1 EIOPA12/237 Eiopa Meerjarig werkprogramma 20122014
2 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Regelgevende bevoegdheden... 3 3. Toezichthoudende bevoegdheden... 5 4. Consumentenbescherming en financiële innovatie... 6 5. Gemeenschappelijke toezichtcultuur... 8 6. Financiële stabiliteit... 9 7. Crisispreventie, management en afwikkeling... 10 8. Externe betrekkingen... 12 9. Interne organisatie van Eiopa... 13
3 1. Inleiding Eiopa is een onafhankelijke Europese toezichthoudende autoriteit die handelt binnen het toepassingsgebied van verscheidene richtlijnen inzake verzekerings en herverzekeringsondernemingen, instellingen voor bedrijfspensioenvoorziening en verzekeringstussenpersonen, en zich tevens bezighoudt met daarmee verband houdende zaken die niet rechtstreeks onder deze richtlijnen vallen. Eiopa bezit rechtspersoonlijkheid en administratieve en financiële autonomie. De autoriteit legt verantwoording af aan het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie. De doelstelling van Eiopa is de collectieve belangen te beschermen door bij te dragen tot de stabiliteit en doeltreffendheid van het financiële systeem op de korte, middellange en lange termijn, in het belang van de economie, de burgers en het bedrijfsleven van de Unie. Eiopa tracht deze doelstelling te bereiken door een solide regelgevend kader en consistente toezichtpraktijken te bevorderen teneinde de rechten van polishouders en deelnemers aan en begunstigden van bedrijfspensioenregelingen te beschermen en op die manier het vertrouwen van het publiek in de sector van verzekeringen en bedrijfspensioenen te vergroten. Eiopa maakt deel uit van het Gemengd Comité dat tot doel heeft de samenwerking tussen de Europese toezichthoudende autoriteiten te versterken. De taken, verantwoordelijkheden en werkterreinen van Eiopa zijn divers. Het is derhalve van groot belang dat voor elk van de verschillende werkterreinen strategische keuzes worden geformuleerd. 2. Regelgevende bevoegdheden De regelgevende bevoegdheden van Eiopa in de sectoren verzekeringen, herverzekeringen en bedrijfspensioenen bestaan onder andere uit het ontwikkelen van technische normen, het uitbrengen van richtsnoeren en aanbevelingen en het verstrekken van adviezen binnen het bevoegdheidsgebied van Eiopa. Het beleidskader zal tussen 2012 en 2014
4 aanzienlijke veranderingen ondergaan met de voltooiing en tenuitvoerlegging van en vervolgens ook het toezicht op het Solvabiliteit IIkader voor verzekeringen en herverzekeringen, en de herziening van de wetgeving voor bedrijfspensioenen. Eiopa zal een ambitieuze Europese benadering hanteren ten aanzien van het beleid in deze sectoren: een sterkere harmonisatie ten aanzien van het meten van de risico's waarmee zowel verzekeringsbedrijven als IBPV's te maken hebben op het gebied van hun interne governance en op dat van de informatie die zij aan deelnemers, polishouders en toezichthouders verschaffen, zal aanzienlijke voordelen opleveren. Eiopa zal samenwerken met consumentenvertegenwoordigers en de bedrijfstak, met de EUlidstaten en met Europese en internationale organisaties. Zij zal gebruikmaken van het hele arsenaal aan instrumenten waarover zij beschikt om haar beleid ten uitvoer te leggen: normen, richtsnoeren, standpunten en adviezen. Voltooiing van de normen en richtsnoeren die nodig zijn voor de invoering van Solvabiliteit II en het toezicht op de tenuitvoerlegging daarvan Vaststelling van de operationele taken die van Eiopa worden gevraagd in het kader van Solvabiliteit II Versterking van de convergentie op het gebied van toezicht door meer gebruik te maken van instrumenten als prudentiële evaluatie en vragen & antwoorden Beoordeling van de effecten van het Solvabiliteit IIkader voor consumenten Advies aan de Europese Commissie over de herziening van Europese wetgeving voor bedrijfspensioenen Kwantitatieve impact van Eiopa's voorstellen, met speciale aandacht voor beschikbareuitkeringspensioenregelingen Beste praktijken en aanbevelingen voor de behandeling van beschikbarepremiepensioenregelingen, met name op het gebied van wanbetalingsfondsen en informatie aan deelnemers Advies aan de Europese Commissie over een kader voor de activiteiten van en het toezicht op individuele pensioenregelingen
5 Eiopa een duidelijker stem geven op internationale pensioenfora Verankering van de keuze en het gebruik van bestaande instrumenten van Eiopa voor het beoordelen van de effecten van veranderingen in regelgeving: regelgevingseffectbeoordeling, kwantitatieve impact studies, stresstests, openbare raadpleging Verbetering van het gebruik van empirische gegevens bij beleidsontwikkeling en de keuze tussen opties 3. Toezichthoudende bevoegdheden Eiopa is een toezichthoudende autoriteit die door een consistente en efficiënte toepassing van de wetgeving van de Unie bijdraagt aan toezichtnormen en praktijken van hoge kwaliteit. Colleges van toezichthouders worden gezien als doeltreffende middelen om het wederzijds begrip onder toezichthouders en de convergentie van toezichtpraktijken te versterken, wat voor bedrijven, toezichthouders en polishouders tastbare voordelen oplevert. Eiopa vervult een leidende rol bij het versterken van de positie van de toezichthouders in de Europese Economische Ruimte (EER) ten opzichte van verzekeringsconcerns die internationaal actief zijn, met het oog op zowel groepstoezicht als solotoezicht. Wanneer Solvabiliteit II van kracht wordt, worden groepstoezicht en samenwerking tussen toezichthouders via colleges voor zaken die verband houden met pijler 1, pijler 2 en pijler 3, wettelijk verplicht. Om de toezichtpraktijken over de gehele linie vorm te geven zal Eiopa instrumenten verschaffen om de convergente tenuitvoerlegging van Solvabiliteit II te ondersteunen. Voorbeelden daarvan zijn een toezichthandboek en een expertisecentrum op het gebied van interne modellen. Deelname aan vergaderingen van colleges en gezamenlijke inspecties op locatie
6 Ondersteuning van de voorbereidingen van de colleges op Solvabiliteit II, zodat deze klaar zijn voor hun taak wanneer Solvabiliteit II in werking treedt Facilitering van informatieuitwisseling en ondersteuning van het debat in de colleges over risico's Verbetering van het functioneren van de colleges door goede werkwijzen te verzamelen, te beschrijven en te verspreiden met betrekking tot bijvoorbeeld het beoordelingsproces van interne modellen vóór toepassing ervan en het delegeren van taken Versterking van de praktische aanpak van de colleges door het opzetten van een vraagenantwoordprocedure voor praktische of toezichtgerelateerde vragen over gevestigde richtsnoeren, aanbevelingen en normen Ontwikkeling van een toezichthandboek waarin goede werkwijzen voor het toezichtproces worden beschreven Bevordering van consistentie door goede werkwijzen te delen en bevoegde nationale autoriteiten ondersteuning te bieden Onderzoek naar vermeende gevallen van inbreuk of niettoepassing van het Unierecht en indien nodig aanbevelingen aan bevoegde instanties 4. Consumentenbescherming en financiële innovatie Uit hoofde van artikel 9 van de Eiopaverordening speelt de autoriteit reeds een leidende rol bij het bevorderen van transparantie, eenvoud en billijkheid op de markt voor financiële consumentenproducten en diensten in de gehele interne markt. In dit opzicht bestaat de strategie van Eiopa op het gebied van consumentenbescherming en financiële innovatie uit het proactief creëren van toegevoegde waarde voor consumenten en het versterken van de consumentenbescherming op het gebied van verzekeringen en bedrijfspensioenen. Daarnaast zorgt Eiopa voor convergentie van regelgevende praktijken op basis van fundamentele beginselen van de Unie.
7 Ontwikkeling van gemeenschappelijke methoden voor het beoordelen van het effect van bepaalde productkenmerken en distributieprocessen op de consumentenbescherming en de financiële positie van instellingen Bevordering van transparantie, eenvoud en billijkheid voor financiële consumentenproducten of diensten in de gehele interne markt Verzameling, analyse en rapportage van consumententrends en identificatie van gebieden waarop Eiopa actie kan ondernemen die een verschil maakt voor de consument Beoordeling en coördinatie van initiatieven van de bevoegde autoriteiten op het gebied van financiële geletterdheid en educatie Ontwikkeling van opleidingsnormen voor de sector Bijdragen aan de ontwikkeling van gemeenschappelijke openbaarmakingsregels Coördinatie van de regelgevings of toezichtaanpak van nieuwe of innovatieve financiële activiteiten Aannemen van richtsnoeren en aanbevelingen ter bevordering van de veiligheid en gezondheid van financiële markten en van de convergentie van regelgevingspraktijken Uitbrengen van waarschuwingen en, in de bedoelde gevallen en onder de voorwaarden die zijn vastgelegd in de sectorale wetgeving, het tijdelijk verbieden of beperken van bepaalde financiële activiteiten Bijdragen aan het in kaart brengen van de behoefte aan een Europees netwerk van nationale verzekeringsgarantiestelsels Leiding geven aan de voorbereidende werkzaamheden voor de operationele taken die van Eiopa worden gevraagd uit hoofde van de voorgestelde herziene verzekeringsbemiddelingsrichtlijn (IMD2) en de door IMD2 vereiste gedelegeerde handelingen
8 5. Gemeenschappelijke toezichtcultuur De Eiopaverordening benadrukt het belang van een gemeenschappelijke toezichtcultuur in de Europese Unie. Eiopa is een groot voorstander van de verschuiving van regulering naar een gemeenschappelijke toezichtcultuur en draagt actief bij aan het opbouwen van consistente toezichtpraktijken en het waarborgen van uniforme procedures en consistente benaderingen in de gehele Unie. Opzetten en begeleiden van sectorale en sectoroverschrijdende opleidingsprogramma's voor Europese toezichthouders van verzekeringen en bedrijfspensioenen om de convergentie van toezichtpraktijken te versterken Voorbereiding en opleiding van toezichthouders voor de tenuitvoerlegging van Solvabiliteit II met het oog op consistent en efficiënt toezicht onder Solvabiliteit II Organisatie van Eiopaconferenties en gezamenlijke opleidingen voor toezichthouders en vertegenwoordigers van de bedrijfstak om het wederzijds begrip te bevorderen Facilitering van de uitwisseling en detachering van personeelsleden door bevoegde nationale autoriteiten Organisatie van regelmatige thematische collegiale toetsingen onder alle nationale bevoegde autoriteiten om de consistentie en kwaliteit van toezichtpraktijken te verbeteren Oplossing van meningsverschillen tussen bevoegde nationale autoriteiten in grensoverschrijdende situaties via bindende en niet bindende bemiddeling Totstandbrenging van bemiddelingsprocedures en een onafhankelijk Eiopabemiddelingspanel om de bemiddeling te bevorderen
9 6. Financiële stabiliteit Eiopa heeft de taak gekregen de financiële stabiliteit in de Europese sector van verzekeringen en bedrijfspensioenen te vergroten. Daartoe zal de autoriteit mogelijke bedreigingen voor de stabiliteit van het financiële stelsel beoordelen en aan de betrokken bevoegde autoriteiten passende aanbevelingen voor maatregelen doen. Zij zal er zorg voor dragen dat bij het ontwerp van regelgevings en uitvoeringsnormen rekening wordt gehouden met het mogelijke systeemrisico dat sommige financiële instellingen opleveren. Het algehele doel van de werkzaamheden van Eiopa op het gebied van financiële stabiliteit is het toezicht op en beoordelen van marktontwikkelingen en de implicaties daarvan. In overleg met het Europees Comité voor systeemrisico's (ESRB) ontwikkelt Eiopa criteria om systeemrisico's te achterhalen en te meten, waarbij specifiek aandacht wordt besteed aan systeemrisico's in de sector van verzekeringen en bedrijfspensioenen. Publicatie van financiëlestabiliteitsverslagen en rapportage van de resultaten van financiëlestabiliteits en kwetsbaarheidsanalyses aan het ESRB, het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie Uitvoering van stresstests in de sector van verzekeringen en bedrijfspensioenen Onderhoud en verdere ontwikkeling van een risicodashboard voor financiële stabiliteit Beoordeling van de gevolgen voor de markt van potentiële veranderingen in de regelgeving die invloed hebben op de sector van verzekeringen en bedrijfspensioenen, en ontwikkeling van beleidsopties die de financiële stabiliteit versterken en mogelijke systeemrisico's beperken Ondersteuning van bevoegde nationale autoriteiten bij financiële stabiliteitskwesties, inclusief bilaterale contacten en bezoeken aan de nationale autoriteiten om het wederzijds begrip op het gebied van
10 risicobeoordeling en specifieke zaken met een meer nationaal karakter te bevorderen Toezicht op en beoordeling van financiële markten en followup van geïdentificeerde risico's Verstrekking van relevante statistische analyses aan derden en verdere ontwikkeling van het statistisch kader 7. Crisispreventie, management en afwikkeling Eiopa heeft de bevoegdheid gekregen actie te ondernemen om noodsituaties vast te stellen en, als een dergelijke situatie door de Raad van de Europese Unie is uitgeroepen, maatregelen te nemen om deze het hoofd te bieden. In het geval van ongunstige ontwikkelingen die de stabiliteit van het financiële stelsel in de Unie in gevaar kunnen brengen, heeft Eiopa ook de verantwoordelijkheid de door nationale toezichthoudende autoriteiten genomen maatregelen te faciliteren en waar nodig te coördineren. Bevordering van de waakzaamheid van toezichthoudende autoriteiten voor verzekeringen en pensioenen in EERlidstaten om te anticiperen op financiële crises en deze te voorkomen: o identificatie van risicohotspots en terugkoppeling van deze informatie naar de toezichthoudende autoriteiten in de EER; o beoordeling van het risico van een "noodsituatie" en waar nodig formulering van een voorstel aan de Europese Raad Vergroting van het bewustzijn bij nationale bevoegde autoriteiten van financiële crises en ervoor zorg dragen dat zij daar beter op voorbereid zijn: o aanmoedigen van de uitwisseling van informatie en het nemen van maatregelen om crisissituaties het hoofd te bieden;
11 o fungeren als platform voor toezichthoudende autoriteiten om crisissituaties gezamenlijk aan te pakken; o ontwikkeling van consistentie en goede werkwijzen op het gebied van crisismanagement Facilitering en waar nodig coördinatie van toezichtmaatregelen om een crisis het hoofd te bieden: o verfijning en verdere ontwikkeling van de eigen capaciteit van Eiopa voor crisispreventie en beheer; o coördinatie van het optreden van nationale bevoegde autoriteiten Klaar staan om direct actie te ondernemen binnen Eiopa's bevoegdheden: o gereed zijn om tot de bevoegde autoriteiten of financiële marktdeelnemers gerichte besluiten te nemen overeenkomstig artikel 18 van de Eiopaverordening Een sleutelrol spelen bij de ontwikkeling van beleid voor de afwikkeling van crises ten behoeve van de verzekeringssector in Europa: o samen met de Europese Commissie, via het raadplegingsproces van de Commissie, ervoor zorgen dat alle nieuwe wetgeving goed op de verzekeringssector is afgestemd; o alle interne processen en structuren opzetten die nodig zijn om het nieuwe afwikkelingsbeleid in werking te doen treden
12 8. Externe betrekkingen Overeenkomstig de bevoegdheden die door de verordening aan Eiopa zijn toegekend, speelt de autoriteit een actieve rol op het gebied van internationale verzekeringen en bedrijfspensioenen. Een belangrijk doel van Eiopa is het garanderen van gelijke marktvoorwaarden voor alle marktdeelnemers. Om dit te bereiken zijn equivalentie en compatibiliteit van de verschillende regulerings en toezichtstructuren van essentieel belang. Eiopa stimuleert de ontwikkeling van een mondiale reguleringsnorm en draagt daar ook actief aan bij. In dit verband bevordert Eiopa een gezamenlijke Europese aanpak om het mondiale debat in internationale fora zoals IAIS en IOPS actief vorm te geven en ervoor te zorgen dat de Europese stem beter wordt gehoord om zo uiteindelijk echt een verschil te kunnen maken. De komende jaren zal Eiopa solide, prudente en hoogwaardige regelgevingskaders voor verzekeringen en bedrijfspensioenen tot stand brengen. Eiopa hecht er zeer aan de professionele expertise, knowhow en ervaring van haar stakeholdergroepen bij dit proces te betrekken en zo gebruik te maken van de evenwichtige en diverse achtergrond van de leden daarvan. Wij geloven sterk in het realiseren van wederzijds voordeel door transparante samenwerking op basis van vertrouwen. Verschaffing van een platform voor Eiopa, Eiopaleden, EU instellingen, bevoegde autoriteiten of overheden van derde landen en andere internationale stakeholders om: o op continue basis wederzijds begrip, uitwisseling van knowhow en wederzijds leren van ervaring in verschillende rechtsgebieden te bevorderen; o onderwerpen aan te pakken die van overkoepelende internationale betekenis zijn Ondersteuning, coördinatie en facilitering van de werkzaamheden op het gebied van equivalentie in derde landen, met name het
13 Equivalence Committee (Comité Equivalentie) en andere projecten die in deze context relevant zijn Coördinatie, facilitering en ondersteuning van het functioneren en de werkzaamheden van de twee stakeholdergroepen van Eiopa: o er zorg voor dragen dat de adviezen van de stakeholdergroepen aan Eiopa openbaar worden gemaakt Het onderhouden van contacten en samenwerking met de andere Europese toezichthoudende autoriteiten en het Europees Systeem voor Financieel Toezicht (ESFS): o het Gemengd Comité van de Europese toezichthoudende autoriteiten ondersteunen om algehele sectoroverschrijdende consistentie te garanderen, en overname van het voorzitterschap van het Gemengd Comité in 2013 Het onderhouden van contacten met de EUinstellingen en andere stakeholders over voor Eiopa relevante onderwerpen en bijdragen aan de besprekingen hierover 9. Interne organisatie van Eiopa Na de oprichting in 2011 zal Eiopa in de periode 20122014 verder worden ontwikkeld tot een volledig zelfstandig opererend EUagentschap. De autoriteit zal uitgroeien tot een moderne, efficiënte en flexibele organisatie die goed is toegerust om in de uiteenlopende en uitdagende behoeften te voorzien. Deze behoeften komen voort uit de veranderende externe omgeving van Eiopa, aanpassingen van de producten en diensten van Eiopa, en de verdere tenuitvoerlegging van de Eiopaverordening en van de specifieke regels en voorschriften betreffende personeel en financiële zaken. Eiopa zal op basis van de goedgekeurde ITstrategie en het plan voor de tenuitvoerlegging van de ITstrategie een gecentraliseerd systeem ontwikkelen voor veilige overdracht en veilig beheer van informatie binnen Eiopa en tussen Eiopa en haar leden. Eiopa legt ook de aanbevelingen van de dienst Interne audit (IAS) van de Europese Commissie en de Europese Rekenkamer ten uitvoer en neemt de bijdragen van deze dienst ter harte.
14 Ervoor zorg dragen dat Eiopa over de benodigde bekwame en gemotiveerde medewerkers beschikt Verdere uitrusting van Eiopa met bekwaam personeel, zodat de instelling zich dankzij de vaardigheden van het personeel op het gebied van teamwork, flexibiliteit en voortdurend leren, makkelijk kan aanpassen en op de actualiteit kan inspelen Versterking van de identiteit en cultuur van Eiopa, zodat er een werkomgeving ontstaat waar mensen zich kunnen ontplooien Bevordering van de detachering van nationale deskundigen bij Eiopa De processen binnen Eiopa versterken en ICToplossingen ondersteunen Verder ontwerp en ontwikkeling van de belangrijkste processen binnen Eiopa, waarbij een hoog niveau van compliance, transparantie, efficiëntie en doeltreffendheid wordt nagestreefd Creëren van oplossingen voor een snelle en veilige opslag van informatie ter ondersteuning van de belangrijkste bedrijfsactiviteiten van Eiopa Uitbreiding van de administratieve ondersteuningssystemen Zorg dragen voor efficiënte begrotings, financiële en interne controlesystemen Tenuitvoerlegging van goede werkwijzen voor het opstellen van een begroting, ervoor zorgen dat de begroting jaarlijks geheel opnieuw wordt gepland en verantwoord op basis van daadwerkelijke behoeften Opbouwen en versterken van het financiële beleidskader, met speciale aandacht voor efficiënte processen die aan de regels voldoen Continue verbetering van het interne kader om te zorgen voor een tijdige en efficiënte uitvoering van Eiopa s taken tegen minimale kosten, waarbij ernaar wordt gestreefd producten en diensten van de hoogst mogelijke kwaliteit af te leveren
15 Noodplanning Voorbereiding op noodsituaties waarin het hoofdkantoor van Eiopa niet kan worden gebruikt, door te voorzien in alternatieve locaties en modaliteiten voor belangrijke vergaderingen op hoog niveau Waarborging van de beschikbaarheid van de essentiële producten en diensten binnen de overeengekomen termijnen en conform de hoogste veiligheids en vertrouwelijkheidsnormen Maatschappelijk verantwoord ondernemen Verkleining van de CO 2 voetafdruk door voor milieuvriendelijke oplossingen te kiezen Totstandbrenging van solide procedures voor de communicatie met media en publiek Verder werken aan de educatie van de jeugd door plaatsen te bieden voor stagiairs en studenten Opbouwen van een positief imago van Eiopa in sociale media en netwerken