Schoolondersteuningsprofiel Delta Mei 2013 Door Annetta Klaassen, Inschool Postbus 2033 3800 CA Amersfoort Utrechtseweg 29-G 3811 NA Amersfoort T 033 46 22 717 F 084 83 93 616 info@inschool.nl www.inschool.nl
1. Inleiding... 1 2. Algemene gegevens... 2 2.1. Algemene gegevens van de school... 2 2.2. Onderwijsvisie/schoolconcept... 2 2.3. Kengetallen leerlingenpopulatie van de afgelopen schooljaren... 3 2.3.1. Leerling aantallen... 3 2.3.2. Gewicht leerlingen... 4 2.3.3. Aanmeldingen Groot Zorgteam... 4 2.3.4. Aanmeldingen PCL en verwijzingen SBO... 5 2.3.5. Leerlingen met verwijzingen SO of een rugzakje... 6 2.3.6. Aantal leerlingen met dyslexie en dyscalculie... 7 2.3.7. Aantal gediagnosticeerde leerlingen met hoogbegaafdheid of een individueel gemeten IQ lager dan 85... 7 3. Basisondersteuning... 9 3.1. Basiskwaliteit volgens de inspectie... 9 3.2. Planmatig werken... 10 3.2.1. Standaarden van de inspectie... 10 3.2.2. Standaarden handelingsgericht werken... 11 3.3. Preventieve en licht curatieve interventies... 12 3.4. Onderwijsondersteuningsstructuur... 13 3.4.1. Deskundigheid... 13 3.4.2. Groepsgrootte en formatie... 14 3.4.3. Voorzieningen... 15 3.4.4. Ruimtelijke omgeving... 16 3.4.5. Samenwerking... 17 4. Ondersteuningsarrangementen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften... 18 4.1. Leren en ontwikkeling... 18 4.2. Fysiek en Medisch... 18 4.3. Sociaal-emotioneel en gedrag... 18 4.4. Werkhouding... 19 4.5. Thuissituatie... 19 5. Conclusie... 20
1. Inleiding In dit schoolondersteuningsprofiel wordt een beeld gegeven van de mogelijkheden, grenzen en ambities die de school heeft als het gaat om het bieden van passend onderwijs aan leerlingen met specifieke (extra of aanvullende) onderwijsbehoeften. Uit dit document blijkt of de school voldoet aan de basisondersteuning die door het schoolbestuur en het samenwerkingsverband is vastgesteld of nog wordt vastgesteld. Bovendien wordt aangegeven voor welke leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften het team een arrangement heeft. Dit schoolondersteuningsprofiel geeft ook de ambities van de school weer. Deze ambities staan geformuleerd in concrete doelen van het schoolbeleid. Op basis van dit document kan de school een goede gesprekspartner zijn voor bestuur, ouders, het samenwerkingsverband, het speciaal onderwijs en organisaties voor welzijn en zorg. De optelsom van de gegevens van meerdere scholen van het samenwerkingsverband geven een beeld van het onderwijszorg continuüm op het niveau van het schoolbestuur, de gemeente en het samenwerkingsverband. Op basis van dit overzicht kan het samenwerkingsverband bepalen voor welke kinderen op welke plek voorzieningen en lesplaatsen worden ingericht. Het schoolbestuur en het samenwerkingsverband kunnen vervolgens beleid ontwikkelen om te voldoen aan de zorgplicht voor het bieden van passend onderwijs aan alle leerlingen uit de regio. Zo vormen de schoolondersteuningsprofielen van alle scholen samen een belangrijke bouwsteen voor het ontwikkelen van beleid op onder andere de ondersteuningstoewijzing, de verdeling van middelen en het arrangeren van een goed antwoord op de behoeften van leerlingen. Het schoolondersteuningsprofiel van de school is opgesteld door een adviseur van Inschool, op basis van de ingevulde facts & findings en een interview op 4 maart 2013 met de directeur en de intern begeleider. Naar aanleiding hiervan is door Inschool een concept rapportage opgesteld welke aan de school is voorgelegd om te checken op feitelijke onjuistheden. Ook is gevraagd aan de school de concept rapportage te completeren waar het de ambities betreft ten aanzien van onderwijs (ondersteunings-) arrangementen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Deze aanvullingen zijn meegenomen in de definitieve schoolrapportage van dit schoolondersteuningsprofiel. 1
2. Algemene gegevens 2.1. Algemene gegevens van de school School: BRIN: Directeur: IB-er(s): Schoolbestuur: Samenwerkingsverband: OBS De Delta 30FY Babs Schipper Yvonne Hoogenstrijd Zaan Primair Zaanstreek-Waterland 2.2. Onderwijsvisie/schoolconcept OBS De Delta is een school die twee jaar geleden startte. De school groeit enorm en is in ontwikkeling. De school biedt openbaar onderwijs en ziet zichzelf als de School voor de toekomst. Taal en rekenen, ICT, kunst & cultuur staan centraal op De delta. In alles wat de school doet gaat de school uit van het volgende onderschrift van de school School voor de toekomst : 1. De school sluit aan bij de samenleving van nu en kiest daarom sterk taal- en rekenonderwijs aan te bieden. De school werkt doelgericht aan goede leerlingresultaten. Daarbij investeert de school in voorzieningen en in de ontwikkeling van de deskundigheid van het team. 2. De school investeert in ICT en wil leerlingen leren een weg te vinden in de steeds nieuwer en groter wordende multimediale wereld. 3. De school biedt leerlingen kunst en cultuur aan, zodat de creativiteit van leerlingen kan worden gebruikt. Door de snelle groei had de school binnen korte tijd leraren nodig. Deze leraren komen voor een groot deel van het schoolbestuur, Zaan Primair. Bij de selectie van de leraren is rekening gehouden met de houding die de leraar aannam bij het verbeteren van leeropbrengsten van leerlingen. Omdat de school en alle kinderen nieuw zijn, is er veel dynamiek binnen de school, waardoor door niemand (leraren, ouders en leerlingen) kan teruggevallen kan worden op bestaande routines. Leraren kennen de ouders niet, leraren zijn niet bekend met hun werkwijze en regels. Ouders kennen de buurt en de school niet. Leerlingen maken kennis met het schoolsysteem en hun groepsgenoten. Gezien bovenstaande is het voor het team belangrijk dat zij voortdurend met elkaar in gesprek zijn. Binnen korte tijd ontwikkelde het team zich tot een sterk team. Hierin ondersteunde de directie het team actief. 2
2.3. Kengetallen leerlingenpopulatie van de afgelopen schooljaren 2.3.1. Leerling aantallen per 1 okt. 2009 per 1 okt. 2010 per 1 okt. 2011 per 1 okt. 2012 Leerling aantallen 0 2 232 302 Bovenstaand figuur laat zien dat het leerlingenaantal vanaf 2010 is gestegen van twee leerlingen in 2009 naar nu (2012) 302 leerlingen. De directie van de school geeft aan dat de verwachting is dat het leerlingenaantal behoorlijk zal stijgen. Dit is te zien in onderstaand figuur. De Delta ligt gelegen aan de rand van de nieuwbouwwijk Saendelft. De school besteedde bewust veel aandacht aan PR en trok een groot aantal kinderen aan. De buurschool, Het Koraal, komt minder makkelijk tot groei, waardoor beide scholen concurrenten van elkaar zijn. Ondanks de concurrentie is er een goede samenwerking tussen beide scholen op het gebied van: - Gebruikersoverleg over terrein en gebouwen. - Zorgvuldige overdracht van kinderen die overstappen van de ene naar de andere school. Het komt voor dat leerlingen op de ene school beter gedijen dan op de andere school. - Organisatie zomerfeest, waarbij leerlingen van beide scholen die in dezelfde buurt wonen elkaar ontmoeten. Daarnaast onderhouden de directie en IB-er van de Deltaschool op regelmatige basis contact met andere scholen binnen Zaan Primair. 3 per 1 okt. 2013 per 1 okt. 2014 per 1 okt. 2015 Verwachte leerling aantallen 350 400 450
2.3.2. Gewicht leerlingen per 1 okt. 2009 per 1 okt. 2010 per 1 okt. 2011 per 1 okt. 2012 Aantal gewichtleerlingen 0,3 0 0 1 1 Aantal gewichtleerlingen 1,2 0 1 1 1 Bovenstaand figuur laat het aantal leerlingen met een schoolgewicht zien van de afgelopen vier jaar. Op dit moment is er één kind met een schoolgewicht 0,3. Dat komt overeen met 0,33% van de schoolpopulatie; landelijk gemiddelde daarvan is 6,9% (bron: http://kengetallen.passendonderwijs.nl, leerlinggewichten 2011-2012) en één kind met een schoolgewicht 1,2. Dat komt overeen met 0,33% van de schoolpopulatie; landelijk gemiddelde daarvan is 5,4% (bron: idem). De school heeft de leerlingen met een leerlinggewicht niet in beeld gebracht vanwege het gewicht dat ze hebben, maar vanwege de extra ondersteuningsbehoeften die nodig zijn. Leerlingen met een gewicht vormen een onderdeel van de totale groep leerlingen met onderwijsbehoeften. De schoolpopulatie bestaat uit ouders die nieuw in een wijk wonen en nog geen verbinding hebben met de woonwijk en de school. De school verwacht dat de gezinnen in de komende periode hun plek in de wijk zullen vinden. Hierdoor zal rust ontstaan. De ouders bestaan voor een groot deel uit tweeverdieners. Bij een deel van de ouders is spanning in het gezin als gevolg van scheiding of werkdruk. De school biedt zoveel mogelijk structuur en aandacht. Dit vraag sterke leraren die in staat zijn verbinding te maken en te behouden met kinderen en ouders. 2.3.3. Aanmeldingen Groot Zorgteam Aantal aanmeldingen per schooljaar bij het multidisciplinair overleg 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2011-2012 0 0 0 18 4
De school werkt met het Groot Zorgteam. Hier worden kinderen besproken wanneer de school vastloopt in haar aanpak. Afgelopen vier jaar zijn er 18 leerlingen besproken. Het GZT kwam zes maal bijeen en besprak drie leerlingen per keer. Het Groot Zorgteam bestaat uit de volgende professionals: directie, IB-er, psycholoog van het SBD, verpleegkundige van Centrum Jong en ouders. Op afroep neemt schoolmaatschappelijk werk of KRAM deel. De IB-er bereidt het Groot Zorgteam zorgvuldig voor waardoor er binnen het overleg efficiënt kan worden gewerkt: - Elke maand een spreekuur te organiseren waar leerlingen worden besproken. Elke week ib spreekuur en elke maand GZT. - Voorafgaand aan het GZT een gesprek met de leraar van het betreffende kind te voeren; - Leraar vult voorafgaand aan het GZT formulieren in over de stand van zaken van het kind (afgestemd op HGPD). Deze informatie wordt voorafgaand aan het GZT aan de deelnemers gestuurd, zodat ze goed zijn geïnformeerd. De school is tevreden over de werkwijze van het Groot Zorgteam vanwege: - De aanwezigheid van ouders, waardoor iedereen aan tafel gezamenlijk eigenaar van het kind is; - De zorgvuldige werkwijze waarbij binnen korte tijd de kern van het probleem wordt gevonden. 2.3.4. Aanmeldingen PCL en verwijzingen SBO 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2011-2012 Aantal aanmeldingen PCL 0 0 0 1 Aantal verwijzingen SBO 0 0 0 0 Aantal terugplaatsingen per schooljaar vanuit SBO 0 0 0 1 Afgelopen vier jaar meldde de school één leerling aan bij het PCL en verwees de school geen kinderen naar het SBO. Dat komt overeen met een verwijzingspercentage van 0% per jaar en dat is minder dan het landelijk gemiddelde dat 0,51% bedraagt (bron: http://kengetallen.passendonderwijs.nl, aantal leerlingen verwezen naar het zelfde of een ander samenwerkingsverband 2010-2011, het percentage van 2011-2012 is nog niet bekend). De school heeft sinds 2009 één leerling teruggeplaatst gekregen uit het Speciaal Basisonderwijs (SBO). 5
De leerling die vanuit het SBO werd teruggeplaatst, behaalde goede resultaten op het SBO. Wel heeft het kind nog extra ondersteuning nodig als gevolg van hulpvragen op het gebied van gedrag. Na een jaar ervaring voorziet de school in een aanpak. Daarbij ervaart de school dat het al of niet kunnen bieden van een aanpak verschillend kan zijn per leraar. Wel helpt het dat het hele team zich verantwoordelijk voelt voor alle kinderen. Indien een kind 1-op-1 begeleiding nodig heeft, zal de school de grenzen van haar mogelijkheden aangeven. 2.3.5. Leerlingen met verwijzingen SO of een rugzakje 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2011-2012 Verwijzingen SO cluster 1 0 0 0 0 Verwijzingen SO cluster 2 0 0 0 0 Verwijzingen SO cluster 3 0 0 0 0 Verwijzingen SO cluster 4 0 0 0 1 De school verwees volgens opgave van de directie sinds 2009 één leerling naar het Speciaal Onderwijs (SO), naar cluster 4. Hierbij ging het om een kind met hulpvragen op het gebied van autisme en zit nu op een andere reguliere basisschool. De complexe dynamiek van de kleine groep van zeven leerlingen maakte dat er niet in een aanpak kon worden voorzien. Er zijn op dit moment geen kinderen met een indicatie (rugzakje. Dit komt neer op 0% van de schoolpopulatie. Het landelijk gemiddelde van kinderen met een rugzakje in het basisonderwijs is 1,4% (bron: http://kengetallen.passendonderwijs.nl, totaal aantal leerlingen met een rugzak, zowel op het BO als SBO, schooljaar 2011-2012). De school deed afgelopen jaren weinig ervaringen op met rugzakleerlingen, maar werkt momenteel aan het aanvragen van een aantal rugzakken. 6
2.3.6. Aantal leerlingen met dyslexie en dyscalculie 1 oktober 2009 1 oktober 2010 1 oktober 2011 1 oktober 2012 Aantal dyslexieverklaringen 0 0 8 9 Aantal gediagnosticeerde leerlingen met dyscalculie/rekenstoornis 0 0 0 0 Op de school zitten momenteel negen leerlingen met een dyslexieverklaring. Hiervoor heeft de school nog niet een complete aanpak. Wel wordt het aanvankelijk leesonderwijs sterk uitgevoerd. Daarnaast signaleert het team in de onderbouw, voeren leerlingen het screeningsinstrument van Cito uit en wordt er voorgelezen d.m.v. de koptelefoon. De school wil de aanpak voor dyslexie door ontwikkelen met behulp van de specialist in de school. Op de school zitten momenteel geen leerlingen met een verklaring voor dyscalculie. Hiervoor heeft de school nog geen aanpak. 2.3.7. Aantal gediagnosticeerde leerlingen met hoogbegaafdheid of een individueel gemeten IQ lager dan 85 Aantal gediagnosticeerde hoogbegaafde leerlingen (IQ hoger dan 130) Aantal leerlingen met een individueel gemeten IQ lager dan 85 1 oktober 2009 1 oktober 2010 1 oktober 2011 1 oktober 2012 0 0 0 2 0 0 3 3 Op de school zitten momenteel twee leerlingen met een diagnose hoogbegaafdheid. Momenteel is er een plusklas in de school waar ook andere scholen gebruik van maken. Daarnaast worden de screeningslijsten van het bestuur ingevuld. Het verzinnen en ontwerpen van een aanpak binnen de groepen is op dit moment in ontwikkeling. 7
Op de school zitten momenteel drie leerlingen met IQ lager dan 85. Voor deze leerlingen wordt een ontwikkelingsperspectief OPP) opgesteld en werken met een eigen leerlijn op de gebieden waar ze uitvallen. De school werkt groep doorbrekend. De directie stelt samen met de IB-er het OPP op. IB-er en Lkr. Finding van de school: De kengetallen zijn niet representatief voor de schoolpopulatie. Als startende school moet er nog veel onderzoek plaatsvinden. Tevens zijn er veel kinderen van andere scholen binnen gekomen met leer- of gedragsproblemen zonder dat ze gediagnostiseerd zijn. De verwachting is dat de kengetallen omtrent de zorg veel hoger uitkomen. Dit betekent voor de school dat zij een behoorlijk veel ondersteuning moet bieden om aan de onderwijsbehoeften van deze leerlingen te kunnen voldoen. Extra ondersteuning buiten de groep is een belangrijke voorwaarde hiertoe. Tevens zet de school nu al in op meer deskundigheid binnen het team (gedragsspecialisten, Kwaliteitsteam Zorg, reken- en taalspecialist, Adjunct met IB-achtergrond). Zij maakt al veel gebruik van schoolversterkers, maatschappelijk werk en anders externe deskundigen. Dit zal in de toekomst naar verwachting nog meer noodzakelijk zijn. 8
3. Basisondersteuning In de notitie 'de basisondersteuning op orde' heeft het samenwerkingsverband reeds uitspraken gedaan over wat er onder basisondersteuning verstaan wordt. De basisondersteuning geeft het niveau van ondersteuning weer, waaraan alle scholen in het samenwerkingsverband (gaan) voldoen. Mede op basis van de schoolondersteuningsprofielen van alle deelnemende scholen stelt het samenwerkingsverband het niveau van basisondersteuning vast. De basisondersteuning omvat vier aspecten: basiskwaliteit; planmatig werken; preventieve en licht curatieve interventies en onderwijsondersteuningsstructuur. In de vragenlijst die voor deze rapportage is gebruikt, zijn deze vier aspecten van basisondersteuning bevraagd. De school heeft kunnen aangeven wat het meest recente oordeel van de inspectie was over de basiskwaliteit van de school. Het planmatig werken is in beeld gebracht aan de hand van een aantal standaarden. Deze standaarden zijn voor een deel ontleend aan de standaarden die de inspectie hanteert, en voor een ander deel hebben ze betrekking op de mate waarin de school het handelingsgericht werken beheerst. Vervolgens heeft de school kunnen aangeven welke preventieve en licht curatieve interventies (zoals aanpak voor dyslexie en gedrag) zij aanbiedt. De kwaliteit van de ondersteuningsstructuur is in beeld gebracht door gegevens over de deskundigheid, de groepsgrootte (aandacht en tijd), voorzieningen, mogelijkheden van het gebouw en samenwerkingsrelaties van de school weer te geven. 3.1. Basiskwaliteit volgens de inspectie De Inspectie heeft de basiskwaliteit van de school nog niet beoordeeld in verband met de start van de nieuwe school. De resultaten van de leerlingen aan het EINDE van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerling populatie mag worden verwacht De resultaten van de leerlingen voor de Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde TIJDENS de schoolperiode liggen tem minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerling populatie mag worden verwacht Zwak Voldoende Goed Excellent Bovenstaande betekent voor de school dat zij haar handen vol heeft om de basisondersteuning op orde te krijgen. De school ervaart met de erfenis van veel andere scholen te zitten, waarbij kinderen met een achterstand de school binnenkomen. De school is kritisch in het aannemen van kinderen met veel zorg en speciale onderwijsbehoeften. 9
3.2. Planmatig werken 3.2.1. Standaarden van de inspectie Onderstaand schema geeft aan hoe de school zichzelf beoordeelt op een aantal standaarden uit het toezichtkader van de Inspectie van het onderwijs. 1.4 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden 2.4 De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerling-gewicht biedt bij Nederlandse taal leerinhouden die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand 4.2 De leerlingen voelen zich aantoonbaar veilig op school 4.4 De school heeft inzicht in de veiligheidsbeleving van leerlingen en personeel en in de incidenten die zich op het gebied van sociale veiligheid op de school voordoen 4.5/6 De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op het voorkomen en afhandelen van incidenten in en om de school 4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan Zwak Voldoende Goed Excellent 5.1 De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof 5.2 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer 5.3 De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten 6.1 De leraren stemmen de aangeboden leerinhouden af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen 6.4 De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen 7.1 De school gebruikt een samenhangend systeem genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in ontwikkeling van de leerlingen 8.1 De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen 8.3 De school voert de zorg planmatig uit 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg 8.5 De school zoekt de structurele samenwerking met ketenpartners waar noodzakelijke interventies op leerling-niveau haar eigen kerntaak overschrijden 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerling-populatie 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit Uit LTO blijkt dat lln zeer tevreden zijn en zich veilig voelen. 10
Directie en IB beoordelen de school op 20 van de 26 bovenstaande inspectie indicatoren als voldoende, vijf als goed en één als zwak. De school noemt als ontwikkelpunt: De leerlingen voelen zich aantoonbaar veilig op school. Deze beoordeling is het effect van de leefsituatie waarin de kinderen zich bevinden. Ze wonen en leven in een nieuwe omgeving (nieuw gebouwde wijk), waarin iedereen zijn/haar weg moet vinden. 3.2.2. Standaarden handelingsgericht werken Onderstaand schema geeft weer in hoeverre de school zichzelf op dit moment beoordeelt betreffende de ontwikkeling van handelingsgericht werken (HGW). Zwak Voldoende Goed Excellent Leerkrachten verkennen en benoemen de onderwijsbehoeften van leerlingen o.a. door observatie, gesprekken en het analyseren van toetsen Leerkrachten bekijken en bespreken de wisselwerking tussen de leerling, de leerkracht, de groep en de leerstof om de onderwijsbehoeften te begrijpen en daarop af te stemmen Leerkrachten reflecteren op hun eigen rol en het effect van hun gedrag op het gedrag van leerlingen, ouders, collega's Leerkrachten zijn zich bewust van de grote invloed die zij op de ontwikkeling van hun leerlingen hebben Alle teamleden zoeken, benoemen en benutten de sterke kanten en interesses van de leerlingen, de leerkrachten, de ouders en het schoolteam Leerkrachten werken samen met hun leerlingen. Ze betrekken hen bij de analyse, formuleren samen doelen en benutten de ideeën en oplossingen van leerlingen Leerkrachten werken samen met ouders. Ze betrekken hen als ervaringsdeskundige en partner bij de analyse van de situatie en het bedenken en uitvoeren van de aanpak Leerkrachten benoemen hoge, reële SMARTI-doelen voor de lange (einde schooljaar) en voor de korte (tussendoelen) termijn. Deze doelen worden gecommuniceerd en geëvalueerd met leerlingen, ouders en collega's Leerkrachten werken met een groepsplan waarin ze de doelen en de aanpak voor de groep, subgroepjes en mogelijk een individuele leerling beschrijven Leerkrachten bespreken minstens drie keer per jaar hun vragen betreffende het opstellen, uitvoeren en realiseren van hun groepsplannen met de intern begeleider De onderwijs- en begeleidingsstructuur is voor eenieder duidelijk. Er zijn heldere afspraken over wie wat doet, waarom, waar, hoe en wanneer Alle teamleden zijn open naar collega's, leerlingen en ouders over het werk dat gedaan wordt of is. Motieven en opvattingen worden daarbij inzichtelijk gemaakt De school beoordeelt zichzelf op negen van de twaalf standaarden van handelingsgericht werken als voldoende en drie als goed. OBS De Delta is als nieuwe school nog zoekend, maar geeft tegelijkertijd aan op de goede weg te zijn. De ambitie is hoog, de school wil een steengoede school worden. Dat betekent dat veel van het planmatig werken ook direct nu gestandaardiseerd 11
wordt door de hele school. Dat helpt de onderwijskwaliteit omhoog. De keerzijde is dat de school nog niet kan terugvallen op vaste routines. 3.3. Preventieve en licht curatieve interventies De school heeft een aanbod voor leerlingen met Dyscalculie conform het protocol. De school heeft een aanbod voor leerlingen met Dyslexie conform het protocol. De school heeft een protocol voor medische handelingen. De school biedt fysieke toegankelijkheid en de beschikbaarheid van hulpmiddelen voor leerlingen met een (meervoudige) lichamelijke handicap. De school biedt aangepaste werk- en instructieruimtes voor leerlingen die dit nodig hebben. De school biedt de beschikbaarheid van hulpmiddelen voor leerlingen die dit nodig hebben De school heeft een aanpak gericht op sociale veiligheid De school heeft een aanpak gericht op het voorkomen van gedragsproblemen De school heeft een onderwijsprogramma en leerlijnen die zijn afgestemd op leerlingen met een minder dan gemiddelde intelligentie. De school heeft een onderwijsprogramma en leerlijnen die zijn afgestemd op leerlingen met een meer dan gemiddelde intelligentie. Nee. Hiervoor heeft de school nog geen aanpak. Ja. Hiervoor heeft de school nog niet een complete aanpak. Wel wordt het aanvankelijk leesonderwijs sterk uitgevoerd. Daarnaast signaleert het team in de onderbouw, voeren leerlingen het screeningsinstrument van Cito uit en wordt er voorgelezen d.m.v. de koptelefoon. De school wil de aanpak voor dyslexie door ontwikkelen met behulp van de specialist in de school. Ja. Ja -Er is geen lift in de school en wel een bovenverdieping. Ja. Ja. Ja -Kanjertraining. Ja -SOVA training en Kanjertraining. Ja. Voor deze leerlingen wordt een ontwikkelingsperspectief (OPP) opgesteld en werken met een eigen leerlijn op de gebieden waar ze uitvallen. De school werkt groepsdoorbrekend. De directie stelt samen met de IB-er het OPP op. Ja -Momenteel is er een plusklas in de school waar ook andere scholen gebruik van maken. Daarnaast worden de screeningslijsten van het bestuur ingevuld. Het verzinnen en ontwerpen van een aanpak binnen de groepen is op dit moment in ontwikkeling. 12
Door GIP en DIM biedt Delta onderwijs zoveel mogelijk op maat aan. Daarnaast heeft de school een Plusgroep en worden hoogbegaafde kinderen verwezen naar externe Plusgroepen. Ook kinderen met taal- en leesproblemen verwijst de school door binnen de organisatie, waar nodig. In de onderbouw behoeft dit nog aandacht. De school is bezig zich te specialiseren in dyslexie. 3.4. Onderwijsondersteuningsstructuur 3.4.1. Deskundigheid De school maakt gebruik van de volgende aanwezige teamdeskundigheid: aanwezig zonder diploma aanwezig met diploma niet aanwezig Intern Begeleider Taal/leesspecialist Dyslexie specialist Rekenspecialist Gedragsspecialist Sociale vaardigheden specialist Hoogbegaafdheid specialist Remedial teacher Motorische Remedial Teaching Spelbegeleiding Coaching en Video Interactie Begeleiding De school werkt met kwaliteitsteams op het gebied van zorg, rekenen, taal, etc. In de kwaliteitsteams wordt beleid ontwikkeld. De taalspecialist ondersteunt de leraar in groep 8 met het implementeren van de methode Engels. Tevens organiseert de taalspecialist cursussen over taal voor de teamleden. Op initiatief van de taalspecialist heeft het team een cursus Engels gevolgd. Via het IB-spreekuur worden de specialisten ingezet bij het beantwoorden van hulpvragen van leraren. Daarnaast voert de directie sterke monitoring uit om de kwaliteit van de leraren te versterken. Het team volgde de teamscholing op de volgende gebieden: - GIP; - Kijken naar resultaten; - Begrijpend lezen; - Groepsplannen, gekoppeld aan weekplannen; - Data muur; - Direct instructie model (DIM), dit schooljaar. 13
De school maakt gebruik van de volgende aanwezige deskundigheid aanwezig in het samenwerkingsverband/bestuur: aanwezig zonder diploma aanwezig met diploma niet aanwezig Orthopedagoog/Psycholoog Logopedist Hoogbegaafdheidspecialist Schoomaatschappelijk werker Schoolversterker Specialist het jonge kind Intern Begeleider Taal/leesspecialist Dyslexiespecialist Rekenspecialist Gedragsspecialist Sociale vaardigheden specialist Remedial Teacher Motorisch Remedial Teacher Spelbegeleiding Coaching en video interactie Begeleider Naast bovengenoemde deskundigen zijn de volgende deskundigen waar de school gebruik van maakt: steunpunt autisme Alle REC Centrum Jong Bureau Jeugdzorg Kindertherapeuten en orthopedagogen (ZZP) Deze expertise wil de school zo breed mogelijk inzetten en binnen kunnen halen. 3.4.2. Groepsgrootte en formatie De gemiddelde groepsgrootte is 27. Groep drie bestaat uit 20 leerlingen en groepen in de bovenbouw uit 30 leerlingen. De school werkt met jaarklassen. RT ondersteunt de leraren na schooltijd te helpen met het nakijkwerk. Het aantal teamleden (Onderwijs Personeel) per 1 augustus 2012 is 20. De formatie van het Onderwijskundig Personeel is per 1 augustus 2012 WTF 15,03. Daarnaast heeft de school twee personen Onderwijs Ondersteunend Personeel (OOP) per 1 augustus 2012. Het Onderwijskundig Ondersteunend Personeel (OOP) heeft 0,6365 FTE per 1 augustus 2012. Bezetting van de groep: Er is één professional per dag aanwezig in de klas Er zijn twee professionals gelijktijdig in de klas gedurende meerdere dagdelen per week Taken kunnen worden toebedeeld aan onderwijsassistent, ouders of medeleerlingen 14
Hoeveel formatie (in fte) die beschikbaar is, voor de eerder ingevulde deskundigheid: niet aanwez ig wel aanwezi g geen formatie Intern begeleider Taal/leesspecialist Dyslexiespecialist Reken/wiskundespecialist Gedragsspecialist Sociale vaardigheden specialist Hoogbegaafdheid specialist Remedial teacher Motorische remedial teacher Spelbegeleiding Coaching en video interactie specialist 0, 1 0, 2 0, 3 0, 4 0, 5 mee r dan 0,5 mee r dan 1 mee r dan 2 Meer handen dan wel deskundigheid in de school door middel van man/vrouw uren benoemt de school als wenselijk. 3.4.3. Voorzieningen In onderstaande tabel is te zien of en hoeveel leerlingen gebruik hebben gemaakt van voorzieningen/aanpakken (georganiseerd op school, het bestuur of op samenwerkingsverband niveau) in het schooljaar 2011-2012: n.v.t. 0 1-5 5-10 10-15 15-20 meer dan 20 Ambulante begeleiding door een van de clusters Preventieve ambulante begeleiding door een van de clusters Hulp klas lezen/spellen Expertisecentrum (SBO) Spellingswerkplaats expertisecentrum (SBO) Leeswerkplaats expertisecentrum (SBO) Plus klas Hoogbegaafden Aanbod Sova training Aanbod Faalangst training Zomerschool Daarnaast maakt de school gebruik van: - Schoolversterkers (die succesvol een sova training in groep 6 begeleidde). - Coaching voor leraren. - Hulpklas lezen / spellen per 2012-2013. - Plusgroep 2012-2013. Deze voorzieningen moeten volgens de school gehandhaafd blijven en waar nodig worden uitgebreid met tijd en werkelijk specialisme. 15
De school geeft aan een breed aanbod met activiteiten na schooltijd aan te bieden. Hierbij gaat het om 16 activiteiten per week, waarvan ook yoga en faalangsttraining een onderdeel is. Het leren stopt niet om 14:00 uur, maar het gebouw wordt ook na schooltijd ingezet om de totale ontwikkeling van het kind te bevorderen. 3.4.4. Ruimtelijke omgeving In onderstaande tabel is aangegeven wat de mogelijkheden van het schoolgebouw zijn om tegemoet te komen aan speciale onderwijsbehoeften: Er is ruimte in de groep voor één-op-één begeleiding Er is ruimte op de gang voor één-op-één begeleiding Er is een prikkelarme werkplek Er is ruimte voor een time-out De lokalen zijn aangepast voor leerlingen met speciale onderwijsbehoeften Er zijn ruimten met specifieke functies voor bewegings- en leerbehoeften (fysiotherapie, schooltuin, enzovoort) Er zijn werkplekken voor leerlingen beschikbaar op de gang of in flexibele ruimten Anders (vul in bij Toelichting) De werkruimten en lokalen worden als volgt beoordeeld: Slecht Matig Voldoende Goed Zeer goed Zijn de werkruimten afgestemd op de onderwijsbehoeften van kinderen? Is de inrichting van de lokalen afgestemd op de onderwijsbehoeften van kinderen? De nieuwe school biedt voldoende ruimtelijke mogelijkheden voor kinderen. Er wordt een extra gebouw bijgebouwd. In het PVE voor de nieuwe nog te bouwen multifunctionele accommodatie wordt rekening gehouden met het geven van passend onderwijs. Binnen het gebouw is een ruimte waarvan de kindertherapeut gebruik maakt tijdens haar inloop spreekuur. De lokalen worden na schooltijd gebruikt voor naschoolse activiteiten. 16
3.4.5. Samenwerking De school werkt structureel samen met de volgende onderwijspartners en externe instanties/partners (of heeft afgesproken hoe de samenwerking verloopt als dat nodig is): swv po swv vo (v)so SBO Lokale overheid/gemeente Bureau jeugdzorg Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) Maatschappelijk werk GGZ Leerplicht Politie Club- en buurthuiswerk/ dorpsraad Centrum Jong Schoolbegeleidingsdienst (sbzw) GGD/Jeugdgezondheidsdienst Centrum Jong Lucertis Kram Triversum Bascule Punt P Kwadrant Boddaert MEE Amstel en Zaan ZMC Anders (vul in bij toelichting) De samenwerking moet worden uitgebreid om zodoende gerichte ondersteuning te kunnen bieden. Deelname in het GZT en ondersteuning overleggen moeten zorgen voor betere afstemming en samenwerking. Korte lijnen, minder wachttijd voor onderzoeken, ondersteuningsteams bij elkaar om de tafel. 17
4. Ondersteuningsarrangementen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften In het volgende hoofdstuk wordt in kaart gebracht in hoeverre de school in staat is een aanbod te hebben voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Deze behoeften kunnen betrekking hebben op: leer- en ontwikkelingskenmerken; werkhouding; fysieke en medische kenmerken; sociaal-emotionele en gedragsmatige kenmerken en de thuissituatie Er wordt beschreven welke aanpak de school heeft voor de verschillende aandachtsgebieden. Voor het beschrijven van deze onderwijsondersteuningsarrangementen is informatie verzameld over: deskundigheid die de school heeft of binnen handbereik heeft; tijd en aandacht die de school aan leerlingen kan besteden; specifieke materialen of voorzieningen waarover de school beschikt; mogelijkheden van het schoolgebouw en samenwerking met relevante organisaties. 4.1. Leren en ontwikkeling Leer- en ontwikkelingshulpvragen kunnen betrekking hebben op intellectuele hulpvragen, leerachterstand, ontwikkelinghulpvragen, taalhulpvragen (algemeen en specifiek) en ontwikkelingvoorsprong. Huidige situatie: Gezien de school recent is gestart is de school in haar ontwikkelingen gericht om de basisondersteuning op orde te brengen. Dit betekent dat er geen nog ondersteuningsarrangementen zijn ontwikkeld. 4.2. Fysiek en Medisch Fysieke en medische hulpvragen kunnen betrekking hebben op hulpvragen met het gehoor, gezicht, spraak, motorische problemen en anders (epilepsie). Huidige situatie: Gezien de school recent is gestart is de school in haar ontwikkelingen gericht om de basisondersteuning op orde te brengen. Dit betekent dat er geen nog ondersteuningsarrangementen zijn ontwikkeld. Wel is de school bezig met aanname van een kind met Down. 4.3. Sociaal-emotioneel en gedrag Sociaal-emotionele hulpvragen kunnen betrekking hebben op (faal)angst, teruggetrokkenheid, zelfvertrouwen, weerbaarheid, positie in de groep en 18
contactname (dit zijn leerlingen die emotioneel moeite hebben met het maken en houden van contact, het invoelen van emoties en dit kunnen toepassen). Gedragshulpvragen kunnen betrekking hebben op overactief, impulsief, naar binnen gericht, naar buiten gericht, bizar en storend gedrag. Huidige situatie: Gezien de school recent is gestart is de school in haar ontwikkelingen gericht om de basisondersteuning op orde te brengen. Dit betekent dat er geen nog ondersteuningsarrangementen zijn ontwikkeld. 4.4. Werkhouding Werkhoudingsvragen kunnen betrekking hebben op concentratie, motivatie en taakgerichtheid. Huidige situatie: Gezien de school recent is gestart is de school in haar ontwikkelingen gericht om de basisondersteuning op orde te brengen. Dit betekent dat er geen nog ondersteuningsarrangementen zijn ontwikkeld. 4.5. Thuissituatie Bij problemen in de thuissituatie kan het gaan om onderstimulering, pedagogische verwaarlozing en overbescherming. Huidige situatie: Gezien de school recent is gestart is de school in haar ontwikkelingen gericht om de basisondersteuning op orde te brengen. Dit betekent dat er geen nog ondersteuningsarrangementen zijn ontwikkeld. 19
5. Conclusie OBS De Delta is een school die twee jaar geleden startte in een nieuwe wijk. De school groeit enorm en is in ontwikkeling. Door GIP en DIM biedt Delta onderwijs zoveel mogelijk op maat aan. Delta is als nieuwe school nog zoekend, maar geeft tegelijkertijd aan op de goede weg te zijn. De school geeft aan een voldoende basis te hebben voor wat betreft differentiatie, instructiemodel en klassenmanagement. De ambitie is hoog, de school wil een goede school worden. Dat betekent dat veel van het planmatig werken ook direct nu gestandaardiseerd wordt door de hele school. Dat helpt de onderwijskwaliteit omhoog. De keerzijde is dat de school nog niet kan terugvallen op vaste routines. Ten aanzien van opbrengsthandelingsgericht werken geeft de school aan goed op weg te zijn. De school biedt een aanpak voor hulpvragen op het gebied van leren en ontwikkelen. De aanpakken voor dyslexie en hoogbegaafdheid zijn in ontwikkeling. Binnen de school is een plusklas, georganiseerd door de school zelf. Wel heeft de school een aanpak voor kinderen die minder makkelijk leren. Voor deze leerlingen stelt de school een ontwikkelingsperspectief (OPP) op. De school werkt groep doorbrekend. Binnen de school werken specialisten voor taal/lezen, rekenen, dyslexie en hoogbegaafdheid. Via het IB-spreekuur worden de specialisten ingezet bij het beantwoorden van hulpvragen van leraren. De school heeft een aanpak voor sociaalemotionele hulpvragen en gedrag. Het team werkt met de Kanjertraining er zijn twee gedragsspecialisten en een sova specialist(is faalangst trainer). De school deed weinig ervaring op met fysiek en medische hulpvragen. Er is een motorische remedial teacher. Met problematische thuissituaties deed het team brede ervaring op. Vanwege de nieuwe wijk is de bevolking aan het wennen aan de nieuwe woon- en leefsituatie. De school deed afgelopen jaren geen ervaring op met rugzakleerlingen, maar werkt momenteel aan het aanvragen van een aantal rugzakken. Er zijn op dit moment geen kinderen met een indicatie. Gezien de school recent is opgericht, is de school in haar ontwikkelingen gericht om de basisondersteuning op orde te brengen. Dit betekent dat er geen nog ondersteuningsarrangementen zijn ontwikkeld. De school is tevreden over de werkwijze van het Groot Zorgteam vanwege: - de aanwezigheid van ouders, waardoor iedereen aan tafel gezamenlijk eigenaar van het kind is en - de zorgvuldige werkwijze waarbij binnen korte tijd de kern van het probleem wordt gevonden. De school staat open voor leerlingen met verschillende ondersteuningsbehoeften. Indien een kind 1-op-1 begeleiding nodig heeft, zal de school de grenzen van haar mogelijkheden aangeven. Tegelijkertijd is de school in ontwikkeling en zal dat in de toekomst blijven. De volgende ontwikkelpunten voor de school kunnen uit het voorgaande worden geformuleerd, ten aanzien van: deskundigheid, aandacht en tijd, voorzieningen, gebouw en samenwerking. 20
Deskundigheid: o Deskundigheidsbevordering van het team ten aanzien van handelingsgericht werken, met name op het gebied van het opstellen en uitvoeren van groepsplannen. o Deskundigheidsbevordering van het team ten aanzien van begrijpend lezen. o Deskundigheidsbevordering van het team ten aanzien van gesprekstechnieken, zodat zij verbindend communiceren met leerlingen en ouders (ook op de momenten dat het lastig wordt). o Training voor leraren op het gebied van gedrag en autisme (hoe richt ik een groep in). Daarnaast zullen drie(1) gedragsspecialisten worden opgeleid. o Deskundigheidsbevordering ten aanzien van het werken met Kleuterplein bij de overgang van groep 2 naar 3. o Deskundigheidsbevordering van het team op het gebied van rekenen. o Deskundigheidsbevordering van het team op het gebied van dyslexie onder leiding van de dyslexiespecialist. o Deskundigheidsbevordering van het team op het gebied van meer- en hoogbegaafdheid, met name binnen de groep. o Door ontwikkelen GIP en het directe instructie model. Aandacht en tijd: o Nog meer en/of anders benutten van de leerkracht-leerling ratio van 20 tot 30 leerlingen per groep, door bijvoorbeeld doorontwikkeling van zelfstandig werken. o De specialisten gaan klassenbezoeken uitvoeren en de leraren voorzien van feedback. Voorzieningen: o Het is de bedoeling dat kinderen veelvuldiger worden getest. o Ontwikkelen van de dylcalculie protocol. o Schoolversterkers kunnen blijven inzetten. o Hulpklas lezen kunnen blijven inzetten. Gebouw: o Het huidige gebouw waar mogelijk door kleine aanpassingen nog meer geschikt maken voor (groepen) leerlingen om te kunnen werken. o Creëren van goede werkplekken op de gang. o Ontwikkelen van een snoezelruimte die op slot kan, voor kinderen die een time-out nodig hebben. Samenwerking: o Deelname in het GZT en ondersteuning overleggen moeten zorgen voor betere afstemming en samenwerking. Korte lijnen, minder wachttijd voor onderzoeken, ondersteuningsteams bij elkaar om de tafel. o De school zou effectiever met andere scholen en het samenwerkingsverband willen samenwerken bij het creëren van een time-out. 21
o De school wil expertise zo breed mogelijk inzetten en de benodigde expertise ook buiten de scholen halen. Tot slot: Voor leerlingen met dyslexie kan het samenwerkingsverband een beroep op de school doen. De school is bezig om haar dyslexie onderwijs zo te ontwikkelen dat het een specialisme van de school wordt. Dit is nog in ontwikkeling. 22