NIETIGHEID TERUGGAVE DUPLICAAT OMWISSELING VAN EEN OUD MODEL TEGEN EEN NIEUW MODEL INHOUDSOPGAVE Nietigheid van het rijbewijs Teruggave van het rijbewijs Duplicaat In welke omstandigheden wordt een duplicaat uitgereikt? Wie kan een duplicaat bekomen? Bijkomende voorwaarden De aanvraag van een duplicaat Retributie Opmaak van een duplicaat Gelijkwaardigheid van de categorieën Afgifte- en vervaldatum Kandidaat-vluchtelingen Verval en duplicaat Afgifte van een duplicaat aan personen geschrapt uit de bevolkingsregisters Omwisseling van een oud model tegen een nieuw model Hoofdstuk 27-1 4/03/2011
NIETIGHEID VAN HET RIJBEWIJS 1. Het RB dat is afgeleverd zonder dat er is voldaan aan de door de wet en het koninklijk besluit vastgestelde voorwaarden, is nietig (artikel 24 van het koninklijk besluit). Voorbeelden: - de kandidaat die niet is geslaagd voor het theorie- en/of praktijkexamen; - het buitenlandse RB op basis waarvan het Belgische RB is afgeleverd, is vals; - het VRB of de leervergunning op basis waarvan het RB is bekomen, is niet geldig afgeleverd. Daarnaast is het RB nietig als wordt vastgesteld dat de houder in werkelijkheid geen normaal verblijf in België heeft verworven, ondanks het feit dat hij is ingeschreven in het bevolkingsregister, vreemdelingenregister of het wachtregister en houder is van het vereiste document of is ingeschreven bij de FOD Buitenlandse Zaken. 2. Het RB is niet meer geldig in volgende gevallen: BIJ HET VERSTRIJKEN VAN DE UITERSTE GELDIGHEIDSDATUM DIE OP HET RB STAAT WANNEER EEN ANDER RB AAN DE HOUDER WORDT UITGEREIKT Deze regel vloeit voort uit het principe, bevestigd door een Europese richtlijn, dat er maar één RB aan éénzelfde persoon kan worden toegekend (op deze regel bestaat een uitzondering bij herstel na verval). IN GEVAL VAN INTREKKING VAN HET RB NA EEN RECHTERLIJKE BESLISSING In dit geval is de persoon geen houder meer van een RB en moet hij zoals elke kandidaat die een RB wil behalen de vereiste lessen volgen en examens afleggen om dit document te bekomen. Wanneer het RB in beslag is genomen door de rechterlijke autoriteiten om onderzoeksdoeleinden (dus zonder intrekking), is de betrokkene geen bezitter meer van zijn RB, maar blijft hij wel de houder, waardoor er in principe geen nieuw RB kan worden afgeleverd. De gerechtelijke procedure kan echter lang aanslepen en het niet meer beschikken over een RB kan in een dergelijk geval een groot nadeel inhouden. In dit geval is volgende procedure van toepassing: de betrokkene verklaart definitief en onherroepelijk afstand te doen van het RB. Van deze verklaring wordt akte genomen in een administratief proces-verbaal, waarvan een kopie wordt overgemaakt aan de dienst Rijbewijzen van de FOD MV. Op die manier is de situatie van de betrokkene dezelfde als die van de persoon van wie het RB is ingetrokken; het document is dus niet meer geldig. Deze procedure, door de rechterlijke autoriteiten goedgekeurd, kan echter slechts uitzonderlijk worden toegepast. Daarnaast moet men vooraf contact opnemen met de dienst Rijbewijzen van de FODMV, vooral wanneer het in beslag genomen Belgische rijbewijs is verkregen bij een omwisseling van een buitenlands rijbewijs; in dat geval is de procedure enkel mogelijk als de betrokkene de nodige lessen volgt en de door de wet vereiste examens aflegt. Hoofdstuk 27-2 4/03/2011
TERUGGAVE VAN HET RIJBEWIJS De houder van een RB moet het RB teruggeven aan de autoriteit die instaat voor de afgifte in volgende gevallen: I. Als hij een ander RB aanvraagt II. III. IV. Als hij een duplicaat van een RB aanvraagt dat hij nog in zijn bezit heeft Als hij zijn vroegere RB terugvindt na een duplicaat te hebben afgehaald Hij moet het vroegere RB teruggeven, en niet het duplicaat. Als hij lijdt aan een gebrek of een lichamelijke of psychische aandoening waardoor hij niet meer mag rijden. Op grond van artikel 24 van de wet moet elke bestuurder zijn RB teruggeven aan de autoriteit die het heeft afgegeven, wanneer hij lijdt aan één van de lichamelijke gebreken of aandoeningen die zijn voorzien in bijlage 6 van het koninklijk besluit. De houder van een op die manier teruggegeven RB kan zijn RB terugkrijgen wanneer hij een medisch attest van groep 1 kan voorleggen waarin wordt bevestigd dat hij opnieuw in staat is om een motorvoertuig te besturen van de categorie of subcategorie waarvoor het RB geldig is. Als de handicap van de houder een speciaal aan de handicap aangepast voertuig vereist of beperkende gebruiksvoorwaarden oplegt, moet dit vermeld worden op het RB d.m.v. codes die zijn voorzien in bijlage 7. Als het RB werd afgeleverd tussen 1 januari 1989 en 30 september 1998, moet deze vermelding worden toegevoegd in de rubriek Beperkende vermeldingen inzake gebruik ; als het RB vóór 1 januari 1989 werd afgeleverd, moet er een nieuw document worden gemaakt. Als het attest slechts bepaalde categorieën of subcategorieën van voertuigen waarvoor het RB was geldig verklaard, toelaat, krijgt de betrokken persoon een nieuw RB zonder dat hij scholing moet volgen of nieuwe theorie- en praktijkexamens moet afleggen. Dit nieuwe RB is enkel geldig voor de categorieën of subcategorieën waarvoor hij geschikt is bevonden. Het medisch attest moet bij de inlichtingenfiche van het RB worden gevoegd. Als de houder een rijgeschiktheidsattest groep 1 voorlegt en ook houder is van een RB geldig voor de categorieën C1, C, D1, D, C1+E, C+E, D1+E, D+E, moet hij ook een rijgeschiktheidsattest voor groep 2 kunnen voorleggen als hij die categorieën wil behouden. Als hij dit attest niet voorlegt op de dag voor de afgifte van het nieuwe RB, worden voornoemde categorieën beperkt. Als het RB niet meer geldig is. Als het RB voor C, C+E, D, D+E, C1, C1+E, D1 en D1+E is vervallen, hoeft de betrokkene het RB niet terug te geven; hij mag de voertuigen van deze categorieën wel niet meer besturen. Hij kan altijd het RB laten vernieuwen als hij een geschiktheidsattest kan voorleggen. Voorbeeld: RB geldig voor B: onbeperkte geldigheid RB geldig voor C: geldig tot 15 september 1999. Na deze datum mag de kandidaat enkel voertuigen van categorie B besturen. Hij hoeft het RB niet terug te geven. Hoofdstuk 27-3 4/03/2011
DUPLICAAT Een duplicaat is een eensluidend afschrift van het rijbewijs. Er mag geen enkele wijziging worden aangebracht (behalve de aanpassing aan nieuwe regels: Europese categorieën, bezoldigd vervoer enz.) zoniet is het geen duplicaat meer, maar een nieuw rijbewijs. V. In welke omstandigheden wordt een duplicaat uitgereikt? - Diefstal, verlies - Beschadiging - Niet herkenbare foto - Intrekking door een buitenlandse autoriteit VI. Wie kan een duplicaat bekomen? - Elke persoon die in België woont en houder is van één van de documenten die het bekomen van een rijbewijs toelaten. - Elke persoon met de Belgische nationaliteit die woont in een land dat geen lid is van de Europese Economische Ruimte en die in het buitenland een identiteitskaart van Belg voorlegt (zie verder). - Elke student met de Belgische nationaliteit die een identiteitskaart van Belg in het buitenland voorlegt en die is ingeschreven in een Belgische onderwijsinstelling gedurende een periode van minstens 6 maanden. VII. Bijkomende voorwaarden: - geen bezitter zijn van een ander Belgisch of Europees rijbewijs - niet vervallen zijn van het recht tot sturen - beantwoorden aan de medische normen voorzien in bijlage 6 van het KB - in geval van verlies of diefstal: de verklaring op de aanvraag van een duplicaat moet zijn ingevuld, zoniet is een attest van verlies of diefstal vereist (in geval van diefstal afgegeven door een politiedienst). Hoofdstuk 27-4 4/03/2011
VIII. De aanvraag van een duplicaat: OMZENDBRIEF AAN DE GEMEENTEBESTUREN DE AANVRAAG VAN EEN DUPLICAAT MAG NOOIT WORDEN GEBRUIKT TER VERVANGING VAN HET RIJBEWIJS, OOK NIET VOORLOPIG. Recto Verso In geval van diefstal of verlies moet de verklaring (rode kader hierboven) worden ingevuld. Retributie 11 euro Hoofdstuk 27-5 4/03/2011
Opmaak van het rijbewijs: PAGINA 1, 5 EN 6 Code 71 wordt toegevoegd + het nummer van het oorspronkelijke bewijs (het nummer van het oorspronkelijke rijbewijs is dat van het laatste originele RB) Hoofdstuk 27-6 4/03/2011
Gelijkwaardigheid van de categorieën: Het originele exemplaar van het rijbewijs waarvoor men een duplicaat aanvraagt, kan een oud model zijn. In dat geval moet een gelijkwaardigheid van de categorieën worden bepaald. RIJBEWIJZEN BEKOMEN VÓÓR 1/01/1989 RB geldig verklaard Geldig voor de categorieën en subcategorieën: voor 01/01/1989 voor A3 A A B B+E C1 C1+E C C+E D1 D1+E D D+E G Categorie A X X X Categorie B X X X X X Categorie C X X X X X X X X X X Categorie D X X X X X X X X X X X X X X De categorieën AF en BF stemmen overeen met de categorieën A en B met aangepast voertuig, een medisch attest groep 1 is noodzakelijk voor de omwisseling. De beperkende codes en uiterste geldigheidsdatums moeten worden vermeld op het nieuwe rijbewijs. RIJBEWIJZEN BEKOMEN TUSSEN 1/01/1989 EN 30/09/1998 RB geldig verklaard Geldig voor de categorieën en subcategorieën: voor: A3 A< A B B+E C1 C1+E C C+E D1 D1+E D D+E G Categorie A3 X Categorie A2 X X X Categorie A X X X Categorie B X X Categorie B+E X X X Categorie C X X X X Categorie C+E X X X X X X X X Categorie D X X X X Categorie D+E X X X X X X X Categorieën C+E en D X X X X X X X X X X X X RIJBEWIJZEN BEKOMEN NA 30/09/1998 (MODELLEN ZONDER CATEGORIE G) RB geldig verklaard voor: Geldig voor de categorieën en subcategorieën: A3 A< A B B+E C1 C1+E C C+E D1 D1+E D D+E G Categorie A3 X Categorie A< X X Categorie A X X X Categorie B X X Categorie B+E X X X Subcategorie C1 X X X Subcategorie C1E X X X X Categorie C X X X X Categorie C+E X X X X X X X X Subcategorie D1 X X X Subcategorie D1E X X X X Categorie D X X X X Categorie D+E X X X X X X X Categorieën C+E en D X X X X X X X X X X X X Categorie G X Hoofdstuk 27-7 4/03/2011
Afgiftedatum OMZENDBRIEF AAN DE GEMEENTEBESTUREN De afgiftedatum van de categorieën is de datum van het oorspronkelijke rijbewijs. Vervaldatum Categorieën A3, A<, A, B en/of BE (groep 1) + G De geldigheid van deze categorieën is dezelfde als die van het oorspronkelijke rijbewijs. Categorieën en subcategorieën van groep 2 (C1, C, D1, D, C1E, CE, D1E en/of DE) De vervaldatum van D1E is de datum weergegeven op het medische attest van groep 2 behalve voor : - kandidaat-vluchtelingen: zie hieronder - categorieën van groep 2 afgegeven vóór 1989: de categorieën van groep 2 die zijn afgeleverd voor 01/01/1989 en niet opnieuw zijn geldig verklaard door een medisch attest, worden geldig gemaakt tot 31/03/2004 Vak BEZOLDIGD VERVOER De vervaldatum van het vak BEZOLDIGD VERVOER is de datum weergegeven op het medische attest van groep 2 behalve voor : - kandidaat-vluchtelingen: zie hieronder Hoofdstuk 27-8 4/03/2011
Kandidaat-vluchtelingen Als de aanvrager is ingeschreven in het wachtregister en houder is van een attest van immatriculatie en hierdoor een rijbewijs krijgt dat gedurende één jaar geldt en hernieuwbaar is zolang zijn statuut niet wijzigt, geeft men er beter de voorkeur aan om zijn rijbewijs te hernieuwen voor een volledig jaar in plaats van hem een duplicaat te bezorgen (de vermelding 71/xxxxxxxx is niet vereist). Verval en duplicaat Wanneer een persoon die vervallen is van het recht tot sturen, zijn rijbewijs niet kan voorleggen na een waarschuwing van het Openbaar Ministerie, wordt een duplicaat opgesteld dat wordt afgegeven aan de griffie van de rechtbank. Hoofdstuk 27-9 4/03/2011
Afgifte van een duplicaat aan personen geschrapt uit de bevolkingsregisters DE AFGIFTE GEBEURT DOOR DE BELGISCHE GEMEENTE WAAR DE AANVRAGER HET LAATST HEEFT GEWOOND. PERSONEN DIE WONEN IN EEN LIDSTAAT VAN DE EUROPESE ECONOMISCHE RUIMTE (= EUROPESE UNIE + NOORWEGEN, IJSLAND EN LIECHTENSTEIN) Deze personen krijgen geen rijbewijs of duplicaat. Ze kunnen enkel een attest bekomen. Op basis van dit attest kunnen ze een rijbewijs krijgen in de lidstaat waar ze verblijven. Uitzonderingen: studenten met de Belgische nationaliteit die zijn ingeschreven in een Belgische onderwijsinstelling gedurende een periode van minstens 6 maanden en houder zijn van een identiteitskaart van Belg in het buitenland. PERSONEN DIE VERBLIJVEN IN EEN LAND DAT GEEN LID IS VAN DE EUROPESE ECONOMISCHE RUIMTE Ze kunnen een duplicaat krijgen op voorwaarde dat ze een identiteitskaart van Belg of van Belg in het buitenland voorleggen. De identiteitskaart is afgeleverd in het land waar ze verblijven. Ze moeten zich dus inschrijven op de Belgische ambassade van het land waar ze verblijven De identiteitskaart van Belg (nieuw model) Identiteitskaart van Belg in het buitenland (oud model) De identiteitskaart van Belg in het buitenland (nieuw model) Indien de identiteitskaart van Belg in het buitenland niet kan voorgelegd worden; moet het mogelijk zijn om na te gaan of de persoon wel verblijft in het land waar hij beweert te verblijven door middel van een attest van de Belgische ambassade Vertegenwoordiging door een derde Een derde persoon die in het bezit is van een volmacht en van het identiteitsdocument van de houder (of een kopie ervan op voorwaarde dat deze identiteit kan worden gecontroleerd), kan de verklaringen ondertekenen en het duplicaat rechtens de houder ontvangen. BELANGRIJK: er kan enkel een duplicaat worden afgeleverd. Er kan dus geen origineel rijbewijs of een rijbewijs dat wordt verlengd worden afgeleverd. CENTRAAL BESTAND RIJBEWIJZEN: Wanneer de houder uit het bevolkingsregister wordt geschrapt, wordt het dossier in het rijksregister gesloten en is een nieuw rijbewijs in dit dossier uitgesloten. Er wordt daarom aan de gemeentebesturen gevraagd om in het kader van deze bepaling de dossiers van personen die een duplicaat hebben gekregen bij te houden en dit in afwachting van een oplossing die in overleg met het rijksregister moet worden gevonden. Hoofdstuk 27-10 4/03/2011
OMWISSELING VAN EEN OUD MODEL TEGEN EEN NIEUW MODEL Elke houder van een oud model van het Belgische rijbewijs, m.a.w. een rijbewijs dat vóór 1 oktober 1998 is afgeleverd, kan een nieuw RB krijgen ( Europees model zoals het voorbeeld in bijlage 1 bij het koninklijk besluit). De afgifte van een nieuw rijbewijs tegen de indiening van het oude komt volledig overeen met de afgifte van een duplicaat behalve: dat personen die uit het bevolkingsregister zijn geschrapt, geen nieuw RB krijgen dat de vermelding 71/nummer van het oorspronkelijke RB niet op het nieuwe RB staat dat het oude model moet worden teruggegeven dat de aanvraag voor de omwisseling anders is Recto van de aanvraag (verso is blanco) Hoofdstuk 27-11 4/03/2011