WELKOM AAN DE LEDEN VAN VTDV Filip Vydt Sales Manager Medische Gassen Air Liquide Medical INFORMATIE EN REGLEMENTERING OMTRENT MEDISCHE GASSEN
Programma van de uiteenzetting Inleiding Statuut van de medische gassen gebruikt in het ziekenhuis Productie van de in ziekenhuizen meest gebruikte gassen en toepassingen ervan Risico s veiligheid bij het gebruik van gassen 2 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Inleiding: Air Liquide in België Air Liquide Large Industries: productie van gassen distributie ervan via pijpleidingen: > 2.700 km in België 3 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Large Industries Benelux Network 2011 Rotterdam Cogen Pergen Eurogen Enecal Rotterdam Hyco Heracles H2 ATR+SMR H2 Duinkerken Flexinord + ALADIN O2 + N2 + AR Bergen Op Zoom SMR H2 + CO Antwerpen ASU Gulliver O2 + N2 + AR Antwerpen Hyco Jupiter 1 H2+CO Jupiter 2 Seraing ASU O2 + N2 + AR Mons ALADIN O2 + N2 + AR Terneuzen ASU O2 + N2 + AR 4 4 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment Charleroi Sibelius + Caral O2 + N2 + AR
Air Liquide in België Air Liquide Belge: productie en distributie van gassen vloeibare en samengeperste vorm materialen en bijbehorende diensten Air Liquide Welding: productie en distributie van lasmaterialen Air Liquide Medical: Medische activiteiten : ziekenhuizen en apotheken productie en distributie van medische gassen bijbehorende diensten en materialen 5 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Verschillende diensten in een ziekenhuis Cryoconservatie Bevoorrading van medische zuurstof Raadgeving van specialisten Opleiding van het personeel Totaalbeheer van gassen Productie ter plaatse van medische gassen Back-up installaties 6 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment Analyse medische gassen Beheer van de installaties Bewaking technische installaties Opvolging van flessenstock Verdeling van de flessen Traceerbaarheid Medewerker permanent in het ziekenhuis
Statuut van de medische gassen gebruikt in het ziekenhuis
Statuut van de gassen Verschillende mogelijke statuten van de medische gassen gebruikt in een ziekenhuis Indeling van de gassen volgens statuut 8 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Statuut van de gassen Verschillende mogelijke statuten van de medische gassen gebruikt in een ziekenhuis: - Geneesmiddel -Medisch hulpmiddel -Geen medische toepassing 9 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Indeling van de gassen volgens statuut Geneesmiddel: Zuurstof Distikstofoxide (lachgas) Medische lucht in flessen Medische lucht voor inhalatie verkregen door compressie van omgevingslucht wordt beschouwd als officinale bereiding Mengsel N 2 O/O 2 (50-50%) (KALINOX) NO-mengsel (VasoKINOX) Mengsel CO 2 /O 2 (10-90%, 5-95%) (= Carbogeen) Xenon 10 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Indeling van de gassen volgens statuut Medisch hulpmiddel: Maar ook N 2 O, N 2, CO 2 in de cryochirurgie CO 2 bij endoscopie argon bij elektrochirurgie afneembare hulpstukken voor toediening van medische gassen zoals ontspanner, debietmeter, bevochtiger, bril, masker zuurstofconcentratoren netwerken voor distributie van medische gassen 11 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Uitzicht van een medische gasfles Verzegeling Zelfklever met streepjescode Etiket met lotnummer Volgende herkeuring ADR etiket Farmaceutische etikettering 12 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Uitzicht van een kader (flessenpakket) Het nummer van de kader De veiligheidsstickers De herkeuringsdatum ALM sticker met de samenstelling Het lotnummer Herkeuringssticker Barcode Sticker geneesmiddel 13 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Kleurcodering van de cilinders Kleur van het ogief identificeert In het geval van technische gassen steeds het risico en soms het gas In het geval van medische gassen het gas Link naar overzicht kleurcodes: http://www.airliquide.be/file/otherelementcontent/pj/broc hure-couleursbouteilles33347.pdf Fleslichaam van medische gascilinders: WIT Fleslichaam van technische gascilinders: NIET wit 14 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Productie van de in ziekenhuizen meest gebruikte gassen en toepassingen ervan
Luchtgassen De gassen die door destillatie van lucht worden gewonnen zijn Zuurstof Stikstof Argon (Xenon) Deze gassen worden niet gesynthetiseerd, maar uit de lucht gerecupereerd op basis van hun verschil in kookpunt, gesitueerd tussen 183 C en 196 C 16 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Chemisch gesynthetiseerde gassen N 2 O uitgaande van NH 4 NO 3 CO 2 wordt gerecupereerd bij industriële verbrandingsprocessen Acetyleen uitgaande van CaC 2 Waterstof door cracking van koolwaterstoffen 17 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Natuurlijk gewonnen gassen Helium uit aardgasvelden CO 2 uit natuurlijke bronnen (hoge kwaliteit) 18 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Industriële gassen Medische gassen Farmaceutisch toegespitste controles vanaf productie Kwaliteitscontrole conform de Europese Farmacopee Naleven van GMP, GLP en GDP Een industrieel gas is in vele gevallen zuiverder dan het overeenstemmende medische gas, doch de productie en controles zijn niet te vergelijken, met als gevolg dat voor industriële gassen geen enkele garantie naar de patiënt toe kan worden gegeven 19 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Kwaliteitscontrole Rondschrijven Bauwin: 10/10/2002: 1.1 VERANTWOORDELIJKHEID T.A.V. DE GELEVERDE GASSEN De fabrikant is verantwoordelijk voor het geleverde product, hetwelke conform moet zijn aan de wetgeving met betrekking tot de geneesmiddelen of aan de wetgeving met betrekking tot de medische hulpmiddelen afhankelijk van het statuut. 1.2 VERANTWOORDELIJKHEID T.A.V. HET AAN DE PATIËNT TOEGEDIENDE GAS De ziekenhuisapotheker is verantwoordelijk voor de aflevering van gassen, zowel deze met het statuut van medisch hulpmiddel als deze met het statuut van geneesmiddel. Hij is dus verantwoordelijk voor de kwaliteit van het gas dat zal toegediend worden aan de patiënt. Er kan eventueel een verandering optreden van het gas tussen de bron van het gas (bijvoorbeeld een fles) en het eindpunt. Het is dus noodzakelijk dat op regelmatige tijdstippen, de apotheker de kwaliteit van het gas controleert op het punt van de aflevering aan de patiënt. 20 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Gastoepassingen in ziekenhuizen Zuurstof (O 2 ) Beademing Normobare of hyperbare zuurstoftherapie Aërosol (af te raden!) Lassen (geen medische zuurstof) Stikstof (N 2 ) Opslag van weefsels (cryoconservatie) in hiervoor specifiek geconcipieerde recipiënten Cryochirurgie Incubatoren met verlaagde O 2 atmosfeer Chromatografie (Alphagaz) Lucht Beademing Aërosol Aandrijving van chirurgische instrumenten Pneumatische sturingen (geen medische lucht) Vlamproductie labo-instrumenten (Alphagaz) 21 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Gastoepassingen in ziekenhuizen Argon (Ar) Elektrochirurgie Spectrometrie (Alphagaz) Lassen (Arcal) Xenon (Xe) Anestheticum Lachgas (N 2 O) Adjuvans bij anesthesie Spectrometrie (Alphagaz) Cryochirurgie (Ultra droge lachgas) Waterstof (H 2 ) Chromatografie Mengsel H 2, CO 2 in N 2 Anaërobe kweken in labo bacteriologie 22 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Gastoepassingen in ziekenhuizen Kooldioxide (CO 2 ) Coelioscopie Virtuele coloscopie Celkweek (regelen zuurtegraad) Cryochirurgie Brandblussers Back-up van diepvriezers Acetyleen Spectrometrie Lassen Helium (He) Koeling magneten NMR Ballongas Longfunctietests (huidige toestellen werken met gasmengsels waarin He zit) Pulsiepomp cardiologie (Datascope ea) Chromatografie (Alphagaz) 23 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Gastoepassingen in ziekenhuizen Kalinox = Equimolair mengsel O 2 /N 2 O Analgetisch, anxiolytisch en sedatief Korte matig pijnlijke ingrepen bij kinderen en volwassenen VasoKINOX = mengsel 450 ppm NO in N 2 Selectieve vasodilatator behandeling pulmonale hypertensie Reversibiliteitstests vóór hartoperatie OxHel = mengsel Helium in zuurstof Behandeling van acute bronchiolitis of astma-opstoot Carbogeen = 5 % CO 2 in O 2 Behandeling van acute doofheid, volgens standaardprotocol Atmosfeer voor incubatoren 24 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Gastoepassingen in ziekenhuizen SF 6 (Zwavelhexafluoride) Isolatiemedium bij lineaire versneller Ofthalmologie Gasmengsels voor incubatoren CO 2 in lucht Mengsel CO 2, O 2 in N 2 CO 2 in N 2 Diverse longfunctiemengsels Inhalatie door de patiënt voor metingen Calibratiegasmengsels Calibratie van toestellen waarmee vervolgens metingen bij patiënten worden uitgevoerd 25 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Risico s veiligheid bij het gebruik van gassen
Risico s verband houdend met chemische kenmerken van inerte gassen KENMERKEN NIET-LEVENSONDERSTEUNEND GAS. BIJ AANWEZIGHEID VAN DEZE GASSEN: VERMINDERDE HOEVEELHEID O 2, TEKORT AAN ZUURSTOF, VERSTIKKING Normale ademhaling Duizeligheid, hoofdpijn Verstikking 21% O 2 18% O 2 VEILIGHEIDSMAATREGELEN 0% O 2 Geen lek OPSPORING Alarm indien O 2 < 19% of Indien na analyse O 2 = 21% indien O 2 < 19% KLEUR NAAM BUITEN- LUCHT IDENTIFICATIE van de leidingen en opslagplaatsen Spoelgas Purges naar rejetées buiten à l extérieur 27 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Verstikking door zuurstofverdringing 3 weken zonder voedsel 3 dagen zonder drank 3 minuten zonder adem 3 ademhalingen zonder zuurstof 28 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Risico s verband houdend met chemische kenmerken van inerte gassen Veiligheidsmaatregelen Luchtverversing van het lokaal Waarschuwingsbord Meting van het O 2 -gehalte van de lucht m.b.v. detectoren Alarm indien O 2 < 19% Bijsluiter etikettering NEUTRALE OF INERTE GASSEN STIKSTOF KOOLDIOXIDE ARGON HELIUM XENON LEVENSBEDREIGEND GEVAAR VOOR VERSTIKKINGSDOOD 29 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Risico s verband houdend met chemische kenmerken van brandbare gassen Veiligheidsmaatregelen Luchtverversing van het lokaal Waarschuwingsbord Meting van het gehalte van het betreffende gas in de lucht m.b.v. detectoren Alarmwaarden in functie van het gas BRANDBARE GASSEN WATERSTOF PROPAAN ACETYLEEN 2 BRANDGEVAAR 30 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Zuurstofgehalte in lucht 50 % Ogenblikkelijke verbranding (explosie) 30 % Hevige verbranding 23 % Versnelde verbranding 21 % 19 % 6 % Bij gehaltes van meer dan 23% in de lucht wordt de situatie gevaarlijk, tengevolge van het verhoogde brandgevaar. 0 % 31 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Risico s verband houdend met chemische kenmerken van oxiderende gassen Veiligheidsmaatregelen Luchtverversing van het lokaal Waarschuwingsbord Meting van het O 2 -gehalte van de lucht m.b.v. detectoren Alarm indien O 2 > 23 % Bijsluiter etikettering OXIDERENDE OF BRANDVOEDEN- DE GASSEN ZUURSTOF LACHGAS KALINOX BRANDGEVAAR 32 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Persgassen: Risico s in verband met de druk HET GEVAAR BIJ TOESTELLEN ONDER DRUK SCHUILT IN DE HOEVEELHEID ENERGIE DIE ERIN OPGESLAGEN IS OM DE VLOEISTOFFEN ERIN SAMEN TE PERSEN. ZIJN! DEZE ENERGIE E KAN AANZIENLIJK ZIJN BIJ BREUK VEROORZAAKT DEZE ENERGIE EEN PLOTSE VRIJKOMEN VAN HET GAS. LEK EN UITBARSTING ONTPLOFFING 33 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Het begrip druk Druk wordt uitgedrukt in bar mm Hg atmosfeer 1 bar = 1 kg/cm² Klassiek is de druk in een gascilinder met samengeperst gas = 200 bar In een autoband bedraagt de druk ongeveer 2 bar Medische Zuurstof 34 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Energie door de druk in een gascilinder(tje) 35 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Nog enkele voorbeelden 36 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Gassen in cilinders: Bescherming De flessen zijn voorzien van een beschermkap die de kraan tegen schokken beschermt Bij kleine flessen niet altijd beschermkap: De fles nooit bij de kraan vastgrijpen 37 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Gassen in cilinders: Aanbevelingen Lege flessen / volle flessen en brandvoedende / brandbare gassen gescheiden houden De flessen niet met geweld op de grond gooien Nagaan of elke fles met een inhoud van > 4 liter voorzien is van een beschermkap en of deze goed vastgeschroefd is Een grote fles (met een inhoud van > of = 20 liter) niet met de beschermkap voortslepen of optillen De flessen enkel op een vlak oppervlak en over een korte afstand voortrollen ; zoniet een flessenwagentje gebruiken 38 Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment
Einde van de presentatie Dank voor jullie aandacht