Bijlage nummer 2 Horend bij 23 februari 2012 Afrondg acties uit Nota Dierenwelzijn en Nationale Agenda Diergezondheid Prs Clauslaan 8 2595 AJ Den Haag Postbus 20401 2500 EK Den Haag www.rijksoverheid.nl/eleni 23 februari 2012 Afrondg en Nota Dierenwelzijn en Nationale Agenda Diergezondheid Inleidg Nota Dierenwelzijn en Nationale Agenda Diergezondheid De Nota Dierenwelzijn (NDW) en de Nationale Agenda Diergezondheid (NAD) uit 2007 hebben tot doel gehad het dierenwelzijn en de diergezondheid Nederland te bevorderen. In deze nota s zijn diverse activiteiten opgenomen om dat doel te bereiken. Deze activiteiten bestonden uit acties voor overheid en sector; acties op het gebied van wet- en regelgevg, kennis, novatie; nationale, Europese en ternationale acties, en bestonden zowel uit klee of kortlopende activiteiten als uit grote of langlopende activiteiten. Sds het uitkomen van de nota s 2007 zijn drie voortgangsrapportages opgesteld, over, en, waar is gegaan op de voortgang van de activiteiten en de bereikte resultaten en doelen. Dit document geeft een overzicht van de status van alle acties uit de NDW en NAD en waar nog lopende acties een hebben. Nota Dierenwelzijn en Diergezondheid In hoofdstuk 3 van de Nota Dierenwelzijn en Diergezondheid is op hoofdlijnen de basis van het dierenwelzijns- en Nederland geschetst. Ook zijn er enkele thema s opgenomen die naar hun aard specifieke zet nodig hebben, zoals het beleid met betrekkg tot antibioticagebruik. Hoofdstuk 4 van de Nota Dierenwelzijn en Diergezondheid gaat op 9 speerpunten waar het huidige kabet de komende jaren specifiek op gaat zetten. Nog lopende activiteiten uit de NDW en NAD die niet onder één van de speerpunten vallen, zijn of onderdeel van het basis dierenwelzijns- en, of opgenomen andere beleidsvelden, bijvoorbeeld de Uitvoergsagenda Duurzame Veehouderij (UDV) of geagendeerd de Topsector Agro&Food. *PDOC01/253 PDOC01/ Paga 1 van 24
Nr. Actie Omschrijvg Status Waar terug te vden NDW 1 Productiewijze transparant NDW 2 Convenant tussensegment NDW 3 Campagnes duurzame consumptie NDW 4 Etiketterg via Europese spoor NDW 5 Dialoog over dierenwelzijn NDW 6 Integraal duurzaam stalsysteem De landbouwsector opent de deuren; uiterlijk 2015 is de productiewijze van alle bedrijven transparant. Primaire sector, ketenpartijen, retail, maatschappelijke organisaties en overheid ondertekenen uiterlijk 1 mei een convenant t.b.v. een substantieel tussensegment voor varkens- en kippenvlees. De overheid zorgt voor gerichte campagnes om duurzame consumptie te stimuleren. De overheid zet zich voor etiketterg op dierenwelzijn via het Europese spoor. De overheid stelt een programma van activiteiten op ten behoeve van een open en eerlijke dialoog over dierenwelzijn. De overheid zet zich voor de ontwikkelg van tegraal duurzame stallen. NDW 7 Afweggskader De overheid geeft wetenschappers opdracht een afweggskader te ontwikkelen op basis waarvan de verschillende belangen gewogen kunnen worden. Ed gereed. NDW 8 Toepassen afweggskader NDW 9 Onderzoek mogelijk maken naar robuuste dieren NDW 10 Gebruik van meer robuuste Dieren NDW 11 Coalitievormg met lidstaten NDW 12 Samenwerkg wetenschappelijk onderzoek NDW 13 Wetenschappelijke gegevens Vleeskuikenrichtli jn De overheid zal vanaf dat moment zorg dragen dat besluitvormg over belangrijke thema's, de effecten op alle waarden worden getoetst waardoor de afwegg transparant wordt. De overheid maakt onderzoek naar meer robuuste dieren mogelijk (NWO-LNV onderzoeksprogramma). De sector zet de komende jaren op het gebruik van meer robuuste dieren. De overheid zorgt voor een actieve coalitievormg met lidstaten die een voorhoedepositie willen nemen. De overheid zorgt voor een betere bundelg en samenwerkg op het terre van (ternationaal) wetenschappelijk onderzoek. De overheid zorgt samen met wetenschappers voor feitelijke en wetenschappelijke gegevens tenede te komen tot een aanscherpg van de regiegroep Verduurzami ng Veehouderij en Agroketens / Uitvoergsagenda Duurzame Veehouderij (wordt doorlopend uitgevoerd) (wordt doorlopend uitgevoerd) Paga 2 van 24
Nr. Actie Omschrijvg Status Waar terug te vden Vleeskuikenrichtlijn. NDW 14 Verbod legbatterij De overheid zet zich voor het behoud van het Europees verbod op de legbatterij per 2012. NDW 15 Stop castratie De overheid zet zich om EUverband uiterlijk 2015 te komen tot het stoppen met castratie. NDW 16 Transportverordeni ng NDW 17 EUwelzijnsregelg diverse dieren NDW 18 Integraal duurzaam stalsysteem De overheid zet zich voor een aanscherpg van de Transportverordeng bij de eerstvolgende evaluatie (transportcondities op de wagen en transportduur). De overheid zet zich op EUniveau voor Europese welzijnsregelg voor (opfok) vleeskuikenouderdieren, kalkoenen, nertsen en konijnen. De overheid zet samen met andere partijen op de troductie van een tegraal duurzaam stalsysteem voor melkvee (). NDW 19 Proefversies IDS Hierna ondersteunt de overheid de proefversies van nieuwe tegraal duurzame stallen fancieel (novatiemodule uit de LNV-regelg subsidies). NDW 20 Subsidieregelg early adopters De overheid zorgt voor een subsidieregelg voor vestergen door early adopters tegraal duurzame stallen. NDW 21 Fiscale spoor De overheid stimuleert via het fiscale spoor vestergen bovenwettelijke welzijns- en milieumaatregelen stallen (Maatlat duurzame veehouderij/mia en Vamil). NDW 22 Weidegang Sectoren en maatschappelijke organisaties zetten o.a. via de activiteiten van Stichtg Weidegang op het bevorderen van de weidegang. NDW 23 Huisvestg melkvee NDW 24 Alternatief oorflappen De overheid stelt regelgevg op met welzijnseisen voor de huisvestg van melkvee. De overheid onderzoekt en drgt EU-verband aan op een alternatief (chip of transponder het oor) voor de huidige grote oorflappen. NDW 25 Vriesbranden Met gang van 1 juni is het vriesbranden bij koeien een verboden greep (gewijzigd met motie Waalkens 21501-32 nr. 254). Verantwoo rdelijkheid van Speerpunt 6 regiegroep Verduurzami ng Veehouderij en Agroketens / Uitvoergsagenda Duurzame Veehouderij regiegroep Verduurzami ng Veehouderij en Agroketens / Uitvoergsagenda Duurzame Veehouderij regiegroep Verduurzami ng Veehouderij en Agroketens / Uitvoergsagenda Duurzame Veehouderij MIA en Vamil Sector Paga 3 van 24
Nr. Actie Omschrijvg Status Waar terug te vden NDW 26 Verbeterg transportcondities De sector draagt zorg voor een verbeterg van de transportcondities op de wagens. ACTIE IS GEWIJZIGD: De sector heeft besloten een ketengedragen kwaliteitssysteem te ontwikkelen waar ook het verbeteren van het dierenwelzijn tijdens transport ten algemene een plek dient te krijgen, het zogenaamde 'één-huis-systeem'. Speerpunt 6 NDW 27 Import kalveren lange afstand NDW 28 Vermderg verzamelslagen NDW 29 Rubber matten verplicht De sector wordt opgeroepen de mogelijkheden te onderzoeken om mder afhankelijk te worden van de import van kalveren over lange afstand. De sector wordt uit oogpunt van een verbeterg van het dierenwelzijn en ter vermderg van de risico's op sleep van dierziekten opgeroepen een plan op te stellen om te komen tot een vermderg van het aantal verzamelslagen bnen- en buitenland (gereed 1 juli ). De overheid stelt per de rubber matten verplicht stallen waar vleeskalveren anders dan op stro worden gehuisvest. Deze actie is naar aanleidg van Motie van der Vlies gewijzigd een grootschalig praktijkonderzoek waar naar alternatieve vloertypen vergeleken worden op de effecten op loop- en ligcomfort, fectiedruk en stalklimaat, mede gekoppeld aan de welzijnsmonitor voor vleeskalveren. Op basis daarvan zal een besluit genomen worden over verplichte toepassg van rubberen matten of andere vloertypen. NDW 30 Welzijnsmonitor De overheid besluit aan de hand van de uitkomsten van de 'welzijnsmonitor vleeskalveren' of verdergaande maatregelen nodig zijn. NDW 31 Vermderg keizersneden De sector onderzoekt samen met wetenschappers de mogelijkheden om te komen tot een forse vermderg van het aantal keizersneden. Uitvoergsagenda Duurzame Veehouderij Speerpunt 9 Uitvoergsagenda Duurzame Veehouderij Paga 4 van 24
Nr. Actie Omschrijvg Status Waar terug te vden NDW 32 Afzet vlees verdoofd gecast. big. NDW 33 Acceptatie niet gecastreerd NDW 34 Verbod knippen hoektanden NDW 35 Europese varkensrichtlijn NDW 36 Vergrotg export + alternatieven NDW 37 Integraal duurzaam stalsysteem NDW 38 Proefversies tegraal duurzaam stalsysteem NDW 39 Subsidieregelg early adopters Afspraken tussen primaire varkenshouderij, maatschappelijke organisaties, verwerkende dustrie en de retail over de afzet van varkensvlees van verdoofd gecastreerde biggen voor de Nederlandse markten per 1 januari. De overheid zet zich op EUniveau op acceptatie per 2015 van varkens en vlees van varkens die niet gecastreerd zijn. De overheid verbiedt per het knippen van de hoektanden, enkel vijlen is toegestaan. Op basis van de evaluatie zet de overheid op verhogg van de welzijnseisen de Europese Varkensrichtlijn en het vasthouden aan de Europese verplichtg van de groepshuisvestg voor dragende zeugen vanaf 2013. De primaire varkenshouderijsector, maatschappelijke organisaties, de slachterijsector, de veehandel en de veetransporteurs stellen een plan op dat gericht is op vergrotg van de export van biggen naar Duitsland en het zoeken naar alternatieven voor lange afstand transport van slachtvarkens (zeugen, vleesvarkens), gereed 1 maart. De overheid zorgt met alle partijen voor herontwerp van tegraal duurzame en diervriendelijke stal- en houderijsystemen voor kraamzeugen, dragende zeugen en gespeende biggen. De overheid ondersteunt de proefversies van nieuwe tegraal duurzame stallen fancieel (novatiemodule uit de LNV-regelg subsidies). De overheid zorgt voor een subsidieregelg voor vestergen door early adopters tegraal duurzame stallen. NDW 40 Fiscale spoor De overheid stimuleert via het fiscale spoor vestergen bovenwettelijke welzijns- en milieumaatregelen stallen (Maatlat duurzame veehouderij/mia en Vamil) regiegroep Verduurzami ng Veehouderij en Agroketens / Uitvoergsagenda Duurzame Veehouderij regiegroep Verduurzami ng Veehouderij en Agroketens / Uitvoergsagenda Duurzame Veehouderij regiegroep Verduurzami ng Veehouderij en Agroketens / Uitvoergsagenda Duurzame Veehouderij MIA en Vamil Paga 5 van 24
Nr. Actie Omschrijvg Status Waar terug te vden NDW 41 Convenant tussensegment Convenant met primaire varkenshouderijsector, verwerkende dustrie, retail, horeca, caterg, maatschappelijke organisaties en overheid over het ontwikkelen en op de markt brengen van een tussensegment varkensvlees (gereed 1 mei ) NDW 42 Snavelbehandelg Op basis van de resultaten van het Plan van aanpak grepen van het bedrijfsleven wordt 2011 de regelgevg met betrekkg tot snavelbehandelg bij legpluimvee aangepast NDW 43 Implementatie Vleeskuikenrichtli jn NDW 44 Gevolgen genetische aanleg NDW 45 Normen Vleeskuikenrichtli jn NDW 46 Integraal duurzaam stalsysteem De overheid draagt zorg voor de implementatie van de Vleeskuikenrichtlijn nationale regelgevg De overheid agendeert op EUniveau de gevolgen van de genetische aanleg voor het welzijn van vleeskuikens (op basis van het onderzoeksrapport van de Commissie ) De overheid zet op EU-niveau op aanscherpg en aanvullg van de normen de Vleeskuikenrichtlijn ten aanzien van sterfte, voetzoolaandoengen, borstblaren en bezettgsgraag (bij de evaluatie van de richtlijn 2012) Samen met andere partijen zet de overheid op tegraal herontwerp van houderijsystemen voor vleeskuikens NDW 47 Proefversies IDS De overheid ondersteunt de proefversies van nieuwe tegraal duurzame stallen fancieel (novatiemodule uit de LNV-regelg subsidies) NDW 48 Subsidieregelg early adopters De overheid stelt een subsidieregelg open voor vestergen door early adopters tegraal duurzame pluimveestallen NDW 49 Fiscale spoor Fiscale stimulerg van vestergen bovenwettelijke welzijns- en milieumaatregelen pluimveestallen (maatlat duurzame veehouderij/mia en Vamil) NDW 50 Convenant tussensegment Convenant met primaire varkenshouderijsector, verwerkende dustrie, retail, horeca, caterg, maatschappelijke organisaties en overheid over het ontwikkelen regiegroep Verduurzami ng Veehouderij en Agroketens / Uitvoergsagenda Duurzame Veehouderij regiegroep Verduurzami ng Veehouderij en Agroketens / Uitvoergsagenda Duurzame Veehouderij UDV MIA en Vamil Paga 6 van 24
Nr. Actie Omschrijvg Status Waar terug te vden NDW 51 Informatievoorzien g NDW 52 Aanpak en preventie NDW 53 Bedwelmgsmethode n en op de markt brengen van een tussensegment pluimveevlees (gereed 1 mei ) De overheid zorgt samen met de sector voor gerichte formatievoorzieng aan hobbydierhouders over dierenwelzijn De overheid vraagt de leden van de Werkgroep verwaarlozg landbouwhuisdieren te komen met nieuwe impulsen de aanpak en preventie van verwaarlozg De overheid fanciert onderzoek naar bedwelmgsmethoden van eendagskuikens, pluimvee en varkens (ed gereed) NDW 54 Gentechnologie De overheid laat onderzoek uitvoeren naar het maatschappelijk draagvlak voor gentechnologie bij kuikens (1e kwartaal gereed) NDW 55 Ethische keuze eendagskuikens NDW 56 Reversibel bedwelmen Debat over ethisch te kiezen richtg rond eendagskuikens (medio ) De overheid gaat overleg met betrokken organisaties om te komen tot meer reversibel bedwelmen van met name runderen (gereed medio ) NDW 57 Kwaliteitssystemen De sector heeft per 1 januari geborgde kwaliteitssystemen voor het transport van dieren. ACTIE IS GEWIJZIGD: De sector heeft besloten een ketengedragen kwaliteitssysteem te ontwikkelen waar ook het verbeteren van het dierenwelzijn tijdens transport ten algemene een plek dient te krijgen, het zogenaamde 'één-huis-systeem'. NDW 58 Transportverordeni ng NDW 59 Condities op de wagen NDW 60 Handhavgstrategi e De Nederlandse overheid komt EU-verband met voorstellen tot aanscherpg van de Transportverordeng De sector komt uiterlijk 1 juni met een plan om te komen tot verbeterg van de condities op de wagen voor lange afstandstransporten De overheid draagt zorg voor de aanpassg van een handhavgstrategie zodat het nalevgpercentage omhoog gaat en het aantal cidenten sterk wordt teruggebracht. Speerpunt 1 s,, Speerpunt 6 Speerpunt 6 Speerpunt 6 Speerpunt 2 Paga 7 van 24
Nr. Actie Omschrijvg Status Waar terug te vden NDW 61 Diervriendelijkere dodg NDW 62 Maatlat duurzame kweek NDW 63 Indicatoren waterkwaliteit Kweekbedrijven en verwerkgsbedrijven van palg en meerval Nederland, waar levende vis wordt geslacht, zullen bnen 4 jaar gebruik maken van een diervriendelijker dodgmethode. De overheid ontwikkelt een maatlat voor duurzame kweek van vissen, clusief welzijn. Deze zal worden gezet voor stimulergsbeleid. De overheid zorgt voor de ontwikkelg van operationele dicatoren waarmee ongewenste effecten van waterkwaliteit recirculatiesystemen op welzijn en diergezondheid, geïnventariseerd kunnen worden. NDW 64 Natuurlijk gedrag De overheid voert onderzoek uit naar het natuurlijk gedrag en de fysiologie van enkele Nederland gekweekte vissoorten relatie tot houderijomstandigheden. NDW 65 Randvoorwaarden De overheid stelt op basis van de uitkomsten van voorgaand onderzoek, randvoorwaarden op de aquacultuur. NDW 66 Transport levende vissen NDW 67 Bijvangsten / selectievere vangst NDW 68 Internationale Gedragscode sportvisserij NDW 69 Huidige gedragscode evalueren NDW 70 Website LICG en 1e campagne De overheid ondersteunt praktijkonderzoek naar het huidige transport van levende vissen en dien nodig naar mogelijke verbeterpunten. De overheid bevordert met het oog op een duurzame visstand, het terugdrgen van bijvangsten en selectievere vangstmethoden. De sector ontwikkelt een ternationale gedragscode voor de sportvisserij. Samen met de sportvisserij sector zal de overheid een traject zetten om de huidige gedragscode, de voorlichtg en het toezicht hierop, te evalueren. Het LICG lanceert oktober 2007 de website en de eerste campagne NDW 71 Dierenbijsluiter Het LICG zorgt voor een 'Dierenbijsluiter' NDW 72 Gidsen voor goede De overheid verkent met praktijken het Platform Verantwoord Huisdierbezit de mogelijkheid te komen tot gidsen voor goede praktijken (nadere vullg zorgplicht gezelschapsdieren) Speerpunt 7 Speerpunt 6 Visbeleid Paga 8 van 24
Nr. Actie Omschrijvg Status Waar terug te vden NDW 73 Positieflijst voorhangen NDW 74 Certificatiesystee m hond/kat NDW 75 I&R honden verplicht NDW 76 Erfelijke problemen rashonden NDW 77 Evaluatie Regelg Agressieve Dieren NDW 78 Cursusmodule dierenambulance NDW 79 Professionaliser g dierenambulance NDW 80 Navolgg lokale itiatieven NDW 81 Uitbreidg handhavgcapacite it De overheid hangt beg de AMvB zake de positieflijst voor Overheid en bedrijfsleven zorgen er voor dat ed een certificatiesysteem voor honden en katten operationeel is De overheid stelt met gang van 2011 een I&R voor honden verplicht. Met de sector wordt gesproken over de opzet van de uitvoerg De Raad van Beheer op Kynologisch Gebied komt uiterlijk september met een plan van aanpak voor de aanpak van erfelijke problemen bij rashonden De overheid voert de evaluatie van de Regelg agressieve dieren (RAD) uit en besluit voor de zomer over de uitkomsten en stappen De overheid vraag RUU, faculteit diergeneeskunde een cursusmodule op te zetten voor personeel op dierenambulances De overheid overlegt met brancheorganisaties van dierenambulancen om te komen tot verdergaande professionaliserg Rijksoverheid overlegt met andere overheid om te bezien hoe goede lokale itiatieven breder navolgg kunnen krijgen. De overheid breid de handhavgcapaciteit voor gezelschapsdieren per uit met 3 fte NDW 82 Plan van aanpak De sector komt bnen een jaar met een plan van aanpak om te komen tot de noodzakelijke welzijnsverbetergen (huisvestg, voedg, transport en tragsmethoden), waarbij ik zet op een realisatie bnen 3 jaar. Wanneer dit niet gebeurt zal de overheid regels stellen. NDW 83 Couperen paardenstaarten NDW 84 Evaluatie dierentuenbeslui t NDW 85 Onderzoek circusdieren De sector wordt gevraagd zijn verantwoordelijkheid te nemen en het couperen van paardenstaarten te beëdigen. Tevens zet de overheid zich voor agenderg bnen de EU Speerpunt 4 Speerpunt 4 en Speerpunt 1 en Speerpunt 2 Evaluatie Dierentuenbesluit Onderzoek naar het dierenwelzijn van circusdieren (gereed december ), waarna besluitvormg Paga 9 van 24
Nr. Actie Omschrijvg Status Waar terug te vden NDW 86 Populatiebeheer/sc hadebestrijdg NDW 87 Handhaven opvangprotocol NDW 88 Afschotcriteria/ richtg Leefgebied NDW 89 Vervreemdg van de natuur NDW 90 Maatschappelijk besef 'wildheid' Ontwikkelg van alternatieve preventieve middelen om faunaschade aan landbouwgewassen te voorkomen. Hierdoor kan het afschot van dieren worden vermderd. De opvangsector heeft 2007 een opvangprotocol ontwikkeld dat door LNV is goedgekeurd. LNV gaat hierop handhaven waardoor de kwaliteit van de opvang verbetert. Betere beddg van het aspect dierenwelzijn het beheer van de het wild levende grazers door onnodig lijden te voorkomen door het hanteren van duidelijke afschotcriteria en via de richtg van het leefgebied. Vervreemdg van de natuur vermderen, met name bij de jeugd. Verhogg ecologische kennis, rol van dieren het ecosysteem en het belang van duurzame populaties. Maatschappelijk besef van 'wildheid' natuurdieren groeit. Voorlichtg door met name terrebeherende organisaties. NDW 91 Plaagdieren Bij het toestaan van nieuwe bestrijdgsmethodes wordt het aspect van dierenwelzijn zorgvuldig meegenomen. NDW 92 Vervolg evaluatie Wod NDW 93 Herzieng Dierproevenrichtli jn NDW 94 Alternatieven voor dierproeven NAD 1 Eigenaars zoeken fo NAD 2 Eigenaars verlenen zorg De misters van VWS en LNV sturen een brief aan de TK (beleidsvoornemen dierproeven en biotechnologie bij dieren) over de uitkomsten van de Nederlandse discussie met betrekkg tot deze thema's. Samen met de betrokken partijen zal worden gestreefd naar aanpassgen het beleid aan de hand van de drie thema's. De overheid zal de uitkomsten van de discussie Nederland, zoals genoemd staat onder 11.5, brengen bij het proces van herzieng van 86/609/EEG De overheid ontwikkelt een kabetsvisie over alternatieven voor dierproeven De eigenaren van gezelschapsdieren formeren zich over de consequenties van de aanschaf van een gezelschapsdier en de juiste diergeneeskundige zorg. De eigenaren van gezelschapsdieren verlenen aan Wordt d door Verantwoo rdelijkheid van De provcies De provcies Paga 10 van 24
Nr. Actie Omschrijvg Status Waar terug te vden hun dier de juiste (diergeneeskundige) zorg. NAD 3 Zelforganisatie De eigenaren van gezelschapsdieren en de gezelschapsdiersector zorgen zelf voor een goede organisatie van hun belangengroepen en voor zover deze al ontwikkeld zijn, breiden ze deze uit. NAD 4 Verkenng rol / verantwoordelijkhe id NAD 5 Communicatie strategie NAD 6 Inventarisatie risico's dierziekte NAD 7 Positieflijst sleep -: er wordt een verkenng uitgevoerd om de rollen en verantwoordelijkheden met betrekkg tot de gezondheid van gezelschapsdieren voor overheid, eigenaar en sector zichtelijk te krijgen. -: aansluitend op de verkenng en de uitkomst hiervan wordt een communicatiestrategie opgezet specifiek gericht op houders van gezelschapsdieren. Deze wordt opgezet, samen met de dierenartsen (KNMvD), wetenschappers (FD), dierenwkels en aanverwante sectoren, zoals hondenscholen en het LICG. 2007-: de risico's van dierziekten voor dier en mens die bij gezelschapsdieren kunnen voorkomen, worden geïnventariseerd. Hierbij wordt vooral aandacht besteed aan de emergg diseases en emergg zoönosen. 2007-: de diersoorten op de positieflijst worden geïnventariseerd op het voorkomen en mogelijke sleep van dierziekten en zoönosen. NAD 8 Faciliteren -: faciliteren van de zelforganisatie van de houders van de gezelschapsdieren en de gezelschapsdierensector het kader van diergezondheid. NAD 9 Zelforganisatie 2007-: hobbydierhouders kunnen zelf de organisatie van hun belangengroep op zich nemen en, voor zover deze al ontwikkeld is, uitbreiden NAD 10 Zelfscholg 2007-2015L hobbydierhouders kunnen zichzelf scholen daar waar kennis ontbreekt over de zorg voor hun dieren en over de gezondheidsrisico's van hun dieren Paga 11 van 24
Nr. Actie Omschrijvg Status Waar terug te vden NAD 11 Optimale verzorgg 2007-2015: van de hobbydierhouders mag verwacht worden dat ze hun dieren optimaal verzorgen en dat ze zelf de nodige hygiëne- en andere preventiemaatregelen nemen bij hun dieren om te proberen dierziekten te voorkomen. NAD 12 Communicatiebeleid In zal de overheid overleg met hobbydierhouders een communicatiebeleid opzetten dat specifiek is afgestemd op hobbydierhouders. Hierbij wordt extra aandacht besteed aan het ontwikkelen van nieuwe communicatiemiddelen. Verder zal er een verkenng plaats vden of het begrip hobbydierhouder nader gedefieerd kan worden. NAD 13 Faciliteren zelforganisatie Faciliteren van de zelforganisatie van hobbydierhouders. Vanaf zal worden verkend wat daarvoor de beste manier is. NAD 14 Lobbyen 2007-: ternationaal lobbyen om het gedifferentieerde beleid ten aanzien van de bestrijdg ternationaal geaccepteerd te krijgen (breng het kader van CAHP). NAD 15 Alternatief oormerk NAD 16 Evaluatie communicatiebeleid NAD 17 Onderzoek risicobewustzijn NAD 18 Verbeterg risicoanalyse NAD 19 Differentiatie kernpunt -: alternatieven onderzoeken voor de identificatie van hobbydieren. Daar waar hobbydierhouders bezwaar hebben tegen de gebruikte identificatiemiddelen wordt gekeken naar alternatieve identificatiemogelijkheden zoals bijvoorbeeld jectaattransponders. 2011: het door de overheid uitgevoerde communicatiebeleid voor hobbydierhouders evalueren. 2015: onderzoek uitvoeren naar de mate waar hobbydierhouders zich bewust zijn van diergezondheidsrisico's. -: verbeterg van risicoanalyse voor beleidsbeslissgen om maatwerk mogelijk te maken. Differentiatie is één van de kernpunten die Nederland Brussel uitdraagt bij de ontwikkelg en implementatie van de Europese strategie diergezondheid 2007-2013 (CAHP). Paga 12 van 24
Nr. Actie Omschrijvg Status Waar terug te vden NAD 20 Regelgevg maatwerk NAD 21 Vermderen bedrijfsbonden ziekten NAD 22 Gezonde houderij systemen -: aanpassen van eigen regelgevg om maatwerk mogelijk te maken 2007-2015: vermderg van belangrijke bedrijfsgebonden dierziekten, onder meer ter uitvoerg van een door de betrokken sector opgesteld plan hiervoor. 2007-2015: bij de ontwikkelg van nieuwe houderijsystemen wordt nadrukkelijk rekeng gehouden met diergezondheid. NAD 23 Kwaliteitssystemen -: het opzetten van kwaliteitssystemen met daaraan gekoppeld preventiemaatregelen, om een hoog niveau van dierziektepreventie te garanderen en risicobewust ondernemerschap te stimuleren. NAD 24 R&O -: ontwikkelen van systemen voor de reigg en ontsmettg van veewagens die verder worden verwezenlijkt. NAD 25 Vermderen verzamelslagen NAD 26 Communicatie bestrijdgsbeleid -: ontwikkelen van een plan om het bnen- en het buitenland het aantal verzamelslagen te vermderen, uit oogpunt van diergezondheid en dierenwelzijn. -2015: communicatie naar de achterban over de dierziektebestrijdg en de maatregelen tijden van een crisis. afgerond UDV Speerpunt 2 Speerpunt 6 NAD 27 Input bestrijdgsbeleid NAD 28 Afzet producten gevacceerd NAD 29 Natuurlijke weerstand NAD 30 Structuur en sleep -2015: put leveren aan de overheid voor het vormgeven van de maatregelen tijden van een crisis. 2007-: afspraken maken over de afzet van producten van dieren die het kader van bestrijdg of preventie zijn gevacceerd. 2007-2015: onderzoeken hoe de natuurlijke weerstand gezet kan worden het verbeteren van de gezondheid van de dieren. 2007-2015: de structuur van de houderij wordt op onderdelen ter discussie gesteld om de diergezondheid te verbeteren en om de huidige risico's van dierziekte-sleep te vermderen. Speerpunt 5 regiegroep Verduurzami ng Veehouderij en Agroketens / Uitvoergsagenda Duurzame Veehouderij Paga 13 van 24
Nr. Actie Omschrijvg Status Waar terug te vden NAD 31 Verkenng rollen bedrijfsgebonden ziekten NAD 32 Plan van aanpak bedrijfsgebonden ziekten NAD 33 Zelfstandige preventie maatregelen NAD 34 Evaluatie preventie NAD 35 Beperken diercontacten In samen met de rundvee-, pluimvee-, varkens-, schapen- en geitensectoren een verkenng uitvoeren naar de rol van de overheid bij bedrijfsgebonden ziekten. In samen met de rundvee-, pluimvee-, varkens-, schapen- en geitensectoren een plan opstellen over de vermderg van belangrijke bedrijfsgebonden diergezondheidsproblemen. In maken de overheid en het bedrijfsleven afspraken over het zelfstandig voeren van preventiemaatregelen door de sector. De uitvoerg van deze afspraken geschiedt - 2011. In een evaluatie uitvoeren van de werkg van de nieuwe preventieregelgevg en preventiemaatregelen. -: onderzoeken hoeverre diercontacten, die een gevaar vormen voor sleep en versprekg van dierziekten, verder beperkt kunnen worden. NAD 36 I&R schaap/geit -: het systeem van identificatie en registratie van schapen en geiten op orde brengen middels een elektronisch I&R-systeem. NAD 37 I&R actualiseren -2015: het systeem van identificatie en registratie actueel houden en mogelijk uitbouwen NAD 38 Categorisatie dierziekten nationaal NAD 39 OIE- Compartimenterg NAD 40 OIE- Compartimenterg NAD 41 Early warng dierziekten verbeteren NAD 42 Inbreng stakeholders benutten -: categoriseren van dierziekten waarmee de verantwoordelijkheidsverdelg duidelijk wordt voor de bestrijdg van dierziekten. : bedrijfsleven en overheid brengen met behulp van een pilot de consequenties van OIE- Compartimenterg kaart -2013: bedrijfsleven en overheid geven ieder vullg aan hun respectievelijke aandeel OIE-Compartimenterg -: verkennen hoe de early warng systematiek verder kan worden verbeterd -: verkennen hoeverre de breng van de stakeholders tijden van dierziekteuitbraken beter kan worden benut de besluitvormg over de bestrijdg. Paga 14 van 24
Nr. Actie Omschrijvg Status Waar terug te vden NAD 43 Lobby afzet 2007-2015: bij landen bnen en buiten de EU lobbyen voor het wegnemen van belemmergen voor de afzet van producten van dieren die het kader van bestrijdg of preventief zijn gevacceerd. NAD 44 Betere vaccs 2007-2015: samenwerkg tussen overheid en bedrijfsleven om nieuwe en betere vaccs en diagnostische middelen op de markt te brengen. NAD 45 Verbeterg vaccatie standaarden 2007-2015: blijvende zet voor de verbeterg van de ternationale standaarden OIE-verband en relevante wetgevg EU-verband op het gebied van vaccatie. NAD 46 Pilot studie -2015: één of meer pilotstudies en praktijkleernetwerken (zgn. communities of practice) starten, waar onderzoekers en veehouders een lerende novatiecyclus doorlopen en beschikbare kennis gecommuniceerd wordt. NAD 47 Evaluatie 2015: de balans over de kennis over basale (natuurlijke) weerstand wordt opnieuw opgemaakt en - dien mogelijk - ontwikkelt het bedrijfsleven ens samenwerkg met de overheid een plan van aanpak om deze mogelijkheden de praktijk te brengen. Als planvormg niet mogelijk is, wordt de noodzaak van verder onderzoek beeld gebracht. NAD 48 Structuur en diergezondheid NAD 49 Herzieng preventie NAD 50 Herzieng handhavg preventie NAD 51 Actualisatie beleidsdraaiboeken -2015: bij maatschappelijke en politieke discussie over de structuur van de veehouderij het aspect diergezondheid sterk en krachtig brengen als één van de centrale thema's waar over gepraat moet worden. 2007: De herzieng van de preventieregelgevg wordt afgerond. : De herzieng van het handhavgsbeleid van preventieregels wordt afgerond. -2015: het bestrijdgsbeleid via de beleidsdraaiboeken geactualiseerd houden. Dit beleid afstemmen op de maatschappelijke behoeftes. Dit houdt : meer maatwerk, meer alternatieven voor (preventief) ruimen en het opbouwen van een brede maatschappelijke Speerpunt 5 Speerpunt 5 Speerpunt 5 UDV Speerpunt 2 Paga 15 van 24
Nr. Actie Omschrijvg Status Waar terug te vden steun. NAD 52 Oefenen -2015: regelmatig blijven oefenen van de beleidsdraaiboeken met de crisisorganisatie. NAD 53 Buurlanden 2007-2015: er worden goede afspraken gemaakt over de aanpak van de bestrijdg van besmettelijke dierziekten met de buurlanden en andere relevante lidstaten. Waar nodig wordt er samen geoefend. NAD 54 Lobbyen NL visie 2007-2015: voordurende zet ternationaal verband om de Nederlandse visie zoveel mogelijk geaccepteerd te krijgen. NAD 55 DWHC afronden van een verkenng naar de uitbreidg van de monitorg en de coördatie. Een coördatierol van het DWHC, samenwerkg met kennisstituten op het gebied van ecologie, epidemiologie en diergeneeskunde, wordt hierbij onderzocht. NAD 56 Monitorgsplan In - opstellen van een monitorgsplan en een communicatieplan om de bestaande monitorg van de mate van voorkomen van besmettelijke dierziekten wilde populaties en vogels uit te breiden. NAD 57 Werkelijke risico's NAD 58 Herrichtg robuuste verbdg In -2011 stelt de overheid, samen met commerciële dierhouders en natuurorganisaties een communicatieplan op om op basis van risicoanalyse en monitorg de werkelijke risico's beeld te krijgen, het maatschappelijk beeld ten aanzien van de rol van wilde dieren bij de verspreidg van dierziekten meer evenwicht te krijgen en hierdoor de communicatie tussen de partijen te verbeteren. 2007-2015: provcies maken samen met de veehouderijsector een richtgsplan per robuuste verbdg om mede op basis van risicoanalyse de risico's op de verspreidg van dierziekten door wilde dieren tegen te gaan. Verantwoo rdelijkheid van De provcies Paga 16 van 24
Nr. Actie Omschrijvg Status Waar terug te vden NAD 59 Beheersbaarheid dierziekte, EHS 2007-2015: de beheersbaarheid van een uitbraak van een dierziekte wordt meegenomen bij de richtg van de ecologische hoofdstructuur. NAD 60 0-standsbeleid 2007-2015: aandacht voor een verhoogde zet van provcies bij de realisatie van het nulstandbeleid wilde zwijnen. Uitgezonderd zijn de leefgebieden voor wilde zwijnen, de Veluwe en de Meweg. NAD 61 Professionaliser g NAD 62 Communicatie door sector (S) NAD 63 Voorbereidg op crisis (S) NAD 64 Gezondheid mee welzijn (S) In 2007- werkt de Sectorraad Paarden aan een verdere professionaliserg van de vertegenwoordigg van de paardensector. In 2007-2015: voor communicatie over en het betrekken van de volledige achterban bij diergezondheidsonderwerpen wordt een communicatieplan ontwikkeld. 2007-: de sector zorgt dat ze goed voorbereid is op de rollen en verantwoordelijkheden die ze zelf heeft ten tijde van een dierziektecrisis. -: de diergezondheidsproblemen op dividueel niveau worden meegenomen de acties die genomen worden het kader van welzijnsverbeterg van paarden. NAD 65 Voorlichtg zorgt de sector samen met LNV voor educatie en voorlichtg over paardenziekten die een probleem kunnen geven op populatieniveau of een gevaar voor de volksgezondheid met zich mee kunnen brengen. Doelgroep is hier de paardeneigenaren. NAD 66 Leidraden Ed 2007 begt de Groep Gezondheidszorg Paard van de KNMvD met het ontwikkelen van leidraden voor besmettelijke paardenziekten voor dierenartsen. LNV ondersteunt dit itiatief. Dit zal bijdragen aan een betere en snelle herkenng van paardenziekten. NAD 67 I&R In - gaat LNV samen met de Sectorraad Paarden kijken naar de mogelijkheden die aanpassg van het huidige I&R systeem voor dierziektebestrijdg kan bieden. Verantwoo rdelijkheid van Verantwoo rdelijkheid van De provcies De provcies Paga 17 van 24
Nr. Actie Omschrijvg Status Waar terug te vden NAD 68 Monitorg - gaat de Sectorraad Paarden samen met LNV kijken wat de doelstellgen van een monitorgssysteem naar ziekten bij paarden moeten zijn en of het nodig is een monitorgssysteem te ontwikkelen. NAD 69 Codes of practice In zal voor bepaalde ziekten verduidelijkt en geëxpliciteerd worden hoe rollen en verantwoordelijkheden m.b.t. die ziekten liggen. Hiervoor sluiten we aan bij de voorgenomen actie voor de categorisatie van dierziekten. NAD 70 Insleep/transport communicatie In 2007- zorgt de Sectorraad Paarden samen met LNV voor bewustwordg van de sector over de risico's van de vele transportbeweggen van paarden, o.a. door communicatie over zeer besmettelijke ziekten. Waar mogelijk en nodig wordt actie ondernomen om risico's te beperken. Speerpunt hierbij is het voorkomen van sleep van dierziekten. NAD 71 Fancierg In - doen we samen met de paardensector een verkenng naar de mogelijkheden om ook voor de paardensector te komen tot een systeem van privaatpublieke kostenverdelg bij bestrijdg van een paardenziekte. NAD 72 Onderzoek vectoren In 2007- geeft LNV opdracht voor onderzoek naar vectorgebonden ziekten NAD 73 Vacc In - zal LNV daar waar mogelijk onderzoek voor het ontwikkelen van een paardenpest vacc faciliteren. NAD 74 Beleidsdraaiboek APP In 2007- maakt LNV een beleidsdraaiboek voor Afrikaanse paardenpest en betrekt de paardensector de ontwikkelg van dit beleid. NAD 75 Zoönosen In 2007- wordt opdracht van LNV beeld gebracht welke zoönosen de toekomst voor Nederland van belang kunnen zijn en wat de risico's zijn. NAD 76 Verbeteren kennis viskwekers NAD 77 Draagvlak gedragscode Het kennisniveau van viskwekers verbeteren door een betere ketenorganisatie. Een groter draagvlak creëren bij de viskwekers voor de noodzaak bnen de gedragscode te opereren zodat de gedragscode door alle bedrijven wordt erkend en nageleefd. 2011 Paga 18 van 24
Nr. Actie Omschrijvg Status Waar terug te vden NAD 78 Prioriterg problemen NAD 79 Dierenartsen visgezondheid NAD 80 Onderzoek recirculatie systeem NAD 81 Ontwikkelen strument NAD 82 Ontwikkelen structuur LNV zal met de sector nader ventariseren welke aspecten van visgezondheid prioriteit hebben en een gezamenlijk actieplan opstellen. Onderdeel daarvan is ieder geval voorlichtg over visziekten en preventie. LNV gaat met de KNMvD na op welke wijze de kennis over visziekten bij dierenartsen kan worden verbeterd. LNV laat onderzoek doen naar de effecten van het houden van vis gesloten recirculatiesystemen op de gezondheid van vissen. -2015: verder ontwikkelen van het strument risicoanalyses als beleidsstrument en optimaliseren van de toepassg -: ontwikkelen van een heldere structuur en organisatie voor risicoanalyse. NAD 83 Protocollen -: goede protocollen/afspraken maken om vragen, resultaten en adviezen op de juiste manier en tijdig op de juiste plek te krijgen. Daarmee bereiken we dat het proces voor iedere betrokkenen helder en transparant wordt. NAD 84 Communicatieplan wordt een communicatieplan ontwikkeld waar is aangegeven welke mogelijkheden er zijn om bekendheid te geven aan de resultaten van risicoanalyses (bijvoorbeeld via ternet) NAD 85 Risicoanalyse Europees agenderen Nederland zal het onderwerp risicoanalyse ook Europees agenderen, i.h.k.v. EFSA en i.h.k.v. herzieng van het Europees. Er wordt gestreefd naar een Europees netwerk voor risicobeoordelg. NAD 86 Rol bedrijfsleven In 2007- zal worden verkend welke rol het bedrijfsleven zelf kan spelen relatie tot de risicoanalyses voor diergezondheid. NAD 87 Categorisatie 2007-: categorisatie van dierziekten overleg met het bedrijfsleven NAD 88 Inbreng categorisatie CAHP 2007-: de categorisatie van dierziekten zal door Nederland worden gebracht bij de ontwikkelg van de Europese diergezondheidsstrategie 2007-2013 (CAHP) Paga 19 van 24
Nr. Actie Omschrijvg Status Waar terug te vden NAD 89 Aanpassg convenant -: voorbereiden verlengg en aanpassg convenant fancierg bestrijdg besmettelijke dierziekten LNV - PVV - PPE - PZ NAD 90 Actieve rol EU -: actieve rol EUverband voor de uitwerkg van de harmonisatie van de kostentoedelg volgens het Nederlandse model NAD 91 Ondersteunen verzekergen NAD 92 Ondersteunen risico profiel -: de overheid ondersteunt itiatieven van de sector om strumenten te ontwikkelen voor het afdekken van ondernemersrisico, bijvoorbeeld via verzekergen. -: de overheid ondersteunt itiatieven van de sector bij het ontwikkelen van strumenten voor de differentiatie naar risicoprofiel NAD 93 Fancierg paard -: een verkenng naar de mogelijkheden om ook voor de paardensector te komen tot een systeem van privaatpublieke kostenverdelg bij bestrijdg van een paardenziekte. NAD 94 Meegaan met de tijd Gaan mee met de tijd en technologische ontwikkelg, en nemen gericht actie om op deze verandergen te spelen NAD 95 Samenwerkg Zoeken naar samenwerkg bnen- en buitenland ter versterkg van de positie NAD 96 Verkenng rol/verantwoordeli jkheden NAD 97 Aanpassen crisisorganisatie Verkenng naar rollen en verantwoordelijkheden bnen de veteraire organisatie passend bij de tijd en technologische ontwikkelg. : de huidige crisisorganisatie wordt tegen het licht gehouden om te kijken waar verbetergen mogelijk zijn relatie tot technologische ontwikkelg en de wens tot efficiency verhogg. Hierbij kijken we ook hoe we (nog) beter gebruik kunnen maken van de samenhang tussen de veteraire kennisfrastructuur en de crisisorganisatie. NAD 98 Rol dierenarts Samen met KNMvD en Faculteit diergeneeskunde wordt een verkenng gedaan of de rol van de dierenarts als poortwachter en als eerste schakel de veteraire frastructuur verdere ondersteung verdient vanuit het publieke dome. Speerpunt 5 Speerpunt 3 Paga 20 van 24
Nr. Actie Omschrijvg Status Waar terug te vden NAD 99 Stimuleren samenwerkg NAD 100 Verbeteren crisisorganisatie Laboratoria stimuleren tot EUsamenwerkg, zowel voor expertise-uitwisselg als voor verdere specialisatie bepaalde ziekten. Samen met betrokken partijen past LNV de crisisorganisatie waar nodig aan, rekeng houdend met veranderende omstandigheden. NAD 101 Afspraken targets Om tot een daadwerkelijke vermderg van antibioticumresistentie en antibioticumgebruik en verantwoord gebruik van diergeneesmiddelen te komen maakt de mister voorafgaand aan de te stellen maatregelen met de diverse stakeholders afspraken over realistische maar ambitieuze targets. NAD 102 Beleidsstrategie Uiterlijk ed 2007 verstuurt de mister de Beleidstrategie antibioticumresistentie naar de TK met een pakket van maatregelen om de beschreven doelen te realiseren. NAD 103 Gebruik maken kennis NAD 104 Internationale samenwerkg NAD 105 Instrumentarium kennisvergrotg Samen met de dierhouders nadenken over oplossgen voor diergezondheidsproblemen en daarbij gebruik maken van kennis bij het bedrijfsleven. 2007-2015: versterken van de ternationale samenwerkg en afstemmg tussen kennisstituten door samen met andere overheden een ERA-net Diergezondheid op te zetten en hieraan deel te nemen. Ed 2007 vdt de oprichtg ERA-net Diergezondheid plaats. 2007-: ontwikkelg van een strumentarium om de kennis op het gebied van diergezondheid bij (toekomstige) dierhouders en beroepsgroepen te vergroten. NAD 106 Kennisagenda 2007 2007: actualiseren van Kennisagenda Diergezondheid op basis van de NAD. NAD 107 Actueel houden kennisagenda NAD 108 Sturen op kennisspreidg etc. -2015: het actueel houden van de Kennisagenda Diergezondheid (jaarlijkse update vanaf 2007). 2007-2015: Vanuit de Kennisagenda Diergezondheid sturen op kennisontwikkelg en meer dan voorheen op kennisverspreidg en kennisbenuttg. Paga 21 van 24
Nr. Actie Omschrijvg Status Waar terug te vden NAD 109 Bevorderen samenwerkg NAD 110 Starten kenniskrgen NAD 111 Gezondheid onderwijs NAD 112 Geen enge dgen meenemen -2015: Het bevorderen van meer en bredere samenwerkg tussen onderzoeksstellgen. Dit doet LNV door de Kennisketen Infectieziekten Dier meer te benutten, en door uitbreidg van samenwerkg met stituten op het gebied van humane gezondheidszorg. Vooral onderzoek aan (potentiële) zoönosen, nieuwe bedreiggen en antibiotica lenen zich goed voor deze samenwerkg. 2007-: de contactstructuur tussen praktijk en bedrijfsleven, beleid en onderzoek versterken door het starten van kenniskrgen. -2015: een grotere rol voor diergezondheidszorg de lesprogramma's van het algemeen middelbaar en beroepsonderwijs; nascholgscursussen voor dierhouders en beroepsgroepen. Een drgend beroep op burgers om geen risicovolle planten, dieren en producten uit derde landen mee te nemen. NAD 113 ANVR focampagne : een formatiecampagne door de reisorganisatiebranche (bv ANVR) ism de overheid zodat de reiziger zich bewust is van risico's op sleep en verspreidg van dierziekten door reizen en weet hoe deze risico's te beperken. NAD 114 Investeren entomologie NAD 115 Klimaat risico analyse Om kennis over emergg diseases te vergroten, wordt verder geïnvesteerd de sectenkunde (entomologie) en de diagnostiek van door secten overgebrachte dierziekten en hun vectoren. Daarnaast wordt er samenwerkg gezocht met andere laboratoria de EU op het gebied van emergg diseases. Vanaf worden de effecten van klimaatveranderg en de kans op emergg diseases nadrukkelijk meegenomen risicoanalyses. NAD 116 Structuur zoönosen In wordt een verkenng uitgevoerd hoe de overheidsorganisatie op het gebied van bestrijdg van emergg diseases optimaal vorm kan worden gegeven. Paga 22 van 24
Nr. Actie Omschrijvg Status Waar terug te vden NAD 117 Insleep dierziekten NAD 118 Beleidsdraaiboek APP/RVF NAD 119 Technische assistentie De kans op sleep van buitenlandse dierziekten wordt verkled door de controles aan de grens op de sleep van dierlijke producten verder te perfectioneren. Het beleid voor een aantal emergg diseases wordt vanaf 2007 verder uitgewerkt een aantal beleidsdraaiboeken, te weten een beleidsdraaiboek voor Afrikaanse paardenpest en exotische ziekten die op de mens kunnen overslaan. Om dierziekten aan de bron te bestrijden worden een aantal programma's opgezet waarbij LNV technische assistentie levert aan onder andere Turkije, Indonesië en Egypte. NAD 120 Kennisoverdracht Het is ook het belang van de sector om relevante diergezondheidsproblemen bij belangrijke handelspartners op te lossen. Daarom wordt een beroep gedaan op de sector om andere landen activiteiten te ontplooien op het gebied van kennisoverdracht. NAD 121 HPAI her en der Tot worden projecten ontwikkeld gericht op de bestrijdg van hoogpathogene aviaire fluenza. In het kader van de bilaterale samenwerkg levert LNV vanuit kennisstellgen technische assistentie bij de opbouw van bestrijdgscapaciteit. NAD 122 KVP oost europa LNV levert 2007, en technische assistentie bij de bestrijdg van klassieke varkenspest Roemenië en Bulgarije. NAD 123 Bilateraal buurlanden NAD 124 Multilaterale organisaties LNV gaat door met de reguliere bilaterale samenwerkg met buurlanden (en bepaalde andere relevante EU-landen) op het gebied van preventie en bestrijdg. Nederland organiseert en stimuleert samenwerkg tussen 'donorlanden' organisaties als FAO, EU en OIE om ontwikkelgsprojecten op het gebied van diergezondheid te starten. Daarnaast zal Nederland deze multilaterale organisaties aanzetten tot ondersteung van getroffen landen. NAD 125 Samenwerkg ZA De wetenschappelijke samenwerkg met andere landen (o.a. Zuid-Afrika) op het en Voedselzekerheid en Voedselzekerheid en Voedselzekerheid en Voedselzekerheid Paga 23 van 24
Nr. Actie Omschrijvg Status Waar terug te vden NAD 126 Samenwerkg emergg diseases gebied van opkomende dierziekten wordt verstevigd. Het verlenen van technische assistentie en het uitwisselen van kennis tussen Nederlandse en buitenlandse stituten rond emergg diseases, zoals blauwtong, Rift Valley Fever, Afrikaanse paardenpest. NAD 127 Capacity buildg LNV activiteiten richten zich op bilaterale samenwerkg met Aziatische en Afrikaanse landen. In deze projecten wordt tot het hoofddoel nagestreefd de sleep van dierziekten Nederland te beperken om een hogere veteraire veiligheid Nederland te kunnen bereiken. en Voedselzekerheid Paga 24 van 24