INLEIDING MIGATRONIC lasapparatuur heeft een uitstekende reputatie, en we weten hoe belangrijk het is om te voldoen aan de normen die we onszelf gesteld hebben. De lasmachine die u aangeschaft heeft, is het resultaat van vele jaren ervaring van MIGATRONIC op het gebied van de produktie van lasmachines. Deze ervaring, in combinatie met juist gebruik en onderhoud van uw machine, zal zorgen voor een prima functioneren gedurende vele jaren. Onze dank voor het aanschaffen van een MIGATRONIC machine. MIGATRONIC A/S GEBRUIKERS HANDLEIDING PILOT 140 E 50192400 Verklaring van overeenstemming MIGATRONIC A/S Aggersundvej 33 9690 Fjerritslev Denmark verklaart dat onderstaande machine Type: PILOT 140 PER: week 01, 1996 voldoet aan richtlijn 73/23/EEG en 89/336/EEG. Europese normen: EN60974-1 EN50199 Fjerritslev 1 januari 1996. Peter Roed Algemeen directeur Geldig vanaf 9814
INHOUD Algemene omschrijving...5 In gebruik stelling...6 Ingebruikstelling Voeding...6 Aansluiting van laskabels...6 Het gebruik van de machine...6 Verplaatsten...6 Opstellen...6 -markering...7 Beschermingsgraad...7 Statische karakteristiek...7 Gebruiksaanwijzing PILOT 140 E...9 Onderhoud...10 Het verhelpen van storingen...11 Veiligheid...12 Technische gegevens...13 Onderdelenlijst BELANGRIJKE VEILIGHEIDSINSTRUCTIES De veiligheidsinstructies in het deel veiligheid van deze handleiding dienen gelezen en opgevolgd te worden bij het installeren en gebruik maken van de machine. Deze handleiding en de bijbehorende instructies moeten te allen tijde toegankelijk zijn voor personeel dat belast is met het installeren, het gebruiken en het onderhoud plegen aan de machine. Voor een goed begrip van deze handleiding is een goede kennis van het lassen en de daarbij behorende risico's een voorwaarde.
ALGEMENE OMSCHRIJVING De PILOT 140 E is een lasgelijkrichter, die speciaal is ontwikkeld voor toepassingen waarbij het laswerk snel en gemakkelijk moet kunnen worden uitgevoerd. Met gebruikmaking van de nieuwste inverter-technologie, heeft MIGATRONIC een compacte machine gebouwd die minder dan 10 kg. weegt en in staat is om de meeste beklede elektroden te verlassen bij lasstromen tot 140 Amps. De combinatie van het lage gewicht en de geringe afmetingen maken de PILOT 140 E buitengewoon geschikt voor installatiewerkzaamheden, constructiewerk op karwei, noodreparaties, enz. Met een werkfrequentie van meer dan 80 KHz maakt de machine niet het akoestisch geluid, die dikwijls bij oudere inverters te horen is. De zeer snelle reactietijd van de machine boven 1 KHz, geeft een uitstekende beheersing van het lasproces, zelfs als er fluctuaties zijn in het voedingsnet. Met behulp van de lasstroomknop op het frontpaneel van de PILOT 140 E is een traploze regeling van de lasstroom mogelijk over het gehele bereik van 5 tot 140 Amp. Deze knop is de enigste regeling op de machine en maakt de PILOT 140 E eenvoudig te bedienen. De machine is ontwikkeld voor het lassen met beklede elektroden en de volgende functies zijn standaard: Arc Power: De Arc-Power-functie geeft extra stabiliteit en optimale laseigenschappen voor de elektroden die worden toegepast en bewerktstelligt een verhoogde lasstroom tijdens kortsluitingen. Antifreeze: Tijdens het elektroden lassen, vriest de elektrode soms vast aan het werkstuk. De machine meet het feit dat de elektroden aan een werkstuk vast zit en zal nu de lasstroom beperken. Dit leidt tot het stollen van de krater en de elektrode kan vervolgens worden losgebroken. Het lassen kan dan op de normale manier worden hervat. De machine kan ook worden uitgevoerd met een toorts TIG 100 Ventil met ingebouwde gasklep (Art.nr. 80390001). Dan kan de PILOT 140 E ook worden gebruikt voor het TIG lassen met starten door middel van aanstrijken. De PILOT 140 E is een enkelfasige lasmachine op basis van een elektronisch schakelende stroombron. Het onderstaande blokdiagram toont het principe van de machine. Blokdiagram PILOT 140 E 5
IN GEBRUIKNAME Hoofdvoeding Nadat de voedingskabel is aangesloten, is de machine gereed voor gebruik. Bedenk dat deze aansluiting moet worden gemaakt door een erkend installateur. Voeding Zekering Voedingskabel 230 V 16 A 3x1,5 mm 2 Afgerolde verlengsnoeren tot maximaal 30 m geeft geen vermindering van de laseigenschappen. Het aansluiten van de laskabels Sluit de laskabels aan de voorzijde van de machine aan. Let op dat de stekker 45 graden gedraaid moet worden nadat de stekker in de bus gestoken is, anders zou de stekker kunnen beschadigen ten gevolge van een te hoge overgangsweerstand. Het gebruik van de machine (voorbeeld) Alle gegevens hebben betrekking op de machine PILOT 140 E. Indien met de PILOT 140 E wordt gelast, zullen diverse komponenten warm worden en tijdens rustpauzes zullen deze komponenten afkoelen. Bij normaal gebruik is het niet mogelijk om de machine te overbelasten en er is geen noodzaak voor extra rustpauzes bij stroominstellingen tot 100 Amps. Indien de machine ingesteld is voor hogere stroomwaarden, zal het noodzakelijk zijn om de machine te laten afkoelen gedurende een rustperiode. De lengte van deze pauzeperiode hangt af van de ingestelde stroomwaarde en gedurende deze tijd mag de machine niet uitgeschakeld worden. Indien de periodes voor het afkoelen niet lang genoeg zijn, zal automatisch een thermische beveiliging het lassen uitschakelen en een gele lamp zal oplichten. Het gele lampje zal doven indien de machine voldoende afgekoeld is en wederom gereed is voor het lassen. De maximale belasting kan ontleend worden aan de staat met technische gegevens. 60% inschakelduur betekent een afkoelperiode van vier minuten na zes minuten lassen, bij een stroom-instelling van 120 A; bovenstaande gegevens zijn bepaald op basis van een cyclus van tien minuten. Verplaatsen De geïsoleerde draagbuis is sterk genoeg om te gebruiken voor het dragen van de machine, inclusief het hijsen met een lier of een kraan. Als accessoire kan een schouderband worden gebruikt en terwijl de machine verplaatst wordt, kan het voedingssnoer om de handgreep worden gewikkeld. Tijdens gebruik moet de machine niet aan een persoon hangen; hij mag hem niet dragen of vasthouden. Opstellen Plaats de machine niet op een van z'n eindstukken omdat dit de luchtstroming voor koellucht door de openingen zal blokkeren. (zie ook de specificaties voor maximale omgevingstemperatuur). Tijdens gebruik moet de machine in de horizontale stand worden gesteld. Indien de machine op een hellend vlak wordt gesteld, moet de machine zo worden opgesteld dat een zijde wijst in de richting van het hoogste punt, op een dusdanige manier dat, indien aan de laskabels wordt getrokken de machine niet kan worden omgetrokken. De PILOT 140 E mag niet worden gebruikt indien er explosie-gevaar is. 6
Bij hoogwerk moet de machine degelijk worden bevestigd. Voor dit doel mag de handgreep worden gebruikt. Indien de machine voor andere doeleinden wordt gebruikt dan lassen, bijvoorbeeld het ontdooien van bevroren waterleidingen, dient men attent te zijn op mogelijk brandgevaar. S -Markering Deze machine voldoet aan de eisen, waaraan apparaten moeten voldoen die in een omgeving worden gebruikt waar er een zeker gevaar is voor elektrische schokken, of waar er een verhoogd gevaar is op elektrische schokken. Bij bepaalde laswerkzaamheden is er een verhoogd risico om een elektrische schok op te lopen of waar de elektrische schokken groter effect kunnen hebben, bijvoorbeeld op plaatsen waar de lasser gedwongen is in een onnatuurlijke houding te werken en daarom in kontakt ismet het werkstuk, op plaatsen die geheel of gedeeltelijk omgeven zijn door gelijdend materiaal, op natte, vochtige of hete plaatsen. Indien onder dergelijke omstandigheden moet worden gelast moet er dichtbij een persoon zijn die geoefend is in het verlenen van hulp in geval van nood en deze persoon moet in staat zijn om snel stroom uit te schakelen. Beschermingsgraad. De machine is ontwikkeld voor het gebruik buitenshuis en voldoet aan beschermingsgraad IP 23. De machine moet altijd staand worden gebruikt. Er moet voorkomen worden dat de lucht inlaat en uitlaat geblokkeerd zouden zijn. Statische karakteristiek De prestaties van de machine worden geïlustreerd in de statische stroom-spanningsgrafiek. Dit is mogelijk dankzij de hoge hoogspanningsreserves van deze machine. Dit is o.a. van belang bij het lassen met dik beklede elektroden. Neem kontakt op met uw MIGATRONICleverancier voor verder advies over: -veiligheid, -inrichting van de laswerkplek, -lastoevoegmateriaal, -enz. Elektromagnetische stralen en het uitzenden van elektromagnetische storingen. Deze hoogwaardige lasmachine voor industrieel en professioneel gebruik is gebouwd en getest in overeenstemming met de Europese standaard EN 50199 betreffende straling en incidentele uitzending van elektromagnetische storingen in overeenstemming met de EMC richtlijn van de Europese unie. Het doel van deze standaard is het voorkomen van situaties waarbij de machine gestoord wordt of zelf een storingsbron is voor andere elektrische apparatuur of toepassingen. Verantwoordelijkheid van de gebruiker. Het functioneren zonder storingen of onderbrekingen ten gevolge van elektromagnetische straling, vereist dat verschillende maatregelen genomen bij het in-gebruiknemen en produceren met de lasapparatuur. Vandaar is het de verantwoordelijkheid van de gebruiker dat het gebruik van deze machine geen storing veroorzaakt van bovenvermelde aard. 7
Voordat de lasmachine in gebruik wordt genomen, is een beoordeling nodig van de omgeving en deze beoordeling kan het beste worden gedaan door de specialist die de lasmachine in gebruik stelt. Beoordeling van de omgeving Met de volgende zaken moet rekening worden gehouden: 1. Voedingskabels voor andere apparatuur, stuurleidingen, telecommunicatiekabels in de nabijheid van de lasmachine. 2. Radio- of televisiezenders en ontvangers. 3. Computers en besturingsapparatuur van uiteenlopende aard. 4. Gevoelige beveiligingsapparatuur bijvoorbeeld elektronische of elektrische beveiligingsapparatuur of beveiligingen rond productie-apparatuur. 5. De gezondheidstoestand van mensen in de omgeving; bijvoorbeeld het gebruik van pacemakers, en hoorapparaten enz. 6. Apparatuur voor meten en calibreren. 7. De gevoeligheid voor storingen of beïnvloeding van andere apparatuur in de omgeving die speciale beschermende maatregelen vereisen. 8. De tijd van de dag dat het lassen of andere activiteiten uitgevoerd worden. Het gebruik in een woonomgeving Deze machines worden meestal gebruikt in een industriële omgeving. Indien deze apparatuur wordt gebruikt in een woonomgeving is er een vergroot gevaar voor het veroorzaken van storing van ander elektrische apparatuur en kan het nodig zijn om aanvullende maatregelen te nemen om problemen met storing te voorkomen. Methoden voor het verhinderen van elektromagnetische storing - Houd de laskabels zo kort mogelijk. - De laskabels, zowel de positive als de negatieve kabels, moeten zo dicht mogelijk naast elkaar gelegd worden. - De laskabels moeten zo dicht mogelijk naast elkaar legging. - De voedingskabels en andere kabels van b.v. telefoon, computer en stuurkabels, moeten niet parallel worden gelegd en dicht bij elkaar, b.v. niet in dezelfde kabelgoot of kabelkoker. - Galvanisch geïsoleerde voedingskabels voor gevoelige elektronische apparatuur, zoals b.v. computers. - Het apart afschermen van kabels moet onder bepaalde omstandigheden overwogen worden. - Het afschermen van de gehele lasinstallatie moet overwogen worden onder speciale omstandigheden en bij speciale toepassingen. De grootte van het gebied dat beoordeeld moet worden hangt af van de aard van het gebouw en de andere werkzaamheden die in de omgeving plaatsvinden. Speciale omstandigheden kunnen een verruiming van dit gebied noodzakelijk maken. 8
INGEBRUIKSTELLEN PILOT 140 E Algemeen 1. Hoofdschakelaar Met deze schakelaar wordt de machine aan- en uitgeschakeld. 2. Voedingskabel Plaatdoorvoering voor voedingskabel. 3. Bussen voor stekkers van laskabels Bussen voor DC positief en negatief. De laskabel wordt aangesloten op de positieve of negatieve bus, volgens aanbeveling van de elektroden fabrikant; de werkstukkabel wordt aangesloten op de overblijvende bus. 4. Lasstroomregeling Met deze knop kan de lasstroom traploos over het gehele bereik van 5 tot 140 Amp. worden geregeld. 5. Oververhitting Dit ledje zal oplichten indien de machine uitgeschakeld wordt ten gevolge van oververhitting. Storing door oververhitting Oorzaak: Oververhitting van de machine door onjuist gebruik. Gevolg: Het lasproces wordt beëindigd. Deze storing wordt aangegeven door de gele LED en het symbool " C". Oplossing: Indien de machine afgekoeld is gaat het Ledje uit en de machine is wederom gereed voor gebruik. 6. LED-in bedrijf Brand voortdurend indien de juiste voedingsspanning aanwezig bij een ingeschakelde machine. 9
ONDERHOUD De PILOT lasmachine heeft praktisch geen onderhoud nodig. Echter blootstelling aan buitengewoon stoffige, vochtige of aggressieve lucht zal de lasmachine beschadigen. Om problemen te voorkomen dient de volgende werkwijze tenminste eens per jaar te worden gevolgd: - Ontkoppel de stekker van het voedingssnoer van het voedende net. - Open de machine en blaas hem schoon met schone droge perslucht. Onvoldoende onderhoud kan leiden tot een mindere betrouwbaarheid en het intrekken van garantie. 10
HET VERHELPEN VAN STORINGEN Storingen mogen alleen opgelost worden door bekwame deskundigen. Storing De machine werkt niet Gevolg en oplossing Geen elektrische voeding of een defekte zekering Meet de aanwezigheid van elektrische voeding en bekijk de toestand van de zekering. Kijk na of LED in-bedrijf oplicht Oververhitting: Doet zich voor indien de machine is overbelast. - Dit gebeurt bij een zwaardere belasting dan toegestaan, - of indien de machine dient te worden schoongemaakt, - of indien de luchtinlaat- of uitlaat van de machine geheel of gedeeltelijk geblokkeerd is Kijk de technische gegevens na van de machine of reinig de bladen van de waaier en de koelbuis door het gebruik van schone droge perslucht nadat de machine van het voedende net is ontkoppeld. De machine haalt geen 140 Amp lasstroom: Controleer de spanning waarmee de machine gevoed word. De capaciteit hangt af van de juiste voedingsspanning. De machine schakelt niet uit indien de voedingsspanning te laag is. De machine schakelt uit, maar niet ten gevolge van oververhitting De verlengkabel is te dum. De verlengkabel is opgerold. De netvoedingskabel is langer dam 30 m. Controleer de voedingsspanning de machine schakelt automatisch uit bij circa 260 V voeding als een veiligheidsvoorziening. Indien geen succes: Neem contact op met de dealer, er kan een defect zijn aan de machine. 11
VEILIGHEID Emissie van straling en warmte Een elektrische boog zendt straling uit die het menselijke oog kan beschadigen. Zelfs kortdurende blootstelling aan deze straling kan blijvende schade veroorzaken. Bescherm uw ogen tegen krachtige straling van infrarood, zichtbaar en ook ultra violet licht, door gebruik te maken van een passend lasglas (filter) in uw lashelm of laskap. Ook uw huid kan beschadigd worden door lasstraling. Straling kan ernstige verbranding veroorzaken. Bescherm uw huid door een lashelm te dragen, en kleding die alle blootgestelde huiddelen bedekt alsmede handschoenen. Waarschuw alvorens te lassen de andere mensen in de omgeving tegen het gevaar van straling en hete spatten. Plaats zo mogelijk een scherm tussen de werkplek en de omgeving. De warmte van de boog en het smeltbad, evenals de spatten die tijdens het lassen kunnen wegvliegen, vormen een brandgevaar. Dientengevolge mag lassen nooit worden uitgevoerd in de buurt van brandbare materialen. Werkkleding mag niet gemaakt zijn van stoffen die makkelijk ontbranden, en mogen geen vouwen hebben of open zakken waarin spatten kunnen vallen. Draag zo nodig een brandveilige hoofdkap. Lasrook Rook en gassen die tijdens het lassen ontstaan zijn schadelijk voor de gezondheid. Dientengevolge dient het inademen van lasrook en gassen voorkomen te worden door het nemen van passende preventieve maatregelen (bv. puntafzuiging, ventilatie, verse-lucht-helm). Elektriciteit Voorkom contact met onder-spanning-- staande delen. Elektrische spanningen bij het lassen vormen op zichzelf geen acuut gevaar. Echter, indien vochtige kleding wordt gedragen, of bij het werken in een vochtige omgeving, kunnen elektrische schokken ontstaan, die een indirecte bron van gevaar kunnen zijn. Gevoelige elektrische schokken kunnen worden veroorzaakt tijdens ontsteking met hoog frequent gedurende het TIG-lassen, en kunnen leiden tot kleine brandplekjes onder de huid. Dientengevolge dienen aanrakingen met onder spanning staande delen zoveel mogelijk te worden vermeden. Gebruik altijd droge, lederen lashandschoenen en draag droge werkkleding en schoenen. Houd kabels, toortsen en de lasmachine te allen tijde droog. Overtuig u ervan dat de aarding van de lasmachine in orde is en op een veilige manier geaard. Maak de machine niet open, waardoor u aan onder-spanning-staande-delen zou kunnen komen. Onderhoud en service, die aan onder spanning staande delen moeten worden uitgevoerd, dient te worden gedaan door een gediplomeerd elektricien. 12
TECHNISCHE GEGEVENS Stroombron PILOT 140 E Primair: Voedingsspanning Zekerningen, traag Opgenomen vermogen max. Rendement Secondair: Lasstroombereik DC 100% inschakelduur 60% inschakelduur 35% inschakelduur Nullastspanning DC Max. hoogspanning bij max. stroomsterkte Elektroden diameters Beschermingsgraad Isolatieklasse Norm Toelaatbare omgevingstemperatuur: Opslag Gebruik Extension cable Afmetingen en gewicht: Afmetingen Gewicht 1 x 230 V ± 10% 16 Amp 3.8 kva 0.95 5-140 A 100 A/24 V 120 A/25 V 140 A/26 V 70 V 26 V 1.6-3.5 mm IP 23 F EN60974-1 EN50199-20 C - +60 C -20 C - +40 C Min. 1.5 mm 2 Max. 30 m 240x175x400 mm 10 kg 13
ELECTRISCH SCHEMA PILOT 140 E 14
RESERVEDELEN FOR PILOT 140 E
RESERVEDELEN PILOT 140 E 10 11 4 5 7 6 1 2 8 3 19 17 18 15 14 12 9 13 16 16
RESERVEDELEN PILOT 140 E Pos. No. Benaming 1 70122401 Kast 2 61112400 Zijdeksel 3 18110001 Dinse bus 4 71611602 Hoofdprint 5 71611606 Besturingsprint 6 18508007 Stroomregelknop ø 15,5 7 61112401 Frontplaat, bovendeel 8 61112402 Frontplaat, onderdeel 9 61112403 Typeplaat, achterzijde 10 45050206 Houder voor draagbuis 11 26330006 Stalen draagbuis 12 17110015 Hoofdschakelaar 13 18481014 Doorvoer voor voedingskabel 14 17300030 Ventilator 15 24550063 Ventilator plaat 16 45050212 Kunststof voetje 17 80501603 Werkstukkabel 18 80511603 Laskabel 3m, 16mm 2 19 71610026 Demper 74233007 Voedingskabel zonder stekker, 3m 17