Ontwikkelingsgerichte zorg
Op de Willem-Alexander afdeling van HMC Bronovo staat gezinsgerichte zorg op de voorgrond. Gezinsgerichte zorg is het verlenen van multidisciplinaire zorg aan het gezin, waar er tegemoet wordt gekomen aan de wensen en verwachtingen van ouders. De zorg van uw pasgeboren baby wordt zo geregeld, waarbij we ernaar streven om de gezinssituatie na te bootsen. Uiteraard is hierbij de liefde en de aandacht van u als ouder van essentieel belang. Ontwikkelingsgerichte zorg is een uitstekend middel om de band tussen u en uw baby te bevorderen. Daarnaast wordt ontwikkelingsgerichte zorg gebruikt voor het stimuleren van de ontwikkeling van uw baby en ook om stress te reduceren, waardoor uw baby kan groeien. Deze zorg kijkt specifiek naar iedere baby. Iedere baby is namelijk uniek in zijn of haar uitingen. Via deze folder willen wij u tips meegeven om te leren kijken naar uw baby; om te zien wat hij/zij zegt. U zult denken, wat kan mijn baby mij nu al vertellen? Door lichaamstaal maken ze veel duidelijk. Die lichaamstaal is mede afhankelijk van prikkels van buitenaf. Zo krijgt uw baby te maken met aanraken, licht, geluid, geuren en gebeurtenissen die uw baby niet kent vanuit de baarmoeder. Het is voor uw baby belangrijk om geholpen te worden met het verwerken van al deze prikkels, zodat uw baby alle energie kan gebruiken om te groeien en zich te ontwikkelen in een beschermde, koesterende omgeving. Vanuit de baarmoeder heeft uw baby al contact met u gehad. Zo herkent hij/zij uw stem. Ook nu uw baby bij ons is opgenomen, kunt u als ouder er voor hem/haar zijn door te troosten tijdens de verzorging, medische handelingen of onderzoeken. Uw baby vertelt met behulp van lichaamstaal wanneer hij/zij open staat voor contact. Met deze folder hopen we u dan ook handvatten te kunnen geven, waarmee u de lichaamstaal van uw baby herkent en daarop kunt reageren.
Ontwikkelingsgericht zorg op de afdeling Op de afdeling zal uw baby met verschillende prikkels in aanraking komen. Om de groei en ontwikkeling te stimuleren maakt de afdeling gebruik van verschillende middelen. Een te vroeg geborene heeft al snel last van de hoeveelheid licht op de couveuseafdeling. Daarom is het licht gedempt op de afdeling. Mocht uw baby te vroeg zijn geboren, dan dekken we de couveuse af met een daarvoor bestemde hoes. Dit kan de stress van uw baby al verminderen. Door het afdekken van de couveuse zorgen we er ook voor dat de visuele prikkels uw baby op dat moment niet bereiken waardoor hij/zij uitgenodigd wordt om te slapen. Naast licht, wordt uw baby ook overladen met geluidsprikkels. In de baarmoeder werd het geluid nog gedempt door het vruchtwater. De geluidsniveaus op de afdeling zijn meerdere malen hoger. De couveuse zelf kan niet gezien worden als een schild voor het geluid. Sommige geluiden klinken zelfs harder in dan buiten de couveuse. Uw baby kan zich niet afsluiten voor bepaalde geluiden. De verpleging is alert om harde geluiden te verminderen. Zo zal er niet hard gepraat worden en zullen de monitorsignalen, indien deze afgaan, snel worden uitgezet. Anderzijds zullen er zo min mogelijk spullen op de couveuse gelegd worden. Een andere manier waarmee we op de afdeling uw baby ondersteunen, is de houding. In de baarmoeder ligt uw baby in de foetushouding met een gebogen rug, waarbij ook de armpjes en beentjes gebogen zijn. Een (te vroeg geboren) baby heeft hulp nodig om in die houding te blijven liggen. In de couveuse bootsen we dit na door een soort nestje (snuggle) te maken met behulp van een zachte onderlaag en steunende materialen om de baby heen. De houding moet zo gekozen worden dat uw baby in staat is de handen naar de mond te brengen. Dit geeft ze geborgenheid en troost. Uw baby zal zich prettig voelen. Wanneer uw baby zich niet prettig voelt, kunnen wij u leren hoe u uw baby het beste kan ondersteunen. Dit kan namelijk door één hand op het hoofdje en één hand op de billetjes te leggen.
Op de afdeling is de verpleging continu bezig om zorg te dragen voor een comfortabele houding van uw baby. Uw baby zal daarin verschillende signalen uitzenden. Signalen waaraan u kunt zien dat uw baby zich prettig voelt: Glimlachen/heldere blik, alert/zoekt contact: aankijken van ouders/ verzorgenden. Maakt kirrende geluidjes. Ontspannen houding (armen en benen zijn gebogen). Vloeiende bewegingen maken, houdt handjes bij gezicht/mondje. Heeft een roze huidskleur. Signalen waarin je ziet dat het zelfregulerend gedrag tekortschiet: Verandering van ademhaling, hartritme en saturatieschommelingen. Kleurveranderingen van de huid; grauw/bleek zien. Hikken, overmatig spugen, kokhalzen of niezen. Afsluiten voor contact: gespreide handen met gestrekte vingers (Ho, Stop!), doezelig worden, ogen dichtknijpen, fronzen, wegkijken, ontwijkende blik, afwenden van het gezicht, geeuwen. Overstrekken, trillen met de armen of benen, verhoogde of juist een verlaagde spierspanning, zoeken van steun/begrenzing met de benen of armen. Hoe kunt u uw baby ondersteunen? U kunt uw baby helpen om weer tot rust te komen, zodat hij/zij weer zelfregulerend gedrag kan vertonen. Uw baby kan zo leren om vanuit stress-situaties weer in een stabielere situatie te komen. Dit kunt u doen door in contact te blijven met uw baby. U maakt contact door één hand op het hoofdje te leggen en met de andere hand de benen/billen te ondersteunen. Dit geeft een geborgen en veilig gevoel, waardoor uw baby weer tot rust komt. Uw baby kan zichzelf soms goed troosten en geborgenheid geven door zijn blote handjes bij elkaar te brengen of naar zijn mondje toe te brengen. Als het uw baby zelf niet lukt, is het fijn als u daar een beetje bij helpt.
U kunt ook helpen door: In het bedje begrenzing te geven door middel van een rolletje in de rug, knuffeltje in de handen of tegen het hoofdje aan. Dit vervangt de warmte en steun van uw eigen handen. Ook kunt u een doekje of knuffeltje met de geur van uzelf in het bedje erbij leggen. Houd het rustig in de kamer; niet te veel bezoek of hard praten. Bereid uw baby voor door tegen hem te praten wanneer het tijd is om wakker te worden. Til vervolgens uw baby op met één hand onder schouder/nek en de andere onder de billen. Buidelen of kangoeroeën; hierbij heeft u minimaal één uur huid op huid contact. Zorg er daarbij voor dat u met uw gezicht naar het licht toe zit. Uw baby kijkt daarbij niet recht in het licht. Tot slot Ontwikkelingsgerichte zorg vraagt in het begin veel oefening. Eerst zal elke aanraking van uw baby spannend en onwennig zijn. Sommige ouders vinden het zelfs eng om hun baby vast te houden. De verpleegkundige van de afdeling zal u hierin begeleiden. Ook kunnen wij u helpen om de ontwikkelingsgerichte zorg eigen te maken. Zo zult u zien dat wanneer u uw baby ondersteunt met uw stem, uw handen of een rolletje in de rug, u er veel voor terug krijgt. Uw baby is ontspannen en zal meer open staan voor contact met u. U krijgt de kans om een band met uw baby op te bouwen. Wanneer u vragen heeft of als iets niet duidelijk is, kunt u dit altijd laten weten. De verpleegkundige zal proberen uw vragen zo goed mogelijk te beantwoorden. Meer informatie De Vereniging van Ouders van Couveusekinderen (VOC) biedt opvang en begeleiding aan ouders van couveusekinderen. De website: www.couveuseouders.nl. E-mail: info@couveuseouders.nl. Stichting Kind & Ziekenhuis stimuleert kindgerichte zorg. Telefoon: 085 020 12 65. Website: www.kindenziekenhuis.nl. E-mail: info@kindenziekenhuis.nl.
HMC Antoniushove Burg. Banninglaan 1 2262 BA Leidschendam Postbus 432 2501 CK Den Haag HMC Bronovo Bronovolaan 5 2597 AX Den Haag Postbus 432 2501 CK Den Haag HMC Westeinde Lijnbaan 32 2512 VA Den Haag Postbus 432 2501 CK Den Haag 088 97 97 900 www.haaglandenmc.nl NR. H0282-NL Juni 2015