Tuinkrant's Tuindokter - Ziekten en Plagen Gids - Plantenziekten Ziekten en plagen van Cichorium endivia andijvie Geslacht van bekende groenten als andijvie en witlof, groenlof en roodlof. Andijvie is een oude groente afkomstig uit het Middellandse Zeegebied en reeds onder de Romeinen goed gekend. De wilde vorm wordt beschouwd als de stamplant voor de tegenwoordige rassen. Andijvie wordt vooral als sla gegeten maar vormt in tegenstelling tot kropsla, gesloten krop. In verschillende gebieden wordt andijvie ook als groente gekookt of rauw toegevoegd aan gekookte aardappelen. In cultuur zijn vooral de breedbladige en de krulandijvie in trek. Witlof stamt af van de wilde cichorei die in Europa voorkomt. Verder is hij inheems in Siberië, Zuidwest-Azië en oord-afrika. Reeds bij het begin van onze jaartelling was cichorei reeds bekend. Het is een slordig groeiende plant met meestal lichtblauwe blauwen, soms ook roze of wit. De wilde cichorei kom je tegen op enigszins zonnige bermen van wegen en akkers en op taluds. De gekweekte vormen van de wilde cichorei, vaak nog als landbouwgewas geteeld, dienden tot na de Tweede Wereldoorlog voor het maken van koffiesurrogaat. Uit deze soort zijn later rassen ontstaan die gegeten worden als salades. De witlofcultuur is bekend sinds de 19e eeuw. Men eet de geelwitte bladeren van de getrokken spuit. LEGEDE: emelten (algemeen) van de langpootmug Larve van de langpootmug (Tipulidae) Ernst van de ziekte of plaag: 5 Emelten zijn larven afkomstig van de langpootmuggen. Het zijn pootloze grauwgrijze maden van 2 tot 4 cm lang met duidelijke herkanbare kop. Overdag houden ze zich schuil. s achts eten ze aan de wortels en aan de basis van stengels. Komt vaak voor in nieuw in cultuur gebrachte gronden of na het in gebruik nemen van weiland. De langpootmuggen zetten eind augustus-begin september hun eitjes af in het gras, dat bij voorkeur lang en nat is. * op biologische wijze te bestrijden met Bacillus * vermijdt lang gras tussen begin augustus en eind september * hou de tuin in het algemeen onkruidvrij in de periode augustus-september * chemische bestrijding via bodeminsecticiden Dursban 5 G granulaat Dow Agroscience chloorpyrifos 5% 8196/B 9758 Volaton 5 G granulaat Bayer foxim (*BE verboden vanaf 28/02/2003) 7077/B (Verboden) Bacillus thuringiensis var. israëlensis Abate temefos Pagina 1 van 12
Abate temefos Biobit WP spuitpoeder Brinkman Bacillus thuringiensis 50 % B 10377 Cyren 4E emulgeerbaar concentr Cheminova Agro chloorpyrifos 480 g/l B 8826/B Parathion 25 vlb Pro Agro parathion A sclerotiniarot (voet- - stengel- - vrucht- - wortelrot)(algemeen) Sclerotinia sclerotiorum Ernst van de ziekte of plaag: 5 Sclerotinia veroorzaakt stengel-en wortelrot. De stengels sterven af waarbij binnen in de stengels (na het doorsnijden) zwarte schimmelsporen zijn terug te vinden. Op de zieke plantendelen is en witte schimmellaag terug te vinden met nadien zwarte schimmelsporen. Zieke planten opruimen. Verbeter de standplaats en verbeter de bodemstructuur. Plant hier planten van dezelfde soort. teeltafwisseling toepassen Diverse rooien en opruimen van de aangetaste planten Fysiologisch bodem- en/of groeiomstandigheden verbeteren Ronalin FL thiram + vinclozolin Fungicide Ronilan 500 SC Fungicide suspensie concentraat Agro-Plus vinclozolin 500g/l B 458/P Ronilan SC Fungicide suspensie concentraat Basf vinclozolin 500g/l B 7204/B Sumisclex SC Fungicide suspensie concentraat Aventis Cropscie procymidone 500 g/l B 9173/B Pagina 2 van 12
aardrupsen (algemeen) octua comes - octua pronuba - Scotia - Agrostis segetum in de grond levende rupsen van motten Ernst van de ziekte of plaag: 4 Aardrupsen zijn afkomstig van nachtuilenvlinders. De larven zitten overdag verscholen. s achts eten ze aan de basis van plantendelen (stengels) en aan wortels. Deze insecten vreten aan de oppervlakte de planten af. Voor de meeste planten is dit aan de stengelbasis. Afhankelijk van de soort komen 1 tot 2 generaties per seizoen voor. Je kan daarom in de nazomer soms tegelijkertijd jonge en oudere rupsen vinden. Afbeelding: rupsen van de bruin gevlekte nachtvlinder. te bestrijden met roofaaltjes eoplectana bibionis in de kas of onder glas. Chemisch wordt de oppervlakte begoten of bespoten. TIP -> Zie ook het bestand belagers herkennen met foto s van het vlinderen rupsenstadium. Decis 2,5 EC suspensie concentraat deltamethrin 25 g/l 576/P en 473/P (Verboden) Dursban 5 G granulaat Dow Agroscience chloorpyrifos 5% 8196/B 9758 Volaton 5 G granulaat Bayer foxim (*BE verboden vanaf 28/02/2003) 7077/B (Verboden) roofaaltje eoplectana bibionis Abate temefos Cyren 4E emulgeerbaar concentr Cheminova Agro chloorpyrifos 480 g/l B 8826/B Disonex Granulaat diazinon 5 % 9353/B Endofan 35 EC emulgeerbaar concentr Makhteshim-Aga endosulfan 350 g/l (verboden BE) A 8626/B (* Verboden BE) Parathion 25 vlb Pro Agro parathion A Pagina 3 van 12
wortelluizen (algemeen) Pemphigus - Aphis - Dysaphis - Thecabius Ernst van de ziekte of plaag: 4 Luizen die zuigen aan de wortels van de planten. Er komen verschillende soorten wolluizen voor. Allen scheiden ze een witte, poederige of pluizig was af die zich als een laagje over de wortels zet. Deze luizen zijn 2-3 mm groot, vaalwit of blauwachtig gekleurd. Ze overwinteren vaak op plantenresten in de bodem. In het algemeen zullen getroffen planten minder goed groeien of zijn het de planten die bij de 1e droogte reeds verwelken. Wortelluizen zijn moeilijker te bestrijden dan gewone bladluizen. Echter vele bladluismiddelen kunnen hier ook aangewend worden. Giet de middelen aan met veel water rondom de stam van de plant. Diverse rooien en opruimen van de aangetaste planten Pistal spuitbus Oystershell pyrethrinen 0,25 % (verboden BE) 8802/B (Verboden) Pyrethro Pur Spruzit RTU pyrethrinen 0.045 g/l + koolzaadolie (AC) 8.25 g/l 9391/B Bio-Pyretrex pyrethrinen 20 g/l + piperonylbutoxide 225 g/l 9267/B Pyrethro Bio Spurzut pyrethrinen 36 g/l + piperonylbutoxide 144g/l 8837/B bladmineervliegen - larven van (algemeen) Ernst van de ziekte of plaag: 3 Kleine glazige larven afkomstig van bladmineervliegen boren in de bladeren vlekvormige mijnen of smalle slingervormige gangen, afhankelijk van de soort. De mineervliegen brengen tot enkele generaties larven per seizoen voort. Het beschadigde deel van het blad gat verdrogen en bruin worden. De gangen kunnen allerlei vormen aannemen gaande van rechte, kronkelende, ronde of onregelmatig gevormde lijnen. Uit de vorm van de gang zijn vaak de soort larven af te leiden. Als men een blad tegen het licht houdt zijn vaak de larven waar te nemen. Beschadigde bladeren kunnen weggeplukt worden. Eventueel chemisch met plantaardige middelen op basis van pyrethrine of binnen met vangplaten de vliegen onderscheppen. Fysiologisch snoei, pluk of knip ziek plantendelen weg Pagina 4 van 12
Bayer Pyrethrum emulgeerbaar concentr Bayer piperonylbutoxide 255g/l + pyrethrine 20 g/l (*verboden BE) 8870/B (*verboden BE) Bug Scan Vallen Biobest lijm op gele vangplaat Decis 2,5 EC suspensie concentraat deltamethrin 25 g/l 576/P en 473/P (Verboden) Pyrethro Pur Spruzit RTU pyrethrinen 0.045 g/l + koolzaadolie (AC) 8.25 g/l 9391/B Dimistar Progress 400 EC dimethoaat 400 g/l 8165/B Hostation triazofos Lannate spuitpoeder Dupont methomyl 25% (verboden BE) A 5933/B (*verboden BE) Lannate 20 SL met water mengbaar c Basf methomyl 200g/l A 7806/B Phosdrin emulsie, olie in water Cynanmid Benel mevinfos 145 g/l A 6924 Pyrethro Bio Spurzut pyrethrinen 36 g/l + piperonylbutoxide 144g/l 8837/B Undeen stuifpoeder propoxur Vydate CHL ematicide emulgeerbaar concentr Dupont oxamyl 250 g/l A 8308/B Pagina 5 van 12
ritnaalden of koperwormen Agriotes lineatus - Agriotes obscurens - Agriotes sputator - A Ernst van de ziekte of plaag: 2 Ritnaalden of koperwormen zijn harde, donkergele larven van kniptorsoorten. De levenscyclus bedraagt 3-4 jaar. De larven vreten aan wortels van allerhande gewassen. Ritnaalden komen vooral voor op gescheurde weiden, op vervuilde percelen of nabij de schutkant van het perceel. ormaal gezien zal men bij prei last ondervinden van ritnaalden. Wanneer men echter prei plant op een van de voorgenoemde plaatsen zal men eventueel voorbehoedende maatregelen moeten treffen. atuurlijke vijanden zijn egels, mollen, spitsmuizen, padden, loopkevers, vogels. * chemisch bestrijding bestaat erin de bodem te begieten Baythion DP 3 stuifpoeder Bayer foxim (*BE verboden vanaf 28/02/2003) 8866/B (Verboden) Volaton 5 G granulaat Bayer foxim (*BE verboden vanaf 28/02/2003) 7077/B (Verboden) Agrichim Carbaryl WP spuitpoeder Agrichim carbaryl 50% B 7133/B Cyren 4E emulgeerbaar concentr Cheminova Agro chloorpyrifos 480 g/l B 8826/B Disonex Granulaat diazinon 5 % 9353/B Parathion 25 vlb Pro Agro parathion A Pagina 6 van 12
magnesiumgebrek Mg Ernst van de ziekte of plaag: 1 Een gebreksziekte: de plant heeft te kort aan het element magnesium (mg). Aanvankelijk zijn de randen van het blad geelgekleurd. Soms komt ook vergeling tussen de nerven voor. aast de nerven blijven er dan geelgroene randen over. Wanneer het bladgroen wegteert komen andere pigmenten tot uiting: rode, purperen of bruine verkleuring van de bladeren. Komt vaak in te zure gronden, in potgronden, na perioden met veel regen en in containercultuur na veel beregenen - Bij peren wijkt het schadebeeld enigszins af: het blad vertoont hier bruine vlekken die vrij symmetrisch voorkomen - Bij Camellia komen scherp afgetekende bruine plekken tussen de nerven en aan de onderzijde van het blad voor * te hoge of te lage ph aanhouden * ph meten -> bodemonderzoek laten uitvoeren of schaf een ph-meter aan in de Tuinkrant's tuinshop op www.tuinshop.com * zuurhoudende meststoffen gebruiken bij te hoge ph * bekalken bij te lage ph * het gebruik van kalium-houdende meststoffen beperken, een te hoog kaliumgehalte blokkeert de opname van magnesium. * Bladbespuiting uitvoeren bij betrokken weer. * Bij lichte aantasting een samengestelde PK meststof gebruiken met een gehalte aan magnesium + Mg * Bij sterke aantasting 40 gram bitterzout per m² over de bodem uitstrooien of bladbemesting toepassen. * Als bladbespuiting magnesiumsulfaat of bitterzout gebruiken: 200 gram bitterzout oplossen in 10 liter water + enkele druppels zachte zeep aan toevoegen. Om de 2 weken de bespuiting herhalen bitterzout Meststof Meststof korrelvorm meststoffen: met magnesium (gazonmeststoffen) Mg-sulfaat magnesiumsulfaat 2% korrelvorm mijten Penthaleus major Ernst van de ziekte of plaag: 1 Diverse soortgevoeligheid Pagina 7 van 12
Allium sativum knoflookextract, planten, planten Urtica brandnetelextract Hostation triazofos Torque SC Acaricide suspensie concentraat Basf fenbutatin oxide 550 g/l A 8213/B Undeen stuifpoeder propoxur miljoenpoten (gevlekte) Blaniulus guttulata Ernst van de ziekte of plaag: 1 Miljoenpoten zijn 15-40 mm groot. De meest schaelijke is de gevlekte miljoenpoot of Blaniulus guttulata. Ze hebben een lang rond lijf. Ze knagen aan vruchten en plantendelen waardoor schade ontstaat Bescherm de aardbeien door er stro tussen te leggen waarbij de grond van de grond komen te liggen. Vermijdt het gebruik van organische meststoffen tussen de aardbeien want die trekken de miljoenpoten aan. aanbrengen van strolaag op de bodem Gaucho 70 WS Vogelafweer water dispergeerbaar p Bayer imidacloprid 70 % 8330/B Gaucho R 70 WS Vogelafweer water dispergeerbaar p Bayer imidacloprid 70 % 8396/B Marshall 5 GR microgranulaat FMC Corporation carbosulfan 5% 7274/B Oncol 5 G Otsuka granulaat Otsuka Chemical benfuracarb 5 % 8544/B SPI microgranulaat MC Chemical carbofuran 10% 7557/B Pagina 8 van 12
Carbofuran 50 GR granulaat Luxan carbofuran 5% B 8197/B Curater granulaat Bayer carbofuran 5% B 6658/B Curater 500 SC suspensie concentraat Bayer carbofuran 500 g/l (*verboden BE) A 8608/B (*verboden BE) Force capsule suspensie Syngenta Crop P tefluthrin 200 g/l B 7744/B Furadan 5 G microgranulaat FMC Europz carbofuran 5% B 8153/B Regent Plus microgranulaat Aventis Cropscie aldicarb 8.6% + 1.4 % fipronil A 8941/B groene melkdistelluizen Macrosiphon sonchi Ernst van de ziekte of plaag: Eventueel te bestrijden met plantenextracten, middelen op basis van plantaardig pyrethrine, kaliumzouten edm. weke zeep + spiritus Bayer Pyrethrum emulgeerbaar concentr Bayer piperonylbutoxide 255g/l + pyrethrine 20 g/l (*verboden BE) 8870/B (*verboden BE) Plantschoon voor rozen vloeistof voor toepassin Ecostyle organische vetzuren - Pokon Bio- vloeistof voor toepassin Pokon & Chrysal kaliumzouten van vetzuren 3,5 g/l + oleinezuur 3,5 g/l (onder de vorm dan K-zout) 8457/B Pyrethro Pur Spruzit RTU pyrethrinen 0.045 g/l + koolzaadolie (AC) 8.25 g/l 9391/B Pagina 9 van 12
Urtica brandnetelextract Adalia bipunctata larven biobest lieveheersbeestjes Bio-Pyretrex pyrethrinen 20 g/l + piperonylbutoxide 225 g/l 9267/B K-Othrine Flow spuitbus deltamethrin (*verboden L) Okapi emulgeerbaar concentr Zeneca Agro lambda-cyhalothrin 5 g/l + pirimicarb 100 g/l(*verboden L) B 7978/B (Verboden) Pyrethro Bio Spurzut pyrethrinen 36 g/l + piperonylbutoxide 144g/l 8837/B groene slaluizen Macrosiphon sonchi Ernst van de ziekte of plaag: Eventueel te bestrijden met plantenextracten, middelen op basis van plantaardig pyrethrine, kaliumzouten edm. weke zeep + brandalcohol + soja- of lijnolie weke zeep + spiritus Asef Luis Weg vloeistof voor toepassin Fisons kaliumzouten van vetzuren 3.5 g/l + oleinezuur 3.5 g/l 8755/B Bayer Pyrethrum emulgeerbaar concentr Bayer piperonylbutoxide 255g/l + pyrethrine 20 g/l (*verboden BE) 8870/B (*verboden BE) Eco-Insect met water mengbaar c Safer kaliumzouten van vetzuren 460 g/l 8392/B Pagina 10 van 12
Plantschoon voor rozen vloeistof voor toepassin Ecostyle organische vetzuren - Pokon Bio- vloeistof voor toepassin Pokon & Chrysal kaliumzouten van vetzuren 3,5 g/l + oleinezuur 3,5 g/l (onder de vorm dan K-zout) 8457/B Pyrethro Pur Spruzit RTU pyrethrinen 0.045 g/l + koolzaadolie (AC) 8.25 g/l 9391/B Urtica brandnetelextract Adalia bipunctata larven biobest lieveheersbeestjes K-Othrine Flow spuitbus deltamethrin (*verboden L) Okapi emulgeerbaar concentr Zeneca Agro lambda-cyhalothrin 5 g/l + pirimicarb 100 g/l(*verboden L) B 7978/B (Verboden) Pyrethro Bio Spurzut pyrethrinen 36 g/l + piperonylbutoxide 144g/l 8837/B uilenrupsen (algemeen) Mamestra - Autographa - Spilosoma Ernst van de ziekte of plaag: Pistal spuitbus Oystershell pyrethrinen 0,25 % (verboden BE) 8802/B (Verboden) Pyrethro Pur Spruzit RTU pyrethrinen 0.045 g/l + koolzaadolie (AC) 8.25 g/l 9391/B Bio-Pyretrex pyrethrinen 20 g/l + piperonylbutoxide 225 g/l 9267/B Pagina 11 van 12
Pyrethro Bio Spurzut pyrethrinen 36 g/l + piperonylbutoxide 144g/l 8837/B Zerox spuitbus Edialux pyrethrinen 0.3 % + piperonylbutoxide 2.4% B 7229/B Giftigheidsklassen: : A of B: Middelen die vaak vrij kunnen gebruikt en verkocht worden voor particulier gebruik. Verkrijgbaar in tuincentra edm. Middelen die enkel kunnen gebruikt worden door erkende gebruikers of vakmensen uit de beroepssector en enkel kunnen verkocht worden door erkende verkopers. In deze lijst zijn middelen opgenomen met toelating in BE tot: zaterdag 18 november 2006 Deze tuindokter lijst is exclusief voorbehouden voor TK-Plus abonnees, download regelmatig de bijgewerkte ziekten en plagen brochures met courante lijst van toegelaten middelen iks van deze lijst kan gereproduceerd of gepubliceerd worden zonder de uitdrukkelijke toestemming van de eigenaar, Rudi Van Overloop, ruda@skynet.be, http://www.tuinkrant.com, alle rechten voorbehouden. Bronnen, literatuur. Zie op http://www.tuinkrant.com/tuindokter/bronnen.htm http://www.tuindokter.com/ Vanaf eind 2005 - Tuindokter verkrijgbaar op CD-ROM!!! Pagina 12 van 12