Wegwijs in justitie In de hoofdrol bij justitie De instellingen Meer informatie Justitie in de praktijk De jaarlijkse statistieken van de hoven en de rechtbanken [ Gegevens 2005 ] Rechtbanken van koophandel
Met dank aan het personeel van de Rechtbanken van Koophandel en de stafdienst ICT (FOD Justitie). Het gebruik van de inhoud van deze publicatie als toelichting of bewijsvoering in een artikel of een boek is toegestaan, mits de bron duidelijk en nauwkeurig wordt vermeld. Federale Overheidsdienst Justitie Diensten van de Voorzitter Cel Statistieken Waterloolaan 115 1000 Brussel Tel. 02/542.69.74 Fax 02/542.70.26 Email : stat@just.fgov.be Website : http://www.just.fgov.be, onder de sectie Statistieken. 2
Rechtbanken van Koophandel Inleiding De FOD Justitie is bijzonder verheugd u deze publicatie voor te stellen. Aan de hand hiervan kan u zich een beeld vormen van de werking van justitie in de rechtbanken van koophandel. Hiermee wil de Cel Statistieken inspelen op de vraag naar informatie van alle geïnteresseerden. Deze publicatie omvat de gerechtelijke activiteitenstatistieken van de rechtbanken van koophandel. Indien nodig wordt de inhoud van de gepubliceerde rubrieken toegelicht en beschreven in de rubriekbespreking die de leidraad vormt voor het interpreteren van de cijfergegevens van het burgerlijk jaar 2005 (1 januari 2005 tot en met 31 december 2005). In de statistische publicatiebladen treft u horizontaal de rubrieken aan en verticaal de rechtbanken van koophandel. Bijkomende informatie is opgenomen in bijlagen omtrent gerechtelijke begrippen, bronnen inzake gerechtelijke en aanverwante statistieken, bevolkingscijfers per gerechtelijk arrondissement en indeling van de gemeenten in gerechtelijke en administratieve arrondissementen. Deze bijlagen zijn te raadplegen op de website van de FOD Justitie 1. Net zoals met betrekking tot de vredegerechten en de politierechtbanken, publiceert de FOD Justitie statistieken over de rechtbanken van koophandel sinds het burgerlijk jaar 1998. Omtrent de burgerlijke griffies van de Hoven van Beroep en de notariaten werden statistische gegevens vrijgegeven sinds 1999. Vanaf 2000 werden daaraan de rechtbanken van eerste aanleg, het correctioneel en politieparket toegevoegd. Al deze publicaties kaderen in de reeks De jaarlijkse statistieken van de hoven en de rechtbanken. Vanaf 2002 werden enkel door het College van Procureurs-generaal cijfergegevens over het correctioneel parket (openbaar ministerie) gepubliceerd 2. In Kerncijfers van de gerechtelijke activiteit vindt u voor alle rechtsmachten het jaarlijks aantal hangende, nieuwe en behandelde zaken sinds 2000. In de brochure Justitie in cijfers worden de FOD Justitie, de rechtbanken en de hoven, de gevangenissen, de Justitiehuizen, de veroordelingen, cijfermatig behandeld. Deze brochure kan u gratis bestellen 3, zolang de voorraad strekt. Al deze publicaties en de brochure Justitie in cijfers kan u terugvinden op de website van de FOD Justitie (http://www.just.fgov.be, sectie Statistieken, klik op de link Cel Statistieken ). Voor gerechtelijke activiteitenstatistieken en aanverwante statistische gegevens kan u ook bij andere instanties terecht. Het Nationaal Instituut voor de Statistiek (NIS) stond tot 1998 in voor de inzameling en publicatie van de gerechtelijke statistieken 4. De Vlaamse en Franse gemeenschappen publiceren onder andere informatie omtrent maatregelen genomen ten aanzien van minderjarigen 5. De 1 http://www.just.fgov.be, sectie Statistieken, klik op de link Cel Statistieken. 2 De publicatie Jaarstatistiek van het Openbaar Ministerie kan u raadplegen via de website van de FOD Justitie (http://www.just.fgov.be, sectie Statistieken, link College van Procureurs-generaal ). 3 U kan deze brochure bestellen op de website van de FOD Justitie of via stat@just.fgov.be. 4 Recentste en laatste jaargang gepubliceerd door het NIS betrof het statistische jaar 1996. Nationaal Instituut voor de Statistiek, Gerechtelijke Statistieken. Bedrijvigheid van hoven en rechtbanken. Jaar 1996, Brussel, 1999, 129 p. Website: http:://www.statbel.fgov.be. 5 Zie onder andere: Vlaamse Gemeenschap, Vrind 2001, hoofdstuk 6.7: bijzondere jeugdzorg. Website: http://www.vlaanderen.be. Departement Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur, afdeling Bijzondere Jeugdbijstand. En: Direction générale de l aide à la jeunesse, Ministère de la Communauté Française, Rapport d activités 2001, 133 p. Website: http://www.cfwb.be. 3
Dienst Strafrechtelijk Beleid van de Minister van Justitie op haar beurt staat in voor de publicatie van statistische gegevens over veroordelingen, opschortingen en interneringen 6. Ook buiten België worden statistische gegevens over gerechtelijke thema s gepubliceerd 7. Voor het burgerlijk jaar 2005 werden de gerechtelijke activiteitenstatistieken op elektronische wijze ingezameld door de Cel Statistieken. De statistieken worden in samenspraak met de betrokken actoren, zoals de (hoofd)griffiers, de systeembeheerders en de stafdienst ICT (FOD Justitie) opgemaakt en aangepast. Het lopend informaticaproject PHENIX 8 heeft onder andere als doelstelling het efficiënter aanmaken van gerechtelijke statistieken. Deze modernisering en rationalisering van de huidige informaticasystemen moet de opvolging van de elektronische dossiers doorheen de gerechtelijke keten realiseren. Op statistisch vlak kan het overschakelen door de griffies verregaande implicaties teweegbrengen. Voorlopig kan de volledige draagwijdte van het project nog niet ingeschat worden. Heeft u nog vragen? Aarzel dan niet om contact op te nemen met de volgende dienst: Federale Overheidsdienst Justitie Diensten van de Voorzitter Cel Statistieken Waterloolaan 115 1000 Brussel Tel. : 02/542.69.74 Fax : 02/542.70.26 Email : stat@just.fgov.be Versie november 2006. 6 Dienst Strafrechtelijk Beleid, Statistisch Steunpunt, Statistische gegevens inzake veroordelingen, opschortingen, interneringen. Http://www.just.fgov.be. 7 Raadpleeg daaromtrent de bijlage Bronnen inzake gerechtelijke en aanverwante statistieken op de website van de FOD Justitie (http://www.just.fgov.be, sectie Statistieken, klik op de link Cel Statistieken ). 8 Voor meer informatie omtrent PHENIX kan u terecht op de website van de FOD Justitie (http://www.just.fgov.be). 4
Rubriekbespreking Op de algemene rol ingeschreven zaken. * Nieuwe zaken ingeschreven op de algemene rol, met uitzondering van betwiste schuldvorderingen: nieuwe zaken kunnen op verschillende manieren op de algemene rol worden ingeschreven: bij dagvaarding, door vrijwillige verschijning, door een verzoekschrift in hoger beroep, bij verzet, tegen verstekvonnis of na verwijzing door een ander gerecht. In deze cijfers zijn ook de vragen tot het verwezenlijken van pandstelling, voor dewelke een verzoekschrift op de algemene rol is vereist, verrekend. betalend: betreft alle inschrijvingen op basis van art. 269 1 van het Wetboek van Registratie-, Hypotheek- en Griffierechten. Tevens bekijken we hier dagvaardingen dewelke om een interpretatie of een rechtzetting van een op de algemene rol in debet ingeschreven vonnis vragen ( art. 160 2 van het Wetboek van Registratie-, Hypotheek- en Griffierechten) kosteloze inschrijvingen: betreft zaken voor dewelke een uitzondering van rolrecht voorzien wordt door art. 279 1 van het Wetboek van Registratie-, Hypotheek- en Griffierechten. Deze rubriek bevat geen betwiste schuldvorderingen, daar ze in een eigen rubriek worden opgenomen. De dagvaardingen in tussenkomst en vrijwaring, hervatting van het geding, e.d. zijn slechts procedurele incidenten en komen niet in deze rubriek voor. * Betwiste schuldvorderingen: vorderingen beschreven in art. 68 van de Wet op het faillissement (8 augustus 1997). * Vonnis over de grond van de zaak: vonnissen dewelke, conform art. 19 al 1 Ger. W., de rechtsmacht van een rechter volledig uitputten. De eindvonnissen betreffende vorderingen tot staking en de eindbeschikkingen van de voorzitter inzake pandverzilveringen worden hier vermeld. Deze rubriek bevat geen betwiste schuldvorderingen, daar ze in een eigen rubriek worden opgenomen. * Doorhalingen (art. 730 1 Ger.W.) en afstand van geding (art. 820 Ger. W.). Ingeval de doorhalingen bij proces-verbaal werden gedaan, werden ze hier vermeld. * Weglatingen: (art. 730 2a Ger.W.): betreft slechts de zaken voor dewelke, bij een eventuele herinschrijving, de weglating een verplichte betaling van een rolrecht met zich meebrengt. * Vonnissen alvorens recht te doen: betreft tussenvonnissen. Deze maken geen eind aan de zaak. Op de rol van de verzoekschriften ingeschreven zaken * Nieuwe zaken ingeschreven op de rol van de verzoekschriften: betalende zaken: betreft zaken op de rol der verzoekschriften ingeschreven op basis van art. 269 2 van het Wetboek van Registratie-, Hypotheek- en Griffierechten. kosteloze inschrijvingen: betreft zaken voor dewelke, in overeenstemming met artikel 279 1 van het Wetboek van Registratie-, Hypotheek- en Griffierechten, geen rolrecht dient betaald te worden. * Niet op de rol der verzoekschriften ingeschreven verzoekschriften.: betreft de vrijwillige tussenkomsten ter vervanging (expert, revisor, voorlopige bewindvoerder): 5
de tijdens een procedure optredende verzoekschriften zoals verzoekschriften tot heropening der debatten, verzoekschriften tot bepaling van de experthonoraria, verzoekschriften tot vrijwillige tussenkomst, verzoekschriften tot vervanging e.d.. de tijdens de faillissementsprocedure voorkomende verzoekschriften (art. 43, 47, 49, 50, 51, 59, 75, 76, 88, 107 en 108 Wet van 08.08.1997) de verzoekschriften van de faillissementscurator in een kosteloze procedure (art. 666 Ger. W.) de verzoekschriften op basis van de artikelen 747, 748 en 750 van het Ger. W. worden hier niet vermeld daar zij onder een eigen rubriek voorkomen. Op de rol kort geding ingeschreven zaken * Nieuwe zaken ingeschreven op de rol kort geding: betalend: betreft zaken ingeschreven op basis van art. 269 3 van het Wetboek van Registratie-, Hypotheek- en Griffierechten. kosteloze inschrijvingen: betreft zaken voor dewelke, in overeenstemming met artikel 279 1 van het Wetboek van Registratie-, Hypotheek- en Griffierechten, geen rolrecht diende betaald te worden. * Vonnissen en beschikkingen: betreft alle voorbereidende en definitieve beslissingen in zaken ingeschreven op de rol kort geding. Rol van de pro deo s. * Voor het bureau van rechtsbijstand ingeleide zaken: hier wordt geen rekening gehouden met de door de curator neergelegde pro deo-verzoekschriften in het kader van een faillissement. Deze worden onder de rubriek dossiers dewelke een kosteloze procedure verkregen geplaatst. Diverse inlichtingen. * Vonnissen gewezen in hoger beroep tegen beslissingen van de vrederechters: betreft enkel vonnissen van de rechtbank van koophandel die haar rechtsmacht definitief uitputten. * Vonnissen inzake handelspraktijken (Wet van 14 juli 1991): betreft alle voorbereidende, voorlopige en definitieve beslissingen aangaande deze materie. Om de rubrieken algemene rol en eindvonnissen in overeenstemming te houden werden de eindvonnissen aangaande de vorderingen tot staking bij de eindvonnissen van de algemene rol verrekend. Deze zaken werden namelijk ingeschreven op de algemene rol. * Dossiers dewelke een kosteloze procedure verkregen: betreft enkel pro deo s in het kader van faillissementen. Administratieve handelingen. * Inzameling van gegevens: aantal dossiers. Gelet op de wetgeving op het gerechtelijk akkoord kent deze rubriek een uitzonderlijk belang; ze geeft immers aan hoeveel bedrijven er in vooronderzoek kunnen komen. Men diende hier het aantal nieuwe, tijdens het jaar ten gevolge van gegevensverzameling geopende, dossiers op te nemen. Het totaal aantal, aan de griffies doorgezonden, gegevens werd buiten beschouwing gelaten. 6
* In het kader van gerechtelijke akkoorden uitgevoerde handelsonderzoeken. behandelde dossiers. Dit zijn de beëindigde dossiers: - voor dewelke de kamer van commerciële onderzoeken een beslissing tot doorzending naar het parket nam. - ingeleid door bekentenis van het faillissement door de schuldenaar. - waar het faillissement wordt uitgesproken op basis van een dagvaarding. in onderzoek blijvende dossiers. Dit zijn de dossiers die op 31 december bij een onderzoeksrechter in behandeling zijn. Deze publicatie bevat geen cijfers over faillissementen en gerechtelijke akkoorden. Hiervoor kan u terecht bij het Nationaal Instituut voor de Statistiek (NIS), http://www.statbel.fgov.be, 7
Nieuwe zaken ingeschreven op de algemene rol Eindvonnissen Vonnissen Nieuwe zaken (excl. betwiste schuldvorderingen) Betalend Niet- Totaal nieuwe zaken (excl. betwiste Betwiste schuld- Vonnis over de grond van de zaak (excl. betwiste Doorhalingen en afstand Weg- Totaal eindvonnissen (excl. betwiste Eindvonnissen betwiste alvorens recht te betalend schuldvorderingen) vorderingen schuldvorderingen) geding latingen schuldvorderingen) schuldvorderingen doen ANTWERPEN Antwerpen 7854 1750 9604 6992 6284 3917 5492 15693 6724 4231 Mechelen 1481 342 1823 1360 1295 561 287 2143 1356 808 Turnhout 2163 577 2740 1680 1846 263 250 2359 2659 1499 Hasselt 2738 557 3295 1379 2439 330 230 2999 1494 2370 Tongeren 1819 426 2245 2074 2126 206 227 2559 2029 1068 Totaal 16055 3652 19707 13485 13990 5277 6486 25753 14262 9976 BRUSSEL Brussel 12436 3265 15701 3184 10410 152 3613 14175 2949 6743 Leuven 1558 405 1963 1343 1286 130 483 1899 1307 1062 Nijvel 1267 747 2014 1790 1010 46 2518 3574 543 1210 Totaal 15261 4417 19678 6317 12706 328 6614 19648 4799 9015 GENT Dendermonde 2619 1103 3722 978 2291 461 486 3238 1479 1803 Gent 3489 497 3986 2222 2700 335 2097 5132 1288 2997 Oudenaarde 840 112 952 568 717 108 775 1600 489 589 Brugge 1668 449 2117 1003 1533 151 215 1899 1266 1078 Oostende 896 269 1165 443 722 84 161 967 694 565 Ieper 532 66 598 245 415 75 90 580 255 361 Kortrijk 3402 230 3632 950 2859 369 1036 4264 1007 1432 Veurne 472 118 590 375 369 87 57 513 346 366 Totaal 13918 2844 16762 6784 11606 1670 4917 18193 6824 9191 LUIK Eupen 207 61 268 101 114 12 68 194 194 128 Hoei 406 136 542 393 292 7 232 531 531 471 Luik 2674 908 3582 2146 2298 45 2333 4676 1793 2349 Verviers 668 183 851 505 547 40-587 557 498 Aarlen 194 71 265 217 169 4-173 224 260 Marche-en-Fam. 267 77 344 305 243 15 85 343 191 166 Neufchateau 257 68 325 249 227 11 1 239 408 223 Dinant 482 148 630 328 402-62 464 279 352 Namen 896 1154 2050 124 1919 34 1 1954 118 754 Totaal 6051 2806 8857 4368 6211 168 2782 9161 4295 5201 BERGEN Charleroi 2130 714 2844 3188 1740 63 18 1821 1161 2005 Bergen 1330 298 1628 2469 999 5 1 1005 499 1197 Doornik 789 278 1067 508 846 39 11 896 420 669 Totaal 4249 1290 5539 6165 3585 107 30 3722 2080 3871 HET RIJK 55534 15009 70543 37119 48098 7550 20829 76477 32260 37254 8
Rol van de verzoekschriften (excl. pro deo) Niet op de rol der verzoekschriften ingeschreven verzoekschriften Rol kort geding Voor het bureau van rechtsbijstand ingeleide zaken Nieuwe zaken Vonnissen en Vonnissen en Nieuwe zaken Vonnissen en Beschikkingen Betalend Niet- beschik- Verzoekschriften Betalend Niet- beschik- Zaken toe- af- betalend kingen beschikkingen betalend kingen gestaan gewezen ANTWERPEN Antwerpen 370 3 326 2119 1109 281 4 260 18 14 1 Mechelen 52 2 28 435 158 41 2 41 - - - Turnhout 75 10 83 998 781 49 1 60 13 12 - Hasselt 56-63 2194 1598 90 1 105 74 80 1 Tongeren 51 16 42 1167 891 75 1 87 8 7 - Totaal 604 31 542 6913 4537 536 9 553 113 113 2 BRUSSEL Brussel 235 16 344 2245 966 282 5 492 187 177 2 Leuven 50 27 63 697 461 64 2 62 - - - Nijvel 49 1 73 819 205 39-33 1 1 - Totaal 334 44 480 3761 1632 385 7 587 188 178 2 GENT Dendermonde 108 1 28 763 535 81-84 8 8 - Gent 101 4 81 1107 40 102 1 113 19 17 - Oudenaarde 39 4 39 184 293 24 1 24 3 3 - Brugge 76 2 44 1072 804 58 1 64 5 4 - Oostende 30 1 21 570 393 28 1 29 2 2 - Ieper 22-19 231 186 24-20 - - - Kortrijk 79-58 1424 965 77 1 80 - - - Veurne 25-23 356 276 19-23 - - - Totaal 480 12 313 5707 3492 413 5 437 37 34 0 LUIK Eupen 17 0 17 173 173 2 0 2 - - - Hoei 25 4 16 379 323 5-5 4 2 - Luik 175 7 184 1357 481 54 4 77 52 34 5 Verviers 48-43 365 172 12-16 1 - - Aarlen 20 1 22 244 110 5-7 - - - Marche-en-Fam. 24-30 178 122 3-4 3 2 1 Neufchateau 24-13 256 106 11-11 - - - Dinant 40-16 409 155 6 1 11 3 - - Namen 93 2 71 550 147 24 2 20 - - - Totaal 466 14 412 3911 1789 122 7 153 63 38 6 BERGEN Charleroi 34 13 77 2956 238 58 1 43 76 51 1 Bergen 93 4 86 873 756 30-30 1 1 - Doornik 51 3 43 699 310 30-29 - - - Totaal 178 20 206 4528 1304 118 1 102 77 52 - HET RIJK 2062 121 1953 24820 12754 1574 29 1832 478 415 10 9
Vonnissen Daden van onderzoek Gewezen in hoger Inzake Proces-verbaal Proces- Neergelegde Proces-verbaal van Proces- Andere beroep tegen beslissingen van handels- van getuigen- verbaal van persoonlijke verslagen van deskundigen- eedaflegging (oa. curatoren en beslag- verbaal van plaats- akten van vrederechter praktijken verhoor verschijning onderzoek commissarissen) bezoek onderzoek ANTWERPEN Antwerpen 7 83-1 208 21-2586 Mechelen 1 25 10 21 29 9 3 296 Turnhout 4 17 6 5 102 342 2 745 Hasselt 11 36 3 3 114 31-696 Tongeren 4 29 7 7 105 10-932 Totaal 27 190 26 37 558 413 5 5255 BRUSSEL Brussel 14 301 8 9 178 21 1 4964 Leuven 4-1 1 51 6 1 630 Nijvel 2 24 2 1 23 18 1 1291 Totaal 20 325 11 11 252 45 3 6885 GENT Dendermonde - 41-26 7 4 1 718 Gent 10 40 11 10 128 8-944 Oudenaarde 1 2 - - 68 36 10 163 Brugge 5 15-1 69 65-847 Oostende - 7-4 47 41-536 Ieper - 7 1 6 23 4-170 Kortrijk 10 37 3 3 128 27 9 697 Veurne 2 98 - - 13 98-267 Totaal 28 247 15 50 483 283 20 4342 LUIK Eupen - 2 0 1 0 47 43 36 Hoei - 15-3 1 1-300 Luik - 34 4 8 30 22 2 1362 Verviers 2 1 - - 8 6 2 338 Aarlen 1 1 5 2 11 4 1 150 Marche-en-Fam. - - 1 1 5 14-134 Neufchateau 1 2 - - 23 - - 155 Dinant - 6 3-16 4 1 162 Namen 2 98 1 4 32 2 1 409 Totaal 6 159 14 19 126 100 50 3046 BERGEN Charleroi - 15 3 4 64 94 7 1918 Bergen 1 8 10 5 37 5 3 668 Doornik 1 8-4 19 7-530 Totaal 2 31 13 13 120 106 10 3116 HET RIJK 83 952 79 130 1539 947 88 22644 10
Proces-verbaal Verzoekschriften Beschikkingen Neergelegde In bewaring Inzameling In het kader van gerechtelijke akkoorden van vrijwillige neergelegd op basis van art. 747, 748, op basis van art. 747, 748, gegeven huwelijks- van gegevens. Aantal uitgevoerde handelsonderzoeken Totaal aantal Beëindigde In onderzoek verschijning 750 Ger. W. 750 Ger. W. facturen contracten dossiers dossiers dossiers blijvende dossiers ANTWERPEN Antwerpen 764 1534 1865 7453 154 4846 9708-126 Mechelen 219 189 168 2234 56 488 2093 1327 348 Turnhout 213 312 394 4292 105 858 1929 371 - Hasselt 210 552 559 3649-1803 12573 2075 203 Tongeren 250-351 2606 99 1015 2751 2052 445 Totaal 1656 2587 3337 20234 414 9010 29054 5825 1122 BRUSSEL Brussel - 2890 1613 9384 254 5029 9233-6 Leuven - 173 327 3198 142 254 2991 440 1037 Nijvel 277 104 120 2725 90 1020 2216 896 761 Totaal 277 3167 2060 15307 486 6303 14440 1336 1804 GENT Dendermonde 22 283 250 5486 137 2281 5151 2628 307 Gent 275 962 723 5520 187 1530 2046 1632 89 Oudenaarde 56 192 163 1562 13 410 615 263 199 Brugge 174 394 288 3268 128 489 1289 839 275 Oostende 139 175 161 1359 53 831 567 355 118 Ieper 62 211 155 1449 44 290 791 314 204 Kortrijk 145 366 657 5692 162 283 4625 1290 398 Veurne 76 181 115 1112 53 306 856 425 168 Totaal 949 2764 2512 25448 777 6420 15940 7746 1758 LUIK Eupen 30 15 15 950 21 27 41-1 Hoei 172 60 55 867 33 427 506 67 247 Luik - 497 357 2999 122 1658 4622 1558 538 Verviers - 63 56 1771 61 1034 3088 81 73 Aarlen 34 26 25 398 19 334 76 40 7 Marche-en-Fam. 35 48 29 805 18 173 - - - Neufchateau 34 37 39 699 19 253 47 36 7 Dinant 46 49 38 1122 54 290 1968-1 Namen 150 136 128 1587 81 303 75 1 4 Totaal 501 931 742 11198 428 4499 10423 1783 878 BERGEN Charleroi 334 243 239 3063-2829 6430 2151 2259 Bergen 188 137 136 1545 64 515 2540 598 1453 Doornik 126 128 123 2125 65 425 915 315 361 Totaal 648 508 498 6733 129 3769 9885 3064 4073 HET RIJK 4031 9957 9149 78920 2234 30001 79742 19754 9635 11
Diensten van de Voorzitter Cel Statistieken Waterloolaan 115 1000 Brussel Tel: 02/ 542.69.74 stat@just.fgov.be http://www.just.fgov.be Verantwoordelijke uitgever: A. Bourlet / Waterloolaan, 115 / 1000 Brussel D/2005/7951/NL/267