Liturgie preek ochtenddienst over Matth 6,14 (transcript) -GKv Loppersum-Westeremden, 17-11-2013 Welkom en mededelingen door ouderling Komen tot de Here Oproep om de Here te aanbidden, Psalm 95,1-2.6-7 Stil gebed Votum/zegengroet Aanbidding: -Psalm 97,1-3 'De Heer alleen regeert' -LB 444 'Grote God, wij loven U' Schuldbelijdenis en genadeverkondiging met Rom 7,19-25 Gebed om verlichting met de Heilige Geest Luisteren naar de Here: Kinderen van de basisschoolgroepen 1-2 naar de KBC Bijbellezing(en), zie onder Verkondiging, thema, zie onder, gebed Tussenzang, Psalm 32,4-5 'Hoor naar mijn raad' Amenzang Psalm 133,1 'Komt, ziet, hoe goed' Wet van God Zingen Psalm 133,2-3 'Als olie die Aärons hoofd' Geven aan de Here: Dank- en voorbedegebed Aankondiging overige mededelingen en bestemming collecte Inzameling gaven Gaan onder de zegen van de Here Zingen GK 167 'Samen in de naam van Jezus' Zegen Leesgedeelte(n): Matth 6,1-18 en Efez 4,25-32 Tekst: Matth 6,14 Preekthema: God belooft je te vergeven als wij elkaar vergeven!' Gerwin Pruijssen Pagina 1 van 10 preek Matth 6,14
We zijn als gemeente bezig met beloften, voor de gasten, en we hebben vanochtend deze belofte voor ons, Matth 6,14: 'Als jullie anderen hun misstappen vergeven, zal jullie hemelse Vader ook jullie vergeven'. En dan komt er achteraan in vs 15: 'Maar als je anderen niet vergeeft, zal jullie Vader jullie je misstappen evenmin vergeven'. En je ziet wel, wat vers 14 positief zegt, zegt vers 15 negatief; vers 14 laat ziet wat er gebeurt als je iemand vergeeft, vers 15 laat zien wat er gebeurt als je dat niet doet. Het gaat vanmorgen over vergeven, en dat is een moeilijk thema, er zijn er onder u die zagen er tegenop...die zagen dat het over vergeving zou staan en die zien er tegenop, laten we eens kijken wat de Here ons te zeggen heeft vanuit Matth 6,14. Als het over vergeving gaat, gaat het over pijn, over verdriet, en de reden kan van alles zijn. Ik noem een stel voorbeelden, het kan bijv zo zijn dat je vader zijn vroeger heel streng was, je bent bang voor hem geworden. Hij had altijd gelijk, en tot op de dag van vandaag heb je er een hekel aan als mensen heel duidelijk zijn. Je vader was heel streng, je mocht nooit iets, het was nooit goed als je iets deed, en de pijn over hoe het thuis vroeger ging, zit nog steeds heel diep. Het kan ook zijn dat er tussen broers en zussen veel scheef is gegroeid, er is er een waarmee het niet botert, het voelt alsof er nu een muur tussen jullie in staat. Het kan zijn dat je in je huwelijk eenzaam bent, je echtgenoot is afstandelijk, of je hebt een echtgenoot die je lichamelijk of geestelijk pijn heeft gedaan. Pijn kun je hebben omdat je vroeger als jongen of meisje sexueel misbruikt bent, door een vader, een oom, een neef. Het kan zijn dat je op je werk iets hebt meegemaakt dat nooit meer is weg gegaan, een leiding-gevende gaf je het gevoel dat je niks waard bent, en je bent gewoond aan de kant gezet. Misschien kloppen deze voorbeelden niet, maar is er toch iets in je leven wat steeds weer de kop op steekt, ineens is het er...als je denkt aan wat er gebeurt is, voel je de pijn en het verdriet - ik denk dat u allemaal wel zoiets heeft. Waarom is dat zo?, we zijn allemaal mensen die wonden oplopen in ons leven, en de vraag is niet: kunnen we zo leven dat we geen wonden oplopen? Gerwin Pruijssen Pagina 2 van 10 preek Matth 6,14
Nee, de vraag is: hoe gaan we ermee om?, en dat is de vraag waar we vanmorgen mee naar de Bijbel gaan, naar woorden van Jezus. Hoe ga je om met verdriet en pijn uit het verleden wat anderen je hebben aangedaan? Vanochtend gaan we zien dat de Here God van ons vraagt om te vergeven. Thema: 'God belooft je te vergeven als wij elkaar vergeven!' 1. Als wij elkaar onze misstappen vergeven (vers 14a) 2....kan God onze eigen zonden vergeven! (vers 14b) 1. 'Want als jullie anderen hun misstappen vergeven zal jullie Vader ook jullie vergeven', vorige week zondag hebben we stilgestaan bij wedergeboorte 1...we hebben toen gezien: wedergeboorte is iets wat de Heilige Geest doet, de Here Jezus vergelijkt de Heilige Geest in Joh 3 met de wind...de wind waait waarheen die wil, wat betekent dat?, dit: je kunt de wind niet vangen, niet controleren, niet sturen...en zo is de Heilige Geest vrij en soeverein om dat nieuwe leven van wedergeboorte te geven aan mensen. Maar wij zijn niet passief hebben we gezien, want we hadden deze belofte van de Here voor ons: 'dan zal ieder die de Naam van de Here aanroept worden gered!' We moeten niet gaan zitten wachten, nee, 'ieder die de Naam van de Here aanroept', dat betekent: je moet je bekeren. Bekering bestond uit twee dingen hebben we toen gezien, het eerste is berouw over zonden en ten tweede over geloof in Gods beloften. Verdriet over zonde die je hebt gedaan, en aan de andere kant geloof dat de Here zonde echt vergeeft, en dat de Here Jezus een groot Verlosser is. En daar pikken we vanmorgen de draad weer op, het evangelie leert ons namelijk om vanuit berouw en geloof te leven. De motor van je geloof draait op die twee dingen: berouw en geloof - wil je een sterk fris geloofsleven hebben...dan moet je die twee dingen hebben, dan moet je die twee dingen tot je dood toe 1 Zie preek over Hand 2,21: http://pruijssen.wordpress.com/preken/ Gerwin Pruijssen Pagina 3 van 10 preek Matth 6,14
hebben: berouw en geloof- dan blijft je geloof fris, onthoud dat! Wat werkt berouw en geloof in je leven?, liefde!, in tal van bijbelverzen zie je dat 'denk nederig over jezelf', 'acht de ander hoger dan jezelf', en wat er ook bijhoort is wat we vanmorgen gaan zien 'vergeef elkaar zoals de Here Jezus Christus je vergeven heeft', liefde komt voort uit berouw en geloof. In 1 Joh 4,7 staat: 'Geliefde broeders en zusters, laten wij elkaar liefhebben, want de liefde komt uit God voort. Ieder die liefheeft is uit God geboren en kent God. Wie niet liefheeft kent God niet, want God is liefde!' Johannes zegt hier dus: het effect van uit God geboren zijn, is dat je elkaar liefhebt. En daar hoort bij 'elkaar vergeven', als je een ander liefhebt met Gods liefde, dan ga je elkaar vergeven We hebben uit Matth 6 gelezen, [vss 14-15], wat staat hier?, wat betekent het als Jezus dit zegt? Wat zegt de Here Jezus hier niet?, Hij zegt hier niet: 'Ik wil jullie pas vergeven als je een ander wilt vergeven!'. Het is hier niet een kwestie van de wil van God, daarop zit het niet vast. Het probleem ligt niet bij de Here maar bij ons, en dat zie je hier ook staan: 'jullie' staat er steeds: 'want als jullie', of: 'als jullie niet'. Het probleem ligt bij ons, wat is er namelijk aan de hand, het punt is hier: God KAN ons niet vergeven als wij een ander niet vergeven. Dat is het punt waar het hier om gaat, als wij eraan vasthouden om niet te vergeven KAN de Here ons niet te vergeven. Als ik of u of jij eraan vasthoudt om iemand niet te willen vergeven, wat gebeurt er dan?, dan werp je als het ware een blokkade op en die staat tussen jou en God. Waarom?, omdat vergeving een zaak van God is, vergeving, daar gaat de Here over. Dan ligt er een blokkade en die moet eerst opgeruimd worden, dan is er een zonde en die moet eerst beleden worden. Dat hebben we een paar weken geleden gezien, 'als wij onze zonden belijden zal Hij die trouw en rechtvaardig is onze zonden vergeven en ons reinigen van onze ongerechtigheden'. Het is dus een zonde om niet te willen vergeven, de Here Jezus is hier heel duidelijk, en confronterend, zolang je eraan vasthoudt om niet te willen vergeven of je zegt dat je niet kunt vergeven, maar als je erover nadenkt is het ten diepste niet willen vergeven Gerwin Pruijssen Pagina 4 van 10 preek Matth 6,14
...dan zegt Matth 6,14 tegen ons: dan kan de Here God ons niet vergeven omdat je zelf in zonde leeft. Wat doe je als je niet wilt vergeven?, met een beeld: aan de ene kant heb je een open hand naar de hemel en vraag je: 'Heer, wilt U mijn zonde vergeven!'...maar aan de andere kant heb je een gesloten, gebalde vuist omdat je een ander niet wilt vergeven. Dat gebeurt er als je niet wilt vergeven, graag zelf vergeving willen en het een ander weigeren, niet gunnen. En die twee dingen, die ene open hand naar de hemel met de vraag of de Here je zonden wil vergeven, en aan de andere kant gesloten, gebald naar een ander, dat past niet bij elkaar...het past niet bij elkaar om zelf vergeving te willen en het een ander niet te gunnen. Dat is het antwoord op de vraag: wat staat hier?, het is een zonde - maar ik weet dat als het hier over gaat, er wordt vaak gezegd als het hier over gaat...dat kun je toch wel voorstellen, dat ik niet kan vergeven?, ja, dat is heel goed voor te stellen, vooral als je nadenkt over de pijn die je is aangedaan. En, u hebt allemaal wel iets in je gedachten: 'diegene heeft me vroeger zo gekwetst!' En dan kun je naar jezelf toepraten en zeggen: 'ja, maar het is toch logisch!, ja dat is te begrijpen, dat ik gevoelens hebt en dat ik het niet kan en wil!' Het is een blokkade, en wat doet dat met je......want er is een voorbeeld in de Bijbel in Matth 18, een gelijken van de Here Jezus. Jezus kreeg een vraag van Petrus: 'Here, hoe vaak moet ik mijn broeder vergeven?', en Jezus antwoordt: 'tot 70 maal zevenmaal'. Dan vertelt Jezus de gelijkenis van de koning die een slaaf een enorme schuld aan geld kwijtscheldt, vergeeft...en die slaaf is het paleis nog niet uit en treft een mede-slaaf die hem trouwens zo weinig schuldig is...en die gaat voor hem staan, en zegt: nu wil ik dat jij die schuld terugbetaalt', en dan zegt de medeslaaf: 'dat kan ik niet!' En dan laat de slaaf z'n medeslaaf in gevangen is gooien, maar als de koning het hoort, zegt 'ie: 'slechte slaaf, al je schuld heb ik je kwijt gescholden omdat je me dat smeekte, had je ook geen medelijden moeten hebben met je medeslaaf?' En dan staat er in Matth 18,34 - waar het me om gaat: 'en zijn heer was zo kwaad dat hij hem in handen van de gerechtsbeulen gaf tot hij de hele schuld zou hebben Gerwin Pruijssen Pagina 5 van 10 preek Matth 6,14
terugbetaald. Zo zal mijn hemelse Vader ook ieder van jullie behandelen die zijn broeder of zuster niet van harte vergeeft. Zie je het punt wat dit te maken heeft met vergeving?, wat betekent het om niet te willen vergeven? De Here Jezus gebruikt een beeld, en dat is: dan word je overgegeven in handen van de gerechtsbeulen, wat is met die beulen bedoelt? Je komt in een geestelijke sfeer terecht, zoals een beul iemand foltert, zo zal iemand die een ander niet wil vergeven, die komt in een leven terecht dat 'ie steeds dieper vastdraait in z'n eigen gelijk 'ja, maar ik heb gelijk dat ik die ander niet vergeef!', en dat zal diegene bitter maken, dat staat in Hebr 12, daar staat: 'pas op dat er geen bittere wortel opschiet in je leven?' Die beulen, dat staat voor een geestelijke sfeer waarin je komt, wat je zelf kapot zal maken: 'ik heb gelijk!', wrok, boosheid, woede, wroeging...en dat wordt steeds erger, en dat is wat de Here Jezus hier zegt, daar kom je in terecht, je sterker nog: daar heb je jezelf in gebracht en de Here Jezus laat het toe. Met alle lichamelijke en geestelijke pijn tot gevolg, beulen, en het helpt je niks, en het effect is niks, alleen pijn voor jezelf...dat is de geestelijke sfeer waarin je terecht zult komen als je jezelf alleen maar voorhoudt: 'ik wil niet!' En de hel is de uiteindelijke straf die iemand zichzelf gegeven heeft en waaraan Jezus diegene overgeeft. [tussenzang: Psalm 32,4-5] 2. Hoe kun je vergeven?, we hebben gezien met Matth 6,14-15, niet willen-vergeven is een zonde en het is een blokkade...vergeven is ontzettend moeilijk, en het is zo moeilijk omdat vergeving van je vraagt om pijn los te laten...het is zo ontzettend moeilijk om een ander te vergeven, om schuld niet meer te willen zien als schuld, en het dus te te vergeven. Maar hoe kun je dat, hoe kom je ooit zo ver?, wat wij vanmorgen zien is dat er een heel diep verband bestaat tussen zelf vergeven zijn, dat je eigen zonden vergeven zijn, en een ander vergeven. Gerwin Pruijssen Pagina 6 van 10 preek Matth 6,14
Je kunt niet zomaar een ander vergeven, het begint bij zelf te zijn vergeven, het begint bij de Here Jezus. Hoe kun je vergeven?, het is moeilijk voor ons allemaal, ik weet dat zelf ook...we kunnen wat dat betreft allemaal naast elkaar gaan staan, we weten allemaal hoe moeilijk dat is, om pijn los te laten...om serieus te nemen wat staat in Rom 12,19: 'Mij komt de wraak toe, Ik zal vergelden!' Hoe vaak willen wij niet wraak nemen, iemand terugpakken, iemand negeren omdat 'ie dat gedaan heeft. Vier geestelijke stappen om te kunnen gaan vergeven 2, hoe kun je vergeven? Allereerst, kijk naar de Here Jezus, je te concentreren op de Here Jezus die aan het kruis hangt...en jezelf het evangelie voor te houden, 'zie de Here Jezus hangen aan het kruis, en waarom hangt Hij daar?, omdat Hij mij wilde vergeven!' Daar begint het mee, jezelf het evangelie vertellen, 'hoe is het mogelijk dat een heilige en volmaakte God mij wil vergeven?', dat wil Hij!' 'En als die vergeving het beste is wat je kan overkomen, als dat het beste is wat mij kan overkomen, hoe kan ik dat ooit weigeren aan een ander?' Waar begint het mee?, het begint ermee zoals Luther dat ooit een keer zei, die vroeg hem: wat is het evangelie? En Luther schreef zijn kapper een brief en zei: 'je moet jezelf het evangelie vertellen, daar wordt je hart warm van!' Want als je hart koud is, omdat iemand je iets heeft aangedaan, dan moet je je hart warm maken, en hoe wordt je hart warm? Door jezelf het evangelie te vertellen, 'waarom hangt de Here Jezus daar?', 'wat betekent dat voor mij, ik ben een mens die vergeven is...ik ben een mens in wie de Heilige Geest woont en ik wil de Heilige Geest niet bedroeven!' Vertel jezelf het evangelie, dat is het eerste, kijk naar de Here Jezus Het tweede, een heel belangrijke: erken de pijn het verdriet wat je is aangedaan. Als er iets in je leven is gebeurd wat je verschrikkelijk pijn heeft gedaan, dat je zo 2 Vergelijk Nancy Leigh DeMoss, 'Vergeven', zij heeft 3 punten waarin ik mijn eerste punt heb toegevoegd en verder heb ik haar punten iets aangepast. Gerwin Pruijssen Pagina 7 van 10 preek Matth 6,14
zeer heeft gedaan...dan hebben wij de neiging om ervoor weg te vluchten, het doet gewoon te zeer. Het is te moeilijk, alleen al om eraan te denken, moet ik dan terugdenken aan wat vroeger gebeurd is?, ja! Terugdenken aan wat vroeger gebeurd is, waarom is dat belangrijk?, omdat vergeven is niet doen alsof er niets gebeurd is. Vergeven is niet doen alsof er niets gebeurd is, in Marcus 11,35 staat: 'als je een ander iets te verwijten hebt!' Je hebt een ander gewoon iets te verwijten, het is niet zo dat er niks gebeurd is, nee, je hebt een ander iets te verwijten! Laat dat staan, dat verdriet is gebeurd, loop daar niet voor weg, zie het onde rogen, het zit in je leven, het zit in je hart...als je eraan denkt, hop, daar zijn de tranen, de Bijbel zegt nooit: druk het weg! De Bijbel zegt altijd: laat het staan, ontken het niet, het zit in je hart, loop er niet overheen. Vroeger werd wel eens gezegd, de ouderen herkennen het wel: 'niet huilen!', 'niet klagen', 'huilen is voor kinderen!' Wie wil vergeven dat het je verdriet heeft gedaan, dat het je pijn heeft gedaan om heel concreet te weten: 'dit is gebeurd en dat heeft me zoveel verdriet gedaan, dat heeft me zo gekwetst!' Zodat je weet waar je vergeving voor vraagt, vergeet dat nooit, vergeven is niet net doen alsof er niets gebeurd is. Integendeel, heel concrete dingen waar je verdriet van hebt, laat dat staan, erken dat! 3e, een lastige, vraag jezelf af of je eigen geweten zuiver is, soms heeft een ander je iets aangedaan, pijn gedaan, gekwetst, zo verrotte zeer gedaan...maar de vraag is ook: hoe heb ik gereageerd?, hoe heb ik toen daarop gereageerd? Soms reageer je gewoon verkeerd, misschien heb je heel koel en afstandelijk gereageerd op iemand die jou pijn heeft gedaan. Je hebt je bek strak gehouden, om hem heen gelopen, hem niet willen zien en je hebt gereageerd vanuit je pijn. Was dat goed?, nee, dat was niet goed!, was het te begrijpen?, ja het was te begrijpen!, maar het was niet goed. Je hebt iemand genegeerd of je hebt geprobeerd om over iemand te roddelen, iemand zwart maken, je hebt heel subtiel wraak genomen. Gerwin Pruijssen Pagina 8 van 10 preek Matth 6,14
De vraag is, is je eigen geweten zuiver?, hoe heb je gereageerd op de pijn die een ander jou heeft aangedaan? Matth 7, daar zegt Jezus, weet je hoe het zit?, er zit een balk in je eigen ook, en als jij een ander wilt wijzen op de splinter in diens ook.er zit een balk in je eigen oog en je zult die toch echt moeten verwijderen uit je eigen oog. Dan kun je zeggen: 'ik ben verkeerd geweest!', dat moet je dan ook zeggen: 'ik ben verkeerd geweest!' 'Ik heb verkeerd gereageerd op wat je me toen hebt aangedaan, ik kon er toen niet mee omgaan, dat spijt me!' 'Ik vond het zo lastig en ik heb je toen genegeerd en ik heb je niet willen zien, dat spijt me, dat had niet gemogen!' Het gaat om onze eigen reactie op de zonde van een ander, hoe groot die ook was...maar je eigen zonde is je eigen zonde en daar ben je zelf verantwoordelijk voor. 4e, laatste, kies er bewust voor om te vergeven, dat is het moeilijkste punt, hier komen alle boosheid en verdriet omhoog...stel dat je staat voor iemand, en ik wil je bemoedigen deze week na te denken, en vandaag ook......stel dat er iemand is, in de gemeente of erbuiten, waarvan je zegt: 'de Heilige Geest heeft me vanmorgen erbij bepaald...dat ik diegene moet vergeven, en dan is dit het moeilijke punt, al die boosheid en verdriet, als die emoties komen op dat moment naar boven. De vraag is: wil je zelf bevrijd worden?, dat is wat Jezus hier zegt: 'als je een ander hun misstappen vergeeft', dan heeft Hij het over een bevrijding. Het is een bevrijding te vergeven, kies er bewust voor om te vergeven, en dat betekent: doe dat, ook al heb je geen zin, ook al wil je niet...matth 6,14 zegt: vergeven is gehoorzaamheid, wil je gehoorzaam zijn aan je eigen gevoel wat schreeuwt om recht, wat schreeuwt om het verdriet wat je is aangedaan. Nee, ik wil luisteren vooral naar de Here, ik wil bevrijding, ik wil licht, ik wil kunnen ademhalen, ik wil van die druk af. Wacht dan niet tot je die ander volkomen vergeven hebt, en dat is zo ontzettend moeilijk. Dat moet je niet zomaar doen, maar doe dat bewust, zodat je het weet, niet even in het voorbijgaan. Zoals het hier ook staat, 'als jullie een ander hun misstappen vergeeft, zal ook jullie Gerwin Pruijssen Pagina 9 van 10 preek Matth 6,14
hemelse Vader jullie vergeven'. Bid erom, bid dat de Heilige Geest je helpt, want je kunt dit niet vanuit jezelf. Matth 6,14 draagt een geweldige belofte in zich, die wij geneigd zijn om over het hoofd te zien. Deze belofte: als wij zo met elkaar omgaan, en wij zo met anderen omgaan, buiten de gemeente, wat is dan de belofte? Dan is er, zoals 1 Joh 4,7 zei: 'heb elkaar lief!', dan is er liefde, dan is er ruimte, dan is er nabijheid, als je zo vanuit deze belofte leeft...dan wordt de gemeente GKv Loppersum-Westeremden - in zoverre het dat al niet is - een sterke gemeente. Dan word je sterk, want het gaat hier niet zozeer alleen om vergeven, het gaat hier om elkaar liefhebben, dat is het kader waarin vergeving staat. 'Vergeven omdat de Here ons heeft lief gehad' - dat is de belofte: een gemeente waarin pijn niet voortsuddert en doorrot...een gemeente waarin we naar de Here Jezus gaan met onze pijn en met ons verdriet, omdat we willen vergeven. 'Vergeef elkaar zoals de Here u vergeven heeft', en daar begint het: zoals de Here u vergeven heeft. En dat is het allermooiste wat er bestaat op deze aarde, het feit dat je vergeving hebt ontvangen. Deze belofte gaat ontzettend in tegen ons gevoel, maar weet: de Here Jezus heeft deze belofte al voor je vervuld. Hij heeft jouw zonde vergeven, dat is de basis, dat is het evangelie, Hij weet ook dat je dit zelf niet kunt en niet wilt. Mijn vraag aan u vanmorgen is, zou je dit zonder de Here niet kunnen doen?, je kunt dit niet zonder de Here. Je kunt dit met de Here, je kunt met de Here vergeven, de Here Jezus kan in zijn opstandingskracht jou geven wat je nodig hebt om iemand te vergeven. Want 'als jullie anderen hun misstappen vergeven, zal jullie hemelse Vader ook jullie vergeven!' Laten we bidden Gerwin Pruijssen Pagina 10 van 10 preek Matth 6,14