Toolboxmeeting Onderwerp: Valbeveiliging Werken op hoogte Vallen is extra riskant bij werkzaamheden op 2,50 meter of hoger. Dat is dan ook de grens voor het verplicht gebruik van valbeveiligingsmiddelen. Vanaf deze hoogte gelden Europese richtlijnen die bijvoorbeeld stelt dat ladders voor deze hoogte niet meer gebruikt mogen worden. Persoonlijke beschermingsmiddelen zijn altijd noodzakelijk als collectieve voorzieningen voor valbeveiliging onvoldoende mogelijk zijn. Oorzaken van vallen Voor risico's bij vallen blijken opruimen van materialen en aandacht voor de risico s het belangrijkste preventiemiddel. Dit behoort dan ook een onderdeel te zijn van werkinstructies en veiligheidsplannen. Veel valpartijen ontstaan doordat afval is blijven liggen, gereedschap rondslingert of materialen even in de looproute zijn opgeslagen. Good housekeeping en een opgeruimde werkplek zijn dus niet alleen praktisch. Het betekent ook dat er veiliger wordt gewerkt. Veiligheidsgrens: 2,50 meter Vanaf 2,50 meter spreekt men van werken op hoogte (in de petrochemie spreekt men al vanaf 1,80 meter van werken op hoogte). Dan zijn er specifieke maatregelen ter voorkoming van valgevaar nodig. Een val vanaf deze hoogte kan ernstige gevolgen hebben. Bij werk op een hoogte van minder dan 2,50 meter is valbeveiliging ook verplicht wanneer er sprake van een verhoogd valrisico is, bijvoorbeeld bij werken boven water, op verkeerswegen of nabij uitstekende delen. Valgevaar dient altijd bij elke hoogte in een Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) te worden meegenomen als een potentieel risico. Nova Invicta 1
Bevestigingspunt Het bevestigingspunt is het punt waaraan de gebruiker is gezekerd. Deze dient sterk genoeg te zijn op de krachten die ontstaan bij een val van een persoon op te kunnen vangen. Bevestigingssysteem Het bevestigingssysteem maakt de gebruiker van de valbeveiliging mobiel en is veelal vereist om verschillende functies uit te kunnen voeren. Het stelt de gebruiker in staat om zich vast te maken aan het bevestigingspunt teneinde de bewegingsvrijheid, dus valvrijheid, te beperken. Met het bevestigingssysteem worden onder andere de positioneerlijnen, vallijnen en de haken bedoeld. Opslag en onderhoud van de valbeveiligingsmiddelen Een optimale opslag van valbeveiligingsmiddelen in het algemeen is een droge, schone en goed geventileerde omgeving. Licht vervuilde harnassen kunnen met warm water van maximaal 40 C en met een milde zeep gereinigd worden. Daarna uitspoelen met helder water. Natte en vochtige delen van het harnas mogen niet gedroogd worden in een wasdroger of met behulp van een andere hittebron. Zij dienen opgehangen te worden in goed geventileerde plaats en in de schaduw. Levensduur De levensduur van een harnas is sterk afhankelijk van het individuele gebruik en de werkomgeving. Bij gebruik en het dragen van het harnas is het harnas aan een natuurlijke slijtage onderhevig. Bij continu gebruik, bijvoorbeeld dagelijkse inzet bij hoge totale werkbelasting, ligt de gebruiksduur lager dan bij een harnas dat zelden of nooit gebruikt wordt. Nova Invicta 2
Valbeveiliging De valbeveiliging bestaat uit meerde onderdelen: Veiligheidsharnas Vanglijnen en positioneringslijnen Valstopapparaat veiligheidshaken Veiligheidsharnas is een PBM met risicofactor 3 heeft schouderbanden en middelbanden heeft een certificaat heeft ten minste één bevestigingspunt om het bevestigingspunt mee te verbinden moet zijn afgestemd op de werkzaamheden van de gebruiker moet comfortabel zijn moet functioneel zijn moet veilig zijn (sterkte volgens de norm (EN 361, EN 358, EN 813 en ATEX 94/9/CE) vereist een weerstand van meer dan 15kN voor ten minste 3 minuten) na ingebruikname een levensuur van maximaal 7 jaar. Daarna vervangen is gelabeld met het normeringsnummer en de productiedatum. Vanglijnen en positioneringslijnen Vanglijnen: voorzien van een valdemper zijn vanglijnen onmisbaar voor het beperken van de vrijgekomen krachten op het lichaam. Bij een val met valfactor 2 zorgt een vanglijn met valdemper voor een vermindering van de krachten tot onder de 6 kn. Moet de goede lengte hebben zodat bij en val de grond niet geraakt wordt Positioneringslijnen zonder valdemper: hebben één duidelijke functie: de gebruiker in staat stellen om te werken met gebiedsbegrenzing, ook wel positionering of retentie genoemd. Dit betekent dat de lengte van de lijn zo is afgesteld, dat de gebruiker onmogelijk voorbij de dakrand kan komen. Valgevaar wordt door positionering uitgesloten. Nova Invicta 3
Valstopapparaat Valstopapparaat: zijn zowel geschikt voor valbeveiliging bij het klimmen en dalen langs een constructie als ook bij horizontale verplaatsingen op hoogte zoals op daken, machines en voertuigen. Valstopapparaten zijn goed te combineren met borgingspunten en staalkabelsystemen. Valstopapparaten lopen soepel met de gebruiker mee, maar blokkeren vrijwel direct wanneer men een val maakt. Het apparaat reduceert de vrijkomende valkracht tot onder de limiet van 6kN. Veiligheidshaken in diverse soorten en maten gekeurd volgens de CE-norm, conform EN 362:2004 voldoen aan de minimaal vereiste weerstand van 15kN zijn vervaardigd van staal of aluminium Het zijn verbindingselementen die dikwijls deel uitmaken van valbeveiligingstoepassingen. Keuren De valbeveiliging dient periodiek gekeurd te worden, maar tenminste 1 keer per jaar. Vaak gebruikte valbeveiliging zal vaker gekeurd moeten worden dan een valbeveiliging dat nauwelijks gebruikt wordt. Vervangen van het harnas Het valharnas dient vervangen te worden: 7 jaar na de ingebruikname van het harnas na een val bij afkeur Nova Invicta 4
Niet alleen Het is raadzaam om niet alleen te werken wanneer er op hoogte, en dus met een valbeveiliging, wordt gewerkt. Er zijn maar weinig mensen die zichzelf kunnen ophijsen na een val. Er zijn zelfs mensen overleden doordat: ze te lang in het harnas hebben gehangen waardoor er trombose optrad en een losgeschoten bloedprop fataal werd de lijn te lang was en de grond geraakt werd door uitputting en onderkoeling of oververhitting vanwege langdurig hangen in de kou of warmte. Deze toolbox wordt u aangeboden door bv Nova Invicta partners for preventive risk management De Liesbosch 18 3439 LC NIEUWEGEIN www.novainvicta.eu 030 633 20 99 Nova Invicta 5