Verzakkingsoperatie met kunststofbandje of -matje Gynaecologie
Inleiding In deze folder wordt beschreven waarom een verzakkingsoperatie wordt verricht, hoe deze operatie wordt verricht en de eventuele uitwerkingen van de operatie. Reden van operatie Bij u is een verzakking geconstateerd, meestal van de voorwand van de schede (blaasverzakking of cystocele) of van de achterwand (rectocele of endeldarmverzakking) en soms van de baarmoeder zelf. Ook kan er een verzakking zijn van de top van de schede, nadat eerder de baarmoeder is verwijderd, hetgeen vaak gecombineerd is met een inwendige verzakking (enterocele). Vaak hebt u zelf geconstateerd dat er een zwelling uit de schede is gekomen, hetgeen of de vaginavoor- of achterwand is, dan wel de vaginatop of baarmoedermond. Als er bij u voor de eerste keer een verzakking is geconstateerd, wordt dit meestal hersteld zonder kunststofmateriaal. Als u al eerder geholpen bent aan een verzakking, wordt er vaak gekozen om kunststofmateriaal te gebruiken bij het herstel van de verzakking, omdat uw eigen weefsel waarschijnlijk niet sterk genoeg is om een verzakking te voorkomen. Uw klachten kunnen bestaan uit een zwaar gevoel in de onderbuik, hetgeen meestal toeneemt in de loop van de dag of bij bepaalde activiteiten waarbij er meer druk in de buik komt. Denk hierbij aan sporten, rennen, zwaar tillen of hoesten. Soms is er sprake van een zeer veelvuldige drang om te plassen, moeilijkheden om de blaas leeg te krijgen of problemen bij de ontlasting. Behandeling De behandeling kan verricht worden met volledige narcose of met een ruggenprik. Hierover kunt u overleg hebben met de anaesthesist (narcose-arts). Als er alleen sprake is van een verzakking van de top van de schede en/of baarmoeder, zonder dat er sprake is van een verzakking van de vaginavoor- of achterwand zal mogelijk alleen een kunststofbandje geplaatst worden via twee kleine huidsnedes naast de anus. Dit bandje wordt zijdelings langs de schede doorgevoerd tot aan de top van de schede. Als er ook een verzakking is van de voor- of achterwand van de schede zal de gynaecoloog dit in overleg met u ook herstellen, eventueel met kunststofmateriaal. Is er ook sprake van een forse verzakking van de baarmoeder en heeft de gynaecoloog met u besloten om de baarmoeder te verwijderen, dan kan eventueel ook een bandje door de top van de vagina gelegd worden om een latere verzakking van de vaginatop te voorkomen. Als er voor de tweede keer sprake is van een verzakking van de voor- en/of achterwand van de schede, zal uw arts eventueel een kunststofmatje plaatsen om het risico op een nieuwe verzakking sterk te verminderen. De teugels van dit matje worden meestal via kleine sneetjes in de liezen ingebracht ter hoogte van de urinebuis en enkele centimeters lager, of ook via 2 sneetjes net naast de anus. patiënteninformatie 2
Buikoperaties bij een verzakking (sacrokolpopexie) Soms is een operatie via de buik beter dan via de vagina. Bijvoorbeeld bij een ingewikkelde verzakking, of als u al eerder bent geopereerd voor een verzakking. Soms is een kijkoperatie mogelijk, waarbij de arts twee of drie kleine sneetjes in de buik maakt. Kan dit niet, dan opereert de arts via een grotere snee in de buikwand. Bij deze operaties zet de arts vaak een kunststof matje in de buik, waarmee hij de verzakking ophangt aan de voorkant van de wervelkolom. De operatie Bij een buikoperatie ligt u plat op de operatietafel en bij een vaginale operatie ligt u in de gynaecologische behandelstoel net zoals op de polikliniek. Met een Jodium- of Chloorhexidinehoudende oplossing wordt de schede, en zonodig de buik, gedesinfecteerd. Omdat er kunststofmateriaal geplaatst wordt, krijgt u bovendien direct vóór de operatie antibiotica. Ook wordt er een plakelektrode op uw been geplaatst, zodat eventuele bloedvaatjes dichtgebrand kunnen worden. Als er alleen een kunststofbandje geplaatst wordt, zal de operatie ongeveer 30 minuten duren. Als de operatie gecombineerd wordt met andere ingrepen kan de operatie 60 tot 90 minuten duren. Na de behandeling Tijdens uw verblijf in het ziekenhuis krijgt u elke dag een injectie met een bloedverdunnend medicijn tegen trombose. Ook zult u voor 1 of 2 dagen een katheter in de blaas hebben en gedurende 1 dag een tampon. Als bij u een blaasverzakking of behandeling van de verzakking van de vaginatop heeft plaatsgevonden, zal het plassen daarna anders zijn dan voor de ingreep. Vaak kunt u de blaas weer beter leeg plassen. Als er alleen een bandje geplaatst wordt, kunt u in principe 2 dagen later weer naar huis. Wordt de ingreep gecombineerd met een andere ingreep, dan zult u waarschijnlijk in totaal 3 tot 4 dagen in het ziekenhuis blijven. U krijgt tijdens het verblijf op de afdeling pijnstilling. Bij pijn thuis gebruikt u 3 tot 4 keer daags 1000 mg Paracetamol of 3 maal daags 1 tablet van 50 mg Diclofenac of 2 maal daags 1 tablet van 500 mg Naproxen. Het is normaal dat u 1 tot 2 weken een bloederige vaginale afscheiding houdt. Daarna zal het bloedige aspect van de afscheiding verminderen. Wij adviseren u tot de nacontrole geen tampons, maar verband te gebruiken. Het is raadzaam na de behandeling drie weken niet te fietsen en geen auto te rijden. patiënteninformatie 3
De eerste week dient u thuis voornamelijk te rusten, waarbij u wel zichzelf kunt verzorgen zoals douchen, koffie zetten etc. De week erna kunt u weer de normale dagelijkse huishoudelijke werkzaamheden hervatten, behoudens die waarbij een zware druk op de buik ontstaat. Deze werkzaamheden mag u 6 weken niet verrichten. Soms adviseert de gynaecoloog u om 12 weken geen zware lichamelijke inspanningen te verrichten. Als het plaatsen van het bandje gecombineerd wordt met een uitgebreidere verzakkingsoperatie krijgt u hiervoor specifieke adviezen tijdens het ontslaggesprek. Ook krijgt u het advies om 6 weken geen gemeenschap te hebben. Complicaties Complicaties die bij deze ingreep kunnen optreden zijn bloedingen, infecties en eventuele beschadiging van organen in de directe nabijheid van de schede zoals de darm, blaas, urinebuis en zenuwbanen. Deze complicaties zijn echter zeldzaam. Er worden specifieke maatregelen genomen om deze complicaties te voorkomen. Op langere termijn kan het kunststofmatje soms een kleine opening (erosie) veroorzaken in de schedewand, wat tot afscheiding kan leiden. Dit kan vaak verholpen worden. Door het kunststofmateriaal ontstaat er een sterke bindweefselreactie (littekenweefsel) in het lichaam hetgeen een versteviging van het weefsel geeft. Soms zorgt dit ook voor een wat ruwere schede, wat zeker in het begin onaangenaam kan zijn bij de gemeenschap. Mocht u hier veel last van ondervinden dan moet u dat met uw behandelend arts bespreken. Omdat eind 2012 het vaginaal plaatsen van een kunsttstofmatje negatief in het nieuws geweest is, met name vanwege chronische pijnklachten naderhand, is men zeer terughoudend geworden met het plaatsen hiervan. Deze klachten worden zelden gezien bij het vaginaal plaatsen van een kunststofbandje of het plaatsen van een matje via de buik. Tot slot Heeft u nog vragen of zijn er onduidelijkheden neem dan contact op met Gynaecologie. Het telefoonnummer staat op de achterzijde van deze folder. U kunt ook vragen naar de algemene folder over een verzakkingsoperatie. Op onze website vindt u ook meer informatie. Daarnaast vindt u nog informatie op de website van de beroepsvereniging van gynaecologen: www.nvog.nl patiënteninformatie 4
Gynaecologie Meldpunt Oost 11 Afsprakennummer: 088-459 7785 Werkdagen: 9.00-12.00 en 14.00-16.00 uur Informatienummer: 088-459 5580 Werkdagen: 8.30-12.00 en 13.30-16.30 uur Verpleegafdeling Meldpunt Oost 43 Telefoon 088 459 4500 Internet www.zuyderland.nl 680 09-2015