00 MRSA-bacterie 'ziekenhuisbacterie' Afdeling Medische Microbiologie en Infectiepreventie
1
Inleiding MRSA staat voor Meticilline-resistente Staphylococcus aureus. De Staphylococcus aureus is een bacterie die vrijwel iedereen bij zich draagt, in de neus of op de huid. Een MRSA is echter een Staphylococcus aureus die resistent (=ongevoelig) is voor een groot aantal antibiotica. Gezonde mensen worden meestal niet ziek van de MRSA-bacterie. Als uw afweer is verminderd, of u een operatie heeft ondergaan, dan kan MRSA voor infecties zorgen. Deze infecties zijn vaak moeilijk te behandelen. Daarom is het van groot belang om verspreiding van MRSA in ziekenhuizen te voorkomen. Hoe weet ik of MRSA bij mij aanwezig is? Om te onderzoeken of u wel of geen MRSA-bacterie bij u draagt, wordt met verschillende wattenstokjes een kweek afgenomen van: de binnenzijde van de neusgaten de keel het perineum (het gebied tussen het geslachtsorgaan en de anus) Als u risicofactoren heeft (bijvoorbeeld eczeem, wonden of een katheter) wordt ook hiervan een kweek afgenomen. Bij wie wordt een MRSA-kweek afgenomen? De kans op een MRSA-besmetting in een Nederlands ziekenhuis is klein. Bij een ziekenhuisopname in het buitenland is die kans aanmerkelijk groter. Daarnaast blijken bedrijfsmatig gehouden varkens, vleeskalveren en vleeskuikens vaak besmet te zijn met MRSA. Aangetoond is dat nauw contact met deze dieren kan leiden tot overdracht van MRSA naar de mens. Er zijn daarom enkele risicocategorieën benoemd. Valt u in een van onderstaande risicocategorieën? Dan worden in het ziekenhuis kweken bij u afgenomen. 2
Risico-categorieën: Patiënten die de afgelopen 2 maanden opgenomen / behandeld zijn in een zorginstelling buiten Nederland. Patiënten die direct contact hebben gehad met bedrijfsmatig gehouden levende varkens, vleeskalveren of vleeskuikens en/of wonen op een bedrijf waar deze dieren worden gehouden. Patiënten die woonachtig zijn in een asielzoekerscentrum. Patiënten die in de afgelopen 2 maanden onbeschermd contact hebben gehad met een MRSA-positieve persoon. De uitslag De MRSA-kweken die bij u afgenomen zijn worden op het laboratorium onderzocht. Na maximaal 3 dagen is de uitslag bekend. Uw behandelend (huis)arts stelt u hiervan op de hoogte. Is de uitslag negatief, dan betekent dit dat u de MRSA-bacterie niet bij u draagt. De opname, de behandeling en/of het onderzoek kunnen zonder extra voorzorgsmaatregelen plaatsvinden. Is de uitslag positief, dan betekent dit dat u de MRSA-bacterie bij u draagt. Bij opname of een operatie worden extra voorzorgsmaatregelen genomen om verspreiding van de bacterie te voorkomen. Behandeling van MRSA Uw behandelend arts overlegt met de arts-microbioloog of behandeling van de MRSA-bacterie zinvol is. De standaard behandeling bestaat uit 5 dagen dagelijks wassen met een desinfecterende zeep en shampoo. Daarnaast wordt gedurende 5 dagen neuszalf voorgeschreven. In de meeste gevallen wordt ook antibiotica voorgeschreven. Hoewel MRSA resistent is voor veel antibiotica en daardoor moeilijk te behandelen is, zijn er enkele antibiotica die met succes MRSA-besmettingen kunnen genezen. Na de behandeling worden op verschillende dagen controlekweken afgenomen. Afhankelijk van de uitslagen kunnen de extra voorzorgsmaatregelen worden opgeheven. 3
Kan MRSA zich verspreiden? MRSA kan zich verspreiden naar andere patiënten. Dit kan gemakkelijk via de handen van de patiënt / medewerker en via de lucht of op materialen door huidschilfers. Om verspreiding van de bacterie tegen te gaan wordt een aantal maatregelen genomen als u in het ziekenhuis wordt opgenomen of een operatie moet ondergaan. Ziekenhuisopname Om verspreiding van MRSA binnen het ziekenhuis te voorkomen worden de volgende maatregelen genomen: De patiënt met een (mogelijke) MRSA-besmetting wordt verpleegd op een éénpersoonskamer. De deur van de kamer mag niet open blijven staan. De patiënt mag de kamer alleen verlaten als dit nodig is voor onderzoek en/of operatie. Hierbij worden voorzorgsmaatregelen genomen. Om te voorkomen dat verpleegkundigen, artsen en andere hulpverleners de bacterie verspreiden naar andere patiënten, dragen zij, afhankelijk van de isolatievorm én de werkzaamheden die ze uitvoeren, beschermende kleding als ze in de patiëntenkamer zijn. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een schort, muts, mond-neusmasker en handschoenen. De beschermende kleding wordt aangetrokken voor het betreden van de kamer. Na het verlaten van de patiëntenkamer worden de handen gedesinfecteerd. Bezoek aan patiënt in isolatiekamer Het bezoek meldt zich bij de verpleging. Het bezoek hoeft bij het betreden van de isolatiekamer geen beschermende kleding te dragen. Na het verlaten van de isolatiekamer moeten de bezoekers altijd de handen desinfecteren in de sluis (voorportaal van de isolatiekamer). Het bezoek mag aansluitend geen andere patiënten bezoeken. Maatregelen bij bezoek aan polikliniek, functieafdeling of SEH Als MRSA bij u is aangetoond, worden bij een bezoek aan de polikliniek, poliklinische operatiekamer (POK) of een onderzoek op een functieafdeling, geen extra maatregelen genomen. 4
Verschil tussen ziekenhuis en thuissituatie Voor gezonde mensen is het risico heel gering om een MRSA-infectie te krijgen. In de thuissituatie hoeft u dan ook geen extra voorzorgsmaatregelen te nemen. Uw dagelijkse persoonlijke hygiëne, zoals het wassen van de handen, is wel belangrijk. De kans op verspreiding in de thuissituatie is aanzienlijk kleiner dan in een ziekenhuissituatie. Heeft u vragen? Heeft u nog vragen, dan kunt u contact opnemen met uw behandelend arts of de deskundige infectiepreventie, telefoon: 0495 57 22 39. 5
6
R284.11 2017-03 1013986