Verslag van de bijeenkomst stichting WoonMere d.d. 26 februari 2005 Aanleiding In Almere Poort, en met name in het Europakwartier worden woningen gerealiseerd voor de jongeren van Stichting WoonMere. Deze woningen worden gerealiseerd in samenwerking met Contour/Interakt en Humanitas. Humanitas heeft op dit moment feitelijk de regie over de invulling van het pakket levensloopbestendige woningen in Europakwartier. In totaal gaat het hierbij om 235 woningen. Deze woningen worden onder een specifiek programma van eisen ontwikkeld door de drie bouwconsortia. De woningen voor Stichting WoonMere worden gerealiseerd door de combinatie Groene Stad Almere, Bouwfonds en Verwelius. In deze bouwblokken worden tevens de voorzieningen gerealiseerd. Het gaat daarbij om basis voorzieningen op het gebied van zorg, maar daarnaast om tal van voorzieningen op het gebied van welzijn, sport en werk. De bedoeling is om deze gewone voorzieningen zo in te richten dat deze bruikbaar zijn voor alle bewoners van Europakwartier. Er worden zo weinig mogelijk specifieke voorzieningen gerealiseerd die alleen door een bepaalde doelgroep, bijvoorbeeld mensen met een handicap, worden gebruikt. Dat houdt in dat bij alle voorzieningen wordt gekeken in hoeverre deze aangepast zijn, makkelijk bereikbaar zijn, van goed personeel zijn voorzien en dergelijke. De voorzieningen zullen dus ook door verschillende groepen worden gebruikt. Bijvoorbeeld een dagactiviteitencentrum kan overdag gebruikt worden door Contour/Interakt, maar s avonds door de houtbewerkingsclub, de schilderclub o.i.d. Maar ook de school kan hiervan gebruik maken. Er wordt dus naar maximale menging gestreefd,zonder de specifieke behoefte van verschillende groepen uit het oog te verliezen. Betrokkenheid WoonMere Aan de orde komt de vraag hoe de Stichting WoonMere nog betrokken blijft bij de ontwikkeling. Men hecht er zeer aan de kleinschaligheid van het initiatief te behouden en ook daadwerkelijk een rol te blijven spelen bij de ontwikkeling en de realisering van het project. Humanitas/Groene Stad Almere gaan er vanuit dat de Stichting WoonMere steeds betrokken zal worden bij keuzes die gemaakt worden bij de ontwikkeling, maar ook straks een rol houden wanneer het project is gerealiseerd. Deze bijeenkomst is bedoeld om een goed beeld te krijgen van de wensen, verwachtingen die men heeft. Ook zal aan de orde komen waar men zorgen over heeft. De inventarisatie Simone Volbeda en Kitty Stolteborg leggen uit hoe de bijeenkomst in zijn werk gaat. Met behulp van gekleurde kaartjes en stickers geven de deelnemers aan wat men belangrijk vindt. Er wordt gescoord op de volgende deelgebieden: zorg, de woning, de buurt, gezamenlijke activiteiten, zelfstandigheid, veiligheid. De zorgen die geinventariseerd worden liggen op het vlak van: veiligheid, de zorg, isolement en inzet ouders.
In de bijlage staan de verschillende kernwoorden die de deelnemers hebben gebruikt. Steeds is aangegeven hoe belangrijk men de onderwerpen vindt. Nadat de keuze van de kernbegrippen was uitgevoerd, kon men aangeven welke van de hoofdgroepen meer of minder belangrijk werd gevonden. Na elke fase werd gepraat over de kernbegrippen. Hieronder volgt een samenvatting van de genoemde punten. Allereerst worden de wensen beschreven en vervolgens de zorgen die deelnemers aangeven Kwaliteit van de zorg Duidelijk was dat de zorg, de kwaliteit en de beschikbaarheid, een zeer belangrijk thema was. Zowel bij de wensen als de zorgen kwam dit naar voren. Genoemd werd ook dat men het belangrijk vond dat invloed uitgeoefend zou kunnen worden op het aanbod. Tegelijkertijd werd ook meerdere keren genoemd dat de ouders er vanuit gaan dat de jongeren elkaar zelf ook gaan helpen en ondersteunen in het zelfstandig wonen. Hierbij werd nog opgemerkt dat er veel verschil zit in de mate waarin de jongeren nu al zelfstandig zijn. Het is een onderwerp van alter om goed te kijken welke woonvorm de beste keuze is. Hierbij werd opgemerkt dat ook dat in fases zou kunnen gaan, dus in het begin meer begeleiding en meer samen en later meer zelfstandigheid. Ook de behoefte aan zorg verschilt erg. Het beweegt zich van totaal zorgafhankelijk tot een behoefte aan sturing op afstand. Ook hecht men aan een goede samenwerking en sfeer tussen de hulpverleners en een goede relatie tussen hulpverleners en bewoners. De woning In de woning zelf dienen alle voorzieningen gericht te zijn op gebruik door iemand met een handicap. Daarnaast is het nodig dat bewoners ook bij elkaar op bezoek kunnen komen. Dit is vooral gericht op de inrichting van de openbare ruimte. Naast de voorzieningen op individueel niveau wenst men voorzieningen voor gezamenlijk gebruik: huiskamer, keuken e.d. Het spreekt vanzelf dat met name de inrichting van de badkamer en de keuken veel aandacht vraagt. De omgeving De openbare ruimte moet geschikt zijn voor rolstoelers en mensen die moeilijk ter been zijn. Daarnaast is veiligheid (verkeers- en sociale veiligheid) erg belangrijk. De verschillende voorzieningen dienen bereikbaar en beschikbaar te zijn. Dus niet alleen winkels buiten de wijk. Er worden voorzieningen genoemd als: sport en recreatie, winkels e.d. Zelfstandigheid De zelfstandigheid is een belangrijk thema. De jongeren zoeken een woonomgeving waarin zij langdurig zelfstandig kunnen wonen. Hierbij is het leren van zelfstandgheid van groot belangrijk. Het gaat om nog erg jonge mensen, die bovendien in een kwetsbare situatie verkeren. Ondersteuning daarbij is belangrijk, maar ook het bieden van een stimulerende en niet een betuttelende omgeving. Er is een mate van vrijheid nodig om zelf keuzes te maken, anderzijds is er behoefte aan het bieden van een geborgen en veilige omgeving. Het aanbieden van werk en andere activiteiten vormt daarbij een belangrijk instrument.
Ook wordt aangegeven dat een cursus: hoe word ik zelfstandig en een goede begeleiding zeker in de beginfase belangrijk zijn. De zorgen De zorgen die men zich nu maakt liggen zoals gezegd ook vooral op het gebied van de beschikbaarheid en kwaliteit van de zorg op korte en lange termijn. Het gaat om een groep die altijd in een lage inkomensklasse zal vallen. Woonlasten en bijzondere kosten op het gebied van zorg en dienstverlening zullen zwaar drukken op de (beperkte) inkomsten. Het is voor deze groep moeilijk om te verhuizen, dus zij blijven lange tijd afhankelijk van de omgeving. Ook wordt aangegeven dat er nog zorgen zijn over de mate van zelfstandigheid, zijn de jongeren in staat om zelf zorg te vragen en toezicht te houden op de kwaliteit en voldoende beschikbaarheid daarvan. De ouders geven aan zich ook zorgen te maken over hun inzet. In hoeverre blijven zij te zeer betrokken en blijft de druk nog teveel bij hen liggen. Daarnaast zijn zij ook beducht voor het gebrek aan inspraak, dat het project wordt overgenomen of om economische redenen te grootschalig wordt gemaakt. Algemeen Er zijn ook nog wat algemene opmerkingen gemaakt. Aangegeven werd dat het belangrijk is dat de deskundigheid van De Trappenberg zeker in de beginfase nodig zal blijven. Vooral ook omdat veel van de kinderen daar de laatste jaren zijn begeleid. Vervolgtraject De uitkomsten uit de bijeenkomst worden meegenomen bij de verdere ontwikkeling van het plan. Samen met Contour/Interakt zal gekeken worden naar de voorzieningen en de woningen. In de voorbereiding wordt ook nog een bijeenkomst gepland met de jongeren zelf. Deze bijeenkomst vindt plaats zonder de ouders. Aan de jongeren worden dezelfde keuzes voorgelegd. Bij deze bijeenkomst zullen ook ervaringsdeskundigen worden uitgenodigd. Met name het onderdeel van zorg zal nog eens uitgebreid aan de orde komen. Het gaat dan vooral om het verderen uitwerken van de begrippen: kwaliteit, bejegening, zorg op maat e.d. Ook zal later aan de orde komen hoe de medezeggenschap van de ouders en de jongeren zelf structureel kan worden vormgegeven. Bijlage: kernbegrippen ZORG..12x zeer belangrijk.1x belangrijk Medische hulp in naaste omgeving (3x) Gezondheidscentrum Begeleiding bij aanwezigheid cliënten (2) 24 uurs zorg (2x) Nachtzorg/slaapwacht Zelfkeuze in zorg Winkels dichtbij Goede samenwerking met zorgleverancier (24 u. per dag) Mantelzorg (ouders)
DE WONING ZELF.7x zeer belangrijk..5x belangrijk Veilig Eigen woning, met woonkamer, slaapkamer, badkamer, keuken, berging (2x) Logeerkamer(s) in complex (4x) PC met internetaansluiting op de kamer (2x) Aparte (eigen) slaapkamer (2x) Aparte sanitaire voorzieningen (3x) Goede toegankelijkheid en ruimte voor rolstoelen (3x) Berging en oplaadstations voor scootmobielen/rolstoelen (2x) Tillift, met rail aan plafond Gezamenlijke keuken Gezamenlijke huiskamer (2x) Gezamenlijke tuin Gezamenlijke eetkamer Gezamenlijke recreatieruimte Brede overdekte galerij Parkeerruimte Domotica in iedere woning (2x) Schoonmaakservice Ruime badkamer/woonruimte (3x) Mogelijkheid zelfstandig te kunnen koken Praktisch ingerichte, aangepaste keuken (2x) Sfeervolle woonsituatie VOORZIENINGEN IN DE BUURT.9x belangrijk 9x minder belangrijk Openbaar vervoer dichtbij (6x) Winkels in de buurt (3x) Sociale voorzieningen in de buurt (2x) Recreatievoorzieningen (2x) Werkgelegenheid GEZ. VOORZIENINGEN.2x zeer belangrijk.6x belangrijk 7x minder belangrijk Overdekte passage/galerij Rolstoelvriendelijke huisvesting en omgeving Naast eigen woning gezamenlijke ruimte(s) (2x) Woonvoorziening van maximaal 6 personen met gezamenlijke huiskamer/recreatieruimte Gezamenlijke tuin en/of balkon
SAMEN.5x zeer belangrijk 5x belangrijk 6x minder belangrijk Stimulatie tot gezamenlijke activiteiten bij jongeren Aandacht vanuit begeleiding voor onderling contact van bewoners Mogelijkheid tot integratie Activiteitencentrum/dagbesteding Werkgelegenheid Recreatiemogelijkheid zowel binnen- als buitenshuis ZELFSTANDIGHEID/VEILIGHEID.6x zeer belangrijk.6x belangrijk.3x minder belangrijk Sociale controle Keuzevrijheid t.a.v. met of zonder hulp uitgaan, tijden van slapen en opstaan, gezamenlijk eten of buitenshuis (2) Zo zelfstandig mogelijk wonen Mogelijkheid zelf te koken In hoge mate behoefte aan geborgenheid en veiligheidsgevoel Vrijheid Ruimte voor eigen inbreng in leefpatroon Zelf woning inrichten Onderlinge hulpketen ZORGEN OM DE ZORG (schets een doem scenario) ISOLEMENT Vereenzaming/isolement (6x) Onveiligheid Communicatieproblemen Heimwee Verwaarlozing (van zichzelf) Zal hij/zij gelukkig zijn? KWALITEIT VAN DE ZORG Slechte zorg (3x) Geen persoonsgerichte zorg Sterke wisseling personeel Het niet opmerken van belemmering en/of angsten Niet durven vragen om hulp aan nieuwe of vreemde hulpverlener Te weinig eten/drinken Slechte communicatie tussen cliënt en hulpverlener Wel/niet vertouwen van hulpverleners Beschikbaarheid hulp (3x) Dagopvang bij ziekte
VEILIGHEID/DISCRIMINATIE Veiligheid (2x) Discriminatie uit de buurt INZET OUDERS Geen inspraak ouders Verlies greep op project Project te groot/ teveel huizen Ouders wordt teveel hulp gevraagd Naast de ouders waren aanwezig: Elly Dumond, voorzitter WoonMere Kitty Stolteborg, Simone Volbeda, gespreksleiders Maria Zaal, begeleider WoonMere