EXTERNE INSTROOM HAVO 4 Instroom in 4 havo in schooljaar 2017-2018
VOORWOORD Beste leerling, geachte ouder(s)/ verzorger(s), Je overweegt een overstap te maken naar 4 havo. Dit boekje bevat informatie over de tweede fase van de havo in het algemeen en specifieke informatie voor instroom vanuit 4 mavo/vmbo-t op 4 havo van het Jeroen Bosch College. Wil je vanuit een andere achtergrond instromen op 4 havo, neem dan contact op met de coördinator of decaan van de afdeling. Mocht je na het lezen van deze informatie nog vragen hebben, dan kun je ook altijd contact opnemen met de coördinator of decaan. De contactgegevens zijn opgenomen achter in deze informatiebrochure. Tanya Wijnia Decaan vmbo-t/havo Mariette Wijers Decaan havo/vwo Niels de Leeuw Leerlingcoördinator bovenbouw Gabri Papen Afdelingsleider havo Contactpersoon zijinstroom bovenbouw INHOUDSOPGAVE - Tweede Fase havo 3 - Studielast 4 - Invulling van de profielen 5 - Overstappen: de aansluiting 6 - Technasium 8 - Toelatingseisen 9 - Open dag 10 - Aanmelding 10 - Profielkeuzemogelijkheden 11 - Contactpersonen 12 2
TWEEDE FASE HAVO In de tweede fase van de havo (havo 4 en 5) kies je een profiel. Een profiel is een combinatie van vakken. Elk profiel bevat een gemeenschappelijk deel, dat voor alle profielen hetzelfde is. Naast dit gemeenschappelijk deel bestaat het profiel uit een profieldeel en het vrije deel. In het profieldeel zitten verplichte profielvakken en eventueel (afhankelijk van het profiel) profiel-keuzevakken. Iedere leerling moet ten slotte nog een examenvak opnemen in het vrije deel van het profiel. De vier profielen op de havo Cultuur & Maatschappij (C&M) Dit profiel is in het bijzonder gericht op vervolgopleidingen in de sectoren sociaal, onderwijs, kunst en cultuur. Economie & Maatschappij (E&M) Dit profiel is in het bijzonder gericht op vervolgopleidingen met een accent op de economische vakken, zoals in de sectoren handel, administratie, toerisme en horeca. Natuur & Gezondheid (N&G) Dit profiel is gericht op de medische en biologische richtingen, maar ook technische en natuurwetenschappelijke richtingen behoren tot de mogelijkheden. Natuur & Techniek (N&T) Dit profiel is vooral gericht op exacte studies en de techniek. Technasium Met de keuze voor het vak O&O (Onderzoek & Ontwerpen) binnen de N-profielen stroomt een leerling in op het technasium. Nader info over het technasium is opgenomen verderop in deze brochure (blz. 8). 3
INVULLING VAN DE PROFIELEN Een deel van de invulling van de profielen is voor alle havoleerlingen in Nederland gelijk. Echter, scholen kunnen eigen accenten leggen. In de bijlage is een overzicht opgenomen van de wijze waarop het Jeroen Bosch College de profielen heeft ingevuld. Bij uiteindelijke inschrijving wordt een keuze gemaakt uit één van de profielmogelijkheden. Gemeenschappelijk deel Nederlands Engels maatschappijleer culturele en kunstzinnige vorming lichamelijke opvoeding Profieldeel 4 profielvakken (keuzemogelijkheden per profiel: zie bijlage) Vrije deel keuze-examenvak (verlichte keuze, mogelijkheden zie bijlage) profielwerkstuk levensbeschouwing loopbaanoriëntatie en begeleiding 4
OVERSTAPPEN: DE AANSLUITING Bij de overstap vanuit 4 mavo/vmbo-t naar de havo is het belangrijk dat een goed profiel kan worden samengesteld, dat aansluit op de gevolgde sector in het vmbo. Een aantal vakken moet je verplicht gevolgd en afgesloten hebben op het vmbo om een goede aansluiting te kunnen maken. Nederlands Engels Bij C&M: Duits of Frans Bij E&M: wiskunde Bij N&G: wiskunde Bij N&T: wiskunde en Nask1 Daarnaast is een aantal vakken zeer gewenst om te hebben gehad t/m klas 4. In onderstaand overzicht is de aansluiting tussen de sectoren van vmbo en profielen van havo te zien met gewenste en VERPLICHTE vakken op vmbo. Aansluiting sectoren vmbo profielen havo Sectoren vmbo: Economie gs Zorg en Welzijn WI Landbouw WI Techniek WI ec gs ak nask2 FA of DU (kb) WI ec bi nask2 ak bi NASK1 Profielen havo: C&M E&M N&G N&T De afkortingen van de vakcodes zijn opgenomen in het profielkeuzeformulier (blz. 11) Nask 1 = natuurkunde + beetje scheikunde Nask 2 = Scheikunde + beetje natuurkunde 5 HOOFDLETTER/VET = verplicht klein/cursief = zeer gewenst
Startvakken Bij de keuze van een vak is het zeer gewenst examen te doen in het vak op mavo/vmbo-t. Het is voor een aantal vakken wel mogelijk het vak nieuw op te nemen. Deze vakken noemen we startvakken. Het is belangrijk goed in de gaten te houden dat een nieuw vak opnemen extra inspanning kost! Startvakken: aardrijkskunde (mits gevolgd t/m klas 3) biologie economie geschiedenis (mits gevolgd t/m klas 3) management & organisatie (M&O) scheikunde kunst beeldend Onderzoek & Ontwerpen (technasium) Doorstroomprogramma op het JBC / wegwerken hiaten Met enkele mavo/vmbo-t scholen in de regio s-hertogenbosch werken we samen in een doorstroomprogramma, waarin oriëntatie en aansluiting op havo centraal staan. In de oriëntatiefase kijkt een leerling of de havo een passende keuze is. In de aansluitingsfase volgt een leerling enkele vakinhoudelijke lessen, waarbij wordt gewerkt aan het wegwerken van hiaten. Hiaten zijn leerstofachterstanden. De leerstof van mavo-vmbo-t sluit niet bij elk vak naadloos aan op het startniveau van 4 havo. Bekend is bijvoorbeeld het hiaat bij wiskunde. Daarnaast kunnen hiaten bestaan door het opnemen van startvakken. Leerlingen die niet deelnemen aan het overstapprogramma moeten hiaten zelfstandig wegwerken. Succesvolle overstap Als je de overstap vanuit mavo/vmbo-t naar havo overweegt, bedenk dan dat de havo een stap hoger is qua niveau (de leerstof heeft meer diepgang en vraagt meer inzicht). Daarnaast zijn de hoeveelheden leerstof groter en is het tempo hoger. Op de havo is er over het algemeen minder sturing van het leerproces door docenten: je moet op de havo meer zelfstandig werken en daarbij ook goed kunnen plannen. Voor de havo is een actieve zelfstandige houding vereist, waarbij de studie prioriteit heeft! 6
TECHNASIUM Leerlingen die instromen op 4 havo in één van de N-profielen, kunnen ook instromen in de technasium leerroute. Het technasium is officieel door de overheid erkend en leerlingen die deze leerroute volbrengen krijgen bij hun havodiploma het technasium certificaat. Het vak O&O geeft gestalte aan de technasium leerroute. Op het technasium werken leerlingen binnen het vak O&O in projecten aan reële vraagstukken uit de wereld van bèta en techniek. In elk project staat een ander bèta-technisch beroep centraal en een ander vraagstuk. Door samen te werken met, en een kijkje te nemen bij bedrijven en instellingen, zien leerlingen hoe de praktijk van hoger opgeleide bètatechnici eruit ziet en waar zaken toe dienen. Op deze manier kunnen leerlingen onderzoeken wat goed bij hen past. In 4 havo wordt de eerste helft van het schooljaar aan twee vaste projecten gewerkt. Instromers (startvakkers) hebben dan de gelegenheid om aan O&O specifieke vaardigheden te werken. De tweede helft van het jaar werken leerlingen aan één keuzeproject. Er zal een aanbod van opdrachtgevers zijn waaruit ze kunnen kiezen. De opdrachtgever beoordeelt het eindproduct en het proces wordt beoordeeld door je docent en medeleerlingen. In 5 havo voeren leerlingen nog één project uit: de Meesterproef. De Meesterproef is een project waarin de leerling zelf de opdrachtgever zoekt. Naast samenwerking in een team, werk een leerling ook aan een individuele theoretische verdieping. KENNISMAKEN MET TECHNASIUM? Leerlingen die geïnteresseerd zijn kunnen op de open dag kennismaken met het technasium. 7
TOELATINGSEISEN (start in schooljaar 2017-2018) Om uiteindelijk te worden toegelaten tot 4 havo moet je aan een aantal voorwaarden voldoen. De toelatingseisen zijn opgenomen in de schoolgids (www.jbc.nl). Toelatingseisen externe instroom Vóór 1 oktober 2017 niet de leeftijd van 18 jaar hebben bereikt; Minimaal 6,8 gemiddeld (op basis van de onafgeronde eindcijfers voor de vakken waarin examen is gedaan) Maximaal één vijf als eindcijfer bij Nederlands, Engels en wiskunde (indien wiskunde A of B wordt opgenomen op havo) Passend profiel kunnen samenstellen Wegwerken hiaten in aansluiting sector/profiel Positief advies van de afleverde school Positief advies deelname doorstroomprogramma of positief intakegesprek Wij vinden het belangrijk dat een leerling capaciteiten heeft voor voortzetting van de studie op havo en daarbij vooral ook een goede inzet en studiehouding heeft. Leerlingen die deelnemen aan het doorstroomprogramma kunnen dit gedurende dit doorstroomprogramma laten zien. Indien dit niet van toepassing is vindt altijd een persoonlijk intakegesprek plaats, waarin wordt gekeken naar motivatie voor het volgen van de studie op havo. Daarnaast wordt de afleverende school gevraagd een advies uit te brengen ten aanzien van voortzetting van de studie op havo. Een toelatingscommissie van het JBC beslist uiteindelijk op basis van al deze informatie of iemand toelaatbaar is. Plaatsing Iemand die toelaatbaar is, moet ook plaatsbaar zijn. Bij tijdige aanmelding (vóór 1 april), wordt een plaats gereserveerd op 4 havo. Leerlingen die zich na 1 april aanmelden en toelaatbaar blijken te zijn, worden op een wachtlijst geplaatst. In de eerste week van de zomervakantie wordt bekeken of er daadwerkelijk plaats is op 4 havo. 8
OPEN DAG Tijdens de open dag op zaterdag 28 januari 2017 kun je kennis maken met het Jeroen Bosch College. Hoewel de open dag vooral gericht is op basisschoolleerlingen kun je wel goed sfeer proeven. Er zijn deze dag ook bovenbouwleerlingen aanwezig. De coördinator en decanen van de havo afdeling zijn beschikbaar voor het beantwoorden van specifieke vragen over de instroom op 4 havo. Ook is het tijdens de open dag mogelijk nader kennis te maken met het technasium. AANMELDING De algemene aanmelding vindt plaats op 6 t/m 8 maart 2017. Exacte tijden: zie website. Waar moet je aan denken / wat moet je meenemen: kom met minstens één ouder of verzorger; laatste rapport (evt. diploma); geldig identiteitsbewijs bank/gironummer van ouder/verzorger; kopie van eventuele orthopedagogische rapporten (bijv. dyslexierapport). Mocht je tijdens de algemene aanmelding niet in de gelegenheid zijn tot aanmelden, dan kun je ook een afspraak maken met de coördinator van de afdeling of een van de decanen. Bij aanmelding na 31 maart 2017 worden toelaatbare leerlingen op een wachtlijst geplaatst. In de eerste week van de zomervakantie wordt bekeken of er daadwerkelijk plaats is op 4 havo. 9
PROFIELKEUZEMOGELIJKHEDEN Leerlingen kiezen vakken binnen een profiel, rekening houdend met vaste clusterlijnen (zie volgende pagina). Door het kiezen van specifieke vakken is het mogelijk een breed Maatschappij- of Natuurprofiel te kiezen. Leerlingen die overwegen na de havo door te stromen naar het vwo dienen voor definitieve profielkeuze een afspraak te maken met de decaan! Profielen** Gemeenschappelijk deel + verplichte onderdelen alle lln. Profieldeel: 4 vakken Vrije deel Profiel Verplicht: Profielkeuzedeel: kies één vak: min 1 vak kiezen / evt. 1 extra vak kiezen Cultuur en Maatschappij C&M Economie en Maatschappij E&M NE, EN, MA, LO, CKV, LV, LOB, PWS GS KB AK WIA/WIB (keuze) GS EC Natuur en Gezondheid N&G WIA/WIB (keuze) SK BI Natuur en Techniek N&T WIB SK NA FA/DU AK/MO AK/OO BI/OO WIA WIB* BI* MO FA DU AK NA* FA BI* MO DU AK NA* KB OO EC DU MO FA BI MO KB OO EC DU * Deze keuzemogelijkheden zijn niet altijd wenselijk. Bij individuele leerlingen die van deze mogelijkheid gebruik willen maken, bekijken we in overleg met vakdocenten of de keuze wordt toegestaan. ** Bij de keuze van vakken voor een profiel geldt het volgende: er geldt een clusterlijnenstructuur: dat wil zeggen dat in aanvulling van bovenstaand schema geldt: per clusterlijn kan maximaal één vak worden gekozen. 10
Een leerling kiest op minimaal 5 clusterlijnen steeds één vak. Indien op zes clusterlijnen wordt gekozen volgt een leerling een tweede keuzevak in het vrije deel. Daarmee volgt deze leerling een uitgebreider examenprogramma dan het wettelijk minimum. Het volgen van een tweede keuze-examenvak is alleen mogelijk indien dit niet tot splitsing van een groep leidt. Indien meer leerlingen het vak als extra vak in het vrije deel willen kiezen dan plaatsbaar zijn, dan bepaalt het (hoogste) eindrapportcijfer de plaatsingsvolgorde. Clusterlijnen Lijn** Vak 1 Vak 2 Vak 3 1 WIA WIB 2 GS SK 3 AK NA 4 FA BI MO 5 KB OO EC 6 DU MO Afkorting Vak Afkorting Vak NE Nederlands OO onderzoek en ontwerp EN Engels KB kunst beeldend FA Frans CKV culturele en kunstzinnige vorming DU Duits MO management en organisatie GS geschiedenis EC economie AK aardrijkskunde LV Levensbeschouwelijke vorming BI biologie MA maatschappijleer SK scheikunde LO lichamelijke opvoeding NA natuurkunde PWS Profielwerkstuk WIA wiskunde- A LOB loopbaanoriëntatie en -begeleiding WIB wiskunde- B 11
CONTACTPERSONEN decaan vmbo-t/ havo: decaan havo/vwo: leerlingcoördinator: zorgcoördinator: contactpersoon zijinstroom bovenbouw afdelingsleider havo mevrouw T. Wijnia (t.wijnia@jbc.nl) mevrouw M. Wijers (m.wijers@jbc.nl) de heer N. de Leeuw (n.d.leeuw@jbc.nl) mevrouw A. Vermeulen (a.vermeulen@jbc.nl) mevrouw G. Papen (g.papen@jbc.nl) De contactpersonen zijn telefonisch bereikbaar via de receptie van het Jeroen Bosch College: 073-6412350. De school is bereikbaar van 8.00 tot 17.00 uur. 12