Datum 19 januari 2017 Onderwerp Antwoorden Kamervragen over de situatie in de Griekse asielopvang

Transcriptie

1 1 > Retouradres Postbus EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG Turfmarkt DP Den Haag Postbus EH Den Haag Onderwerp Antwoorden Kamervragen over de situatie in de Griekse asielopvang Hierbij bied ik u, mede namens de Minister van Buitenlandse, de antwoorden aan op de schriftelijke vragen die zijn gesteld door de leden Voortman en Grashoff (GroenLinks) over het bericht dat de Griekse asielopvang verre van winterbestendig is en de vragen van het lid Maij (PvdA) over bericht dat de door de extreme kou in vluchtelingenkampen, de situatie onhoudbaar is geworden. Deze vragen werden ingezonden op 11 januari 2017 met kenmerk 2017Z00216 en kenmerk 2017Z Uw kenmerk 2017Z00216/2017Z00217 Bij beantwoording de datum en ons kenmerk vermelden. Wilt u slechts één zaak in uw brief behandelen. In deze beantwoording is meegenomen het tijdens de regeling van werkzaamheden van 17 januari jl. gedane verzoek tot een brief over hetzelfde onderwerp, naar aanleiding van het door het lid Voordewind (ChristenUnie) gedane verzoek om een debat met de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking en om een brief over het onderwerp. De Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, K.H.D.M. Dijkhoff Pagina 1 van 8

2 Antwoorden Kamervragen van de leden Voortman en Grashoff (beiden GroenLinks) aan de minister van Buitenlandse en de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie over het bericht dat de Griekse asielopvang verre van winterbestendig is (ingezonden 11 januari 2017, 2017Z00216) Vraag 1: Bent u bekend met het bericht Griekse opvang verre van winterbestendig? (Trouw, 9 januari 2016) Antwoord op vraag 1: Ja. Vraag 2: Is de Nederlandse regering bereid om zelfstandig, dan wel in Europees verband, Griekenland te voorzien in adequaat materiaal voor de opvang van asielzoekers, bijvoorbeeld door het leveren van stroomaggregaten? Zo nee, waarom niet? Antwoord op vraag 2: Via het noodhulpinstrument van de Europese Commissie heeft Nederland bijgedragen aan de opvang van asielzoekers in Griekenland. In 2016 is via dit instrument in april miljoen en in september 2016 nog eens 115 miljoen (totaal 198 miljoen) door de Commissie beschikbaar gesteld. Hiernaast draagt Nederland bilateraal bij. Zo heeft de minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking in het licht van de acute noden als gevolg van de winterse weersomstandigheden aangekondigd extra beschikbaar te zullen stellen. Deze bijdrage is via lokale Griekse ngo s die geen directe toegang hebben tot Europese financiering, maar wel in staat zijn direct bij te dragen aan de verbetering van de opvang op de Griekse eilanden, ingezet. Vraag 3: Bent u bereid om zelfstandig, dan wel in Europees verband, Servië te ondersteunen bij het bieden van adequate opvang van asielzoekers, waaronder onder facilitaire voorzieningen en verwarming? Zo nee, waarom niet? Antwoord op vraag 3: Eind 2016 heeft de Commissie voor de verbetering van de omstandigheden van migranten, waaronder winterization -maatregelen, 52 miljoen tot en met 2017 beschikbaar gesteld. Op verzoek van Servië heeft de Commissie daarnaast een bedrag van 3 miljoen extra beschikbaar gesteld voor voedsel en medische hulp aan vluchtelingen in de opvang. De Servische autoriteiten werken sinds afgelopen najaar nauw met UNHCR samen om de opvang winterbestendig te maken. UNHCR stelde in miljoen en 11 miljoen voor 2017 beschikbaar. Oude opvanglocaties zijn of worden gerenoveerd en er worden diverse tijdelijke nieuwe opvangplekken opgezet. De Commissie en UNHCR houden de situatie in de opvanglocaties in Servië nauwlettend in de gaten. Nederland draagt naar rato bij aan de fondsen die de Commissie en UNHCR beschikbaar stellen voor Servië. Hoewel er een aantal officiële opvangplekken beschikbaar en aangeboden is, kiest een groot aantal migranten er voor om daar geen gebruik van te maken Pagina 2 van 8

3 en veelal te verblijven in het centrum van Belgrado. Een kleine groep verkiest te verblijven in onofficiële kampen in de buurt van de Servisch-Hongaarse grens. Vraag 4: Kunt u bevestigen dat daadwerkelijk geen asielzoekers meer in tenten verblijven op de Griekse eilanden? Zo nee, bent u bereid bij de Griekse overheid ter zake informatie te verzoeken? Antwoord op vraag 4: Op de Griekse eilanden verblijven nog migranten in tenten. De Griekse autoriteiten, ondersteund door de Commissie, UNHCR en ngo s, zoeken naar alternatieve accommodaties. Zo zijn op verschillende eilanden met name kwetsbare migranten ondergebracht in appartementen en hotels, worden er verwarmde woonunits geplaatst en worden tenten geïsoleerd, voorzien van verwarming of vervangen door wintertenten. In dit kader zijn 130 kwetsbare migranten, met name families met kinderen die in tenten verbleven, door UNHCR in samenwerking met de lokale ngo Iliaktida tijdelijk in hotels ondergebracht. Ruim 200 migranten zijn ondergebracht in opvangfaciliteit Kara Tepe, waarvan de opvangcapaciteit in de komende weken verder wordt uitgebreid. Ook proberen de Griekse autoriteiten en UNHCR migranten die behoren tot een kwetsbare groep, en daarmee in aanmerking komen voor transfer naar het vasteland, sneller naar het vasteland over te brengen. Hiernaast heeft de Griekse overheid een marineschip naar Lesbos gestuurd met capaciteit voor 300 personen, al heeft daar tot dusver slechts een beperkt aantal migranten gebruik van willen maken. Dergelijke winterse weersomstandigheden op de eilanden zijn overigens uitzonderlijk. Vraag 5: Wat is uw reactie op het feit dat de Griekse minister van asiel heeft aangegeven dat er 700 alleenstaande kinderen in de Griekse opvang zitten die reeds recht hebben op herplaatsing, maar dat daarvan nog maar 200 kinderen door de EU-lidstaten zijn herplaatst? Antwoord op vraag 5: In haar achtste voortgangsrapportage over herplaatsing, heeft de Europese Commissie een overzicht gegeven van het aantal alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv s) in Griekenland dat in aanmerking komt voor herplaatsing. 1 Blijkens dit rapport waren nog niet alle amv s die in beeld zijn van de Griekse autoriteiten, volledig geregistreerd met het oog op de herplaatsing. Dat moet gebeuren zodat de herplaatsing kan plaatsvinden. Daarnaast constateert het kabinet dat er wel een toegenomen bereidheid is onder lidstaten om amv s te herplaatsen. Evenwel blijkt uit de eigen Nederlandse ervaring dat, wanneer Nederland overplaatsing van amv s aanbiedt en daartoe dossiers aanvraagt, het aanleveren van dossiers van amv s door de Griekse autoriteiten in de praktijk soms achterwege blijft. Dat heeft het kabinet ook toegelicht in zijn brief van 29 november Kortom, er zijn aan beide zijden inspanningen nodig om de herplaatsing van amv s vlot te laten verlopen. 1 COM(2016) 791. Pagina 3 van 8

4 Vraag 6: Wat is de gemiddelde termijn tussen het aanmerken van een asielzoeker als beschikbaar voor herplaatsing totdat feitelijk overgegaan wordt tot herplaatsing? Acht u deze termijn adequaat gelet op de winterse omstandigheden in Griekenland? Antwoord op vraag 6: In de Raadsbesluiten 2 van 14 en 22 september 2015 is het uitgangspunt vastgelegd dat lidstaten in beginsel beschikken over een maximale termijn van twee maanden om de herplaatsing te realiseren. Onder bepaalde omstandigheden kan deze termijn van twee maanden met twee of vier weken worden verlengd. Deze termijn van twee maanden start op het moment dat een lidstaat te kennen heeft gegeven hoeveel asielzoekers, die in aanmerking komen voor herplaatsing, kunnen worden ontvangen. Krachtens de Raadsbesluiten moeten lidstaten immers op gezette tijden meedelen hoeveel verzoekers snel op hun grondgebied kunnen worden herplaatst. Deze termijn is vaak ook nodig om een zorgvuldige herplaatsing te kunnen realiseren. Het kabinet vindt het belangrijk dat lidstaten, net als Nederland, deze maximale termijn respecteren, met uitzondering uiteraard van die situaties waarin de omstandigheden (bijvoorbeeld objectieve praktische belemmering) een verlenging toelaten. Wat betreft de termijn ten opzicht van de winterse omstandigheden, vindt het kabinet dat de focus moet liggen op het snel winterbestendig maken van de opvang. Vraag 7: Wat is het actuele aantal voor herplaatsing beschikbare asielzoekers in Griekenland? Hoeveel daarvan zullen naar Nederland worden herplaatst? Antwoord op vraag 7: Het kabinet verwijst naar de beantwoording van schriftelijke vragen van het lid Voortman van 21 december jl. waarin uitgebreid is ingegaan op de werking van EU-afspraken over het herplaatsen van migranten uit Griekenland. 3 Vraag 8: Bent u bereid het Nederlandse aandeel aan het herplaatsingsmechanisme sneller beschikbaar te maken, gezien de omstandigheden in de Griekse opvang? Zo nee, waarom niet? Antwoord op vraag 8: Het kabinet vindt het belangrijk dat de opvangfaciliteiten voor asielzoekers in Griekenland er structureel op ingericht zijn deze mensen een onderkomen te bieden dat hen beschermt tegen de winterkou. Dit is waar op korte termijn in geïnvesteerd moet worden. Daarnaast merkt het kabinet op dat, gelet op de uitgangspunten van de EU-Turkije Verklaring van 18 maart 2016, de asielzoekers op de eilanden in beginsel niet in aanmerking komen voor herplaatsing. 2 Besluit (EU) 2015/1523 van de Raad van 14 september 2015 en Besluit (EU) 2015/1601 van de Raad van 22 september Tweede Kamer, vergaderjaar , Aanhangsel, 869 Pagina 4 van 8

5 Vraag 9: Kunt u bevestigen dat de door u eerder gekozen benadering van de verdeelsleutel in plaats van de afgesproken getallen als leidraad bij de herplaatsing uit Griekenland en Italië, bij het groter worden van het aantal voor herplaatsing beschikbare asielzoekers in Griekenland en Italië de bijdrage van Nederland groter zal worden? Zo nee, kunt u toelichten waarom dit niet het geval is? Antwoord op vraag 9: Dat klopt, tot aan de maximum aantallen die in de betreffende Raadsbesluiten zijn neergelegd. Pagina 5 van 8

6 Antwoorden Kamervragen van het lid Maij (PvdA) aan de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie over het bericht dat door de extreme kou in vluchtelingenkampen, de situatie onhoudbaar is geworden. Deze vragen dienen ter aanvulling op de vragen terzake van de leden Voortman en Grashoff (beiden GroenLinks) (ingezonden 11 januari 2017, 2017Z00217) Vraag 1: Kent u het bericht Extreme kou in vluchtelingenkampen, situatie is onhoudbaar'? ( Antwoord op vraag 1: Ja. Vraag 2: Deelt u de mening dat het niet acceptabel is dat dit soort taferelen op Europees grondgebied plaatshebben en dat wij, als Europese Unie, een gezamenlijke verantwoordelijkheid hebben om hier per direct wat aan te doen? Antwoord op vraag 2: Via het noodhulpinstrument van de Europese Commissie heeft Nederland bijgedragen aan de opvang van asielzoekers in Griekenland. In 2016 is via dit instrument in april miljoen en in september 2016 nog eens 115 miljoen (totaal 198 miljoen) door de Commissie beschikbaar gesteld. Hiernaast draagt Nederland bilateraal bij. Zo heeft de minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking in het licht van de acute noden als gevolg van de winterse weersomstandigheden aangekondigd extra beschikbaar te zullen stellen. Deze bijdrage is via lokale Griekse ngo s die geen directe toegang hebben tot Europese financiering, maar wel in staat zijn direct bij te dragen aan de verbetering van de opvang op de Griekse eilanden, ingezet. Vraag 3: Wat doet de regering op dit moment om de situatie van deze vluchtelingen in Griekenland te verlichten en hen te ondersteunen om bevriezingen te voorkomen? Antwoord op vraag 3: Nederland draagt via het Europese noodhulpinstrument bij aan de opvang van migranten in Griekenland. De Commissie heeft in miljoen ter beschikking gesteld. Naar aanleiding van de huidige acute crisis als gevolg van het winterweer heeft de minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking nog eens toegezegd aan lokale Griekse ngo s die geen directe toegang hebben tot Europese financiering maar wel in staat zijn direct bij te dragen aan de verbetering van de opvang op de Griekse eilanden. Daarnaast heeft Nederland, net als verschillende andere Europese lidstaten, het afgelopen jaar goederen en expertise ter beschikking gesteld. Pagina 6 van 8

7 Vraag 4: Welke acties heeft de Europese Commissie, die de situatie in de vluchtelingenkampen onhoudbaar heeft genoemd, tot dusver ondernomen en wat gaat zij in de komende dagen nog doen ter ondersteuning? Antwoord op vraag 4: De Europese Commissie monitort de situatie van de migranten in Griekenland nauwgezet, en spreekt de Griekse overheid aan op haar verantwoordelijkheid om te zorgen voor humane opvang. Via het Europese noodhulpinstrument zorgt de Commissie voor voldoende financiering ten behoeve van het winterklaar maken van de opvangfaciliteiten op het Griekse vasteland en op de eilanden. In september 2016 heeft de Commissie, onder andere voor dit doel, 115 miljoen vrijgemaakt, bovenop de 83 miljoen die zij eerder in 2016 al vrijmaakte voor de verbetering van onder meer de opvang (totaal: 198 miljoen). Daarnaast heeft de Commissie een belangrijke coördinerende rol in de verbetering van het Griekse asielsysteem en de uitvoering van de EU-Turkije Verklaring, en is in dit kader ook nauw betrokken bij de ondersteuning van Griekenland hierin. Vraag 5: Op welke wijze wordt er momenteel extra aandacht besteed aan de meest kwetsbaren onder de 6000 migranten op Lesbos, zoals kinderen, ouderen en zieken? Antwoord op vraag 5: Er is extra aandacht voor kwetsbare asielzoekers op Lesbos. De Griekse autoriteiten, ondersteund door de Commissie, UNHCR en ngo s, zijn hard bezig om alternatieve accommodaties te zoeken. Zo zijn 130 kwetsbare migranten, met name families met kinderen die in tenten verbleven, door UNHCR in samenwerking met ngo Iliaktida tijdelijk in hotels ondergebracht. Ruim 200 migranten zijn ondergebracht in opvangfaciliteit Kara Tepe, waarvan de opvangcapaciteit in de komende weken verder wordt uitgebreid. Ook proberen de Griekse autoriteiten en UNHCR migranten die behoren tot een kwetsbare groep, en daarmee in aanmerking komen voor transfer naar het vasteland, sneller naar het vasteland over te brengen. Vraag 6: Bent u bereid om op zeer korte termijn aan te dringen bij uw Europese collega s om over te gaan tot actie, zowel financieel als materieel? Antwoord op vraag 6: Zoals gezegd is al voor financiering gezorgd via het Europese noodhulpinstrument, en heeft het kabinet besloten om extra beschikbaar te stellen aan lokale Griekse ngo s. Het grootste knelpunt zit hem in de verwezenlijking van de benodigde verbeteringen in de opvang. Daar wordt op dit moment van diverse kanten hard aan gewerkt, in de eerste plaats door de Griekse overheid. De Europese Commissie speelt hierbij een belangrijke ondersteunende rol. Pagina 7 van 8

8 Vraag 7: Kunt u, gezien de urgentie door de barre weersomstandigheden, zo snel als mogelijk de antwoorden op deze vragen naar de Kamer sturen? Antwoord op vraag 7: Ja. Pagina 8 van 8