Bijlage 1 Risicoduiding werkzaamheden ACTIVITEITEN SITUATIES RISICO'S PREVENTIEMAATREGELEN INSTRUCTIES SPECIFIEKE RISICO S WERKEN OP DE OPENBARE WEG Werfinrichting Persoonlijke beschermingsmiddelen Interactie met omgeving Geraakt worden door een voorwerp vanop de rijweg (rondvliegend of wegschieten voorwerp) werfverkeer : rijdend materieel op de werf Publieke veiligheid : interactie met voetgangers Vallende voorwerpen, werkzaamheden op bovenliggende niveau Vallende voorwerpen, op uitstekende puntige voorwerpen trappen,. Warmte, koude, regen, zichtbaarheid Wegvliegende deeltjes, stof en irriterende producten in de ogen ervoor zorgen dat op de diverse werkplekken veilig kan worden gewerkt door, werkplekken af te bakenen en te markeren eventueel het verkeer omleiden signalisatiekledij dragen van minstens klasse 3 signalisatie aanbrengen rekening houdend met de categorie van de werken stel bij erg druk verkeer een signaalgever aan waarschuw automobilisten voldoende bord met waarschuwing voor werkzaamheden bovenop de signalisatie voorzie achteruitrijdende voertuigen of materieel van een achteruitrijdbeveiliging, zoals geluidssignalen, TVcamera en monitoren, dodehoekspiegels, sensoren en/of een blokkeringsysteem bouwplaats of werkplek afzetten, maar zorgen voor een veilige doorgang voor voetgangers en fietsers Veiligheidshelm Veiligheidsschoenen (minstens type S2) dragen Aangepaste werkkledij, signalisatiekledij dragen van tenminste klasse 2 Veiligheidsbril dragen
Bijlage 1 Risicoduiding werkzaamheden Behandeling van lasten Werkhouding Werken met niveauverschillen Vallende voorwerpen, op uitstekende puntige voorwerpen trappen,. Stofdeeltjes inademen Lawaai > 80 db (A) omgevingslawaai (bv. verkeer),blootstelling aan materieel met hoge geluidsniveaus Blootstelling aan omgevingslavaai (verkeer, bij werken in tunnels) Huidaandoeningen door contact met toxische producten Laden en lossen op openbare weg Letsels ten gevolge van een verkeerde houding bij tillen en dragen van zware lasten Fysieke belasting als gevolg van moeilijke of ongewone werkhoudingen Val van personen van hoger gelegen niveaus Veiligheidsschoenen (minstens type S2) dragen Ademhalingsbescherming Gehoorbescherming is aanbevolen vanaf 80 db (A) en verplicht vanaf 85 db (A). Kies de gehoorbescherming zodanig dat de werknemers het verkeer kunnen horen Gebruik geluidsarme apparatuur en gereedschap Gezondheidsonderzoek: audiogram bij lawaai > 80 db(a) Pictogram gehoorbescherming verplicht voorzien vanaf 85 db(a) Gehoorbescherming otoplastieken of goed dempende oorkappen. Gehoorbescherming moet zo gekozen worden dat de werknemers het verkeer nog kunnen horen Handschoenen dragen Beschermende crèmes gebruiken signalidatiekledij dragen van tenminste klasse 2 lasten van maximum 25 kg tillen en dragen hulpstukken en hef en tiltechnieken gebruiken om lasten te tillen en te verplaatsen taken ergonomisch aanpakken en werkplaats ergonomisch inrichten waar mogelijk machines het werk laten doen Taakroulering Ervoor zorgen dat de werkplekken op hoogte stabiel en stevig zijn en regelmatig op die eigenschappen worden gecontroleerd.
Bijlage 1 Risicoduiding werkzaamheden Contact met snijdend gereedschap en voorwerpen Werken met elektrische toestellen Gevaarlijke stoffen Lassen Slijpen Val van voorwerpen Snijwonden, verwondingen, steekwonden Electrocutie Blootstelling aan elektrische stroom, gebruik van nietgeïsoleerd elektrisch gereedschap In aanmerking komen met gevaarlijke stoffen Irritatie aan ogen, wegvliegende deeltjes in de ogen Irritatie aan ogen, wegvliegende deeltjes in de ogen Specifieke instructies i.v.m. werken met niveauverschillen, controle collectieve bescherming, gebruik van individuele valbeveiliging, aangepaste werkmiddelen Werkoppervlakken afschermen met plint Handschoenen gebruiken bij het behandelen van materiaal, afval Verwondingen onmiddellijk verzorgen, tetanusvaccinatie Bij het werken met snijdende handwerktuigen (circelzaag, slijpschijf ) Gebruik machines zonder veiligheidsvoorzieningen niet Handwerktuigen moeten in goede staat zijn en goed geslepen Bij gebruik van electrisch gereedschap: gepaste verlengkabel gebruiken, geen blootliggende elektrische leidingen, defecten signaleren, IP44 De instructies van machines en handgereedschappen volgen Conform materieel gebruiken Doeltreffende maatregelen nemen om ongewenst contact met elektriciteit(skabels) te voorkomen Geconstateerde gebreken zo snel mogelijk in orde brengen Bij opslag van gevaarlijke stoffen de hoeveelheid gevaarlijke stoffen op de werkplek beperkt houden tot de dagvoorraad en stoffen die onderling kunnen reageren gescheiden opslaan Zorgen van de aanwezigheid van in de gebruikstaal aanwezige veiligheidsinformatiebladen Asbestinventaris vooraf opvragen Lasbril of lakap dragen Veiligheidsbril dragen
Bijlage 1 Risicoduiding werkzaamheden Frezen Hout Staal Klimatologische omstandigheden Contact met de draaiende delen van de frees Splinters in de handen Projectie van gensters in de ogen tijdens het inkorten van het staal (slijpschijf) Zon: brandwonde, warmte, huidziekte Dragen van veiligheidsschoeisel Gebruik van PBM (o.a. handschoenen) Gebruik van PBM (o.a. veiligheidsbril) Organisatie van het werk, tijdig pauzeren, frisse dranken Regen, koude Zonnebrandcreème, beschermingskledij, hoofdbescherming Organisatie van het werk, tijdig pauzeren, frisse dranken Regenkledij en voldoende warme kledij SIGNALISATIE Voorbereiding voor het plaatsen van signalisatie algemene voorschriften contact met beweeglijke voorwerpen : aanrijding met langsrijdend verkeer de signalisatiewerkzaamheden mogen slechts beginnen na goedkeuring door de bevoegde overheid in het algemeen wordt het signalisatiematerieel geplaatst in volgorde waaring de weggebruiker het zal waarnemen signalisatiekledij dragen van klasse 3 gebruik van PBM (oa reflecterende kledij) volgens de categorie gebruik van andere signalidatiemiddelen om gezien te worden (signaalbakens en kegels, mannequin met vlag, oranje flikkerlicht o de wagen, reflectoren, botsabsorbeerder, ) het personeel dient te beschikken over de nodige instructies aanstellen van een signalisatieverantwoordelijke een goede voorbereiding en planning van de signalisatiewerken is noodzakelijk
Bijlage 1 Risicoduiding werkzaamheden Transport van het signalisatiemateriaal Signalisatie plaatsen Verkeerde beweging van van hoger gelegen vlak val uit voertuig tijdens verplaatsing val van personen op de begane grond tijdens transport van signalisatie val van voorwerpen bij de behandeling ervan tijdens laden of lossen van signalisatie contact met onbeweeglijke voorwerpen : aanrijding contact met beweeglijke voorwerpen : aanrijding met langsrijdend verkeer Het personeel dient te beschikken over de nodige instructies Aanstelling van een signalisatieverantwoordelijke Een goede voorbereiding en planning van de signalisatiewerken is noodzakelijk er mag zich nooit iemand bevinden in de laadbak van een rijdend voertuig bv van een wiellader behoedzaam tewerk gaan bi het transport van de signalisatie gebruik de juiste aanslagtechnieken enkel hijsmaterieel gebruiken dat een periodiek (3maandelijkse) keuring heeft ondergaan met uitzondering van het afsluiten van de openbare weg en de zijbermwerkzaamheden dient de plaatsing van de wegsignalisatie in 2 fasen te gebeuren fase 1 : signalisatie eigen aan het aanwezige verkeer en onafhankelijk van de werken fase 2 : de eigenlijke werfsignalisatie kies bij voorkeur een kalme periode (met weinig verkeer) bv voor 7 uur 's morgens en na 7uur 's avonds of in het weekend, om de signalisatie te plaatsen rekening houden met de goedgekeurde opstellingsvolgorde bij de plaatsing is dat in principe in de richting van het verkeer de werkzaamheden mogen slechts starten wanneer de signalisatie is opgesteld het personeel dat de signalisatie plaatst is competent en heeft de nodige overvinding en opleiding
Bijlage 1 Risicoduiding werkzaamheden Signalisatie wegnemen Opvolging en onderhoud van de signalisatie interacite met omgeving, verkeer contact met (on)beweeglijke voorwerpen : aanrijding contact met beweeglijke voorwerpen : aanrijding in gevaarlijke situaties, zoals bv het onvrijwillig onderbreken van de verkeersstroom, dient men een beroep te doen op de wegpolitie 's nachts en bij slechte zichtbaarheid (mist, ) is extra voorzichtingheid geboden ervoor zorgen dat er op de diverse werkplekken veilig kan worden gewerkt, door werkplekken af te bakenen en te markeren eventueel het verkeer omleiden de signalisatie aanbrengen die overeenstemt met de werfcategorie kies bij voorkeur een kalme periode (met weinig verkeer) bv voor 7 uur 's morgens en na 7uur 's avonds of in het weekend, om de signalisatie te verwijderen kies de juiste volgorde om de signalisatie weg te nemen: in principe is dat tegen de richting van het verkeer de staat, de kleurvastheid en de leesbaarheid van de borden dient regelmatig te worden gecontroleerd door de signalisatieverantwoordelijke op de werf WERFORGANSATIE Orde en netheid struikelen val op begane grond afval op de bouwplaats Kennisgeving toezichthoudende overheid communicatiestoornissen Informatie personeel, toezichthouders en bezoekers niet navolgen instructies en procedures doorgangen vrijhouden zorgen voor een goede begaanbaarheid (in overleg met andere partijen) zorgen voor opgeruimde bouwplaatsen (oa afvalcontainers plaatsen) voorafgaande kennisgeving aan Technische inspectie en NAVB aanplakking op werf algemeen V&Gplan bij hoofdaannemer veiligheid is een agendapunt op de wekelijkse werfvergadering
Bijlage 1 Risicoduiding werkzaamheden Werftoegang Stilstand der werken EHBO Werken tijdens de nacht Levering en opslag van materialen onbevoegden op de werf contact van onbevoegden met werfmaterieel verlaagde zichtbaarheid val voorwerpen bij behandeling contact van onbevoegden met opgeslagen materiaal opstelling van een organigram door de hoofdaannemer opmaak van specifieke risicoanalyses door iedere aannemer per uitvoeringsfase informatie verstrekken aan alle aanwezigen op de werf over de mogelijke gevaren en risico's tijdens elke fase van de werken (voor de start van de continue informatieverstrekking over gevaren op werf (veiligheid en werfvergaderingen, toolboxmeetings,...) afsluiting van werfzone afsluiting van werfzone afsluiten van machines en installaties verbanddoos aanwezig in werfvoertuigen volgens wettelijke verplichtingen gebruik van gepaste verlichting en signalisatie verbod zich onder lasten te begeven vermijden van manuele begeleiding lasten gepaste stapeling materiaal zodat geen risico op verschuiven gebruik gekeurde hijswerktuigen gepaste stapeling zodat geen risico op verschuiven Laden en lossen van materiaal en materieel Val van voorwerpen afsluiting van opslagzone lasten voldoende vastmaken, controle van hijsmateriaal voor de werkzaamheden niet onder de lasten werken of signalen geven gebruik van gekeurde hijstoestellen die aangepast zijn aan de te verplaatsen materialen gebruik van PBM (veiligheidshelm)
Bijlage 1 Risicoduiding werkzaamheden knellen van ledematen Gelijktijdig werken in sleuven en graafwerkzaamheden uitvoeren botsing van machines en personen in de sleuven Werkzaamheden uitvoeren in de nabijheid van langsrijdend verkeer aanrijdingen Werken met niveauverschillen (werken op hoogte) val van personen van hogere niveaus val van voorwerpen aangepaste werkmethode bij behandeling van haspel en ander materiaal in sleuf coördinatie tussen machinisten en andere werknemers handschoenen dragen oogcontact houden, coördinatie tussen machinist en werknemer in de sleuven, helm dragen (persoon in de sleuf) verkeer op voldoende afstand houden: 120cm tussen langrijdend verkeer en werkvlak indien nodig : weggedeelte afsluiten of een omleiding leggen maatregelen nemen om de snelheid af te remmen signalisatiekledij dragen van ten minste klasse 3 met lange mouwen en broekspijpen ervoor zorgen dat de werkplekken op hoogte stabiel en stevig zijn en regelmatig op die eigenschappen worden gecontroleerd specifieke instructies ivm werken met niveauverschillen, controle collectieve bescherming, gebruik van individuele valbeveiliging, aangepaste werkmiddelen aanbrengen van collectieve beschermingsmiddelen gebruik van aangepaste PBM verboden werken vanop een ladder uit te voeren werkoppervlakken afschermen met plint gebruik van PBM (veiligheidshelm) MATERIEEL Werftransport knelling tussen voertuigen, lasten en/of vaste obstakels voertuigen met achteruitrijdsignaal voertuigen met dodehoekspiegel
Bijlage 1 Risicoduiding werkzaamheden Hijswerktuigen Handgereedschappen Elektriciteit Plaatsen werfafsluiting Gebruik minikraan PBM knelling tussen voertuigen, lasten en/of vaste obstakels vallen van voorwerpen kneuzing, snijwonden, afrukking ledematen, elektrocutie elektrocutie rugklachten knelling tussen voertuigen, lasten en/of vaste obstakels vallende voorwerpen, werkzaamheden op bovenliggende niveau gekeurde hijswerktuigen operator hijswerktuigen met medische schifting jaarlijkse keuring van het arbeidmiddel voor het heffen of hijsen van lasten door een externe dienst voor technische controle 3maandelijkse keuring van de hulpstukken voorhet heffen of hijsen van lasten door een externe dienst voor technische controle correcte manier van aanslaan van de lasten toepassen het bedienen van een arbeidsmiddel voor het heffen of hijsen van lasten is een veiligheidsfunctie: mediche keuring noodzakelijk werkzone van het werktuig afbakenen en signaleren geen personen toegelaten in de werkzone van het werktuig wanneer het in werking is geen personen onder de last toegelaten dragen van veiligheidshelm steeds verplicht oogcontact tussen bestuurder machine en handlangers CEgekeurde machines gebruik van aangepaste PBM s indien nodig (o.a. werkhandschoenen) keuring werfkast CEgekeurd stroomaggregaat hef en tiltechnieken toepassen gebruik van mechanische hulpmiddelen voor verplaatsen ballast operator minikraan met medische schifting veiligheidshelm
Bijlage 1 Risicoduiding werkzaamheden vallende voorwerpen, op uitstekende puntige voorwerpen trappen warmte, koude, regen, zichtbaarheid wegvliegende deeltjes, stof en irriterende producten in de ogen stofdeeltjes inademen lawaai >80 db(a) omgevingslawaai (oa werfverkeer), blootstelling aan materieel met hoge geluidsniveau Blootstelling aan omgevingslawaai (verkeer, bij werken in tunnels) huidaandoening door contact met toxische stoffen contact met snijdend gereedschap en voorwerpen snijwonden, verwondingen, steekwonden Werken met aangedreven machines uitlaatgassen veiligheidsschoenen (minstens type S2) dragen aangepaste werkkledij, signalidatiekledij dragen van tenminste klasse 3 veiligheidsbril ademhalingsbescherming gehoorbescherming is aanbevolen vanaf 80 db(a) en verplicht vanaf 85 db(a). Kies de gehoorbescherming zodanig dat de werknemers het verkeer kunnen horen gebruik geluidsarme apparatuur en gereedschappen gezondheidsonderzoek: audiogram vij lawaai >80 db(a) Pictogram "gehoorbescherming verplicht" voorzien vanaf 85 db(a) gehoorbescherming otoplastieken of goed dempende oorkappen; Gehoorbescherming moet zodanig gekozen worden dat de werknemers het verkeer nog kunnen horen handschoenen dragen beschermende crèmes gebruiken handschoenen gebruiken bij het behandelen van materiaal, afval verwondingen onmiddellijk verzorgen, tetanusvaccinatie bij het werken met snijdende handwerktuigen (circelzaag, slijpschijf, ) gebuik machines zonder veiligheidsvoorziening NIET handwerktuigen moeten in goede staat zijn en goed geslepen verbrandingsmotoren in en aan de rand van de sleuf moeten worden vermeden wanneer verbrandingsmotoren aan de rand van de sleuf geplaatst worden, dan moet de uitlaat weg van de sleuf worden gericht
Bijlage 1 Risicoduiding werkzaamheden Werken met elektrische toestellen Elektrocutie blootstelling aan elektrische stroom, gebruik van nietgeïsoleerd elektrisch gereedschap worden de verbrandingsmotoren in de sleuf geplaatst, dan moet er afzuiging of ventilatie worden voorzien bij gebruik van elektrisch gereedschap: gepaste verlengkabel gebruiken, geen blootliggende elektrische leidingen, defecten signaleren, IP44 de instructies van machines en gereedschapeen volgen conform materieel gebruiken doeltreffende maatregelen nemen om ongewenst contact met elektriciteit(skabels) te voorkomen geconstateerde gebreken zo snel mogelijk in orde brengen AFBRAAKWERKEN manueel val van personen werfafsluiting val van voorwerpen dragen van PBM's verplicht verboden onder de werken door te lopen doorgangen vrij houden, ruimte vrijhouden rond werfmachines van min 80cm bezorgen stabiliteitsstudie aan VC voor de werken machinaal klemming voldoende ruime werfasluiting, vallende voorwerpen zeker binnen de omheining dragen van PBM's verplicht doorgangen vrij houden, ruimte vrijhouden rond werfmachines van min 80cm bezorgen stabiliteitsstudie aan VC voor de werken afbraak van asbest vorming van kankers op lange termijn afsbestinventarisatie (op te stellen door opdrachtgever)
Bijlage 1 Risicoduiding werkzaamheden opruiming laten gebeuren door gespecialiseerde firma stofvorming ten koste van alles voorkomen (nat maken, zeker niet boren, slijpen, zagen, breken, ) opslaan in volledig afgesloten containers en laten ophalen door erkende firma afvoer van puin en afval milieuvervuiling plaatsen van containers voor het sortern van het puin aparte containers puin regelmatig afvoeren naar erkende stortplaats MATERIAAL Contact met grond Contact met staal Gevaarlijke stoffen microorganismen bodem (o.a. tetanus) snijwonden in aanraking komen met gevaarlijke stoffen Tetanusvaccinatie gebruik van PBM's (werkhandschoenen) Tetanusvaccinatie bij opslag van gevaarlijke stoffen de hoeveelheid gevaarlijke stoffen dop de werkplek beperkt houden tot de dagvoorraad en stoffen die onderling kunnen reageren gescheiden opslaan zorgen voor de aanwezigheid van de in gebruikstaal aanwezige veiligheidsinformatiebladen afbestinventaris vooraf opvragen SPECIFIEKE WERKZAAMHEDEN Hoogspanning Uitgravingen, grondwerken, Elektrocutie Brandwonden plannen opvragen bij de opdrachtgever ligging van de kabels nagaan door het graven van proefsleuven met handgereedschap. Indien mogelijk snijding aanvragen van deze zone en/of signaleren aangepast gereedschap gebruiken
Bijlage 1 Risicoduiding werkzaamheden Hoogspanning Elektrocutie al de metalen delen dienen geaard te worden Gevaar voor inductiespanningen Brandwonden bij werken aan de aardlus van de installatie, waarbij deze moet onderbroken worden, moet men deze steeds overbruggen met een aarding van dezelfde sectie indien men tijdens de werken geleiders moet onderbreken, moet men er zich steeds van vergewissen of men nog tussen 2 aardingen werkt. Hoogspanning Elektrocutie werkaarder sluiten en/of losse aardingen plaatsen Aanwezigheid van restenergie Brandwonden losse elementen kortsluiten volgens goed vakmanschap Laagspanning Elektrocutie Brandwonden gebruik geïsoleerd gereedschap en de nodige PBM s Vrijgraven leidingen Elektrocutie Breuk in leidingen Spanningsloos stellen van kabels + Zie boven Vaststellen van de juiste ligging door het manueel uitvoeren van controlesleuven op basis van de liggingsplannen en (eventueel) detector voor aanvang van de werken. het ophangen of het ondersteunen van de aanwezige nutsleidingen Contact met voedingskabels Grondvervuiling elektrocutie De aannemer dient voor de aangevoerde grond de nodige attesten voor te leggen over de kwaliteit van deze grond. nagaan welke type van voeding (autonoom stelsel versus aftakking van hoofdkabel) kabels spanningsloos stellen Graven van sleuven rugklachten mechanisch graven van sleuven (minikraan) dragen van steungordel contact met ondergrondse kabels beschadiging opvraag plannen nutsleidingen uitvoeren sonderingen
Bijlage 1 Risicoduiding werkzaamheden Werken in sleuven Doorboringen onder wegen vallen wegzakken van aangrenzend grondwerk door instabilliteit, instortingsgevaar contact met in gebruikt zijnde nutsleidingen (elektrocutie, gas) manueel vrijgraven over niet meer dan 100 m opengraven (idem paalputten) max. 24 u laten openliggen op gepaste manier afschermen (hekwerk of veiligheidsnetten) Beschoeiing aanbrengen die voldoende hoog zijn of talud aanleggen verkeer, trillende machines, opslag materiaal en materieel vermijden of afstand houden opvraag plannen nutsleidingen uitvoeren van sonderingen Werken aan elektrische installaties elektrocutie steeds spanningsloos stellen in geval werken onder spanning steeds TRA uitvoeren in overleg met VC BA4 BA5 vereisten MONTAGE WERKEN Algemeen val van personen van op een hoger gelegen vlak tijdens: Opgeleid personeel betreden van de werf, demontage werken Goede organisatie van de werkzaamheden Afsluiten van de werf voor onbevoegden Veilige toegangen tot de werkzones voorzien Afbakenen van gevarenzones of aanbrengen van collectieve beschermingsmiddelen
Bijlage 1 Risicoduiding werkzaamheden Signaleren van gevarenzones val van personen Regelmatig ruimen van de doorgangen en de werkzone Inspanning verkeerde beweging bij behandeling: tijdens het handelsverdragen van te zware profielen (>25 kg/persoon) Mechanische toestellen gebruiken voor de verplaatsing van te zware profielen Contact beweeglijke voorwerpen: tijdens het slijpen met de slijpschijf Dragen van PBM's: veiligheidsbril Werken automatisch opstartende machines Gekneld, gegrepen,... worden door het automatisch opstarten De Lockout Tagout Tryout procedure opvragen en uitvoeren voor het werken aan deze installaties. Werken op hoogte (stelling en ladders) val van personen bij gebruik van een trapladder, ladder of stelling Ladders gebruiken volgens wettelijke bepalingen Stellingen opbouwen en gebruiken volgens wettelijke bepalingen Plaatsing van adders en/of stellingen zodanig dat er geen hinder of gevaar is voor anderen of voor de gebruikers ervan Voorkomen van het wegschuiven door gebruik van antislipzolen Plaatsen van leuningen en stevige en gesloten vloeren op stellingen Val voorwerpen bij behandeling: Heftoestellen en hijsgereedschappen laten nazien door keuringsorganisme tijdens de plaatsing Behandeling en transport val van personen begane grond bij overbelasting en verkeerde bewegingen. Inspanning verkeerde beweging bij behandeling: tijdens het handelsverdragen van te zware profielen (>25 kg/persoon) Orde en netheid, vrijmaken van de doorgangen, beschermen van de openingen Mechanische toestellen gebruiken voor de verplaatsing van te zware profielen
Bijlage 1 Risicoduiding werkzaamheden Gebruik van machines en gereedschap snijwonden door contact met de bewegende en/of scherpe delen De te bewerken elementen moeten goed vast gezet worden De machines moeten van de nodige beschermingen voorzien zijn Gebruik van antiblokkeringssysteem De machines moeten van de automatische veiligheden voorzien zijn Dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen: veiligheidsbril, handschoenen.