Het F-35 programma Kol Marco Kievit Team Lead F-35 program 1 3 november 2016
Aankomst F-35 in Nederland 2
Inhoud Wat houdt het F-35 Programma in? Hoe is het internationale programma opgezet? Hoe sluit de NL programma organisatie hierop aan? Waar lagen en liggen de uitdagingen in het F-35 programma? Zijn er lessen voor andere internationale programma s te trekken? 3
Wist u dat? Al eind jaren negentig met de vervanging van de F-16 is gestart NL sinds 2002 aan de ontwikkeling van de F-35 deelneemt NL sinds 2006 aan de produktie, instandhouding en doorontwikkeling van de F-35 deelneemt Momenteel alle vier fasen van het programma tegelijkertijd lopen 4
Wist u verder dat? NL meerdere kandidaten evaluaties heeft uitgevoerd Er in 2013 een vervangingsbesluit en in 2015 een verwervingsbesluit is genomen Er nog nooit in zoveel detail over een defensie investeringsproject is gerapporteerd Maar er toch meer dan 4500 kamervragen zijn gesteld (en beantwoord) 5
Wist u dat? NL sinds 2013 eigenaar is van twee F-35 vliegtuigen Er inmiddels vier NL vliegers zijn opgeleid Hiermee sinds begin 2015 vanaf AFB Edwards in Californië wordt geopereerd Deze vliegtuigen in mei/juni 2016 naar Nederland zijn overgevlogen De volgende vliegtuigen in 2019 geleverd worden 6
Wist u dat? NL sinds 2013 eigenaar is van twee F-35 vliegtuigen Er inmiddels vier NL vliegers zijn opgeleid Hiermee sinds begin 2015 vanaf AFB Edwards in Californië wordt geopereerd Deze vliegtuigen in mei/juni 2016 naar Nederland zijn overgevlogen De volgende vliegtuigen in 2019 geleverd worden 7
Inleiding- Projectdefinitie (aangepast 2012) Het Project Vervanging F-16 betreft een niet-gemandateerd groot project dat tot doel heeft tijdig te voorzien in de vervanging van de multi-role F-16 jachtvliegtuigen van de Nederlandse krijgsmacht. Naast de verwerving van jachtvliegtuigen omvat het project ook de verwerving van bijbehorende simulatoren, initiële reservedelen, infrastructuur, speciale gereedschappen, meet- en testapparatuur, documentatie, initiële opleidingen en transport en de betaling van BTW. Daarnaast omvat het project de taken behorende bij het operationele gebruik in het kader van instandhouding en luchtwaardigheid voor de reeds aangeschafte toestellen, en het uitwerken van plannen voor een tijdige besluitvorming over instandhoudingsfaciliteiten in Nederland. 8
Historie van het F-35 Programma 1997: Concept Demonstration Phase (CDP) van nabij gevolgd Bijdrage van MinDEF en MinEZ (120 Mfl) Eerste behoeftestelling Vervanging F-16 in 1999 26 oktober 2001 >>> In 2002 DMP-B/C document Beslissing om in System Development and Demonstration (SDD) MOU te stappen (juli 2002) als Level 2 Partner 9
Historie van het F-35 programma System Development and Demonstration (SDD) MOU US$ 750 miljoen afgedekt tegen dollarkoers 1,05 (787 M ) Dit is als volgt (voor)gefinancierd: - EZ 102 M, waarvan 42 M als subsidie. In 2008 met herijking door MinFIN teruggedraaid. - Defensie 401 M - Fin 229 M (EMU Lening), terug te betalen met royalty inkomsten en industrieafdracht. MFO NB: alleen rente bedraagt al 106,4 M (DEF/ EZ) - Industrie 55 M (+42 M na herijking 2008; aangevochten) - Gat in de BC 52,1 M (=42 + 10,1 (=235,6-225,5))
Historie van het F-35 Programma 2006: Production Sustainment and Follow-on Development (PSFD) MoU Veel voorbereidend werk verricht door de Partners Overeenkomst geldig tot 2052 Production Planning ruim 3000 voor Partners, toekomst voor 4500 Sustainment Performance Based Logistics, Global Sustainment Solution, Best Value Follow-on Development Tweejaarlijkse upgrades voorzien
F-35 Program Participants USAF 1763 F-35A Multi-role (primary air-to-ground) fighter to replace the F-16/A-10 Complement the F-22 US Services US Navy 340 F-35C USN Multi-role, stealthy strike fighter to complement the F/A-18E/F USMC 340 F-35B/F-35C STOVL fighter to replace the AV-8B and F/A-18C/D Partners UK 138 F-35B IT 60 F-35A 30 F-35B NL 37 F-35A TU 100 F-35A CA 65 F-35A AU 100 F-35A DK 30 F-35A NO 52 F-35A Foreign Military Sale (FMS) Israel 33 F-35A Japan 42 F-35A Korea 40 F-35A 12
F-35 is More Than Just an Airplane Mx and Aircrew Trainers Three variants CTOL/STOVL/CV Operational Base Stand-up Off Board Mission Support Prognostic Health Management System Global Sustainment Posture Reprogramming Labs ALIS Industrial Participation 13
De F-35 komt in 3 varianten 14
F-35 gamechanger 15
De F-35 - Vergaande Stealth zit in het ontwerp 16
De F-35 - Sensoren van de F-35 17
18 DE F-35 FUSEERT ALLE DATA
Internationale programma organisatie F-35 Joint Program Office Hoofdkwartier in Crystal City Integraal verantwoordelijk voor het F-35 programma Ontwikkeling, productie, instandhouding en doorontwikkeling Functies gevuld door US services Internationale partners Contractors Program Executive Officer geeft leiding aan het JPO Legt verantwoording af in de Joint Executive Steering Board Maar ook aan zijn US baas! JPO momenteel in transitie Van ontwikkeling -> productie/instandhouding/doorontwikkeling Integratie met industriële partners 19
F-35 Program Management Structure 20
Nationale programma organisatie /Project Team VF-35 Verantwoordelijk voor verwerving materieel Ondersteuning instandhouding huidige vloot Burgers en luchtmachtmilitairen Ondersteuning door NLR en TNO Luchtmacht/CLSK F-35 Transitie Team Verantwoordelijk voor transitie binnen luchtmacht van F-16 naar F-35 Embedded teamleden bij JPO Zowel in Crystal City als Fort Worth NL eenheid Operational Test & Evaluation Uitvoering OT&E activiteiten Beheer 2 vliegtuigen Economische Zaken en Industrie (NIFARP) 21
INTERN BERAAD Overlegstructuur Defensie F-35 Regiegroep CDS C-LSK D-DMO H-DB PD MP ICG politieke en beleidsmatige vraagstukken planning QRA België internationaal BS DPLAN HDFC DCO DJZ HDB Industriële aspecten Defensie (DMO en CLSK) Financiële aspecten F-35 Beraad CLSK DMO Vz Proj Dir Materieelprojecten HDB Drs. R.F. de Jong OT&E Transitie Internationaal 22 Verwerving F-35 Internationaal
TRANSITIEPLAN TIJDSPAD - INFRA 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 IOC FOC 1 e F35 PTC 1 e F35 LWD 1 e F35 VKL 37 e F35 F35 OT&E Opbouw PTC INFRA opbouw LWD Opbouw INFRA FCoE LWD INFRA opbouw VKL INFRA opbouw LCW Risico s - Financiën - Personele capaciteit
Waar liggen de uitdagingen in het F-35 programma Randvoorwaarden internationale samenwerking Synchronisatie behoeften Culturele match: vertrouwen Aandachtsgebieden internationale samenwerking Lead nation Aantal partners Gezamenlijke behoeftestelling Industriële belangen Project eigenschappen Commitment gedurende levenscyclus 24
Waar liggen de uitdagingen in het F-35 programma Ontwikkeling Productie Instandhouding Doorontwikkeling 25
Waar liggen de uitdagingen in het F-35 programma nationaal Politiek Intern defensie Transitie 26
Lessen voor toekomstige programma s Les 1 Pas kosten-baten analyses in de vorm van integrale alternatieveninventarisatie en alternatievenvergelijking consequent toe in het materieelverwervingsproces. 27
Lessen voor toekomstige programma s Les 2 Betrek de condities die internationale samenwerking bevorderen of bemoeilijken explicieter bij de afweging om een samenwerkingstraject te starten. Bouw bij risicovolle trajecten extra risicomarges in de kostenbaten analyse in. Probeer vrijheidsgraden te behouden om zo nodig uit het project te stappen. 28
Lessen voor toekomstige programma s Aanbeveling 3 Om een weloverwogen politieke besluitvorming mogelijk te maken is het van belang om de kosten en baten van nationale industriepolitiek zo helder mogelijk zichtbaar te maken. Dit helpt om zo goed als mogelijk ex ante evidence based besluiten te nemen en creëert de mogelijkheid om ex post te leren van de ervaringen met het oog op toekomstige besluiten. 29
30
Vragen? 31