ALGEMEEN Fiche 1: de leden van pharma.be Met 143 aangesloten ondernemingen staat pharma.be in voor 87,7 % van de werkgelegenheid in de sector en is ze de representatieve organisatie van farmaceutische ondernemingen in België Bronnen: IMS, pharma.be Op 1 april 2008 waren er 143 ondernemingen bij pharma.be aangesloten, wat neerkomt op: 87,7 % van de farmaceutische bedrijven die in België actief zijn. De ondernemingen die niet zijn aangesloten, komen grotendeels uit de generische geneesmiddelenindustrie. 88,5 % van de totale markt (in waarde) in 2007 op basis van de gegevens van IMS. 87,5 % van de werkgelegenheid in de farmaceutische sector in 2006. 100 % van de ondernemingen die in België zuiver wetenschappelijk onderzoek naar geneesmiddelen voor humaan gebruik uitvoeren.
75,5 % van de betreffende ondernemingen brengen geneesmiddelen voor humaan gebruik op de markt, maar niet alleen dat In functie van de producten die ze op de markt brengen, kunnen de 143 leden van pharma.be in drie groepen 1 worden ingedeeld: 108 ondernemingen die geregistreerde geneesmiddelen voor humaan gebruik op de markt brengen, waarvan 42 ondernemingen zelfzorggeneesmiddelen in de handel brengen; 19 ondernemingen die geregistreerde diergeneesmiddelen op de markt brengen; 26 ondernemingen die in vitro diagnostica op de markt brengen. Deze verdeling leert ons dat de meeste betrokken ondernemingen voorschriftplichtige geneesmiddelen voor humaan gebruik in de handel brengen. De farmaceutische industrie in België wordt gekenmerkt door een grote diversiteit aan activiteiten die op ons grondgebied worden uitgeoefend, gaande van import tot zuiver wetenschappelijk onderzoek Bron: pharma.be De leden van pharma.be 2 kunnen in vijf activiteitsklassen worden ingedeeld: 1 Een onderneming kan meerdere soorten producten op de markt brengen en bijgevolg tot meer dan één groep behoren. 2 Bepaalde juridische entiteiten zijn niet in rekening gebracht bij de onderverdeling in klassen omdat de activiteit die zij in België uitoefenen integraal deel uitmaakt van de activiteit van de groep waartoe zij behoren en er dus niet van afgesplitst moet worden. Algemeen Fiche 1: de leden van pharma.be 2
A 5 ondernemingen die in België een centrum voor zuiver wetenschappelijk onderzoek hebben en waarvan de productie grotendeels voor de uitvoer is bestemd B 15 ondernemingen die in België produceren en die productie grotendeels uitvoeren C 15 ondernemingen die in België produceren en waarvan de productie - hetzij voor eigen rekening, hetzij voor rekening van derden - voornamelijk voor de Belgische markt is bestemd D 9 ondernemingen die voornamelijk een beroep doen op maakloonwerk in België E 96 ondernemingen die hun producten voornamelijk invoeren Onder de bij pharma.be 143 aangesloten ondernemingen telt men dus 44 afzonderlijke leden waarvan de producten grotendeels (door henzelf of via onderaanneming) in België worden vervaardigd. De 96 andere afzonderlijke leden doen voornamelijk een beroep op import. De ondernemingen met buitenlands kapitaal domineren de farmaceutische industrie in België; één onderneming op de vijf is Belgisch! Bron: pharma.be Algemeen Fiche 1: de leden van pharma.be 3
Iets meer dan één onderneming op de vijf (32 ondernemingen) die bij pharma.be is aangesloten, wordt rechtstreeks of onrechtstreeks door Belgisch kapitaal gecontroleerd. De andere ondernemingen die in België zijn gevestigd, worden door buitenlands kapitaal gecontroleerd. Het merendeel is afkomstig uit de Verenigde Staten (37 ondernemingen), daarna komen in mindere mate Frankrijk (22 ondernemingen), Duitsland (10 ondernemingen), het Verenigd Koninkrijk (9 ondernemingen), en Nederland (7 ondernemingen) of Zwitserland (6 ondernemingen). 63 % van de farmaceutische ondernemingen uit de globale top 30 hebben een dochteronderneming in België. Meer dan 77 % van de ondernemingen die in de globale top 30 van farmaceutische ondernemingen worden vermeld, hebben een actieve dochteronderneming op de Belgische markt. De meeste multinationals uit de sector zijn in België gevestigd, met uitzondering van de Japanse ondernemingen. Voor zover wij weten zijn slechts twee ondernemingen met Japans kapitaal actief op Belgisch grondgebied: Astellas (uit de fusie van Yamanouchi Pharma en Fujisawa in 2005) en Daiichi Sankyo. De eerste onderneming staat op de 31e plaats in de omzetrangschikking van ondernemingen aanwezig in België; de tweede staat op de 48e plaats. Algemeen Fiche 1: de leden van pharma.be 4
Nationale rangschikking van de dertig belangrijkste farmaceutische ondernemingen in 2007 (op basis van hun marktaandeel in waarde) Internationale rangschikking van de dertig belangrijkste farmaceutische ondernemingen in 2007 (op basis van hun marktaandeel in waarde) Positie Ondernemingen Positie Ondernemingen 1 Pfizer 1 Pfizer 2 GlaxoSmithKline 2 GlaxoSmithKline 3 Sanofi-Aventis 3 Sanofi-Aventis 4 AstraZeneca 4 Novartis 5 Novartis Pharma 5 AstraZeneca 6 Janssen-Cilag (Johnson & Johnson) 6 Johnson & Johnson 7 Roche 7 Merck 8 Wyeth Pharmaceuticals 8 Roche 9 Bayer Healtcare 9 Eli Lilly 10 Eurogenerics 10 Wyeth 11 Merck Sharp & Dohme 11 Bristol-Myers Squibb 12 Schering-Plough 12 Amgen 13 Bristol-Myers Squibb 13 Abbott 14 Nycomed 14 Boehringer Ingelheim 15 Abbott 15 Bayer 16 Boehringer Ingelheim 16 Takeda 17 Eli Lilly 17 Schering-Plough 18 Baxter 18 Teva 19 Amgen 19 Genetech 20 Merck 20 Schering AG 21 UCB Pharma 21 Astellas 22 Novo Nordisk 22 Novo Nordisk 23 Therabel 23 Merck 24 Sandoz 24 Eisai 25 Solvay Pharma 25 Otsuka 26 Merck Generics 26 Baxter 27 Lundbeck 27 Solvay 28 Servier 28 Altana 29 Organon 29 UCB 30 Meda pharma 30 Forest Labs Bronnen: IMS 2007, Pharmaceutical Executive 2007; berekeningen pharma.be Opmerkingen: de nationale rangschikking werd op basis van de marktstructuur in 2007 opgesteld en betreft de markt van de geneesmiddelen; de internationale rangschikking is een uittreksel uit de top 50 door Pharmaceutical Executive en betreft alleen de markt van voorschriftplichtige geneesmiddelen voor humaan gebruik. Algemeen Fiche 1: de leden van pharma.be 5
De concentratiedichtheid van de farmaceutische markt is relatief hoog De top 10 van ondernemingen telt 3 Amerikaanse ondernemingen, 2 Duitse, 2 Engelse, 2 Zwitserse en 1 Franse. De top 10 vermeldt 2 ondernemingen van klasse A, 2 ondernemingen van klasse B en 1 onderneming van klasse D en 5 ondernemingen van klasse E. De top 10 vertegenwoordigt ongeveer 51 % van de totale verkoop van geneesmiddelen voor humaan gebruik op de Belgische markt (af-fabriekprijs) en 51 % van de totale tewerkstelling in de farmaceutische industrie. De ondernemingen van klasse A (5 ondernemingen) vertegenwoordigen alleen al 46,3 % van de totale tewerkstelling en 13,2 % van de omzet van geneesmiddelen voor humaan gebruik die in België wordt gerealiseerd. Voor de ondernemingen van klasse B (15 ondernemingen) stijgen die percentages tot respectievelijk 20,6 % en 19, 6 %. Voor meer informatie kunt u punt 2 beschrijving en structuur van de farmaceutische industrie in België (blz. 7-25) in de monografie De geneesmiddelenindustrie in België. Bijdrage tot de nationale economie raadplegen. Algemeen Fiche 1: de leden van pharma.be 6