Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer Der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Datum 25 augustus 2017 Betreft Beantwoording vragen van het lid Van den Hul (PvdA), Karabulut (SP), Kuzu en Azarkan (Denk) over de onrustige situatie in Marokko. Uw Referentie 2017Z07192, 2017Z07195 en Bijlage(n) Hierbij bied ik u, mede namens de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door het lid Van den Hul (PvdA), Karabulut (SP), Kuzu en Azarkan (Denk) over de onrustige situatie in Marokko. Deze vragen werden ingezonden op 31 mei 2017 met kenmerk 2017Z07192, 2017Z07195 en op 1 juni met kenmerk 2017Z07299. De Minister van Buitenlandse Zaken, Bert Koenders [Ondertekenaar 1] [Ondertekenaar 2] [Ondertekenaar 3] [Ondertekenaar 4]
en van de minister van Buitenlandse Zaken, mede namens de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, op vragen van het lid Van den Hul (PvdA) over de onrustige situatie in Marokko. Vraag 1 Heeft u kennisgenomen van de diverse berichten over de onrustige situatie in Marokko? 1) Ja. Vraag 2 Heeft u inmiddels contact opgenomen met uw Marokkaanse ambtsgenoot om uw zorgen over mogelijke schendingen van het recht op demonstratie over te brengen? Zo nee, waarom niet? Vraag 3 Wat kunt u doen in bilateraal en multilateraal verband om te voorkomen dat de oplopende spanning in Marokko escaleert? Vraag 4 Heeft u inmiddels al contact gehad met uw Europese ambtsgenoten en/of met de Hoge Vertegenwoordiger van de EU, Mogherini, om te onderzoeken of er vanuit de EU iets kan worden ondernomen om te voorkomen dat de oplopende spanning in Marokko escaleert? Zo nee, waarom niet? Zo ja, is hier iets concreets uitgekomen? vraag 2, 3 en 4 De afgelopen periode is er zeer regelmatig en intensief contact geweest tussen ambassade Rabat en de Marokkaanse autoriteiten over de situatie in het Rifgebied. Tevens heeft de ambassade nauw contact met de meest betrokken EUlidstaten over de situatie in Al Hoceima en omgeving. De Nederlandse ambassadeur heeft het gebied reeds enkele malen bezocht. Ook op politiek niveau heeft het kabinet contact met de Marokkaanse regering over de ontwikkelingen in het Rif. Het kabinet volgt de situatie ter plaatse nauwlettend, inclusief de berichten over mogelijke schendingen van het recht op demonstratie. De ambassade onderhoudt hiertoe contact met mensenrechtenorganisaties en contactpersonen ter plaatse. In reactie op klachten van slechte en/of gewelddadige behandeling van de opgepakte demonstranten heeft de Marokkaanse regering een onderzoek aangekondigd. Het kabinet ziet uit naar de resultaten van het onderzoek. Verder zijn verschillende NGO s waarmee de ambassade regulier contact heeft recent naar het gebied gegaan om de situatie te monitoren. 1) Leider protest is politie net te vlug af NRC 27 mei 2017; http://www.volkskrant.nl/buitenland/spanningen-lopen-hoog-op-in-noordmarokko~a4497606/ dd 28 mei 2017; http://www.telegraaf.nl/buitenland/28260942/ Leider_protest_Marokko_o pgepakt.html dd 29 mei 2017
en van de minister van Buitenlandse Zaken, mede namens de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, op vragen van het lid Karabulut (SP) over protesten in het noorden van Marokko. Vraag 1 Kent u het bericht Marokkaanse politie arresteert leider van Rif-protest? 1) Ja Vraag 2 Kunt u bevestigen dat Nasser Zafzafi en twintig andere demonstranten door de Marokkaanse autoriteiten zijn gearresteerd? Ja, Nasser Zafzafi is op 29 mei jl. gearresteerd en de andere genoemde personen op 26 mei jl. Vraag 3 Is u bekend waarom zij zijn gearresteerd? De aanklachten tegen de verschillende arrestanten verschillen. Nasser Zafzafi is gearresteerd nadat hij de dienst in een moskee had onderbroken. Hij en zes anderen zijn onder meer aangeklaagd voor activiteiten die de staatsveiligheid en de territoriale integriteit van Marokko aantasten. De op 26 mei gearresteerde demonstranten zijn op 14 juni veroordeeld tot maximaal 18 maanden celstraf, voor onder meer geweld tegen ordetroepen en vernieling van publieke voorzieningen. Vraag 4 Hoe beoordeelt u het optreden van de Marokkaanse autoriteiten tegen de demonstranten? Is dit proportioneel? Het overgrote deel van de demonstraties die sinds oktober 2016 plaatsvinden is vreedzaam verlopen. Het is belangrijk dat alle geweldsincidenten, gepleegd door ordetroepen of anderen, zeer goed worden onderzocht. Vraag 5 Hoe beoordeelt u de eisen van de demonstranten? Deelt u de opvatting dat er sprake is van marginalisering van het Rif gebied in het noorden van Marokko? De sociaaleconomische eisen van de demonstranten zijn legitiem, zoals ook regelmatig benadrukt door de Marokkaanse regering. De afgelopen jaren is in de regio geïnvesteerd. Verdere verbetering van sociaaleconomische kansen en openbare voorzieningen is belangrijk. Vraag 6 Bent u bereid opheldering bij uw Marokkaanse collega s te vragen over de arrestatie van de demonstranten en aan te dringen op een eerlijk proces in het geval het tot vervolging komt? Zo nee, waarom niet?
Zoals in antwoord op de vragen van het lid Van den Hul is aangegeven, wordt de situatie nauwlettend gevolgd. Het is uiteraard van groot belang dat al deze processen eerlijk verlopen. Vraag 7 Kent u het bericht Marokkaans Nederlandse organisaties: Geen inmenging door Marokkaanse overheid in Nederland? 2) Ja. Vraag 8 Kunt u bevestigen dat op 15 mei een aantal Marokkaanse moskeeën en andere organisaties deel hebben genomen aan een bijeenkomst in Utrecht in opdracht van de Marokkaanse overheid met de bedoeling een verkeerd beeld te schetsen over de situatie in de Rif en om weerstand te creëren tegen die opstanden, zoals meerdere Marokkaans Nederlandse organisaties beweren? Zo nee, wat zijn dan de feiten? Vraag 9 Zo ja, bent u bereid met uw collega s in Marokko contact op te nemen om deze bemoeienis te veroordelen? Zo nee, waarom niet? vraag 8 en 9 Uit de media is vernomen dat deze bijeenkomst heeft plaatsgevonden. Het kabinet is niet bekend dat hier sprake was van betrokkenheid van de Marokkaanse autoriteiten. 1) Marokkaanse politie arresteert leider van Rif-protest, http://www.volkskrant.nl/buitenland/marokkaanse-politie-arresteert-rif-activistnasser-zafzafi~a4497729/, 29 mei 2017. 2) Marokkaans Nederlandse organisaties: Geen inmenging door Marokkaanse overheid in Nederland, http://www.republiekallochtonie.nl/marokkaansnederlandse-organisaties-geen-inmenging-door-marokkaanse-overheid-innederland, 18 mei 2017. Toelichting: Deze vragen dienen ter aanvulling op eerdere vragen terzake van het lid Van den Hul (PvdA), ingezonden 31 mei 2017 (vraagnummer 2017Z07192).
en van de minister van Buitenlandse Zaken, mede namens de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, op vragen van de leden Kuzu en Azarkan (beiden DENK) over de demonstraties in Marokko. Vraag 1 Bent u bekend met het bericht Marokkanen demonsteren tegen achterstellen Rifgebergte? 1) Ja Vraag 2 Wat is het standpunt van de Nederlandse regering over de onrust in Noord- Marokko? Het recht op vreedzaam demonstreren is vastgelegd in internationale mensenrechtenverdragen en de Marokkaanse grondwet. Vreedzame demonstraties zijn een democratische manier om bepaalde eisen en verlangens te presenteren richting de overheid. In het kader van de democratisering van Marokko, waarbij de Grondwet van 2011 een belangrijke mijlpaal was, is het belangrijk dat burgers worden betrokken bij het vormgeven van beleid voor hun eigen regio. Net als in andere landen, zijn democratische participatie en dialoog erg belangrijk om op korte en lange termijn aan de legitieme sociaaleconomische zorgen van de demonstranten tegemoet te komen. Vraag 3 Wat vindt u van het optreden van de Marokkaanse autoriteiten tegen de demonstranten? Het overgrote deel van de demonstraties die sinds oktober plaatsvinden is vreedzaam verlopen, vanuit de demonstranten en de ordetroepen. Het is belangrijk dat alle geweldsincidenten, gepleegd door ordetroepen of anderen, zeer nauwkeurig worden onderzocht. Vraag 4 Hoeveel demonstranten zijn naar aanleiding van de demonstraties in Noord- Marokko opgepakt en hoeveel zitten er nog altijd in de gevangenis? Het exacte aantal arrestaties is op dit moment niet te verifiëren. Zoals eerder gesteld worden de ontwikkelingen nauw gevolgd. Vraag 5 Wat is uw reactie op de toenemende spanningen in Nederland als gevolg van de situatie in Noord-Marokko? Het kabinet begrijpt de gevoelde betrokkenheid van velen bij de ontwikkelingen in Marokko. Het debat over ontwikkelingen hier en in Marokko moet in Nederland in alle vrijheid en veiligheid gevoerd kunnen worden. Vraag 6 Is er in de afgelopen dagen contact geweest met de Marokkaanse autoriteiten? Zo ja, wat is er besproken? Zo nee, bent u van plan om dit alsnog te gaan doen?
De afgelopen periode is er regelmatig en intensief contact geweest tussen ambassade Rabat en de Marokkaanse autoriteiten over de situatie in het Rifgebied. Het kabinet volgt de situatie ter plaatse nauwlettend, mede vanwege de mogelijke gevolgen voor de veiligheidssituatie van Nederlanders in dit gebied en de situatie op het gebied van mensenrechten, waaronder het recht op vrijheid van meningsuiting. De post onderhoudt hiertoe contact met mensenrechtenorganisaties en contactpersonen ter plaatse. Vraag 7 Bestaat er voor Marokkaanse Nederlanders die zich op dit moment in Noord- Marokko bevinden, een gevaar? Zo ja, welke maatregelen gaat u nemen? Vooralsnog is er geen sprake van een algemeen toegenomen gevaar voor Nederlanders in dit gebied. Wel wordt in het reisadvies, net als in veel andere landen, in het algemeen aangeraden alert te zijn op demonstraties. Vraag 8 Op welke manier kan de Nederlandse regering een bijdrage leveren om de ontstane situatie in Noord-Marokko te de-escaleren? De Nederlandse regering volgt de ontwikkelingen in Noord-Marokko met bijzondere belangstelling gezien de grote groep Nederlanders van Marokkaanse afkomst die er vandaan komt. Nederland levert een bijdrage via projecten in de regio, onder andere gericht op de aanpak van corruptie, de bescherming van kwetsbare vrouwen en het ontwikkelen van beleid t.a.v. de relatief grote groep migranten in de regio. Dit gebeurt i.s.m. lokale NGO s en, in het geval van het laatste project, door een bijdrage aan de Internationale Organisatie voor Migratie. De aanpak van de ontstane situatie is de verantwoordelijkheid van Marokkaanse actoren: de overheid en demonstranten, met mogelijk een positieve rol voor lokale NGO s. 1) http://nos.nl/artikel/2173742-marokkanen-demonstreren-tegen-achterstellenrifgebergte.html Toelichting: Deze vragen dienen ter aanvulling op eerdere vragen terzake van de leden Van den Hul (PvdA), ingezonden 1 juni 2017 (vraagnummer 2017Z07192), Karabulut (SP), ingezonden 1 juni 2017 (vraagnummer 2017Z07195).