diensten 1. Het uitvoeren van bestaand beleid ten aanzien van kinderen in de eredienst 2. Instellen van een commissie die onderzoekt in hoeverre de ochtenddienst inderdaad een gezinsdienst is en of het huidige beleid toereikend is. De commissie wordt gevraagd hierin te adviseren en in overleg met de kerkenraad concrete veranderingen voor te bereiden 3. Uitvoeren van bestaand beleid ten aanzien van de avonddiensten 4. Besluit nemen over het gebruik van de bundel Weerklank in de erediensten 3 In het beleidsplan 2012-2016 is hiertoe reeds een aanzet gedaan. Dit wordt in de komende periode opgepakt. Pagina 4 van 9
2. Missionaire opdracht Wijkgemeente Centrum-Oost is als onderdeel van de Hervormde Gemeente betrokken bij twee pioniersplekken. Het Baken groeit uit tot een min of meer zelfstandige geloofsgemeenschap. Onze wijkgemeente ondersteunt dit van harte en participeert in het kernteam 4. Tevens draagt de wijkgemeente het project 20-ers Woerden een warm hart toe. Zowel Het Baken als het project 20-ers Woerden is in de komende periode beleidsmatig geen speerpunt van onze wijkgemeente. De evangelisatiecommissie heeft een aanzet gedaan tot een missie binnenstad op missionair vlak. Onderdeel daarvan is het ontwikkelen van een missionaire en diaconale visie om die vervolgens concreet handen en voeten te geven. Dit zal gedaan worden onder regie van de evangelisatiecommissie. De missionaire missie in de binnenstad is hét missionaire speerpunt in de komende periode. Dit wordt in samenhang bekeken met het missionaire beleid van voormalig wijkgemeente Oost. Dit is het zogeheten missionair A4. Beleidsvoornemens missionaire opdracht 1. Onze gemeente levert een positieve bijdrage aan de twee pioniersplekken, te weten Het Baken en 20-ers Woerden 2. De kerkenraad ontwikkelt een missionaire en diaconale visie met betrekking tot de binnenstad van Woerden 3. Onder verantwoordelijkheid van de kerkenraad maakt de evangelisatiecommissie samen met het College van Diakenen deze missionaire en diaconale visie concreet in de binnenstad van Woerden 4 Op dit moment is de kerkenraad van onze wijkgemeente niet direct vertegenwoordigd in het kernteam. Dit zal alsnog gebeuren zodra de vacature evangelisatieouderling is ingevuld. Pagina 5 van 9
3. Pastoraat De kerkenraden hebben op 10 december 2015 ingestemd met de notitie Omzien en opzicht over pastoraat. Doel hiervan was en is pastoraat meer aandacht te geven, de plek die het verdient als kerntaak van de kerkenraad en de gemeente. Het ten uitvoer brengen van dit beleid is hét speerpunt op het vlak van pastoraat. De coördinator pastoraat is reeds aangesteld. Andere elementen zijn nog niet opgepakt of afgerond (zie hierna). Wel is een begin gemaakt met het verbeteren van de toerusting van pastoraal ouderlingen. Samen met de andere leden van het pastorale team dient de pastoraal ouderling hét aanspreekpunt te worden van gemeenteleden. Hierbij worden ze zo goed mogelijk ondersteund, bijvoorbeeld door middel van theologische vorming of hulp bij gespreksvaardigheden. Consistorievergaderingen spelen hierin een belangrijke rol. Onder leiding van de coördinator pastoraat en in samenwerking met toekomstige predikanten, worden op de gebieden pastorale teams, herindeling van secties en aanbieden maatwerk aan mensen in de sectie stappen gezet en de kwaliteit van pastoraat verhoogd. De Algemene Kerkenraad heeft beleid goedgekeurd ten aanzien van het betaalde pastoraat per wijkgemeente. Dit beleid wordt in beginsel dit voorjaar (2017) definitief gemaakt. Op basis hiervan is de verwachting dat onze wijkgemeente twee predikantsplaatsen alsmede pastoraal werker broeder J. Hanse (seniorenpastoraat) kan handhaven tot 2020 en mogelijk ook nog daarna. Vanaf eind 2018 zal de kerkenraad zich nader gaan bezinnen op de invulling hiervan en in overleg met broeder Hanse zal zij dan ook gaan kijken naar het beleid inzake het seniorenpastoraat. Beleidsvoornemens pastoraat 1. Opzetten van pastorale teams in alle secties (samenstelling hoeft niet gelijk te zijn in alle secties) 2. De coördinator pastoraat is ervoor verantwoordelijk dat pastoraal ouderlingen voldoende toegerust worden zodat dit het pastoraat (waaronder de huisbezoeken) ten goede komt 3. Vanuit de consistorievergadering worden thema s (zoals genoemd in de notitie Omzien en opzicht ) doordacht zodat de kerkenraad dit vervolgens kan vaststellen 4. Met pastoraal ouderlingen worden afspraken gemaakt over de frequentie van huisbezoek 5. Ontwikkelen van maatwerk voor gemeenteleden die huisbezoek niet op prijs stellen. In de notitie Omzien en opzicht worden hiervoor enkele handreikingen gedaan 6. Besluit nemen over verdere invulling van betaald pastoraat vanaf eind 2018, met name seniorenpastoraat voor de periode vanaf 2020. Pagina 6 van 9
4. Invulling predikantsplaatsen Het invullen van de twee vacante predikantsplaatsen is een zeer belangrijk speerpunt van de kerkenraad voor de komende periode. Zodra de eerste predikantsplaats is ingevuld, wordt in overleg met deze predikant gestart met de invulling van de tweede predikantsplaats, nadat de omvang in fte van de tweede predikantsplaats is vastgesteld. Naast dat de aanwezigheid van eigen predikanten het gemeenteleven ten goede komt, kan een deel van het (nieuwe) beleid niet zonder de inbreng van eigen predikanten. Beleidsvoornemens invulling predikantsplaatsen 1. Samen met de beroepingscommissie er aan werken dat de eerste predikantsplaats 5 ingevuld wordt 2. Bepalen wat de precieze omvang in fte van de tweede predikantsplaats wordt 3. Samenstellen van een beroepingscommissie en in overleg met de eerste predikant zorgen dat de tweede predikantsplaats wordt ingevuld 4. Concrete werkafspraken maken over de taakverdeling tussen de beide predikanten 5 Eerste predikant(splaats) betekent de eerste qua volgorde, niet de eerste in belangrijkheid Pagina 7 van 9
5. Onderzoek vorming Protestantse Gemeente Woerden Nadat in 2014 een uitgebreide inventarisatie binnen de Hervormde Gemeente heeft plaatsgevonden, is zij in gesprek met de lokale Gereformeerde Kerk en Evangelisch-Lutherse Gemeente. Doel is om de mogelijkheden te onderzoeken om te komen tot een Protestantse Gemeente Woerden. In januari 2017 heeft de Evangelisch-Lutherse Gemeente besloten om een pas op de plaats te maken. Dat betekent dat zij niet meer meedoen in dit proces. Mogelijk sluit deze gemeente in een later stadium alsnog aan. Namens de Algemene Kerkenraad zijn twee broeders vanuit de wijkgemeente Centrum-Oost afgevaardigd in de stuurgroep die dit proces begeleidt. Wijkgemeente Centrum-Oost wil met behoud van identiteit een bijdrage leveren aan het proces om de mogelijkheden van verdergaande samenwerking te onderzoeken. Onze wijkgemeente wil daarbij zoveel als mogelijk haar huidige positie als afzonderlijke wijkgemeente continueren, al dan niet binnen een Protestantse Gemeente Woerden. Bij de besluitvorming in de kerkenraad zijn twee uitgangspunten leidend, te weten het behoud van de identiteit van onze wijkgemeente en dat er voldoende draagvlak is in de gemeente voor verdergaande samenwerking dan wel het vormen van een Protestantse Gemeente Woerden. Beleidsvoornemens onderzoek vorming Protestantse Gemeente Woerden 1. Wijkgemeente Centrum-Oost levert via de Algemene Kerkenraad een actieve bijdrage aan het onderzoek om te komen tot een Protestantse Gemeente Woerden 2. De kerkenraad informeert de gemeente over dit proces van samenwerking 3. Rekening houdend met de bevoegdheden die wijkgemeenten binnen onze Hervormde Gemeenten hebben, neemt de kerkenraad van onze wijkgemeente zelf alle relevante besluiten ten aanzien van verdergaande samenwerking met de Gereformeerde Kerk en eventueel de Evangelisch-Lutherse Gemeente Pagina 8 van 9
Tot slot De wijkgemeenten Centrum en Oost zijn in september 2016 samengegaan. Het doel daarvan is geweest dat bestuur minder tijd en energie vergt, zodat meer aandacht uit kan gaan naar pastoraat en ander werk in de wijkgemeente. Daartoe is een structuur met een grote en kleine kerkenraad opgezet, elk met eigen taken en bevoegdheden. Deze structuur is nieuw voor onze gemeente en het is essentieel dat de structuur goed functioneert. Het komende jaar dienen nog een aantal kleinere zaken afgewikkeld te worden en zal de evaluatie plaatsvinden. Dit beleidsplan bevat geen meeslepende vergezichten; het plan is sober van opzet en pragmatisch. De kerkenraad kiest ervoor dat de komende jaren de nadruk ligt op het daadwerkelijk gaan werken met vastgesteld beleid. Dit doen we in afhankelijkheid van God, onze Schepper, die als Heere van de kerk aan Zijn wereldwijde gemeente bouwt. Wij geloven dat Gods Geest ook in Woerden werkt en hopen dat dit beleidsplan daar aan bij mag dragen. Pagina 9 van 9