Patiënteninformatie Gel contrastecho (GIS) Informatie over het zichtbaar maken van afwijkingen in de baarmoeder 1234567890-terTER_
Inhoudsopgave Pagina Algemeen 4 Waarom? 4 Redenen voor het onderzoek 5 Wat is contrastechoscopie? 5 Voorbereiding 5 Het onderzoek 6 Voelt u wat bij het onderzoek? 6 En als het niet lukt de katheter in te brengen? 6 En als de baarmoederholte niet goed zichtbaar is op de monitor? 6 Wanneer is het verstandig het onderzoek uit te stellen? 7 Complicaties 7 Tot slot 8 3
Gel contrastecho (GIS) Informatie over het zichtbaar maken van afwijkingen in de baarmoeder. U heeft een afspraak in Tergooi voor een onderzoek. Onze artsen en medewerkers doen er alles aan om u met de beste zorg te omringen en uw bezoek aan het ziekenhuis zo aangenaam mogelijk te maken. Ter voorbereiding op uw onderzoek, informeren we u met deze folder over de gang van zaken rondom een gel constrastecho. Daarnaast zetten we een aantal praktische zaken en nuttige informatie voor u op een rij. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Achterop vindt u de contactgegevens van de betreffende afdeling. De medewerkers van de afdeling of uw behandelaar beantwoorden uw vragen graag. Algemeen Met contrastechoscopie is het mogelijk om afwijkingen in de baarmoederholte zichtbaar te maken. Een gemakkelijkere naam voor een gel contrastechoscopie is: gel-echo of GIS (Gel Infusion Sonohysterography). Waarom? Een GIS kan worden uitgevoerd bij abnormaal bloedverlies, bij vruchtbaarheidsproblemen en of bij onderzoek naar de oorzaak van herhaalde miskramen. De gynaecoloog bespreekt met u waarom dit onderzoek bij u nuttig kan zijn, wat de uitslag is en welke onderzoeken of behandelingen eventueel zullen volgen. 4
Redenen voor het onderzoek De belangrijkste reden voor een gel contrastecho is een onduidelijk beeld van de baarmoederholte bij een gewone echo. Voorbeelden daarvan zijn: Afwijkingen in de baarmoederholte, zoals myomen (vleesbomen) of poliepen. Deze veroorzaken soms afwijkend bloedverlies (hevige menstruaties, tussentijds bloedverlies) of problemen bij het zwanger worden. Bloedverlies na de overgang. Vormafwijkingen van de baarmoeder als oorzaak van vruchtbaarheidsproblemen, vroeggeboorte of herhaalde miskramen. Problemen bij het onderzoek. Wat is contrastechoscopie? Contrastechoscopie is een simpele manier om poliepen, myomen, vormafwijkingen en andere afwijkingen van de baarmoederholte op te sporen. Het is een inwendig (vaginaal) echoscopisch onderzoek waarbij de binnenkant van de baarmoeder zichtbaar wordt gemaakt door gel in de baarmoederholte in te brengen. Gel op een echo is zwart, weefsel in en rond de baarmoederholte is grijs. Zo is het mogelijk de vorm en de inhoud van de baarmoederholte goed te onderzoeken. Algemene informatie over echoscopisch onderzoek vindt u in de folder Gynaecologische echoscopie in de gynaecologie en bij vruchtbaarheidsproblemen. Voorbereiding Op de avond vóór het onderzoek neemt u twee van de vier meegekregen naproxen tabletten in. Op de dag van het onderzoek, neemt u twee uur vóór het onderzoek, ook twee tabletten naproxen in. U hoeft voor dit onderzoek geen volle blaas te hebben, liefst zelfs een lege blaas. Op dit onderzoek hoeft u zich verder niet speciaal voor te bereiden. U kunt gewoon eten en drinken voordat u zich op de polikliniek Gynaecologie meldt. 5
Het onderzoek Bij een gel contrastecho ligt u op een gynaecologische stoel met uw benen in beensteunen. De polikliniekmedewerker of gynaecoloog maakt eerst een vaginale echo en daarna brengt de gynaecoloog een speculum (spreider) in de vagina (schede). Na ontsmetting van de baarmoedermond brengt de gynaecoloog een dun slangetje (katheter) door de baarmoederhals in de baarmoederholte. Vervolgens haalt hij/zij het speculum weer weg. Daarna maken we opnieuw een vaginale echo. Terwijl de gynaecoloog via de katheter gel in de baarmoeder spuit, is op de monitor zichtbaar hoe de baarmoederholte zich met gel vult. U kunt zelf meekijken. Voelt u wat bij het onderzoek? Soms is het inbrengen van de katheter kortdurend gevoelig, maar de meeste vrouwen voelen dit nauwelijks. Het inspuiten van de gel veroorzaakt soms een lichte menstruatie-achtige pijn, maar de meeste vrouwen voelen ook hier niets van. Tijdens het onderzoek loopt soms gel langs de katheter via de vagina weg. Ook na afloop kunt u nog wat gel verliezen (dat bloederig kan zijn). Dat kan geen kwaad. Een maandverband is voldoende om het op te vangen. En als het niet lukt de katheter in te brengen? Soms is het moeilijk de katheter in de baarmoeder te brengen, omdat de baarmoedermond erg nauw is. Dit komt een enkele keer voor bij vrouwen die geen kinderen hebben gehad en bij vrouwen die een ingreep of operatie van de baarmoedermond hebben ondergaan, zoals een bevriezing, laserbehandeling of (lis)conisatie. De gynaecoloog kan dan proberen de baarmoedermond voorzichtig op te rekken, zo nodig met plaatselijke verdoving. En als de baarmoederholte niet goed zichtbaar is op de monitor? Bij een te wijde opening van de baarmoedermond loopt de gel te snel uit de baarmoederholte weg, zodat deze zich onvoldoende vult. Er ontstaat geen goed beeld op de monitor. Als het onderzoek niet mogelijk is of onvoldoende informatie oplevert, adviseert de gynaecoloog veelal een kijkoperatie in de baarmoeder. Meer informatie hierover vindt u in de folder Kijken in de baarmoeder: de diagnostische hysteroscopie. 6
Wanneer is het verstandig het onderzoek uit te stellen? Het onderzoek wordt niet gedaan als er een kans is dat u net bevrucht of zwanger bent. Daarom doen we het onderzoek het liefst binnen twee weken na het begin van de menstruatie. Gebruikt u de pil of bent u gesteriliseerd, dan kan het onderzoek op elk tijdstip plaatsvinden, hoewel sommige artsen het onderzoek liever niet tijdens de menstruatie doen. Na een pas genezen eileiderontsteking is het doorgaans verstandig enige maanden met het onderzoek te wachten. Complicaties De kans op complicaties bij dit onderzoek is zeer klein. Bacteriën die normaal in de vagina aanwezig zijn en die eventueel bij het onderzoek de baarmoeder binnendringen, veroorzaken zelden een ontsteking. Er kan wel een ontsteking ontstaan als u bent besmet met een seksueel overdraagbare aandoening (geslachtsziekte) zoals een chlamydiainfectie. Bent u bang na onveilig seksueel contact een dergelijke infectie te hebben opgelopen, dan is het verstandig dit te melden. De gynaecoloog neemt dan eerst een kweek af om zo n infectie uit te sluiten. 7
Tot slot Als u nog vragen heeft, aarzelt u dan niet om ze aan de gynaecoloog te stellen! Deze is altijd bereid meer informatie te geven. U kunt bij vragen ook contact opnemen met de assistente van één van de poliklinieken Gynaecologie. Voor beide locaties T 088 753 11 30. 8
2001 NVOG Het copyright en de verantwoordelijkheid voor deze folder berusten bij de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) in Utrecht. Leden van de NVOG mogen deze folder, mits integraal, onverkort en met bronvermelding, zonder toestemming vermenigvuldigen. Folders en brochures van de NVOG behandelen verschillende verloskundige en gynaecologische klachten, aandoeningen, onderzoeken en behandelingen. Zo krijgt u een beeld van wat u normaliter aan zorg en voorlichting kunt verwachten. We hopen dat u met deze informatie weloverwogen beslissingen kunt nemen. Soms geeft de gynaecoloog u andere informatie of adviezen, bijvoorbeeld omdat uw situatie anders is of omdat men in het ziekenhuis andere procedures volgt. Schriftelijke voorlichting is altijd een aanvulling op het gesprek met de gynaecoloog. Daarom is de NVOG niet juridisch aansprakelijk voor eventuele tekortkomingen van deze folder. Wel heeft de Commissie Patiëntenvoorlichting van de NVOG zeer veel aandacht besteed aan de inhoud. Dit betekent dat er geen belangrijke fouten in deze folder staan, en dat de meerderheid van de Nederlandse gynaecologen het eens is met de inhoud. Andere folders en brochures op het gebied van de verloskunde, gynaecologie en voortplantingsgeneeskunde kunt u vinden op de website van de NVOG: www.nvog.nl, rubriek voorlichting. Auteur: A.L. Thurkow Redacteur: G. Kleiverda Bureauredacteur: Jet Quadekker 9
Ruimte voor aantekeningen Tergooi 000232199 13052014 TER-7318-nl--0416-1 10
11
T 088 753 1 753 www.tergooi.nl Locatie Blaricum Rijksstraatweg 1 1261 AN Blaricum Locatie Hilversum Van Riebeeckweg 212 1213 XZ Hilversum Locatie Weesp C.J. van Houtenlaan 1b 1381 CN Weesp