478 Inventaris van het archief van Oxfam-Wereldwinkels provinciaal secretariaat Antwerpen (1973-2000) (D/1993/012, S/2000/007, S/2003/067, S/2003/099, S/2006/109) Maarten Savels Amsab-Instituut voor Sociale Geschiedenis 2013
I. Inleiding I.1. Historische Inleiding De provinciale secretariaten van Oxfam-Wereldwinkels (OWW) fungeerden vanaf hun ontstaan tot hun afschaffing in 2000 als steunpunt voor de lokale wereldwinkels. Ze gaven alle belangrijke informatie van het Nationaal Secretariaat door, verzorgden opleiding, stimuleerden samenwerking, begeleidden acties en campagnes en hielpen startende groepen of groepen met problemen 1. Verder verzamelden ze ook informatie over de lokale wereldwinkels voor de jaarverslagen. Ze hielden zich echter niet of nauwelijks bezig met beleidsvorming 2. Het provinciaal secretariaat Antwerpen ontstond uit wereldwinkel Antwerpen. Deze wereldwinkel was de allereerste Oxfam-Wereldwinkel van Vlaanderen 3. Ze werd geopend op 5 april 1971 met de steun en goedkeuring van Oxfam België 4. Wereldwinkel Antwerpen was niet alleen de hoofdzetel van het prille Oxfam-Wereldwinkelnetwerk, maar fungeerde ook als model en steunpunt voor andere winkels die zich aansloten bij de beweging of die werden opgericht in de periode 1971-1974. Lokale initiatieven hadden het sowieso moeilijk om in hun eentje te blijven bestaan, dus zochten ze toenadering tot elkaar. Die toenadering kon puur commercieel zijn, maar vaak ging het ook verder: van het uitwisselen van tips en ideeën tot een ideologische toenadering. Vooral een aantal lokale initiatieven uit de Kempen (en ook Leuven) zochten toenadering tot de Nederlandse organisatie SOS-Wereldhandel 5. De Antwerpse wereldwinkel was voor lokale winkels ook een interessante partner. Ze had steun van Oxfam België, de nodige know-how en vanaf 1974 ook een centraal magazijn. Bovendien werd de oprichting of aansluiting van lokale winkels ook gestimuleerd vanuit Antwerpen. Van in het begin onderhield wereldwinkel Antwerpen nauwe contacten met lokale initiatieven. In 1975 werd de beweging gestructureerd en geformaliseerd met de oprichting van de vzw Oxfam-Wereldwinkels. Meteen werden ook drie provinciale secretariaten ingericht in Antwerpen, Gent en Brugge (later ook in Brussel en Hasselt). De provinciale secretariaten werden daarbij formeel aangeduid als de steunpunten voor de lokale wereldwinkels en elk secretariaat kreeg een verantwoordelijke en een vast personeelslid toegewezen. Vanaf 1978 was er ook een vast overlegorgaan: de contactvergadering van de provinciale verantwoordelijken (KOPROV). In 2000 werd beslist om alle provinciale secretariaten af te schaffen en de ondersteuning van de lokale winkels voortaan te regelen vanuit het nationaal secretariaat te Gent. Hiervoor werden nieuwe functies in het leven geroepen: de regiocoördinatoren. 1 Loos (Annemie). Oxfam-Wereldwinkels. Beschouwingen na 10 jaar beweging. Heverlee, Onuitgegeven verhandeling Centrale Hogeschool voor Christelijke Arbeiders, 1981, pp. 46-47 2 Ibid. p. 22 3 Sommige lokale initiatieven waren al ouder dan de Antwerpse wereldwinkel. Velen ervan sloten zich later aan bij Oxfam-Wereldwinkels. Doorgaans geldt dat hoe sterker het netwerk waarin een lokaal initiatief zich bevond, hoe later de winkel zich aansloot bij Oxfam-Wereldwinkels. 4 Vandenbroucke (Johan). Ondertussen schommelde de koffieprijs. 25 jaar Oxfam-Wereldwinkels. Gent, Oxfam- Wereldwinkels, 1996, p. 7 5 Van de Poel (Jan). 35 jaar Oxfam-Wereldwinkels: over groei en organisatorische vernieuwing. In : Brood en Rozen. Gent, Amsab-ISG, 2006, nr. 4, p.11 2
I.2. Archivalische inleiding I.2.1. Archiefgeschiedenis Het archief werd samengesteld uit materiaal dat werd afgescheiden bij de verwerking van het archief van het nationaal secretariaat van Oxfam-Wereldwinkels. Dit materiaal was afkomstig van vijf verschillende overdrachten uit de periode 1993-2006. Meer gedetailleerde informatie is te vinden in de inleiding van de inventaris van het archief van Oxfam-Wereldwinkels (archiefnummer 251). I.2.2. Selectie en afscheiding Materiaal dat niet thuishoorde in het archief werd afgescheiden. Het gaat vooral over verslagen van vergaderingen van het provinciaal NGO-overleg. Dit overleg werd georganiseerd door het NCOS (later 11.11.11.). Het materiaal werd bij het archief van het NCOS gevoegd. I.2.3. Verwant materiaal en aanvullingen De twee belangrijkste collecties verwant materiaal zijn enerzijds het archief van het nationaal secretariaat van Oxfam-Wereldwinkels (archiefnummer 251) en het archief van Oxfam- Wereldwinkel Antwerpen (archiefnummer 590). Daarnaast zijn er nog overdrachten geweest na 2006. Deze overdrachten bevatten vermoedelijk ook nog materiaal van het Antwerpse provinciale secretariaat, maar dat materiaal is bij de afwerking van deze inventaris (2013) nog niet verwerkt. I.2.4. Omvang Het archief omvat 110 nummers, opgeborgen in 10 dozen. Alles samen is het goed voor 1.15 strekkende meter. I.2.5. Voorwaarden voor raadpleging Het archief is toegankelijk mits toestemming van de verantwoordelijke archivaris. 3
II. Inventaris 001-023 Dossiers betreffende de werking van het provinciaal secretariaat Antwerpen 001 Jaarverslagen, planningen en begrotingen over 1982, 1984-1985, 1988-1989 en 1991-1995 en jaarverslagen over 1982-1988, 1991-1998 1981-1989; 1991-1999 002 Agenda s en verslagen van de vergaderingen van het provinciaal secretariaat Antwerpen 1974-1980; 1982; 1985-1986 003 Agenda s en verslagen van de vergaderingen van het provinciaal secretariaat Antwerpen 1988-1989; 1991-2000 004 Agenda s en verslagen van de teamvergaderingen van het provinciaal secretariaat Antwerpen 1995-2000 005 Agenda s en verslagen van de vergaderingen van de Kadergroep Jongeren van de provincie Antwerpen en van de Provinciale Jongerengroep Antwerpen 1993; 1997-2000 006 Briefwisseling van het provinciaal secretariaat Antwerpen 1975-1982; 1984; 1993; 1995-1996 007 Balans en resultatenrekening over 1997 1998 008 Subsidiedossiers over 1982, 1984 en 1995. Bevat ook activiteiten- en financiële verslagen over 1977, 1983 en 1995 1978; 1984; 1996 4
009 Lijst met de omzet van de lokale wereldwinkels in de provincie Antwerpen over 1980-1983 [1984] 010 Dossier betreffende de campagne Voedselveiligheid en Wereldhandel 1993-1994 011 Dossier betreffende de campagne Vierkant voor Afrika 1995-1996 012 Dossier betreffende de campagne Schone Kleren 1996-1997 013 Dossier betreffende de bananenactie van de Provinciale Jongerengroep, georganiseerd te Antwerpen op 27 december 1997 1997 014 Dossier betreffende België-Nederland, de uitstap van de Provinciale Jongerengroep naar Rotterdam op 4 april 1998 1998 015 Dossier betreffende het Praat en Doe Café over Jongeren in de Wereldwinkel, georganiseerd te Antwerpen op 21 december 1998 1998 016 Dossier betreffende de regionale vormingsavond over arbeidsomstandigheden, georganiseerd op verschillende locaties tussen 30 maart en 1 april 1998 1998 017 Dossier betreffende de provinciale uitstap Zeelui, Schippers en Routiers, georganiseerd te Antwerpen op 27 juni 1998 1998 5
018 Dossier betreffende de campagne Worldshake 1999 019 Dossier betreffende de cursus Vergadertechnieken, georganiseerd te Antwerpen op 8 februari en 8 maart 1999 1999 020 Dossier betreffende de wereldwinkeldag, georganiseerd op 26 juni 1999 1999 021 Dossier betreffende de provinciale uitstap voor wereldwinkeliers, georganiseerd op 1 juli 2000 2000 022 Stukken betreffende verschillende activiteiten van het provinciaal secretariaat Antwerpen 1994; 1999 023 Dossier betreffende de samenwerking met het Overlegorgaan Ontwikkelingssamenwerking Antwerpen (OOSA) 1984-1995 024-110 Dossiers betreffende de werking van de Antwerpse wereldwinkels 024 Verslag van de regionale contactvergadering van wereldwinkels uit de Rupelstreek 1978 025 Agenda s en verslagen van het Groot Antwerps Wereldwinkeloverleg (GAWO) 1982-1986 6
026 Agenda s en verslagen van het Grootstedelijk Antwerps Wereldwinkeloverleg (GAWO) 1991-1998 027 Agenda s en verslagen van de regionale werkgroep Milieu en Derde Wereld 1990-1991 028 Verslagen van de gezamenlijke vergaderingen van de wereldwinkels te Hoogstraten, Malle en Zoersel 1994 029 Verslag van het Wereldwinkel Grensoverleg van 20 oktober 1994 1995 030 Lijsten met medewerkers van de Antwerpse wereldwinkels 1992-1999 031 Formulieren met basisgegevens en activiteitenverslagen van Antwerpse wereldwinkels [a-h] 1984-1991 1 pak 032 Formulieren met basisgegevens en activiteitenverslagen van Antwerpse wereldwinkels [k-z] 1984-1991 033 Formulieren met basisgegevens van Antwerpse wereldwinkels 1989; 1991-1994 034 Formulieren met basisgegevens van Antwerpse wereldwinkels 1991-1996 035 Formulieren met basisgegevens van Antwerpse wereldwinkels 1997-1998 7
036 Formulieren met basisgegevens van Antwerpse wereldwinkels 1998-1999 037 Formulieren met basisgegevens van Antwerpse wereldwinkels 1999 038 Formulieren met basisgegevens van Antwerpse wereldwinkels 1999 039 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Aartselaar 1980 040 Stukken betreffende de structuur en de organisatie van Oxfam-Wereldwinkel Antwerpen 1996; 1999 041 Jaarverslag van Oxfam-Wereldwinkel Antwerpen over 1989-1990 1990 042 Agenda s en verslagen van de vergaderingen van de raad van beheer van Oxfam- Wereldwinkel Antwerpen 1993; 1996-1999 043 Verslagen van interne vergaderingen en wekelijkse activiteitenverslagen van Oxfam- Wereldwinkel Antwerpen 1973; 1975-1982 1 pak 044 Verslagen van de vergaderingen van de werkgroep educatie van Oxfam-Wereldwinkel Antwerpen 1998-1999 045 8
Briefwisseling van Oxfam-Wereldwinkel Antwerpen met het nationaal secretariaat 1978-1980; 1993-1994 046 Persberichten, omzendbrieven en aankondigingen van activiteiten van Oxfam-Wereldwinkel Antwerpen 1975; 1977; 1979 047 Financiële verslagen van Oxfam-Wereldwinkel Antwerpen over 1977-1989, 1992 en 1994 1983-1989; [1993]; [1995] 048 Balansen van Oxfam-Wereldwinkel Antwerpen 1976-1978 049 Stukken betreffende verschillende activiteiten van Oxfam-Wereldwinkel Antwerpen 1987; 1999 050 Stuk betreffende een enquête naar de klanten van Oxfam-Wereldwinkel Antwerpen [s.d.] 051 Polisario, een Land wordt Vrij. Documentatiebundel van Oxfam-Wereldwinkel Antwerpen over de Westelijke Sahara 1987 052 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Antwerpen-Zuid 1978-1983 053 Dossier betreffende de werking van de wereldwinkel International Peace Information Service (IPIS) (Antwerpen) 1981; 1991; 1993-1994 054 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Omega (Antwerpen) 1982 9
055 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel SAGO Latijns-Amerikacentrum (Antwerpen) 1988 056 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Arendonk 1990; 1994 057 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Berchem 1983; 1994-1996 058 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel De Pit (Berchem) 1990; 1993-1994; 1996-1999 059 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Boechout 1979-1982 060 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Bonheiden 1976-1979; 1998 061 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Boom 1976-1978 062 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Mozaïek (Boom) [1990]-1991 063 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Borgloon 1981 064 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Kadee (Bornem) 10
1976-1977; 1979 065 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Borsbeek-Wommelgem 1993-1994 066 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Brasschaat 1976-1982 067 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Breendonk 1978-1979; 1999 068 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Deurne 1991-1993 069 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel De Krik / t Pleintje (Deurne) 1977-1981 070 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Marktwagen (Deurne) 1981-1983 071 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Edegem 1976-1982 072 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Essen 1976; 1978; 1997 073 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Geel 1983; 1988 074 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Gierle 11
[1998] 075 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Heide-Kalmthout 1977-1980 076 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Heist-Goor [1988]; 1990-1991; 1993-1995 077 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Werkgroep Ontwikkelingssamenwerking en Samenlevingsopbouw Heist-op-den-Berg (WOSH) 1976-1980; 1984-[1985]; 1988; 1995 078 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Hemiksem 1979-1980 079 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Herentals 1979-1980 080 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Hoboken 1978-1979 081 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Hoogstraten 1978-1982 082 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Hove 1981 083 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Hulshout 1979-1983 084 12
Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Kasterlee-Lichtaart 1997-[1998] 085 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Kessel-Nijlen 1980; 1982 086 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Kontich 1979-1981 087 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Lille [1999] 088 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Lint 1996-1997; 1999 089 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Londerzeel 1978-1980 090 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Malle 1988; 1990-1992 091 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Mechelen 1978-1979; 1981 092 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Werkgroep Ontwikkelingssamenwerking (WOS) (Meerle) 1977-1978 093 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Merksem 1977-1981; 1988; 1990-1991; 1993-1994; 1996 13
094 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Mol 1994 095 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Vorming voor Ontwikkelingssamenwerking (VOM) (Mol) 1979 096 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Mortsel 1979 097 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Oud-Turnhout 1999 098 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Puurs 1995 099 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Ravels 1999 100 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel De Ark (Schoten) 1976 101 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Sint-Job-in- t-goor 1996-1997; 1999 102 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Alfa (Turnhout) 1976-1979 103 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Klaverblad (Turnhout) 1997-[1998] 14
104 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel t Spieke (Vorselaar) 1994 105 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Westerlo 1981; 1991 106 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Willebroekse Vooruitstrevende Aktiekomitees (WIVAK) (Willebroek) 1976-1977; 1979 107 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Wilrijk 1985; 1987; 1991 108 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Wuustwezel 1978-1982 109 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Zemst 1993-1997 110 Dossier betreffende de werking van wereldwinkel Zoersel 1993 15