Boormachines Kopen is kiezen: de universele boormachine, die goed (klop)boort én schroeft, bestaat nog niet. En besparen op geld betekent helaas ook vaak besparen op kwaliteit. bespaar 375 hoe wij testen We hebben in totaal 70 boormachines getest, 32 met en 38 zonder snoer. Elke functie werd apart onder de loep genomen. We testten de toestellen ook op duurzaamheid. S chroeven en boren, twee taken die weggelegd zijn voor een (schroef)boormachine. Maar is het wel degelijk een "enenverhaal", met andere woorden, kan elk toestel beide taken even goed aan? Voor de eerste klus bleek in het verleden een snoerloze boormachine steeds iets meer geschikt, terwijl we het boren het best overlieten aan de machines met snoer. Is dit nog steeds het geval? Competitie op twee snelheden Om geschikt te zijn voor alle werk, is uw toestel bij voorkeur uitgerust met twee maximumsnelheden: een lagere snelheid (tot 500 toeren per minuut voor snoerloze boormachines, tot 1 200 voor de machines met snoer) voor het schroeven, een hogere (tot 1 600, respectievelijk 3 000 toeren) voor het boren. Maar sommige toestellen moeten het met één snelheid doen en krijgen het daarom al snel moeilijk om de concurrentie aan te gaan. Toch zijn er ook toestellen die goed tot zeer goed scoren, ondanks het gebrek aan een tweede snelheid. Maar dan gaat het om machines met snoer, waaronder onze Beste Koop bij de boormachines met snoer. Een toestel met één (hoge) maximumsnelheid, waarbij de snelheid toch ook lager kan worden ingesteld, kan immers ook dienen voor alle klussen. Bij steeds meer toestellen kan de aan-uitschakelaar van de machine daarom op verschillende standen worden ingesteld om zo te voorkomen dat de machine te snel gaat draaien ("speed control"). Dit kan met een draaiknop op die schakelaar. Bij de modellen Metabo SBE 1100 Plus en SBE 900 Impuls zit een elektronische snelheidsregeling boven op het toestel, wat evenwel niet zo handig is tijdens het boren. Klopboren blijft het pijnpunt Slechts enkele snoerloze toestellen hebben een klopboorfunctie. Vroegere tests toonden al aan dat deze taak doorgaans niet van een leien dakje loopt. Daarom evalueerden we het klopboren met boortjes van 6 en 8 millimeter doorsnede, zonder al te best resultaat. Helaas zijn de boormachines met snoer niet echt een alternatief voor klopboren. Slechts twee van die toestellen scoren echt goed daarvoor. De andere maakten de gaten van 16 mm breed en 5 cm diep wel, maar doen er lang over. Voor deze functie kiest u dus beter een boorhamer. Voor gewoon boren zijn de toestellen met snoer wel een goede keuze, terwijl ook dat voor de snoerloze modellen een moeilijke opgave blijft, zoals gezegd vooral door de lage rotatiesnelheid. De vijf toestellen die een goede score behaalden, kunnen allemaal minstens 1 400 toeren per minuut draaien. Voor in metaal moet u rekenen op een snelheid van meer dan 2 000 toeren per minuut, en daar komen deze toestel- 33 uur in actie Voor de duurzaamheidstest wordt elke machine in een werkbank geplaatst, en moet ze achtereenvolgens in hout en in metaal boren en twee keer in hout schroeven. Dit gebeurt niet echt, maar we stellen de machine zo in dat steeds het vermogen dat wordt gebruikt vergelijkbaar is met die taak. Na elke opdracht krijgt de machine 10 seconden rust en draait ze nog eens 10 seconden zonder weerstand. Deze cyclus blijven we herhalen, totdat elke machine 33 uur heeft gedraaid. Dit komt overeen met 7 000 handelingen of een levensduur van 10 tot 12 jaar. 44 Test-Aankoop 561 februari 2012 www.test-aankoop.be
Wouter Hermsen en Paul Nies BOORMACHINES MET SNOER PRIJS BESCHRIJVING TESTRESULTATEN www.test-aankoop.be/ videoboormachine voor ons filmpje over de manier waarop wij boren testen Maximumtoerental (per minuut) min. max. AEG SB20-2E 166 181 1 000 / 3 200 750 2 820 C C C B B C B A 70 SKIL 6565 AD 65 75 3 000 710 2 094 V C C B C B C B A 67 BOSCH PSB 650RE 70 100 3 000 650 1 658 V C B A C B C B B 66 BOSCH PSB 850-2 RE 115 140 850 / 2 800 850 2 488 V B B B C B C B A 66 METABO SBE 1100 Plus 259 265 900 / 2 800 1 100 3 074 B B D B B C B A 66 AEG SBE 570R 75 85 2 700 570 1 806 C C C C B C B A 65 BLACK & DECKER KR1102K-QS 140 1 100 / 3 200 1 100 2 384 V B B B C B C B B 65 MAKITA HP2051F 192 230 1 200 / 2 900 720 2 554 B B C C B C B A 63 BLACK & DECKER KR911K-QS 120 1 100 / 3 100 910 2 372 V B B B D B C B B 63 DEWALT D21805S KS-QS 228 285 1 100 / 2 700 770 2 584 C B C C B C B A 63 MAKITA HP2071F 241 291 1 200 / 2 900 1 010 2 676 C B C D B C C A 62 METABO SBE 900 Impuls 192 220 1 000 / 3 100 900 2 880 B B D D B B B A 62 RYOBI EID11002RV 115 130 1 200 / 3 200 1 050 3 212 V B B C C B C B B 60 HITACHI DV 18V 149 214 1 000 / 3 000 690 2 406 C B C C B C B A 59 HITACHI DV 16V 115 168 2 900 590 1 910 C B C D B D B A 49 BLACK & DECKER KR705-QS 70 80 3 100 710 1 798 V B B A D B D B A 48 MAKITA HP1631 122 145 3 200 710 2 028 C B C D B C B C 48 X-KRAFT FB710ID 50 55 2 500 710 1 874 C C C D B C B B 47 BLACK & DECKER KR554CRESK-QS 60 2 800 550 1 634 V C B B D B D B B 46 RYOBI EID1050RS 55 3 200 1 100 2 630 V C B B D B D B B 44 SKIL 6388 AA 55 65 3 000 850 1 990 C C C D B D B C 44 AEG SBE 650R/K 133 3 000 650 1 820 C B C D B D B A 41 BOSCH PSB500RE 53 75 3 000 500 1 708 D B C E B C B A 39 BLACK & DECKER KR504CRESK 45 60 2 800 500 1 650 V C B B D B D B A 39 BLACK & DECKER KR504CRE-QS 50 60 2 800 500 1 634 D B C D B D B A 39 bosch PSB 750 RCE 90 110 3 000 750 1 788 V C B B D B C B D 34 RYOBI EID750RS 72 2 800 750 2 104 C B C E B D B A 32 RYOBI EID500RS 55 2 700 500 1 910 D B C E B D B D 31 SKIL 6280 AK 50 59 3 000 550 1 704 C C C E C D B A 28 POWER PLUS POW X022 35 45 2 800 850 2 158 C D D C C C B E 4 POWER PLUS POW X024 68 84 1 000 / 2 800 1 200 3 052 C C C C B D D A X X-KRAFT FB1100ID 105 110 1 100 / 3 000 1 100 3 100 C C C C B C D C X Benodigde stroomtoevoer (in W) Gewicht (in gram) Asblokkering Uitrusting Handleiding Gebruiksgemak Klopboren Boren in metaal Schroeven Veiligheid Duurzaamheid EINDSCORE OP 100 Prijs In november 2011. Voor de snoerloze geven wij de prijs met meegeleverde tweede batterij (indien aanwezig). Asblokkering Die helpt u vlot van boortje of schroefbit te wisselen. hoe leest u de tabellen? Uitrusting Deze score geeft weer in hoeverre het toestel is uitgerust met twee mechanische snelheden, een tweede handvat voor bij het boren of schroeven met veel weerstand, een automatische asblokkering om met één hand van boortje of schroefbit te kunnen wisselen... Handleiding Zijn de noodzakelijke instructies beschikbaar in de drie landstalen, en vinden we alle uitleg over gebruik, veiligheid en milieu in de handleiding terug? Beste van de test Beste Koop Voordelige keuze Zeer goed Goed Redelijk Zwak Slecht Goede kwaliteit Niet kopen n. niet van toepassing x n.m. niet meegedeeld Uitgesloten www.test-aankoop.be februari 2012 561 Test-Aankoop 45
SNOERLOZE BOORMACHINES PRIJS BESCHRIJVING TESTRESULTATEN min. max. Maximumtoerental (per minuut) Batterijtype Aangegeven capaciteit batterij (in Ah) Aantal batterijen Uitrusting Handleiding Gebruiksgemak Klopboren Boren Schroeven Autonomie van de batterij Veiligheid Duurzaamheid EINDSCORE OP 100 MAKITA BDF440 348 375 400 / 1 400 Li-ion 3 2 B B A n. B B A B A 79 HITACHI DS 18DL 500 614 400 / 1 600 Li-ion 3 2 B B B n. B B A B A 77 DEWALT DCD730C2-QW 275 282 550 / 1 900 Li-ion 1,5 2 A B A n. C B B B A 76 DEWALT DCD730L2 389 406 550 / 1 900 Li-ion 3 2 B B A n. C B A B A 76 HITACHI DS 14 DBL 399 487 400 / 1 700 Li-ion 3 2 B B B n. B B A B A 73 HITACHI DS 14 DSL 318 401 400 / 1 400 Li-ion 3 2 B B A n. C B B B A 73 BOSCH PSB 18 Li-2 +2 240 400 / 1 650 Li-ion 1,5 2 B B B C B A C B A 72 RYOBI LCD18022B 200 440 / 1 600 Li -ion 1,4 2 B B A n. C A C C A 72 AEG BS 14 G Li 193 230 400 / 1 700 Li-ion 3 2 B B A n. C B B B A 72 AEG BS 18 C Li-152C 242 265 450 / 1 650 Li-ion 1,5 2 B B B n. C B C B A 72 HITACHI DV 18 DSL 372 470 400 / 1 400 Li-ion 3 2 B B B C B B A B A 71 MAKITA BDF343RHE 208 252 400 / 1 300 Li-ion 1,3 2 B B A n. C B C B A 71 METABO BS 14,4 Li 180 249 450 / 1 600 Li-ion 1,3 2 B B B n. C B C B A 71 METABO BS 14,4 LT impuls 284 375 400 / 1 400 Li-ion 2,6 2 B B B n. C B C C A 71 MAKITA 6281 DWPE 2 125 149 400 / 1 300 NiCd 2 2 B B A n. C B C B A 70 BOSCH PSB 14,4 Li-2 +2 190 350 / 1 550 Li-ion 1,5 2 B B B D B A C B A 69 BOSCH PSB 14,4 Li-2 +2 159 211 370 / 1 150 Li-ion 1,5 2 B B B n. C B C B A 68 HITACHI DS 18 DSFL 189 231 450 / 1 250 Li-ion 1,5 2 B B B n. C B B B A 68 AEG BS 12 G NiCd 133 139 350 / 1 350 NiCd 1,4 2 B B A n. C B D B A 65 BLACK & DECKER HP188F4L-QW 180 231 350 / 1 200 Li-ion 1,5 2 B B B D C A C B B 65 BLACK & DECKER HP148F4L-QW 160 218 350 / 1 200 Li-ion 1,5 2 B B B D C A C B A 64 BLACK & DECKER ASL148KB-QW 145 180 400 / 1 350 Li-ion 1,3 2 C B B D C B C B A 63 SKIL 2026 AC 85 350 / 1 000 NiCd 1,2 2 C B B n. D B C B A 62 SKIL 2027 AC 100 350 / 1 000 NiCd 1,2 2 C B B n. D B C B A 62 RYOBI LSDT12022 120 127 400 / 1 380 Li-ion 1,2 2 B B B n. C B D B A 61 BLACK & DECKER EPL188KB-QW 145 180 400 / 1 350 Li-ion 1,1 2 C B B E C A C B B 58 BLACK & DECKER EGBL108KB-QW 100 121 600 Li-ion 1,3 2 C B B n. D C D B A 52 POWER PLUS POWW0153 65 75 500 / 1 400 NiCd 1,3 2 C B D n. D B E B A 51 BOSCH PSR 12 85 110 700 NiCd 1,2 2 B B B n. D C D B B 50 POWER PLUS POW306502 43 350 / 1 250 NiCd 1,3 2 C D D n. D B E B B 47 SKIL 2007 AB 75 85 550 NiCd n.m. 2 C B B n. E C D B A 47 BLACK & DECKER EPC14CAB-QW 74 91 750 NiCd 1,2 2 C B C n. D D D B A 45 SKIL 2006 AB 67 85 550 NiCd 1,2 2 D C C n. D C E B A 43 BLACK & DECKER EPC12CAB 60 80 750 NiCd 1,2 2 C B C n. D D D B A 43 BLACK & DECKER EPC18CABK-QW 90 111 750 NiCd 1,2 2 C B C n. D C D B C 41 BLACK & DECKER EPL14KB-QW 140 750 Li-ion 1,1 2 C B B n. D C D B D 34 skil 2531 AB 140 400 / 1 600 Li-ion 1,3 1 C C C n. C B C D A X SKIL 2321 AB 100 550 Li-ion 1,3 2 B B B n. E E D E A X 46 Test-Aankoop 561 februari 2012 www.test-aankoop.be
len dus helemaal niet aan. Wie regelmatig met metaal werkt, kiest dus het best voor een boormachine met snoer. Schroefprestaties vaak middelmatig Snoerloze boormachines zouden het dus moeten hebben van hun schroefkwaliteiten. Hiervoor is het van belang dat de snelheid voldoende kan worden gecontroleerd, maar ook voldoende hoog kan gaan. Schroeven in hout levert weinig problemen op, althans niet voor de kleinere schroeven (40 mm). Als de lengte oploopt tot 80 mm, volstaat het maximale toerental van sommige toestellen niet om ze vlot in het hout te drijven, of ze werken tegen hun limiet aan. Slechtere scores voor het schroeven zijn veelal te wijten aan de povere prestaties in metaal. Zeker daarbij komt het te lage koppel ("torque") tot uiting. De schroefprestaties van de boormachines met snoer zijn over het algemeen nogal pover, zeker als de schroeven wat groter worden. Een slecht functionerende snelheidsbegrenzing en een slechte verhouding tussen de rotatiesnelheid en de torque ligt vaak aan de basis daarvan. Soms ligt de snelheid ook te hoog. Tweede batterij onmisbaar Dat drie van onze bekroonde snoerloze boormachines uitgerust zijn met een NiCd-batterij, zegt niets over die batterij. Integendeel, voor dit cruciale onderdeel lijken Li-ionbatterijen meer aangewezen. Al waren er daarbij ook een aantal exemplaren die minder goed scoorden omdat u er minder lang mee kunt werken. Alle toestellen, behalve Skil 2531 AB, krijgen een tweede batterij meegeleverd. Dit is eigenlijk onmisbaar bij Koolborstels geleiden de stroom naar de motor, maar verslijten vaak als eerste (zie foto) en kunnen zo de motor beschadigen. Alleen meer professionele machines hebben een automatische stop op deze koolborstels. 250 klussen voor iedereen Bent u aan het klussen geslagen, of is dat alleszins de bedoeling? Dan vindt u in deze gids tal van tips. www.test-aankoop.be/ winkel een snoerloze boormachine, u kunt de reservebatterij dan al in de lader steken als de eerste bijna leeg is. Al moet u wel rekening houden met een erg variabele herlaadduur. Bij alle modellen uit onze rode zone kunt u de batterijen al na maximaal een uur opnieuw gebruiken. Bij andere toestellen wordt uw geduld vaak veel meer op de proef gesteld. Daar duurt een herlading soms uren. Van belang is ook de oplader, en dat die geen energie blijft gebruiken als de batterij helemaal opgeladen is of wanneer er geen batterij in zit. Vier onveilige toestellen Er zijn in totaal vier toestellen die we moeten uitsluiten, telkens door een probleem met de veiligheid. Bij de X-Kraft FB1100ID, met snoer, was de mechanische veiligheid niet gegarandeerd: wanneer de boor of schroefbit tijdens het gebruik blokkeert, schiet de machine zo krachtig door dat zij niet tegen te houden bosch uneo: atypische snoerloze boormachine Vooral bij schroeven in metaal komt het te lage koppel tot uiting Met de Uneo wilde Bosch een snoerloze boormachine ontwikkelen die meer kan dan enkel schroeven. En jawel, de boorfunctie verbaasde ons, maar helaas zijn de twee toch moeilijk verenigbaar... Bosch Uneo is, net zoals andere snoerloze boormachines klein, licht en dus eenvoudig te hanteren. Maar de werking is, anders dan bij andere toestellen, te vergelijken met die van een boorhamer. BOREN ALS MET SNOER We waren natuurlijk erg benieuwd welk resultaat het klopboren zou geven, met in het achterhoofd dat dit meestal minder vlot gaat dan bij boormachines met snoer. Maar de Uneo gaf ons helemaal ongelijk, en het hamermechanisme stelde het toestel tot uitstekende prestaties in staat, waarbij minder kracht werd vereist dan bij grote machines met snoer en we ook heel wat minder lawaai en trillingen gewaar werden. passen enkel boren en schroefbits van Bosch zelf. INGEBOUWDE BATTERIJ GROOTSTE OBSTAKEL Wat bij dit toestel het meest tegenviel, was de batterij die was ingebouwd in plaats van afneembaar. Eenmaal de batterij leeg, moet het hele toestel dus aan het stopcontact. En dat is helaas redelijk vaak, omdat de capaciteit niet erg groot is en er ook een niet geringe zelfontlading optreedt. Te vaak alleszins voor de minimumprijs ( 130) die Bosch vraagt. SCHROEFFUNCTIE LAAT HET AFWETEN Helaas is blijkbaar alle aandacht bij dit toestel naar het klopboren gegaan, want het schroeven ging heel wat minder. Daarvoor miste het toestel een tweede mechanische snelheid. En in de boorkop Dankzij de ingebouwde batterij is de Uneo erg compact www.test-aankoop.be februari 2012 561 Test-Aankoop 47
is met de te korte tweede handgreep. Dit toestel begaf het bovendien na amper een vijfde van onze duurzaamheidstest. Ook Power Plus POW X024 kende veiligheidsproblemen. Na de tests was de isolatie rond bepaalde onderdelen bovendien grotendeels weggevreten en dit toestel hield het na iets meer dan de helft van de duurzaamheidstest voor bekeken. Het andere toestel van Power Plus scoorde ook erg slecht wat betreft duurzaamheid. Negatieve uitschieter bij de snoerloze machines is Skil, dat twee onveilige toestellen ziet uitgesloten. Bij Skil 2321 AB bleken de plastic onderdelen rond de batterij te licht ontvlambaar. Al zou dit toestel altijd onderaan zijn beland, gezien zijn zwakke prestaties. Bespaar tot 365 Zowel bij de toestellen met snoer als bij de snoerloze boormachines blijkt dat echt goedkope toestellen slechts zelden garant staan voor echte kwaliteit. Al Een lage prijs vertaalt zich helaas ook vaak in lage kwaliteit zijn er gelukkig ook uitzonderingen op die regel. Bij de boormachines op netspanning is dat Skil 6565 AD, onze Beste Koop, en bij de schroefboormachines is Skil 2026 AC onze voordelige keuze. De betere prestaties van die laatste zijn zeker ook te linken met het feit dat dit toestel twee mechanische snelheden heeft. Wilt u net iets meer besteden aan uw snoerloze boormachine, dan is de Beste Koop Makita 6281 DWPE 2 nog steeds maar liefst 375 goedkoper dan bijvoorbeeld Hitachi DS 18 DL. Het ruime gamma aan goede snoerloze boormachines, die gebruiksvriendelijk zijn en goed presteren, stemt ons alleszins tevreden. Al houdt u het best in het achterhoofd dat klopboren vaak een lastige klus is. Wat ons minder tevreden stemt, is dat vooral bij de machines met snoer de nieuwe modellen zich niet altijd bovenaan in de tabel bevinden en dus vaak niet echt een verbeterde versie zijn van hun voorgangers. Terwijl we zouden verwachten dat fabrikanten wel degelijk leren uit hun fouten. Boormachines Onze keuze Boormachines met snoer Snoerloze boormachines 70 00 79 65 AEG SB20-2E Handig, stevig toestel met twee mechanische snelheden dat alle taken naar behoren uitvoert. 166-181 MAKITA BDF440 Boort en schroeft zonder moeite, ook de dikkere schroeven. Weinig zelfontlading bij de milieuvriendelijkere Li-ionbatterij. 348-375 AEG BS 12 G NiCd Goed uitgerust toestel met twee mechanische snelheden. Misschien wat te traag voor het boren. Batterij herlaadt snel. 133-139 67 00 70 62 SKIL 6565 AD Toestel met één mechanische snelheid, dat toch behoorlijk presteert. Klaart de klus ook met grotere schroeven. 65-75 MAKITA 6281 DWPE 2 Goede boor- en schroefprestaties, zeer eenvoudig te hanteren. Enkel de NiCdbatterij mag voor ons een Li-ion worden. 125-149 SKIL 2026 AC Praktisch toestel met twee batterijen, dat vooral goed scoort op het schroeven. Doorstond onze duurzaamheidstest. 85 48 Test-Aankoop 561 februari 2012 www.test-aankoop.be