Patiënteninformatie Embolisatie voor Uterus Fibromatosus/ Vleesboom (UFE)
2
Inhoud Praktische informatie... 4 Inleiding... 4 Informatie over het ziektebeeld... 5 Wat is Uterus Fibomatosus/ Vleesboom?... 5 Voorbereiding op de ingreep... 5 Voorbereiding thuis... 6 Voorbereiding in het ziekenhuis... 6 Hoe verloopt de ingreep?... 7 Het verloop na de ingreep... 8 Verwikkelingen... 9 Ontslag uit het ziekenhuis... 9 Tot slot... 10 Wie contacteren bij vragen of problemen?... 10 Persoonlijke notities / vragen... 11 www.azturnhout.be/vaatheelkunde 3
Praktische informatie Opname Datum: Uur:../../.. Aandachtspunten NUCHTER vanaf:... Vooronderzoek door uw huisarts... Inleiding Deze brochure biedt u de nodige informatie over de minimaal invasieve behandeling van een zogenaamde vleesboom of Uterus fibromatosus (of myomatosus). U leest hierin meer over de ingreep zelf, de verzorging in het ziekenhuis, aandachtspunten en richtlijnen voor thuis. Het is onmogelijk om in deze brochure alle details voor elke situatie te beschrijven. Aarzel daarom niet om zo nodig bijkomende vragen te stellen aan uw arts of verpleegkundige. Algemene informatie over administratie, wat u moet meebrengen, uw verblijf in AZ Turnhout, ontslagprocedure, niet-medische begeleiding, accommodatie, enzovoort vindt u op onze website www.azturnhout.be, de deelsite van de dienst www.azturnhout.be/vaatheelkunde of in de onthaalbrochure hospitalisatie of daghospitalisatie die u normaal gezien bij inschrijving of van de verpleging heeft ontvangen. Gelieve deze brochure mee te brengen bij uw opname in het ziekenhuis. 4
Informatie over het ziektebeeld Wat is Uterus Fibromatosus/Myomatosus (of Vleesboom )? Er zijn verschillende benamingen voor deze aandoening, wat misschien verwarrend kan overkomen, maar steeds wordt eenzelfde aandoening bedoeld. Het gaat hier om goedaardige gezwellen in de wand van de baarmoeder, variërend van erg klein tot zeer groot. Vaak zijn er geen klachten en is een behandeling dan ook niet noodzakelijk. Afhankelijk van de grootte en de plaats van de fibromen of myomen kunnen er wel klachten ontstaan : meestal gaat het om hevige bloedingen, soms om pijn in de onderbuik, maar er kunnen ook klachten zijn van druk op de endeldarm of de blaas. Wat is de internationale afkorting UFE? Dit staat voor Uterine Fibroid Embolization. Waarom kiezen voor een embolisatie? Indien een behandeling nodig is, zijn er verschillende mogelijkheden : soms is met een gynaecologische kijkoperatie een verwijdering van de vleesboom met een klein deel van de baarmoeder mogelijk, maar meestal is een volledige verwijdering van de baarmoeder nodig. Als alternatief voor deze chirurgische ingreep is er bij een aantal patiënten een minder ingrijpende behandeling mogelijk : het emboliseren van de fibromen. Hierbij wordt de aanvoer van bloed naar de fibromen met kleine bolletjes afgesloten. Daardoor ontstaat een zuurstoftekort in het weefsel van de fibromen, waardoor deze krimpen en afsterven. Deze vorm van behandeling vermijdt het verwijderen van de baarmoeder en stelt de patiënt in staat om sneller terug zijn activiteiten te hernemen. Deze ingreep zal steeds worden overlegd met uw behandelend gynaecoloog. Een gynaecologisch nazicht voor de ingreep is dan ook essentieel. 5
Voorbereiding op de ingreep Voorbereiding thuis Scheren Bij opname in het ziekenhuis zal men de liesstreek rechts en links scheren, of u mag dat ook thuis zelf doen, dan wel zo kort mogelijk voor de ingreep. Eten en drinken De avond voor de ingreep dient u vanaf middernacht nuchter te zijn (niets eten of drinken). Als u op de dag van de ingreep toch eet of drinkt, dient uw operatie uitgesteld te worden. Voorbereiding in het ziekenhuis Scheren Indien u zich thuis hebt geschoren, zal de verpleegkundige nakijken of dit goed en volledig is gebeurd. Als u niet in de mogelijkheid was om dit zelf te doen, zal de verpleegkundige dat voor u doen. Pijnscore Na de ingreep zal eventuele pijn op regelmatige tijdstippen door de verpleegkundige worden nagevraagd aan de hand van een scoresysteem met een schaal van 0 tot 10. De werking hiervan wordt u voor de ingreep uitgelegd. Wat mag u niet dragen tijdens de ingreep Juwelen, piercings, tandprothesen, bril, contactlenzen, nagellak, make-up moeten verwijderd worden de dag van de ingreep. Operatiehemd Het operatiehemd, de kleding die u tijdens een operatie dient te dragen, krijgt u reeds geruime tijd voor de ingreep van de verpleegkundige. 6
Hoe verloopt de ingreep? De ingreep (zoals reeds voordien besproken op de raadpleging bij uw chirurg) gebeurt onder algemene verdoving (narcose) ofwel met een ruggenprik. Op de operatiekamer wordt via de rechter en linker lies een fijne katheter in de slagader gebracht en onder doorlichting opgeschoven tot in de slagader die het fibroom in de baarmoeder van bloed voorziet. Er worden dan microscopisch kleine bolletjes ingebracht die de takjes naar het fibroom blokkeren en zo de bloedvoorziening versperren. Dit gebeurt steeds aan beide zijden. Deze procedure duurt ongeveer 1.5 uur. In de loop van de weken en maanden na deze embolisatie zal het fibroom dan geleidelijk verkleinen en afsterven. 7
Het verloop na de ingreep Algemeen Omdat u duizelig kunt zijn, moet u de eerste keer dat u uw bed verlaat de hulp van een verpleegkundige vragen. Eens u voldoende wakker bent, krijgt u iets te drinken en later ook te eten. Pijn en misselijkheid Na een embolisatie is er meestal sprake van een post-embolisatie syndroom : een combinatie van pijn in de onderbuik, wat koorts en eventueel misselijkheid. Dit kan bijna ongemerkt blijven of toch enkele dagen voor flink ongemak zorgen. Om die reden is een hospitalisatie met goede verzorging en controle van de symptomen aangewezen. Meestal verdwijnen deze klachten vanzelf na enkele dagen en kunt u dan het ziekenhuis verlaten. Koorts Verhoging van de temperatuur tot soms 39 C is normaal na dergelijke ingreep. De koorts zal worden behandeld en verdwijnt normaal in de loop van een tweetal dagen. Steunkousen Om flebitis te vermijden worden steunkousen aangeboden, minstens te dragen tot ontslag naar huis. Ook worden kleine injecties in de huid van de buik gegeven tegen trombose. Het is belangrijk om snel de benen en voeten te bewegen. Op die manier is de kans op vorming van een trombose erg klein. Activiteiten Vanaf de eerste dag na de ingreep mag u beperkt rondstappen, voor zover u zich goed voelt. Ook thuis mag u stilaan alle activiteiten terug opbouwen, maar in het begin is regelmatig rusten voor sommige patiënten nog wel nodig. Dit kan erg wisselen van de ene persoon tot de andere. 8
Verwikkelingen Hoewel we alles in het werk stellen om de kans op medische verwikkelingen zo klein mogelijk te houden, kunnen bij elke ingreep toch onverwachts neveneffecten optreden en dit zowel tijdens de ingreep als in de herstelperiode. Meestal zijn ze echter zeldzaam en kunnen ze behandeld worden. De meest frequente zijn : Post-embolisatie syndroom Zie hoger Vaginaal verlies Uitzonderlijk kan afgestorven weefsel van het fibroom vaginaal worden uitgedreven, dit kan lang na de ingreep nog plaatsvinden. Normaal houdt dit geen gevaar in, maar u neemt dan toch best contact op met uw huisarts, gynaecoloog of behandelend chirurg. Recidieven Bij 80 % van de patiënten verdwijnen de klachten voor altijd. Uitzonderlijk is een tweede embolisatie na verloop van tijd nodig of kunnen zich in de loop van de jaren nieuwe fibromen ontwikkelen. Infectie Het betreft een steriele ingreep, zodat de kans op infectie erg klein is. Toch kan in zeldzame gevallen een infectie vaginaal het fibroomweefsel bereiken en een behandeling met antibiotica nodig maken. Een bijkomende gynaecologische ingreep kan meestal vermeden worden. Ontslag uit het ziekenhuis Wat u meekrijgt bij ontslag en wanneer u het ziekenhuis mag verlaten na de ingreep, leest u op www.azturnhout.be, de deelsite van de dienst www.azturnhout.be/vaatheelkunde of in de algemene onthaalbrochure hospitalisatie die u bij de inschrijving of van de verpleging heeft meegekregen. Indien u geen onthaalbrochure heeft ontvangen, vraag ernaar bij de verpleegkundige. Een controle bij uw behandelend chirurg en bij uw gynaecoloog wordt geregeld bij ontslag. 9
Tot slot Hebt u na het lezen van deze brochure nog vragen of opmerkingen, dan kunt u terecht bij uw behandelend arts of de verpleegkundigen van de dienst. Wij hopen van harte dat deze brochure u wegwijs heeft gemaakt in het verloop en de nabehandeling van UFE. Uiteraard wensen wij u een aangenaam verblijf in AZ Turnhout, een goede thuiskomst en een spoedig herstel. Wie contacteren bij vragen of problemen? Voor dringende zaken kan u steeds contact opnemen: Met uw huisarts Het secretariaat vaatheelkunde campus Sint-Elisabeth: 014 40 61 70 Of tijdens de wachtdienst met de dienst spoedgevallen campus Sint-Elisabeth: 014 40 60 11 Meer info: www.azturnhout.be/vaatheelkunde 10
Persoonlijke notities / vragen Indien u vragen of opmerkingen hebt, kunt u die hier noteren. Zo hebt u ze altijd bij de hand bij een gesprek met de arts of verpleegkundige. 11
AZ Turnhout vzw www.azturnhout.be info@azturnhout.be Campus Sint-Jozef Steenweg op Merksplas 44 2300 Turnhout 014 40 60 11 Campus Sint-Elisabeth Rubensstraat 166 2300 Turnhout 014 40 60 11 V.U. : Jo Leysen gedelegeerd bestuurder AZ Turnhout vzw Steenweg op Merksplas 44 2300 Turnhout Versie: 22/06/2016