Het is de integrale aanpak die werkt Evaluatie na één jaar Utrechtse s Krachtig Freek de Meere Ahmed Hamdi Jochum Deuten
Inhoud Samenvatting 5 1 Een tussentijdse evaluatie van de s Krachtig 7 1.1 Inleiding 7 1.2 Een analyse na één jaar pilot 7 1.3 Leeswijzer 8 2 De effectiviteit van de s Krachtig 9 2.1 Inleiding 9 2.2 Doelstellingen en aanpak pilot s Krachtig 9 2.3 Tussenresultaten eerste half jaar 10 2.4 Zelfredzaamheid van cliënten 11 2.5 Conclusies 13 3 De s Krachtig vergeleken in tien cases 15 3.1 Inleiding 15 3.2 Selectie cases en aanpak 15 3.3 Analyse per case 16 3.4 Kosten en effecten aanpak met s 19 3.5 Omvang van kosten met en zonder s 21 3.6 Financiële stromen in de tien casussen 21 3.7 Gevoeligheidsanalyse 23 3.8 Conclusies financiële analyse tien cases 24 4 De werkzame mechanismen van s Krachtig 25 4.1 Inleiding 25 4.2 Werkzaamheid s Krachtig 25 4.3 Kostenverlagende mechanismen 26 4.4 Kostenverhogende mechanismen. 26 4.5 Conclusies 27 5 Conclusies en optimalisatie 29 5.1 Conclusies 29 5.2 Optimalisatie van de aanpak s Krachtig 30 Literatuur 32 Bijlage 1: Opzet van de studie 33 Bijlage 2: Beschrijving cases Krachtig 37 Bijlage 3: Effectenarena 57 3
VVerwey- Jonker Instituut Samenvatting Met de s Krachtig kiest de gemeente Utrecht voor een aanbod van laagdrempelige, generalistische hulp aan mensen in een kwetsbare positie. Dit gebeurt met de inzet van cliënten zelf en hun omgeving, met als beoogd resultaat meer participatie en het voorkomen van verder afglijden. Ook bieden de s de begeleiding zoveel mogelijk collectief aan, gekoppeld aan netwerken in de buurt. De gemeente Utrecht wil met deze aanpak goede, liefst betere hulp leveren voor minder geld. We concluderen dat dit mogelijk is. We baseren deze conclusie op de tussenevaluatie van de s, op beschikbare cijfers over de verbetering van de zelfredzaamheid van cliënten en op een uitgebreide analyse van tien cases. De cases representeren de aard van het werk van de teams. De s Krachtig hebben te maken met een heel palet aan cliënten en werken zonder gestandaardiseerd aanbod. Effecten van de inzet van medewerkers van het zijn daarmee op casusniveau te vinden. De financiële analyse reconstrueert de relevante mechanismen die zorgen voor de effectiviteit en de efficiency van de aanpak. In de tien onderzochte cases leidde de aanpak door de s minimaal tot hetzelfde kwalitatieve resultaat voor de cliënten als een klassieke aanpak (zie figuur). 9 6 is goedkoper 10 7 8 3 4 1 levert minder effect op 5 2 levert meer effect op is duurder 5
6 In de tien onderzochte cases levert de aanpak met s een besparing op van 12 tot 26 procent vergeleken met een klassieke aanpak. In absolute termen gaat het om bedragen van circa 7.000 tot 32.000. Deze besparing betreft het geheel aan hulpverlening en andere professionele inzet, en niet alleen de gemeentelijke inzet. Op de kortere termijn ligt deze besparing aan de onderkant van de genoemde bandbreedte. Wanneer we dit doortrekken naar het komende jaar kan de besparing oplopen tot de bovenkant van de bandbreedte. Een doorberekening van de tien cases laat zien dat tegenover de investering van de gemeente in de s een besparing voor de gemeente staat in de orde van grootte van 10 procent. Dit betekent dat voor de tien cases de totale kosten uit de huidige en toekomstige gemeentelijke financieringsbronnen (Wmo, W&I, AWBZ en Jeugdzorg) bij de aanpak met s circa 10 procent lager liggen dan in de referentiesituatie. De integrale manier van werken van de s is essentieel om extra kwaliteit te leveren tegen minder kosten. Effectiviteit ontstaat door de combinatie met het gebruik van eigen kracht en het eigen netwerk, en door snel en proactief te werken zonder indicatie. De elementen tezamen leiden tot eerder en meer vertrouwen van cliënten, méér kwaliteit voor cliënten, minder en goedkopere hulpverlening en lagere transactiekosten. Inhoudelijk zijn er nog mogelijkheden om de participatie van cliënten meer te bevorderen. Ook is het nodig aan te geven waar de inhoudelijke grenzen van het Krachtig liggen. Uit de analyses blijkt dat specialistische hulp niet zal verdwijnen en een tijdige inzet hiervan belangrijk is. Het verdient aanbeveling te gaan praten met de partijen die, naast de gemeente, financieel het meest gebaat zijn bij de aanpak van de s Krachtig. De analyse geeft aan dat er potentie ligt in de aanpak met de s Krachtig om goedkopere en betere hulp te verlenen. De werkzame bestanddelen vragen om optimalisatie, en tegelijkertijd dient er aandacht te zijn voor beheersing van de kostenverhogende factoren. In het rapport werken we dit in hoofdlijnen uit.
Colofon Opdrachtgever Auteurs Omslag Uitgave Gemeente Utrecht Dr. F. de Meere Drs. A. Hamdi (Ecorys) Drs. J. Deuten (Jochum Deuten Advies en onderzoek) Ontwerppartners Breda Verwey-Jonker Instituut Kromme Nieuwegracht 6 3512 HG Utrecht T (030) 230 07 99 E secr@verwey-jonker.nl I www.verwey-jonker.nl De publicatie kan gedownload en/of besteld worden via onze website: http://www.verwey-jonker.nl. ISBN 978-90-5830-585-5 Verwey-Jonker Instituut, Utrecht 2012. Eerste druk. Het auteursrecht van deze publicatie berust bij het Verwey-Jonker Instituut. Gedeeltelijke overname van teksten is toegestaan, mits daarbij de bron wordt vermeld. The copyright of this publication rests with the Verwey-Jonker Institute. Partial reproduction of the text is allowed, on condition that the source is mentioned. 60
Met de s Krachtig kiest de gemeente Utrecht voor een aanbod van laagdrempelige, generalistische hulp aan mensen in een kwetsbare positie. Dit gebeurt met de inzet van cliënten zelf en hun omgeving, met als beoogd resultaat meer participatie en het verhinderen van verder afglijden. De analyse geeft aan dat de aanpak met de s Krachtig mogelijkheden biedt om goedkopere en betere hulp te verlenen. De integrale manier van werken van de s is essentieel om extra kwaliteit te leveren tegen minder kosten. Daarnaast leiden het gebruik van eigen kracht en het eigen netwerk, en het snel en proactief werken tot effectiviteit. Deze werkzame bestanddelen vragen om optimalisatie, en tegelijkertijd dient er aandacht te zijn voor het beheersen van kostenverhogende factoren.