Milieujaarprogramma 2012
Inhoudstafel 1 Instrumentarium... 2 1.1 Basis... 2 1.1.1 Gemeentelijke diensten... 2 1.1.1.1 Personeel... 2 1.1.1.2 Organisatie... 4 1.1.1.3 Instellen van een centraal meldpunt voor milieuklachten... 6 1.1.1.4 Systematisch overleg milieuhandhavende en milieuklachten behandelende diensten 7 1.1.2 Handhaving... 7 1.1.2.1 Personeel... 7 1.1.2.2 Proactieve en reactieve controles op klasse 2- en 3-inrichtingen... 8 1.1.2.3 Logistieke ondersteuning... 9 1.1.3 Milieu Management Informatie Systeem (MMIS)... 9 1.1.4 Gemeentelijke adviesraad voor milieu en natuur... 10 1.1.5 Gemeentelijk milieubeleid... 12 1.2 Onderscheidingsniveau... 12 1.2.1 Duurzaamheidsambtenaar... 12 1.2.2 Milieubeleidsplan... 13 1.2.3 Milieubarometer... 13 1.2.4 Milieu Management Informatie Systeem (MMIS)... 14 1.2.5 Gemeentelijke adviesraad voor milieu... 14 1.2.6 Handhaving selectief slopen... 15 1.3 Overige acties en projecten... 15 1.3.1 Afleveren milieuvergunningen... 15 1.3.2 Afleveren Slachtbewijzen... 16 1.3.3 Landbouw- en groententelling... 16 2 Afval... 17 2.1 Basis... 17 2.1.1 Afvalpreventie en hergebruik... 17 2.1.2 Selectieve inzameling en restafval... 19 2.1.3 Opruimen achtergelaten afvalstoffen... 24 2.2 Onderscheidingsniveau... 25 2.2.1 Acties m.b.t. afvalpreventie en hergebruik... 25 2.2.1.1 Ondersteunen compostmeesterwerking... 25 2.2.1.2 Inrichten demonstratieplaats thuiscomposteren... 27 2.2.1.3 Actieve sensibilisatie afvalpreventie... 27 2.2.1.4 Herbruikbare luiers... 28 2.2.1.5 Reglement afvalarme evenementen... 29 2.2.1.6 Brooddozen- of drinkbussenactie... 29 2.2.1.7 Afvalarm winkelen... 29 2.2.1.8 Herbruikbare bekers... 30 2.2.2 Actiesmaatregelen m.b.t. selectieve inzameling... 30 2.2.2.1 Overeenkomst erkende overbrengers textielafval... 30 2.2.2.2 Verwerken ruimingspecie... 31 2.2.2.3 Bermbeheersplan luik afval... 31 2.2.2.4 Rapportage bedrijfsafvalstoffen gemeentelijke diensten... 32 2.2.2.5 Inzamelplaats dierlijk afval... 32 2.2.2.6 Sensibilisatie sorteerverplichtingen bedrijfsafvalstoffen... 32 2.2.2.7 Aanvaarden gesorteerde vergelijkbare bedrijfsafvalstoffen... 32 2.2.2.8 Selectieve inzameling van wegwerpluiers... 33 2.2.3 Doelstelling restafval... 33 2.2.4 Actiesmaatregelen illegaal ontwijkgedrag... 33
2.2.4.1 Zwerfvuilopruimactie In de vuilbak... 33 2.2.4.2 Straatvuilbakjes... 34 2.2.4.3 Gemeentevuil... 34 2.2.4.4 Controles illegaal ontwijkgedrag... 35 2.2.4.5 Controles huisvuil... 35 2.3 Overige acties en projecten... 36 2.3.1 Verkoop vuilzakken en stickers... 36 2.3.2 Leveren en omwisselen GFT containers, compostvaten e.d.... 36 2.3.3 Afvalproject in Noord-Zuidcontext... 37 3 Milieuverantwoord productgebruik (MVP)... 38 3.1 Basis... 38 3.1.1 Implementatie MVP in eigen diensten... 38 3.1.2 Passieve sensibilisatie MVP... 38 3.2 Onderscheidingsniveau... 39 3.2.1 Actiesmaatregelen m.b.t. milieuverantwoord productgebruik binnen eigen gemeentelijke diensten... 39 3.2.2 Stimuleren milieuverantwoord productgebruik inwoners... 41 3.2.2.1 Actieve sensibilisatie milieuverantwoord productgebruik... 41 3.3 Overige acties en projecten... 43 3.3.1 Bio op het bord van het beleid... 43 4 Water... 44 4.1 Basis... 44 4.1.1 Pesticidenreductie... 44 4.1.1.1 Risico-evaluatie... 44 4.1.1.2 Pesticidentoets... 45 4.1.1.3 Passieve sensibilisatie... 46 4.2 Onderscheidingsniveau... 46 4.2.1 Deelbekkenbeheerplannen... 46 4.3 Overige acties en projecten... 46 4.3.1 Potpolder en ecologische herstelprojecten Kleine Aa... 46 4.3.2 Vrijstellingen afvalwaterheffing... 48 4.3.3 Infiltratie regenwater... 48 Hinder... 50 4.4 Basis... 50 4.4.1 Digitaal opvolgen van milieuklachten... 50 4.4.2 Passieve sensibilisatie... 50 4.5 Onderscheidingsniveau... 50 4.5.1 Doorlichting van de hinderklachten... 50 4.5.1.1 Analyse van hinderklachten... 50 4.5.1.2 Analyse van de opvolging van hinderklachten... 51 4.5.2 Beleidskader geluidshinder... 52 4.5.2.1 Opstellen geluidshinderreglement... 52 4.5.2.2 Opleiding geluid meten en beoordelen... 52 4.5.3 Beleidskader geurhinder... 53 4.5.3.1 Opstellen geurhinderreglement... 53 4.5.3.2 Opleiding geur meten en beoordelen... 53 4.5.4 Opstellen lichthinderreglement... 53 4.5.5 Actieve sensibilisatie rond hinderthema s... 54 4.5.6 Opstellen handhavingsbeleid hinder... 54 4.5.7 Opstellen en bijhouden van een hinderinventaris... 54 4.6 Overige acties en projecten... 55 4.6.1 Terugdringen van hinder in eigen beheer... 55 5 Energie... 56 5.1 Basis... 56 5.1.1 Meewerken aan de Energieprestatieregelgeving... 56
5.1.2 Uitvoeren van een energieboekhouding... 56 5.1.3 Passieve sensibilisatie... 57 5.2 Onderscheidingsniveau... 58 5.2.1 Uitbreiden van de energieboekhouding naar andere entiteiten... 58 5.2.2 Opmaken energieprestatiecertificaten voor gebouwen die niet onder de energieprestatieregelgeving vallen... 58 5.2.3 Actieve sensibilisatie over hernieuwbare energie enof rationeel energiegebruik... 58 5.2.4 Aankoop van minimum percentage groene stroom... 59 5.2.5 Opleiding energie... 60 5.2.6 Uitvoeren Duurzame Energiescan... 60 5.2.7 Opnemen van energie-efficiëntie als criterium bij overheidsopdrachten... 60 5.2.8 Lager energieverbruik... 61 5.2.9 Stimuleren energiebesparende maatregelen... 61 5.3 Overige acties en projecten... 61 5.3.1 Isolatie: Thermografische kaart... 61 5.3.2 REG in bestaande gebouwen... 62 5.3.3 Hernieuwbare energie... 63 5.3.4 Energiezuinige verlichting... 64 5.3.5 Lokaal kyotoprotocol... 64 6 Mobiliteit... 66 6.1 Basis... 66 6.1.1 Passieve sensibilisatie mobiliteit en milieu... 66 6.1.2 Deelname milieuambtenaarduurzaamheidambtenaar aan de Gemeentelijke Begeleidingscommissie (GBC)... 66 6.2 Onderscheidingsniveau... 67 6.2.1 Stimuleren milieuvriendelijk rijgedrag gemeentepersoneel... 67 6.2.2 Sneltoets mobiliteitsplan... 67 6.2.3 Luchtverontreiniging door verkeer... 67 6.2.4 Actieve sensibilisatie... 68 6.2.5 Milieuvriendelijke voertuigen... 69 6.2.5.1 Inventaris en evaluatie van het wagenpark... 69 6.2.5.2 Opmaak actieplan milieuvriendelijk voertuigenpark... 70 6.2.5.3 Aankoop milieuvriendelijk voertuig... 70 6.2.5.4 Opname milieuaspecten in bestek... 70 6.2.5.5 Resultaatsverbintenis over de hele vloot... 71 6.2.5.6 Bedrijfsvervoerplan van de gemeente... 71 6.3 Overige acties en projecten... 72 6.3.1 Opname milieu bij vernieuwen mobiliteitsplan... 72 6.3.2 Herwaarderen van trage wegen... 73 6.3.3 Sensibilisatie milieuvriendelijke mobiliteit... 73 7 Natuur en Groen... 75 7.1 Basis... 75 7.1.1 Bermbeheer... 75 7.1.2 Streekeigen soorten... 76 7.1.3 Code van goede natuurpraktijk... 76 7.2 Onderscheidingsniveau... 77 7.2.1 Subsidiereglement... 77 7.2.2 Vorming ecologisch groen-, natuur- en bosbeheer... 78 7.2.3 Actieve sensibilisatie: Deelname dag van de natuur, dag van het park, week van Bos... 79 7.2.4 Aanplanten streekeigen soorten en autochtone planten... 80 7.2.5 Inventarisatie en actieplan kleine landschapselementen... 80 7.3 Overige acties en projecten... 81 7.3.1 Aanleg van groendak... 81 7.3.2 SpeelbosGeboortebos Patersboske... 81 7.3.3 Herdenkingspad en -bos... 82
7.3.4 Begraafplaatsbeheer... 82 7.3.5 Groeninventaris... 83 7.3.6 Bosbeheerplan gemeentebossen en buurtboseigenaars... 84 7.3.7 Bomenvisie (straatbomen)... 85 7.3.8 Soortenbescherming... 86 7.3.9 Rattenbestrijding... 86 8 Bodem... 88 8.1 Basis... 88 8.1.1 Inschakelen erkend bodemsaneringdeskundige... 88 8.1.2 Vergunnen tijdelijke grondopslagplaatsen (TOP)... 88 8.2 Onderscheidingsniveau... 88 8.2.1 Inventarisatiestudie potentieel verontreinigde grond voor bepaalde woonzone... 88 8.2.2 Inrichten inzamelplaats kleine partijen verontreinigde grond... 89 8.2.3 Oplijsten gemeentelijke gronden met historische risicoactiviteit... 89 8.2.4 Inventaris andere bodemproblemen (vb. bodemverdichting)... 89 8.2.5 Erosiebestrijding... 90 8.3 Overige acties en projecten... 90 8.3.1 Tankslag ondergrondse stookolietanks... 90 8.3.2 Register bodematesten... 90 9 Duurzame ontwikkeling... 92 9.1 Basis... 92 9.1.1 Passieve sensibilisatie... 92 9.2 Onderscheidingsniveau... 92 9.2.1 Participerende en sensibiliserende initiatieven duurzame ontwikkeling... 92 9.2.2 Duurzaam bouwen en wonen... 93 9.2.3 Maatschappelijk verantwoord ondernemen... 94 9.2.4 Initiatieven duurzame ontwikkeling in Noord-Zuidcontext... 95 9.2.5 Educatie adviesraden voor duurzame ontwikkeling... 98 9.2.6 Vlaams implementatieplan educatie voor duurzame ontwikkeling... 99 9.3 Overige acties en projecten... 99 9.3.1 Duurzame invulling Site Beckers... 99
Inleiding In voorliggend document, het Milieujaarprogramma 2012, wordt gerapporteerd over het uitgevoerde milieubeleid in 2011 en worden ook de plannen voor 2012 uiteengezet. Omdat het Milieujaarprogramma wordt gebruikt als rapporteringinstrument in het kader van de samenwerkingsovereenkomst Milieu als opstap naar duurzame ontwikkeling werd ervoor gekozen de structuur van de samenwerkingsovereenkomst (milieuthema s) te gebruiken als inhoudstafel. Zo komen achtereenvolgens de thema s instrumentarium, afval, milieuverantwoord productgebruik, water, hinder, energie, mobiliteit, natuur, bodem en duurzame ontwikkeling aan bod. Het milieujaarprogramma wil echter uitgebreider zijn dan louter een rapportage-instrument. Het wordt ook gebruikt om de inwoners van Essen en andere belanghebbenden te informeren over het gevoerde en geplande milieubeleid en de taken van de milieudienst in het algemeen. In 2009 tekende de gemeente in op het onderscheidingsniveau van de samenwerkingsovereenkomst. Hiermee geeft de gemeente duidelijk aan dat ze verder wil gaan dan een louter basismilieubeleid. Om dit te bewerkstelligen werd in 2009 ook een duurzaamheidsambtenaar aangeworven. Voor meer informatie over de onderwerpen die aan bod komen in het milieujaarprogramma kan u terecht op de milieudienst. 1
1 Instrumentarium 1.1 Basis 1.1.1 Gemeentelijke diensten 1.1.1.1 Personeel De milieudienst maakt deel uit van de afdeling Technische diensten. Hiertoe behoren ook de dienst Openbare infrastructuur en de dienst Ruimtelijke ordening en Wonen. De gemeentelijke milieudienst is sinds 1 januari 2002 een afzonderlijke dienst. De milieudienst staat onder leiding van de milieuambtenaar en bestaat uit: Naam Functie %VTE bezig met gemeentelijke milieu- en natuurbeleid Sonja Van Aert Diensthoofd milieu - B 100 statutair milieuambtenaar Mieke Suykerbuyk duurzaamheidsambtenaar B 80 statutair Ann Van Mol adm. medewerker C 80 statutair Veerle Peeters adm. medewerker C 80 Statutair begraafplaatsbeheerder Raf Francken Adm. medewerker C 80 Statutair De functies van milieuambtenaar en duurzaamheidsambtenaar zijn opgenomen in het personeelsbehoefteplan. De duurzaamheidsambtenaar kwam op 1 september 2009 in dienst. Bij de milieudienst is ook het containerpark ondergebracht en sinds einde 2009 ook de groendienst en het begraafplaatsbeheer. In 2010 werd een grafdelver aangeworven en in 2011 een begraafplaatsbeheerder. Op het containerpark werken sinds 1 november 2012 4VTE. Naam Functie %VTE bezig met gemeentelijke milieu- en natuurbeleid Tanja Peeters arbeider D 100 contractueel Geens Roger arbeider E 100 contractueel Van Mastricht Ad arbeider D 100 contractueel Van Velthoven Pierre Bij de groendienst werken 14VTE groenarbeiders. arbeider D 100 contractueel Aanstellingsniveau Aanstellingsniveau Naam Functie %VTE bezig met natuurbeleid Aanstellingsniveau milieu- en gemeentelijke Peeters Cis Ploegbaas groendienst C 100 statutair Bové Johnny hulparbeider D 100 contractueel Breugelmans Walter technische dienst, aangestuurd door D 100 statutair 2
groendienst Brouwers Jef geschoold arbeider D 100 statutair Claessens Hugo geschoold arbeider D 100 contractueel Goetschalckx hulparbeider D 100 contractueel Maurice Jacobs Cis technische dienst, D 100 statutair aangestuurd door groendienst Jacobs Johnny hulparbeider D 100 contractueel Konings Gunther geschoold arbeider D 100 contractueel Molenaar Danny hulparbeider tewerkgesteld via OCMW E 100 contractueel Nelen Frans hulparbeider D 100 contractueel Otten Eddy geschoold arbeider D 100 statutair Schuurbiers Ludo geschoold arbeider D 100 statutair Van Ballaert Eric seizoensarbeider tot D 100 contractueel Van Ginneken Ludo Bij de dienst begraafplaatsbeheer werken 2VTE: Naam najaar 2011 hulparbeider E 100 contractueel Functie Aanstellingsniveau %VTE bezig met gemeentelijke milieu- en natuurbeleid Veerle Peeters Begraafplaatsbeheeerder C 80 Statutair Adm. medewerker Loos Walter hulparbeider D 100 contractueel Voorbocht Eric D 100 contractueel In 2010 werden twee seizoensarbeiders ingeschakeld. In 2011 één seizoensarbeider omdat we met de tijdelijke sluiting van het containerpark twee extra jobstudenten konden inzetten. Voor de volgende jaren rekenen we op één seizoensarbeider en twee jobstudenten bij de groendienst. De seizoensarbeider start met het nieuwe tuinseizoen zodat alle plantsoenen er met Pasen op hun Paasbest uitzien en stopt na de bladopkuis van Allerheiligen. De jobstudenten worden ingezet in de grasploeg en sluikstorten & vuilbakophaling tijdens de vakantieperioden. Bij de groendienst werkt tijdens het schooljaar 2011-2012 elke vrijdag een stagiaire in het kader van het 7 de specialisatiejaar aan PITO, departement Tuinbouw. In 2011 draaiden een 10tal Nederlandse jongeren, de Driespan, een weekje mee in de groendienst. Hun stage kadert in een Europees subsidieprogramma Een leven lang leren. Ze hebben onder meer meegeholpen in de bestrijding van de Amerikaanse Vogelkers en de aanplantingen aan de parking van de Wilderse Duintjes. In 2012 zal een bijkomende administratief medewerker voor de milieudienst worden aangeworven. Deze functie omvat voornamelijk: Kapadviezen: verwerken en opvolgen, controle heraanplantingen Inventariseren: vervolledigen groeninventaris, helpen bij opmaak bomeninventaris, inventaris zitbanken, Werkopdrachten: opvolgen, werkvoorbereiding m.b.t. aankoop, 3
Uitwerken natuurgerichte acties als: plantactie MiNa-raad, Geboortebos, Pesticidenreductie: opvolgen doelstelling 0-gebruik Sluikstorten: afhandeling Klachtenbehandeling m.b.t. groendienst Bijstaan van de milieudienst in haar taken Personeelsbehoefteplan technische diensten Aanstellingsbesluit duurzaamheidsambtenaar Bovenvermelde bewijsstukken kunnen opgevraagd worden bij de milieudienst. 1.1.1.2 Organisatie A. Stand van zaken De milieudienst staat in voor een omvangrijk takenpakket. De belangrijkste taken zijn (nietlimitatieve lijst): milieu- en natuurklachtenbehandeling vergunningenbeleid: de adviezen en volledige afhandeling van vergunningsaanvragen met betrekking tot: Vlaremdossiers, natuurvergunningsaanvragen, vuurwerk, vergunningen voor eetwaren opvolgingen van de gemeentelijke vergunningen: zwembad, containerpark, milieuvergunningendatabank vlaremtoezicht selectieve inzameling van afval verkoop van restafvalzakken, GFT-stickers, PMD-zakken, compostvaten en -bakken, uitbaten containerpark invullen jaarlijkse afvalstoffenenquête campagnes rond natuur-, milieu- en duurzaamheidsthema s communicatie van het lokale milieubeleid aan de gemeentelijke diensten, de bevolking en andere doelgroepen organiseren van bijzondere acties: haagplantacties, zwerfvuilacties, ondersteunen van initiatieven van natuurverenigingen, wildbeheereenheid, scholen en verenigingen, jeugdraad (aanplanten Geboortebos Patersboske en Roefel (dag van het kind)), secretariaat van de MiNa-Raad, commissie Milieu, commissie voor de vaststelling van schade aan teelten aanvragen voor duurzaamheidspremie aanvragen i.v.m. de vrijstelling of vermindering van afvalwaterheffing verdeling van rattenvergif registreren slachtingen en afleveren van slachtbewijzen organiseren landbouw- en groentetelling afleveren attesten aankoop vuurwerk sluikstort bodemonderzoeken composteren, begeleiden compostmeesters, begeleiden demoplaats, opvolgen Plattelandsontwikkeling LEADERprojecten bomenadvies op openbaar domein beheer van de gemeentebossen en -domeinen uitvoeren pesticidenreductieprogramma interne milieuzorg energieboekhouding gemeentelijke gebouwen invulling geven aan de doelstellingen van de samenwerkingsovereenkomst milieu nazicht facturen 4
Het milieuloket staat in voor de eerstelijns milieuzorg en is te bereiken via: het bureel van de milieudienst, dat zich in het gemeentehuis tegenover het onthaal bevindt en dat dezelfde openingsuren heeft als de overige kantoren en op afspraak te bereiken is via meldingskaarten die gepubliceerd worden in het gemeentelijk infoblad via het digitaal loket milieu op www.essen.be via telefoon alle administratieve medewerkers van de milieudienst beschikken over een internetaansluiting en e-mail De groendienst staat onder meer in voor de uitvoering van: aanplantingen langs wegen en de ruilverkavelingwegen onderhoud van openbaar groen langs wegen, op pleinen, parken en plantsoenen veegwerken langs wegen, pleinen, enz. aanplanten en onderhoud van seizoensbeplanting opruimen van sluikstorten opkuisen zwerfvuil (ook langs landbouwwegen) leegmaken vuilbakjes weekenddienst voor het leveren van feestmaterialen, plaatsen van nadarbarelen, verkeersborden, enz. sneeuwruimen en ijzelbestrijding De dienst begraafplaatsbeheer heeft volgende taken: onderhoud van de begraafplaatsen het grafdelven herinrichten van de kerkhoven naar parkbegraafplaatsen administratie en exploitatie van de begraafplaatsen De dienst ruimtelijke ordening en wonen behandelt: de stedenbouwkundige vergunningen voor het rooien van bomen, ontbossingen, afbraak van gebouwen doorsturen van gegevens naar de energieprestatiedatabank de bouwaanvragen controleren op de toepassing van de watertoets De dienst openbare werken zorgt voor: opmaak van bestekken voor bermbeheer, ruimen van grachten 3 de categorie, enz. alsook de opvolging ervan. Eerstelijnszorg bij klachten i.v.m. riolering. Het ruimen van de baangrachten en rioleringsbeheer is sinds 1 januari 2009 overgedragen aan INFRAX. Voor een aantal taken wordt beroep gedaan op intercommunale medewerkers: IGEAN milieu & veiligheid De gemeente Essen is aangesloten bij de milieudienst van IGEAN milieu & veiligheid. Zij zorgt onder meer voor: juridisch-technische ondersteuning inzake milieu en natuur juridische ondersteuning in verband met de handhaving van de milieuwetgeving toelichting aan de gemeentelijke MiNa-Raad begeleiden bij de opmaak van het gemeentelijk milieubeleidsplan organisatie van de selectieve afvalinzameling centraal meldpunt voor het niet ophalen van afval 5
inzamelen van diverse afvalfracties op het containerpark asbestmetingen op het containerpark cursussen voor het containerparkpersoneel inzake omgang met afvalfracties, veiligheidinstructies en dergelijke meer cursussen voor nieuwe compostmeesters, vervolmakingcursussen cursus voor het personeel van de groendienst inzake veiligheid Provinciaal Instituut voor Hygiëne Het provinciebestuur en de gemeente Essen hebben een samenwerkingsovereenkomst afgesloten, waardoor de gemeente kan rekenen op een ondersteuning bij het milieu- en natuurbeleid. Het Provinciaal Instituut voor Hygiëne vervult hierbij een scharnierfunctie tussen de gemeentelijke milieudienst en de milieu- en natuurcel van de provincie waar diverse milieudeskundigen ondersteuning geven. De milieudienst spreekt haar gemeentelijke communicatiekanalen aan om zowel de burgers als het eigen personeel te sensibiliseren en op de hoogte te brengen van haar activiteiten. De gemeentelijke communicatiekanalen bestaan uit de website, de digitale nieuwsbrief, persberichten, het gemeentelijk informatieblad (maandelijks), buurtinformatiebrieven, personeelsblad, enz. De huidige werking wordt verdergezet. Op 1 januari 2012 treedt de gemeente toe tot het samenwerkingsverband Regionaal Landschap de Voorkempen. Ze zullen in overleg met alle gebruikers en beheerders van open ruimte projecten en acties uitwerken die bijdragen aan het behoud en het verbeteren van de kwaliteit van natuur en landschap in de Voorkempen. Er wordt ondermeer gewerkt aan projecten zoals het waterconserveringsproject, de herwaardering van trage wegen, het in beeld brengen van turfrelicten, het aanleggen van fauna-akkers en het beheer van kleine landschapselementen zoals knotbomen, houtkanten en poelen. n 1.1.1.3 Instellen van een centraal meldpunt voor milieuklachten Tijdens kantooruren kunnen de inwoners steeds terecht bij de milieudienst via telefoon (03670.01.42), via e-mail (milieu@essen.be) of aan het loket. Ook via het digitaal loket op www.essen.be kunnen milieuklachten worden doorgegeven. Buiten kantooruren kunnen de burgers terecht bij de politie die een 24 uur permanentie voorziet. De inwoners werden in 2011 hierover onder meer geïnformeerd via de website en de afvalkalender 2011. In 2012 wordt verder gecommuniceerd over het centraal meldpunt milieuklachten via de website en een vermelding in de afvalkalender. Er wordt bekeken of de samenwerking tussen de politie en de milieudienst m.b.t. de behandeling van klachten en het centraal meldpunt milieuklachten officieel in een overeenkomst kan worden vastgelegd. Hiervoor zal gekeken worden naar het voorbeeld van samenwerkingsprotocol op www.vvsg.be. 6
afvalkalender 2011 Tekst website centraal meldpunt milieuklachten n Bovenvermelde bewijsstukken kunnen opgevraagd worden bij de milieudienst. 1.1.1.4 Systematisch overleg milieuhandhavende en milieuklachten behandelende diensten Er is een vlotte samenwerking tussen de milieuhandhavende en milieuklachten behandelende diensten. Zo wordt in geval van sluikstort waarbij een adres wordt teruggevonden contact opgenomen met de politie. Hiervoor werden in samenwerking met de politie speciale meldingsformulieren opgemaakt. Deze laatste maakt proces verbaal op en vervolgens wordt vanuit de milieudienst en de dienst financiën een factuur opgemaakt. De groendienst staat in voor het verwijderen van sluikstort. Sinds de groendienst bij de milieudienst is ondergebracht verloopt de afhandeling van sluikstorten binnen één dienst wat de opvolging ten goede komt. Er wordt een lijst bijgehouden van sluikstort. Voor stoken en geuroverlast wordt met de brandweercommandant of controleur der werken van de afdeling Technische diensten samengewerkt voor een eerste controle. Afhankelijk van de bevindingen ter plaatse wordt de klacht doorgegeven aan de politie. Bij de PolitieZone Grens is één inspecteur met het Vlarembekwaamheidsattest die controlerend en verbaliserend optreden. Voor de administratieve voorbereiding en andere technische informatie contacteren zij steeds de milieudienst. De huidige werking wordt verdergezet. In het kader van de gemeentelijke administratieve sancties (GAS) zal de samenwerking verder gestandaardiseerd worden. Lijst sluikstort - meldingen milieudienst n Bijlage IN1: Overzicht tussenkomsten en processen-verbaal 1.1.2 Handhaving 1.1.2.1 Personeel De milieuambtenaar Sonja Van Aert en één inspecteur van de politiezone Grens, Jos De Voght beschikken over een Vlarem-bekwaamheidsbewijs. Deze inspecteur is aangesteld voor de drie gemeenten Essen Kalmthout Wuustwezel in de Lokale politiezone Grens. Zij zijn belast met het toezicht op de als hinderlijk ingedeelde inrichtingen van tweede en derde klasse, conform de vigerende milieuhygiëneregelgeving. De milieuambtenaar vervult een bemiddelingsrol bij lokale hinderproblemen, behalve voor hinderlijke inrichtingen klasse 1. De kapmachtigingen op basis van het Bosdecreet en al wat met de natuurvergunningen heeft te maken, worden door boswachter Danny Daelemans van het Agentschap voor Natuur en Bos opgevolgd. Voor illegaal ontwijkgedrag (sluikstort) met betrekking tot afvalstoffen en andere kleine milieudelicten wordt door de milieudienst in samenwerking met de wijkagenten opgetreden. Illegaal afval nemen de milieuambtenaar en de Lokale politie Grens voor hun rekening. De groendienst staat in voor de praktische uitvoering. Bij elke sluikstort wordt nagegaan of er een bruikbaar adres tussen 7
het afval zit. De betreffende persoon wordt opgezocht en een proces verbaal wordt opgemaakt. In 2010 werd in samenwerking met de politie sluikstort op de wegparking aan de baan Spijker aangepakt. De groenzone werd volledig heraangelegd om de zichtbaarheid te verhogen en de politie voerde extra controles uit op sluikstorten. De inwoners die feestvuurwerk of ontploffend vuurwerk voor particulieren wensen aan te kopen moeten op de milieudienst hiervoor een attest komen aanvragen. Als de aanvragers onder 16 jaar zijn worden ze geweigerd. Als de aanvragers tussen 16 en 18 jaar zijn worden de ouders gecontacteerd om toelating te geven. De attesten worden afgeleverd door de burgemeester. Het afsteken van vuurwerk is enkel toegestaan op privédomein van 0u00u tot 1u00. Voor het afsteken van vuurwerk op openbaar domein of op een ander moment moet een toestemming van de burgemeester verkregen worden. In maart 2011 volgde de milieuambtenaar de infosessie van IGEAN over de intergemeentelijke samenwerking voor milieuhandhaving ter uitvoering van het handhavingsdecreet. In 2010 volgden de milieuambtenaar en een administratief medewerkster van de milieudienst de opleiding Milieuconvenant: addendum handhaving georganiseerd door de VVSG. In 2009 volgden de milieuambtenaar en een administratief medewerkster van de milieudienst de cursus milieuwetgeving voor gevorderden Het handhavingsdecreet georganiseerd door het PIH. Met het in werking treden van het nieuwe handhavingdecreet breidt de toezichtbevoegdheid en de mogelijkheid om op te treden aanzienlijk uit. Hiervoor zal de gemeente beroep doen op de intergemeentelijke werking van IGEAN. De gemeente geeft de voorkeur aan het volledig pakket van toezichtstaken en pro-actieve controles te laten uitvoeren door Igean milieu en veiligheid. De eerste avitviteiten van de intergemeentelijke werking voor milieuhandhaving zullen zich richten op: Begeleiden van de opmaak van de inventaris van de hinderlijke inrichtingen Uittekenen van de concrete werking van de dienst en afspraken formaliseren Voorbereidende documenten opmaken Pro-actieve acties uitwerken en voorbereiden Nota en brief rond intergemeentelijke milieuhandhaving n Bovenvermelde bewijsstukken kunnen opgevraagd worden bij de milieudienst 1.1.2.2 Proactieve en reactieve controles op klasse 2- en 3-inrichtingen In het verleden heeft de milieudienst gezamenlijk met de politie controles gedaan op klasse 2- en 3- inrichtingen. Omwille van tijdsgebrek wordt dit voorlopig voornamelijk beperkt tot administratieve controles, controles naar aanleiding van klachten en preventies in samenwerking met de Lokale politie Grens. In 2011 werden verscherpte pro-actieve controles uitgevoerd naar vuurwerk. Alle depots met vuurwerkopslag werden gecontroleerd door de politie en de dienst Springstoffen van de FOD Economie. De administratieve ondersteuning gebeurde door de milieudienst. Er werden 4 PV s opgemaakt m.b.t. inbreuk op de springstofwetgeving. In 2010 werden enkele proactieve controles uitgevoerd m.b.t. onder meer mestopslag en -transport (zie bijlage). De samenwerking met de Lokale politie Grens wordt verder gezet inzake administratieve controles, controles naar aanleiding van klachten en preventies. De gemeente zal meewerken aan initiatieven inzake preventieve controles op provinciaal of Vlaams niveau (afdeling Milieuinspectie). De 8
intergemeentelijke toezichthouder van IGEAN (zie punt 1.1.2.1) zal ook gevraagd worden proactieve controles uit te voeren. Inzake vuurwerk zal in 2012 worden samengezeten met de dienst Springstoffen en de politie. Nota en brief rond intergemeentelijke milieuhandhaving n Bijlage IN2: overzicht reactieve controles Bijlage IN3: overzicht PV s Andere bovenvermelde bewijsstukken kunnen opgevraagd worden bij de milieudienst. 1.1.2.3 Logistieke ondersteuning De gemeente stelt het nodige materiaal, lokalen en budgetten ter beschikking om de taken die zijn opgenomen in de samenwerkingsovereenkomst 2008-2013 en waartoe een milieu- en groendienst verplicht is, te kunnen uitvoeren. Ook in de toekomst zullen de gemeentelijke toezichthouders voldoende middelen ter beschikking hebben om hun taken naar behoren uit te voeren. n 1.1.3 Milieu Management Informatie Systeem (MMIS) Alle administratieve medewerkers van de milieudienst beschikken over een internetaansluiting. De gemeente Essen voert de gegevens in in de databanken van het MMIS die reeds operationeel zijn. Het digitaal loket van de samenwerkingsovereenkomst is op dit moment nog niet operationeel. Jaarlijkse inventaris van de gebruikte hoeveelheden bestrijdingsmiddelen in het kader van de pesticidenreductie De gemeente Essen houdt sinds 2009 een inventaris bestrijdingsmiddelen bij via www.zonderisgezonder.be. Milieuvergunningendatabank Milieuvergunningdossiers worden ingevoerd en verwerkt in het milieuvergunningprogramma van de firma Schaubroeck. Door technische omstandigheden bij het Vlaams Gewest, provincie Antwerpen en de leverancier van software is de link met de gewestelijke databank tot op heden nog niet operationeel. Momenteel zijn voor de gemeente Essen alle milieuvergunningen in dit programma ingegeven. Het programma wordt gebruikt voor de opzoeking van oude en recente dossiers. Milieuklachten registratie en opvolgingssysteem (MKROS) Alle meldingen bij de milieudienst van klachten die het gevolg zijn van een probleem van geluidshinder, geurhinder, lichthinder, stof- of roethinder, al dan niet gerelateerd aan een vergunningsplichtige inrichting of activiteit worden ingevoerd en opgevolgd in MKROS. Milieuklachten waarbij een vermoeden bestaat dat de menselijke gezondheid kan worden aangetast worden eveneens in MKROS geregistreerd. Meer informatie over de geregistreerde klachten is terug te vinden in punt 5.2.1.1. Gemeentelijke inventaris van risicogronden De gemeentelijke inventaris voor risicogronden bestaat op dit moment deels op papier en deels digitaal. Wat betreft de digitale versie kunnen via de digitale milieuvergunningen VLAREBO bedrijven worden opgezocht. In 2010 werd beslist om in de toekomst te werken met de module 9
risicogronden, zodat deze bedrijven percelen in een afzonderlijk bestand opgeslagen en geraadpleegd kunnen worden. Energieprestatiedatabank De gemeentelijke dienst Ruimtelijke Ordening stuurt maandelijks de gevraagde gegevens door naar de energieprestatiedatabank. In 2010 zal de gemeente gegevens verder invoeren in de verschillende databanken. Van zodra een nieuwe databank operationeel wordt zal de gemeente de nodige stappen ondernemen om invoer mogelijk te maken. Voor de gemeentelijke inventaris van risicogronden is de aankoop van een bijkomende module noodzakelijk. Deze module zal in 2011 worden aangekocht. Systematisch zullen de gegevens die nodig zijn voor het gebruik van de module risicogronden worden ingegeven. Beslissing module risicogronden n Bovenvermelde bewijsstukken kunnen opgevraagd worden bij de milieudienst. 1.1.4 Gemeentelijke adviesraad voor milieu en natuur Algemeen De gemeente Essen beschikt sinds einde 1992 over een MiNa-Raad die de gemeente adviseert over het gemeentelijk milieu- en natuurbeleid. In 2001 werd de MiNa-Raad opnieuw samengesteld. Eind september 2003 werd beslist dat slechts één vertegenwoordiger per politieke partij deel mag uitmaken van de MiNa-Raad. Statuten In de statuten werden o.m. de doelstellingen van de MiNa-raad vastgelegd (zie bijlage). Bevoegdheden Bij de oprichting van de MiNa-raad kreeg zij de basisopdracht de gemeente te adviseren over het gemeentelijk milieu- en natuurbeleid. Naar aanleiding van de ondertekening van de milieuconvenanten en de Samenwerkingsovereenkomst engageerde de gemeente zich om volgende verplichtingen na te komen: verplichte adviesaanvraag op de ontwerp milieujaarprogramma s, ontwerp milieubeleidsplannen, afsluiten van de milieuconvenanten en samenwerkingsovereenkomsten, begroting en begrotingswijzigingen. Adviesvraag en adviesverlening Bij de start van elke vergadering wordt er teruggekoppeld naar het vorige verslag en wordt de stand van zaken weergegeven door de voorzitter van de MiNa-raad en eventueel aangevuld door de schepen van milieu. De gemeente brengt de milieuraad binnen de drie maanden na aflevering van het advies steeds op de hoogte. Indien het advies niet gevolgd wordt, wordt dit gemotiveerd. Samenstelling De MiNa-raad bestaat uit: Stemgerechtigde leden De zes vertegenwoordigers uit het verenigingsleven uit de cultuurraad en die representatief zijn voor milieu en natuur; Eén vertegenwoordiger uit de wildbeheereenheid; Twee vertegenwoordigers uit de onderwijsinstellingen; Drie vertegenwoordigers aangeduid door de beroepsgroep van de landbouw; Twee vertegenwoordigers aangeduid door de beroepsgroep voor de werkgevers; Drie vertegenwoordigers aangeduid door de beroepsgroep voor de werknemers. Niet-stemgerechtigde leden 10
De vertegenwoordigers uit de politieke partijen met name die vertegenwoordigers die zitting hebben in de commissie milieu aangevuld met vertegenwoordigers van de politieke partijen die niet in de commissie milieu zitten. Eind september 2003 werd echter beslist dat slechts één vertegenwoordiger per politieke partij deel uitmaakt van de MiNa-Raad. De voorzitter en de ondervoorzitter De voorzitter en ondervoorzitter worden, in geheime zitting, gekozen door de stemgerechtigde leden en behouden hun stemrecht. Schepen van leefmilieu en milieuambtenaar De milieuambtenaar is aangeduid als secretaris van de MiNa-Raad. Occasionele deskundigen De gemeentelijke adviesraad kan altijd beroep doen op een derde deskundige om een welbepaalde materie nader toe te lichten. De deskundige neemt zonder stemrecht deel aan de vergadering. In 2011 bestond de MiNa-raad uit 25 personen waarvan 8 niet-stemgerechtigden en 17 stemgerechtigden. De MiNa-raad is momenteel een zeer ondernemende groep. In november 2011 is Johan Van Oers vervangen door Renier Pronk. Werking en ondersteuning De milieuraad kwam in 2011 vijf maal samen. Er werden twee open milieuraden georganiseerd, openbaar onderzoek ontwerp milieubeleidsplan (oktober) en bezoek aan de tentoonstelling Expo C te Kamp C (november). De interne organisatie van de gemeentelijke MiNa-Raad is verder uitgewerkt in het huishoudelijk reglement. De gemeente voorziet tot op heden op de begroting geen afzonderlijk krediet voor de werking van de gemeentelijke MiNa-Raad. Het algemeen budget voor sensibilisatie milieu wordt gebruikt voor de brochures en uitstappen. Aanplantingen en andere acties worden eveneens genomen van bestaande kredieten. De administratieve werkingskosten van de raad worden gedragen door de algemene werkingskosten van de milieudienst. Dit heeft in de loop van de jaren nog nooit voor problemen gezorgd en er zijn al veel concrete acties uitgevoerd. In 2011 werd bijvoorbeeld een bezoek met de milieuraad en andere geïnteresseerden aan Kamp C georganiseerd, in 2010 de actie Behaag je landschap (zie punt 8.2.3). De gemeente stelt ook vergaderruimtes en audiovisuele middelen ter beschikking van de gemeentelijke MiNa-Raad en zij zorgt voor de beschikbaarheid van de noodzakelijke informatie om aan de adviesvragen te kunnen voldoen. Voor alle adviesraden heeft het gemeentebestuur een verzekeringspolis afgesloten ter dekking van de risico s burgerlijke aansprakelijkheid (BA) en lichamelijke ongevallen (LO). Samenwerking met andere adviesraden De milieuraad werkt ook samen met andere adviesraden. Een aantal MiNa-raadsleden zijn eveneens vertegenwoordigd in andere raden onder meer in de Cultuurraad, de Sportraad, de Raad Openbare Werken, GECORO, De adviesraden zenden hun agenda en verslagen naar elkaar. Bij de planning van de adviesraden wordt met elkaars agenda rekening gehouden. Bij activiteiten kunnen we op onderlinge ondersteuning rekenen. Jaarverslag Het jaarverslag 2011 van de gemeentelijke MiNa-raad is als bijlage toegevoegd. Het bevat: - de samenstelling van de gemeentelijke MiNa-raad - de bevoegdheden en werkwijze - werkingsmiddelen - een overzicht van de vergaderingen en andere activiteiten - adviesoverzicht 2011 - presentielijst 11
Er werden in 2011 twee open milieuraden georganiseerd. Meer informatie hierover kan teruggevonden worden in punt 1.2.5. De huidige werking zal worden verdergezet. n Bijlage IN4: Jaarverslag Milieuraad 2011 1.1.5 Gemeentelijk milieubeleid De gemeente heeft een milieubeleidsplan dat loopt van 2005-2009. Dit milieubeleidsplan werd verlengd tot eind 2011. Op deze manier kon de gemeente het nieuwe gemeentelijk milieubeleidsplan aftoetsen aan het nieuwe Vlaamse milieubeleidsplan 2011-2015. In 2010 werd een eerste ontwerp milieubeleidsplan voorgesteld op de open milieuraad. In 2011 werd het gemeentelijk milieubeleidsplan 2012-2017 afgerond en goedgekeurd door de gemeenteraad. De visie Leefmilieu is verweven in het Algemeen beleidsplan van Essen 2007-2013 Essen Een doorkijk naar 2013 Over het nieuwe gemeentelijk milieubeleidsplan zal in 2012 worden gecommuniceerd. Algemeen beleidsplan van Essen Een doorkijk voor 2013 Gemeentelijk milieubeleidsplan 2012-2017 n Bovenvermelde bewijsstukken kunnen opgevraagd worden bij de milieudienst. 1.2 Onderscheidingsniveau 1.2.1 Duurzaamheidsambtenaar Sinds 1 september 2009 is Mieke Suykerbuyk als duurzaamheidsambtenaar in dienst van de gemeente. Het takenpakket van de duurzaamheidsambtenaar is ondermeer gericht op het coördineren en organiseren van acties om te voldoen aan de samenwerkingsovereenkomst. De duurzaamheidsambtenaar is de spilfiguur voor het tot stand komen van een duurzaam lokaal milieubeleid. De duurzaamheidsambtenaar zorgt ervoor dat de principes die met duurzame ontwikkeling te maken hebben, voldoende worden geïmplementeerd in het gemeentelijk milieubeleid. heeft oog voor de integratie tussen de verschillende onderdelen van de samenwerkingsovereenkomst en tussen de diverse beleidsdomeinen. start om dit te bereiken het nodige overleg op en volg dit op tussen de verschillende diensten. is het aanspreekpunt binnen de gemeente met betrekking tot duurzaam lokaal milieubeleid. staat in voor de communicatie, informatie, sensibilisatie en educatie m.b.t. deze overeenkomst en duurzame ontwikkeling. 12
volgt het actieplan op voor de realisatie van een intern milieuzorgsysteem, onder meer met betrekking tot het gemeentelijke energiebeleid. De huidige werking wordt verder gezet. - Aanstellingsbesluit duurzaamheidsambtenaar n Bovenvermelde bewijsstukken kunnen opgevraagd worden bij de milieudienst. 1.2.2 Milieubeleidsplan De gemeente Essen beschikt over een goedgekeurd milieubeleidsplan. In het plan worden de krijtlijnen van het beleid vastgelegd voor de periode 2005-2009. Het beleidsplan werd goedgekeurd in de gemeenteraad van 27 januari 2005. Dit milieubeleidsplan werd verlengd tot eind 2011. Op deze manier kan de gemeente het nieuwe gemeentelijk milieubeleidsplan aftoetsen aan het nieuwe Vlaamse milieubeleidsplan 2011-2015. In 2010 werd een eerste ontwerp milieubeleidsplan voorgesteld op de open milieuraad. Voor het openbaar onderzoek eind 2011 werd naast het ontwerp milieubeleidsplan ook een toegankelijke brochure ontwikkeld. Deze brochure vatte de belangrijkste actiepunten uit het ontwerp milieubeleidsplan samen. Er kwamen heel wat reacties op het ontwerp milieubeleidsplan. Ook op de open milieuraad die in het kader van het openbaar onderzoek werd georganiseerd op 13 oktober 2011. In 2011 werd het gemeentelijk milieubeleidsplan 2012-2017 afgerond en goedgekeurd door de gemeenteraad. Over het nieuwe gemeentelijk milieubeleidsplan zal in 2012 worden gecommuniceerd. - Gemeentelijk milieubeleidsplan 2012-2017 - Essen info september 2011: Milieubeleidsplan 2012-2017 Geef ons je mening! over het ontwerp milieubeleidsplan, de brochure, het openbaar onderzoek en de open milieuraad. n Bovenvermelde bewijsstukken kunnen opgevraagd worden bij de milieudienst. 1.2.3 Milieubarometer De gemeente wil aan de hand van de milieubarometer de toestand van het milieu opvolgen. Hiervoor werd in 2009 een indicatorenset samengesteld. In 2010 werden voor de 27 indicatoren opvolgingsfiches opgemaakt en sindsdien worden deze jaarlijks opgevolgd (zie bijlage). De milieubarometer zal ingezet worden als beleidsondersteunend en communicatief instrument. Door het meten en interpreteren van evoluties zal de milieubarometer input geven aan de strategische planning van de gemeente. Over de (evolutie van de) indicatoren zal jaarlijks worden gerapporteerd in het milieujaarprogramma. n Bijlage IN5: resultaten milieubarometer 2011 13
1.2.4 Milieu Management Informatie Systeem (MMIS) De gemeente hanteert de databanken die operationeel zijn. Indien er vanaf 2012 meer databanken in gebruik zijn, zal de milieudienst deze ook invullen. n 1.2.5 Gemeentelijke adviesraad voor milieu In 2011 werden twee open milieuraden georganiseerd: Milieubeleidsplan Tijdens het openbaar onderzoek van het ontwerp milieubeleidsplan werd op 13 oktober 2011 een open milieuraad georganiseerd. Op deze avond werd het ontwerp milieubeleidsplan voorgesteld door Igean, de milieuambtenaar en de duurzaamheidsambtenaar. De inwoners kregen de mogelijkheid om opmerkingen op het ontwerp te geven of ideeën aan te reiken voor toekomstige acties. Duurzaam bouwen bezoek aan Expo C van Kamp C De milieuraad organiseerde een bezoek aan Kamp C, het provinciaal centrum voor duurzaam bouwen en wonen. Ter plaatse werd een rondleiding gegeven in de nieuwe permanente tentoonstelling Expo C. Deze tentoonstelling informeert over de te zetten stappen voor de aankoop van een huis of een lapje grond, laat de bezoekers ontdekken hoe ze optimaal gebruik kunnen maken van hernieuwbare energiebronnen, welke isolatiemogelijkheden er zijn, hoe je zuinig omspringt met water, welke bouwmethodes je kan toepassen en nog veel meer. Het was een zeer interessant bezoek In 2010 werd eveneens een open milieuraad georganiseerd over het eerste ontwerp milieubeleidsplan. In 2009 werden twee open milieuraden georganiseerd: Thermografische kaart De gemeente Essen liet samen met 20 andere gemeenten een project uitvoeren om via thermografische opnames warmteverliezen in de daken op te sporen. Op 12 oktober 2009 werd de thermografische foto voorgesteld op een open milieuraad en werd meer uitleg gegeven over de interpretatie ervan. Aansluitend werd door het Vlaams Instituut voor Bio-ecologisch bouwen en wonen (VIBE) toegelicht hoe een huis goed kan geïsoleerd worden. Ook kon het isolatiehuisje en een tentoonstelling over isolatie bezocht worden. Snoeicursus fruitbomen Op 28 november 2009 werd een open milieuraad georganiseerd rond het snoeien van fruitbomen. De aanwezigheid van fruit is immers een enorme meerwaarde voor flora en fauna. Vele particulieren willen fruitbomen en kleinfruit in de tuin, maar weten niet hoe ze gesnoeid moeten worden. Deze cursus komt hieraan tegemoet. In de voormiddag werd de theorie van het snoeien toegelicht, in de namiddag werd de praktijk toegepast in een fruitboomgaard. Een lesgever van de Nationale Boomgaardenstichting uit Hasselt gaf de cursus. Deze cursus werd wegens succes reeds voor de tweede maal georganiseerd. Ten minste één gemeentelijke adviesraad voor milieu en natuur zal in 2012 worden opengesteld voor geïnteresseerde inwoners. 14
Essen info september 2011: Milieubeleidsplan 2012-2017 Geef ons je mening! over het ontwerp milieubeleidsplan, de brochure, het openbaar onderzoek en de open milieuraad. n Bovenvermelde bewijsstukken kunnen opgevraagd worden bij de milieudienst. 1.2.6 Handhaving selectief slopen Sinds 1 mei 2009 moet volgens het Vlaams reglement inzake afvalvoorkoming en -beheer (VLAREA) een sloopinventaris afvalstoffen worden opgemaakt voor bedrijfsgebouwen die geheel of gedeeltelijk een andere functie hebben dan het wonen en die een bouwvolume omvatten van meer dan 1000 m³. Voor de toewijzing van de werkzaamheden tot slopen enof ontmantelen laat de houder van een stedenbouwkundige vergunning deze inventaris opmaken door een architect of door een deskundige die de opdrachtgever heeft aangesteld. Naar aanleiding hiervan wordt in de stedebouwkundige vergunningen voor het slopenontmantelen van deze bedrijfsgebouwen steeds volgende voorwaarde opgenomen: Conform artikel 5.2.2.1 4 van het Vlaams reglement inzake afvalvoorkoming en beheer (VLAREA) laat de houder van deze stedenbouwkundige vergunning vóór de toewijzing van de werkzaamheden tot slopen enof ontmantelen een sloopinventaris afvalstoffen opmaken. Er zijn in 2010 en 2011 geen controles op selectief slopen uitgevoerd, er waren immers geen grote afbraken. In 2009 deed één dergelijk geval zich voor, meer bepaald bij de afbraak van de fabrieksgebouwen van de Lonka. De politie heeft een controle uitgevoerd. In het Proces Verbaal dat hierbij werd opgemaakt wordt vermeld dat selectief moet worden gesloopt. Bij het slopen van gebouwen wordt in de stedenbouwkundige vergunning steeds een voorwaarde opgenomen i.v.m. milieubelastende materialen: Indien milieubelastende materialen worden afgebroken enof verwijderd (vb. asbest e.a.) dient dit te gebeuren met de nodige vergunningen en door gespecialiseerde firma s. De huidige werking wordt verdergezet. n 1.3 Overige acties en projecten 1.3.1 Afleveren milieuvergunningen De Vlarem wetgeving bepaalt aan welke milieunormen een bedrijf moet voldoen. Elk bedrijf wordt ingedeeld in een klasse naar gelang de belasting van het bedrijf voor het milieu. Zo zijn er drie klassen nl. Klasse 1, 2 en 3. Alle milieubelastende activiteiten zijn gekoppeld aan rubrieken die terug te vinden zijn in de Vlarem. Deze rubrieken bepalen in welke klasse een bedrijf wordt ingedeeld. Klasse 2 en 3 worden ingediend en afgeleverd door de gemeente, klasse 1 wordt behandeld door de Bestendige Deputatie. Volgende tabel geeft een overzicht van de afgeleverde milieuvergunningen: 15
Jaar Melding Milieuvergunning klasse 1 Milieuvergunning klasse 2 2005 11 31 63 2006 9 31 73 2007 17 15 91 2008 10 15 58 2009 38 13 10 2010 44 4 12 2011 48 16 12 De huidige werking wordt verdergezet. n 1.3.2 Afleveren Slachtbewijzen Voor elke particuliere slachting dient een slachtbewijs enof registratienummer aangevraagd te worden bij de milieudienst. Slachtbewijzen worden elektronisch ingegeven en opgemaakt via het Beltrace programma dat ter beschikking wordt gesteld door het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen. De huidige werking wordt verdergezet. n 1.3.3 Landbouw- en groententelling Jaarlijks wordt er een landbouwtelling georganiseerd. Deze telling wordt opgelegd door de Algemene Directie voor Statistiek en Economische Informatie. De landbouw- en groententelling zal vanaf 2012 niet meer via de gemeente verlopen, maar rechtstreeks naar de landbouwers. n 16
2 Afval 2.1 Basis 2.1.1 Afvalpreventie en hergebruik De gemeente geeft reeds jarenlang ondersteuning aan de compostmeesterwerking. Zo wordt het composteren gestimuleerd, waardoor er minder afval in de GFT container terechtkomt. Op de milieudienst worden compostvaten en sinds 2009 ook compostbakken uit gerecycleerde kunststof te koop aangeboden en ze worden gratis door de gemeentelijke diensten thuis geleverd. De vaten en bakken worden door de intercommunale aangekocht en door de gemeente sinds eind 2010 verkocht aan halve prijs (daarvoor tegen aankoopprijs). Sinds 2011 bestaat ook het compostvat uit gerecycleerde kunststof. In 2009 was van april tot augustus de demonstratieplaats Thuiscomposteren op het containerpark geopend, elke 2 de zaterdag van de maand van 10u00 tot 12u00. Omwille van het beperkte succes werd in 2010 beslist een aantal keer per jaar een activiteit op de demonstratieplaats te organiseren. Op 25 april 2011 stonden de compostmeesters op de Paasmarkt van de gemeente met een compoststand. Deze markt werd druk bezocht en er werden veel vragen gesteld door de inwoners. Op 6 juni 2011 ging er een compostvaten en bakkenverkoop door. Voorafgaand aan de actie werd actief gecommuniceerd over de verlaagde kostprijs van de vaten en bakken. De opkomst was dan ook zeer groot. Er werden ook heel veel vragen gesteld over het composteren. Er kwamen 45 geïnteresseerden langs en er werden 17 compostvaten en 14 compostbakken verkocht. Op 21, 23 en 24 juli 2011 promootten de vrijwillige compostmeesters het composteren op Internationale bloemenshow Magellanica te Essen. Daarnaast blijft de demonstratieplaats elke dag toegankelijk tijdens de openingsuren van het containerpark. Zie hiervoor ook punt 2.2.1.1. Via de afvalkalender 2011 werden de inwoners gesensibiliseerd rond thuiscomposteren. Ook in de afvalkrant van IGEAN kwam composteren aan bod. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de verkochte compostvaten en -bakken sinds 2005. 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 compostbak 0 0 0 0 0 27 27 86 compostvat 72 100 77 65 41 25 24 42 Indicator milieubarometer: Aantal verkochte compostvaten en bakken: De gemeente ontleent sinds 2010 ook een compostkoffer aan de scholen. Hierin kan heel wat informatie teruggevonden worden rond composteren alsook materiaal om zelf met de leerlingen aan de slag te gaan (loupepotjes, zeven, determineerkaarten, enz.). Er kan eveneens beroep worden gedaan op één van de compostmeesters om een demonstratie te komen geven. In 2011 werd hierop geen beroep gedaan. De compostkoffer wordt wel telkens meegenomen bij compostactiviteiten. Materialen uit de gemeentelijke loods die kunnen herbruikt worden, worden op regelmatige basis verkocht. In 2011 ging het om volgende herbruikmaterialen: fietsen, hout en oude machines zoals een haagschaar, bladblazer en bosmaaier. In 2010 werd een subsidiereglement voor herbruikbare luiers uitgewerkt (50% van de kosten (incl. btw) met een maximum van 150 euro). In oktober 2010 werd een infoavond rond het gebruik van herbruikbare luiers en de subsidie georganiseerd, twee koppels waren hierop aanwezig. In 2011 werd de subsidie 4 maal aangevraagd. Er werd in 2011 ook een demonstratiemand herbruikbare luiers aangekocht. Deze werd een eerste maal opgesteld tijdens de opendeur van het gemeentehuis en staat sindsdien op het vernieuwde loket van de milieudienst. 17
Op de milieudienst kan iedere inwoner van Essen gratis een antireclame sticker bekomen. Via de afvalkalender 2011 en de afvalkrant werden de inwoners hiervan op de hoogte gebracht. In 2011 waren er 1182 brievenbussen met een antireclamesticker, dit wil zeggen 15% van de Essense brievenbussen. Indicator milieubarometer: Percentage gezinnen met een antireclamesticker: De gemeente sensibiliseerde in 2011 via het gemeentelijk infoblad over het online opzoeken van telefoonnummers om zo papierverspilling van telefoongidsen te verminderen. In 2010 kocht de gemeente biokatoenen herbruikbare tassen aan met het logo van de gemeente. Deze tassen worden ook in 2011 nog meegegeven aan de nieuwe inwoners met daarin de informatie. Zo wil de gemeente het hergebruik van zakken stimuleren. De gemeente heeft sinds 2007 een overeenkomst met het kringloopcentrum De cirkel in Brecht. Sinds 2008 is er bijkomend een winkel geopend in Wuustwezel. Via de afvalkalender 2011 werden de inwoners hiervan op de hoogte gebracht. Om de inwoners te stimuleren om nog zuiniger met hun afval om te springen en om appartementbewoners iets meer comfort te geven, wordt sinds 2009 naast de klassieke 60 liter restafvalzak ook een kleiner formaat (30 liter) aangeboden. Op het containerpark worden sinds 2008 ook een aantal harde kunststoffen zoals, speelgoed, emmers, wasmanden enz. gescheiden ingezameld zodat ze gerecycleerd kunnen worden. Hiervan werden de inwoners op de hoogte gebracht via de afvalkalender 2011. In 2011 kwam er verschillende lagere scholen langs op het containerpark voor een rondleiding. Voor de scholen heeft de gemeente een FOST- plus koffer ter beschikking. De koffer bevat pedagogisch materiaal over sorteren en recycleren. Deze wordt op regelmatige basis uitgeleend aan leerkrachten van de basisscholen binnen en buiten de gemeente. In 2011 werd de koffer drie maal uitgeleend, aan het Centrum voor basiseducatie Kapellen, en 2 Essense scholen: Erasmus en WIGO. In de gemeentelijke polyvalente zaal REX geldt een verbod tot het gebruik van plastieken wegwerpbekers. Bij fuiven, dansgelegenheden en optredens met dansgelegenheid of fuifgehalte is de gebruiker verplicht gebruik te maken van herbruikbare bekers. Er werd een afwasmachine speciaal voor deze bekers aangekocht. In 2011 werd het gebruik van de herbruikbare bekers in GC Rex geëvalueerd. Er kwamen immers klachten over het systeem en de staat van de bekers. Uit onderzoek bleek dit nog steeds, zowel financieel als op vlak van milieu, het beste systeem te zijn. Het college besliste dan ook om de herbruikbare bekers voortaan zelf aan te kopen (i.p.v. via de drankenhandel) en de jaarlijkse vervangingen zelf te voorzien. Op deze manier is er een meer systematische vervanging. Bovendien worden de afgevoerde bekers door de firma meegenomen en worden ze voor 100% gerecycleerd. Alle kleuters krijgen bij inschrijving in een Essense school een drinkbus. Hierbij krijgen ze een woordje uitleg waarom deze actie wordt gevoerd (afval vermijden). In het fuifcharter van de gemeente werd een clausule voorzien dat de organisatoren van een evenement zelf moeten instaan voor de inzameling en het opruimen van afvalstoffen. De organisatie verbindt er zich toe de afval en vervuiling van de activiteit in de zaal zelf én de onmiddellijke omgeving rond de zaal het terrein op te ruimen na het evenement. De gemeente nam in 2011 deel aan de actie Vergroot de hoop. Het snoeisel van taxussen zowel in gemeentelijke plantsoenen als in vele privétuinen werd verzameld voor deze actie op het containerpark. In het snoeisel zit een stof dat gebruikt en verwerkt wordt in geneesmiddelen tegen 18