Markante cijfers Om een correcte vergelijkingsbasis te kunnen behouden, werden, waar van toepassing, de cijfers van die in dit verslag zijn gepubliceerd, aangepast in overeenstemming met de herziening van IAS 19 (IAS 19R) betreffende werknemersvergoedingen en meer bepaald vergoedingen na uitdiensttreding. Volledig Boekjaar Resultatenrekening 2013 Totale opbrengsten 6.462 6.318 EBITDA (1) voor niet-recurrente items 1.801 1.713 EBITDA (1) 1.786 1.699 Afschrijvingen -748-782 Bedrijfswinst (EBIT) 1.038 917 Netto financiële kosten -131-96 Winst vóór belastingen 907 822 Belastingen -177-170 Minderheidsbelangen 19 22 Netto winst (aandeel van de groep) 712 630 Kasstroom 2013 Kasstroom uit operationele activiteiten 1.480 1.319 Geldmiddelen betaald voor aanschaffing van immateriële en materiële vaste activa -773-852 Netto kasstroom gegenereerd uit / (besteed in) andere investeringsactiviteiten -16 38 Vrije kasstroom (2) 691 505 Netto kasstroom besteed in financieringsactiviteiten -809-353 Netto toename / (afname) van kas en kasequivalenten -118 152 Balans Per 31 Per 31 december - december 2013 herwerkt Totaal balans 8.243 8.417 Vaste activa 6.192 6.254 Beleggingen, kas en kasequivalenten 285 415 Eigen vermogen (aandeel van de groep) 2.881 2.846 Minderheidsbelangen 211 196 Schulden voor pensioenen, andere vergoedingen na uitdiensttreding en beëindigingsvoordelen 570 473 Netto financiële positie -1.601-1.815 Gegevens per aandeel 2013 Winst per aandeel (in EUR) (3) 2,24 1,98 Gewogen gemiddeld aantal uitstaande aandelen 318.011.049 318.759.360 Gegevens over het personeel 2013 Personeelsbestand (aantal voltijdse equivalenten) 15.859 15.699 Gemiddeld personeelsbestand over de periode 15.952 15.753 Totale opbrengsten per werknemer (in EUR) 405.084 401.080 EBITDA (1) voor niet-recurrente elementen per werknemer (in EUR) 112.924 108.735 EBITDA (1) per werknemer (in EUR) 111.973 107.851 Ratio (voor niet-terugkerende elementen) 2013 Return on Equity 25,0% 22,5% Bruto marge 59,6% 59,5% (1) Earnings Before Interests, Taxes, Depreciation and Amortization. (2) Kasstroom voor financieringsactiviteiten (3) In en 2013 zijn de gewone en verwaterde winsten per aandeel (in EUR) indentiek Het Belgacom Management Committee verklaart dat de geconsolideerde financiële staten, die zijn opgesteld in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards (IFRS), voor zover bekend een getrouw en eerlijk beeld geven van de activa, de financiële toestand en de resultaten van Belgacom en van de entiteiten die in de consolidatie zijn opgenomen. Het financiële verslag geeft een getrouw beeld van de informatie die daarin moet worden opgenomen. Het Belgacom Management Committee wordt vertegenwoordigd door Dominique Leroy, Gedelegeerd Bestuurder, en Executive Vice-President Consumer, Bart Van Den Meersche, Executive Vice-President Enterprise, Ray Stewart, Executive Vice-President Finance en CFO, Geert Standaert, Executive Vice-President Service Delivery Engine, Michel Georgis, Executive Vice-President Human Resources, en Dirk Lybaert, Executive Vice-President Corporate Affairs. 2
Brussel, 28 februari 2014-7 uur (MET) Gereguleerde informatie zoals gedefinieerd in het Koninklijk Besluit van 14 november 2007 Blikvangers Q4 2013 Sterke operationele resultaten met een sterke aangroei van het aantal mobiele en vaste klanten Eerste tekenen van mobiel herstel in zowel Consumer als Enterprise Business segment Ebitda jaarverwachting bereikt; opbrengsten belemmerd door BICS vierde kwartaal opbrengsten Belgacom stelt een dividend voor van 2,18 EUR voor het jaar 2013 en 1,50 EUR voor de volgende 3 jaren De Belgacom Groep sloot het vierde kwartaal van 2013 af met 1.582 miljoen EUR opbrengsten, wat 3,8% minder is dan in dezelfde periode van. Daarin zit een meerwaarde van 20 miljoen EUR uit de verkoop van technische gebouwen, die echter meer dan tenietgedaan werd door de lagere opbrengsten van BICS. Zowel het Consumer als Enterprise segment van Belgacom vertoonden anderzijds een lichte aanhoudende verbetering doordat een aantal effecten van de verstoring van de Belgische mobiele markt begonnen af te zwakken. Voor het vierde kwartaal van 2013 rapporteerde Belgacom een groepsebitda van 413 miljoen EUR, 3,7% minder op jaarbasis. Gecorrigeerd voor eenmalige effecten, daalde de totale ebitda in het vierde kwartaal met 8,3% tot 397 miljoen EUR, wat een kleine verbetering was in vergelijking met de vorige kwartalen. In het vierde kwartaal van 2013 bedroegen de kapitaaluitgaven van Belgacom 426 miljoen EUR, waarvan 120 miljoen EUR voor de aankoop van de licentie voor het 800 MHz-spectrum. Belgacom genereerde 95 miljoen EUR vrije kasstroom in het vierde kwartaal van 2013, of 59 miljoen EUR minder dan voor dezelfde periode van, wegens hogere kasuitgaven voor capex en inkomstenbelastingen, en de lagere ebitda, wat gedeeltelijk werd gecompenseerd door een gunstige evolutie van het bedrijfskapitaal. In een kwartaal met traditioneel veel promoties zag Belgacom haar klantenbestand voor de meeste productlijnen fors aangroeien dankzij haar convergentiestrategie, een geslaagde eindejaarscampagne en veelbelovende trends als resultaat van haar multibrandbenadering. + 54.000 mobiele kaarten (+ 100.000 postpaid, - 46.000 prepaid); totaal van 5.496.000 1 mobiele kaarten + 31.000 2 Belgacom TV-abonnementen, goed voor een uitbreiding van het totale tv-klantenbestand tot 1.479.000 + 17.000 vaste internetlijnen, goed voor een totaal van 1.677.000 internetklanten + 18.000 Multiplaypacks, goed voor in totaal 1.314.000 Packs - 33.000 vastespraaklijnen, goed voor in totaal 2.936.000 vastespraakklanten Op 27 februari besliste de Raad van Bestuur van Belgacom aan de Algemene vergadering van 16 april 2014 voor te stellen om de aandeelhouders een totaal dividend van 2,18 EUR bruto per aandeel voor het jaar 2013 uit te keren, waarvan in december 2013 0,50 EUR per aandeel werd uitgekeerd en 1,68 EUR per aandeel zal worden betaald in april 2014. Ex-coupondatum: 22 april 2014 Registratiedatum: 24 april 2014 Uitbetalingsdatum: 25 april 2014 Daarnaast wil de Raad van Bestuur van Belgacom de aandeelhouders van de onderneming met een aantrekkelijk en duurzaam dividend blijven belonen. Daarom neemt de Raad van Bestuur zich voor om de komende drie jaar een stabiel jaarlijks dividend van 1,50 EUR per aandeel (een interim-dividend van 0,50 EUR en een gewoon dividend van 1,00 EUR) uit te betalen, op voorwaarde dat de financiële prestaties van Belgacom in de lijn van haar verwachtingen liggen. Toelichting door de Gedelegeerd Bestuurder We hebben ongetwijfeld een uitdagend en bewogen jaar afgesloten. Een jaar waarin bewezen is hoe waardevol onze consequente convergentiestrategie is en hoe deze troef ons weerbaarder maakt dan sommige concurrenten. Dat bleek ook in het laatste kwartaal van 2013, toen onze gecombineerde vast-mobielaanbiedingen samen met een geslaagde eindejaarscampagne zorgden voor een sterk operationeel resultaat, met een sterke klantengroei voor televisie, internet en mobiele telefonie e. We merkten ook bemoedigende trendveranderingen voor de mobiele opbrengsten: het negatieve verschil op jaarbasis nam enigszins af voor zowel de Consumer als Enterprise Business Unit omdat een aantal effecten die de mobiele markt verstoorden, begonnen af te zwakken. Ik ben trots op wat we hebben bereikt in een moeilijke markt en wil onze troeven blijven uitspelen. In mijn nieuwe rol als Gedelegeerd Bestuurder van Belgacom zie ik ook mogelijkheden om het bedrijf wendbaarder, kostenefficiënter en klantvriendelijker te maken en de complexiteit in het algemeen te verminderen. Ik ben ervan overtuigd dat we onze concurrentiepositie kunnen versterken door onze klantgerichtheid nog te verhogen, te blijven vertrouwen op en investeren in uitstekende, toekomstbestendige netwerken, en ons merkimago te versterken. Dominique Leroy, Gedelegeerd Bestuurder Belgacom 1 Inclusief mobiele kaarten voor spraak en data verkocht via CBU, alsook M2M-kaarten bij EBU. Ook inclusief mobiele kaarten van Tango, MVNO en het segment SDE&W. 2 Komt overeen met het totale aantal settopboxen: 20.000 nieuwe gezinnen en 11.000 secondstreamgebruikers. 3
Bijeenkomst met analisten en investeerders Op vrijdag 28 februari 2014 om 13 uur MET nodigt Belgacom analisten en institutionele investeerders uit op een presentatie. Deze bijeenkomst vindt plaats in de hoofdzetel van Belgacom in Brussel. Alle presentaties kunnen worden gevolgd via Audio Webcast op de website van Belgacom. Financieel verslag Belgacom Groep De vierde kwartaals opbrengsten variantie van zowel CBU als EBU toont eerste tekenen van mobiel herstel Meerwaarde op verkoop technische gebouwen meer dan tenietgedaan door lagere opbrengsten van BICS in vierde kwartaal Lagere kosten verlichten enigszins druk op mobiele directe marge 95 miljoen EUR vrije cashflow in vierde kwartaal Kwartaalcijfers vanaf pagina 20 Opbrengsten Volledig Boekjaar 2013 % Verschil 2013 % Verschil Consumer Business Unit 581 556-4,2% 2.321 2.226-4,1% Enterprise Business Unit 579 557-3,8% 2.294 2.198-4,2% Service Delivery Engine & Wholesale 76 72-4,7% 304 294-3,4% Staff & Support 11 25 125,1% 34 60 74,4% Internationale Carrierdiensten 430 401-6,8% 1.645 1.666 1,3% Eliminaties tussen de segmenten -33-30 -9,8% -137-127 -7,5% Totaal 1.644 1.582-3,8% 6.462 6.318-2,2% De Belgacom Groep sloot het vierde kwartaal van 2013 af met 1.582 miljoen EUR opbrengsten, m.a.w. 3,8% minder dan in dezelfde periode van. In het laatste kwartaal van 2013 registreerde het segment Staff & Support van Belgacom 20 miljoen EUR meerwaarde door de verkoop van technische gebouwen in de context van Belgacoms project voor netwerkvereenvoudiging. Deze positieve impact werd echter meer dan tenietgedaan doordat BICS minder opbrengsten genereerde. Anderzijds vertoonden de twee klantensegmenten van Belgacom (CBU en EBU) een lichte aanhoudende verbetering doordat sommige effecten van de verstoring van de mobiele markt in België beginnen af te zwakken. Bovendien werd de evolutie op jaarbasis beïnvloed door regelgevende maatregelen 1 voor een totaal bedrag van 15 miljoen EUR (- 0,9%), wat overeenstemt met het voorgaande kwartaal. De impact van de regelgeving en de geboekte meerwaarde daargelaten, is het opbrengstenverschil van de Belgacom Groep het resultaat van: - Lagere opbrengsten van de Consumer Business Unit, hoewel de achteruitgang op jaarbasis iets minder sterk was dan in het voorgaande kwartaal. De lagere opbrengsten blijven het resultaat van de druk op de mobiele opbrengsten, slechts voor een deel goedgemaakt door de aanhoudend sterke resultaten van Fixed en Tango, waarbij ook Scarlet blijk geeft van een lichte groei. - Blijvende druk op de opbrengsten van het Enterprise Business Unit, vooral door de algemene tendens om meer volumes in mobiele tariefplannen op te nemen. De opbrengsten uit Mobile daalden echter iets minder snel dan in de voorgaande kwartalen dankzij de verdere sterke aangroei van het aantal mobiele klanten. - Beduidende daling van de opbrengsten van BICS, 6,8% minder dan het jaar voordien, wegens een daling van het tijdelijke verkeer naar de regio Azië, verder versterkt door de verlaging van de Europese mobiele terminatietarieven en een negatieve impact van de dollar. De aanhoudende stijging van de opbrengsten uit mobiele data kon dit slechts beperkt compenseren. Voor het volledige jaar 2013 boekte de Belgacom Groep 6.318 miljoen EUR opbrengsten of 2,2% minder dan voor. Afgezien van meerwaarden (EUR 31 miljoen) en andere eenmalige effecten 2 lagen de opbrengsten van de Belgacom Groep 2,9% of 186 miljoen EUR lager dan het voorgaande jaar. Daarvan was 85 miljoen EUR (- 1,3%) het gevolg van de impact van de regelgeving, terwijl het opbrengstenverlies voor de rest grotendeels te wijten was aan de druk op de mobiele activiteiten, wat slechts voor een deel kon worden geneutraliseerd door sterke resultaten voor vaste activiteiten en een positieve bijdrage van BICS doorheen het jaar. 1 Gecombineerde impact van de verlaging (als gevolg van de regelgeving) van de mobiele terminatietarieven (en de doorwerking naar de vast-naar-mobieltarieven) en van de tarieven voor spraak- en dataroaming. De impact van de regelgeving is sinds juli 2013 minder beduidend geworden door het afzwakkende effect van het eerste plafond op de retailtarieven voor dataroaming. 2 Boekhoudkundige impact geregistreerd in de tweede helft van naar aanleiding van de goedkeuring van de nieuwe telecomwet en de boekhoudkundige hertoewijzing in het derde kwartaal van 2013 4
Bedrijfskosten 2013 % Verschil Volledig Boekjaar 2013 % Verschil Kosten van aan omzetgerelateerde materialen en diensten 680 643-5,6% 2.611 2.561-1,9% Personeelskosten en pensioenen 278 282 1,7% 1.126 1.142 1,4% Andere bedrijfskosten 256 244-5,0% 924 903-2,3% Totaal 1.215 1.168-3,8% 4.661 4.605-1,2% Niet-recurrente kosten 4 15-15 14 - Totaal 1.218 1.184-2,9% 4.676 4.619-1,2% Lagere verkoopkosten voor de Groep vooral dankzij lagere kosten voor BICS De Belgacom Groep rapporteerde voor het vierde kwartaal van 2013 643 miljoen EUR verkoopkosten, wat 5,6% of 38 miljoen EUR minder is dan voor het laatste kwartaal van. Dat was vooral het resultaat van lagere verkoopkosten in verband met BICS en positieve effecten van de regelgeving in zowel het consumenten- als businesssegment, die de volumegerelateerde commissies compenseerden. Bovendien profiteerde het consumentensegment van een aanhoudende verbetering van de mix van verkoopkanalen. Voor het volledige jaar 2013 boekte Belgacom 2.561 miljoen EUR verkoopkosten, of 1,9% minder dan het jaar voordien. Afgezien van eenmalige kosten 1 lagen de verkoopkosten van Belgacom 0,9% lager als gevolg van een gunstige impact van de regelgeving op de verkoopkosten, en lagere kosten van de klantensegmenten CBU en EBU, wat gedeeltelijk geneutraliseerd werd door hogere kosten voor het hele jaar voor BICS. Stijging HR-kosten in het vierde kwartaal met 1,7% op jaarbasis De Belgacom Groep rapporteerde 282 miljoen EUR HR-kosten voor het vierde kwartaal van 2013, een stijging met 1,7% op een lage vergelijkbare basis. Dat brengt de HR-kosten voor het volledige jaar 2013 op 1.142 miljoen EUR, 1,4% meer dan in. De stijging was vooral het gevolg van de inflatiegebonden loonindexering van januari 2013, grotendeels gecompenseerd door de verminderde headcount op jaarbasis (- 160 fte's) en een hogere kapitalisatie graad als gevolg van de netwerk- en IT-vereenvoudigingsprojecten van Belgacom in 2013. Aantal FTE Eind September 2013 Eind 2013 0 3 maanden variatie 12 maanden variatie Consumer Business Unit 5.273 5.221 5.185-36 -88 Enterprise Business Unit 5.298 5.369 5.334-34 36 Service Delivery Engine & Wholesale 3.125 3.049 3.037-12 -88 Staff & Support 1.772 1.715 1.713-2 -59 International Carrier Services 391 414 430 16 38 Totaal 15.859 15.767 15.699-68 -16 0 Strikte kostenbeheersing weerspiegeld in lagere niet-hr-kosten, - 5% op jaarbasis In het vierde kwartaal van 2013 boekte de Belgacom Groep 244 miljoen EUR niet-hr kosten, 4 miljoen EUR verlies op een verkoop meegerekend 2, m.a.w. een kostendaling met 5% op een hoge vergelijkbare basis. Naast de permanente kostenbeheersing op bedrijfsschaal was de positieve kostenvarianie vooral het gevolg van lagere niet-hr-kosten bij Staff & Support aangezien in een aantal ongunstige eenmalige elementen werden meegerekend, alsook de financiering van het kostenefficiëntieproject. Dat neutraliseerde ruimschoots de impact in 2013 van de nodige middelen voor de vereenvoudigingsprojecten van Belgacom binnen het segment Service Delivery Engine. Voor het volledige jaar 2013 bedroegen de totale niet-hr-kosten 903 miljoen EUR, of 2,3% minder dan het jaar voordien. Eenmalige kosten 3 In het vierde kwartaal van 2013 werden 15 miljoen EUR eenmalige kosten geboekt, vooral als gevolg van een verlies door waardevermindering erkend op de verkoop van de activiteiten van Scarlet Nederland. 1 Boekhoudkundige impact geregistreerd in de tweede helft van naar aanleiding van de goedkeuring van de nieuwe telecomwet en de boekhoudkundige hertoewijzing in het derde kwartaal van 2013. 2 Belgacom boekte 4 miljoen EUR verlies op de verkoop van Sahara Net. 3 Belgacom definieert opbrengsten en kosten als eenmalig in de volgende gevallen: winsten of verliezen uit de verkoop van geconsolideerde bedrijven die afzonderlijk beschouwd meer dan 5 miljoen EUR bedragen, boetes en strafbepalingen opgelegd door mededingingsautoriteiten of door de regelgever die meer dan 5 miljoen EUR bedragen, kosten van personeelsherstructureringsprogramma's, waaronder actuariële winsten en verliezen, het effect van regelingen in het kader van plannen voor vergoedingen na uitdiensttreding, en de impact van veranderingen in discontotarieven in het kader van de voorzieningen voor langetermijnpersoneelsverplichtingen. 5
Bedrijfswinst vóór afschrijvingen (ebitda) 2013 % Verschil Volledig Boekjaar 2013 % Verschil Consumer Business Unit 243 223-8,3% 991 971-2,0% Enterprise Business Unit 276 255-7,5% 1.113 1.023-8,1% Service Delivery Engine & Wholesale -25-30 -19,1% -94-122 -30,6% Staff & Support -96-65 32,0% -338-298 11,7% Internationale Carrierdiensten 32 31-2,4% 129 140 8,6% Eliminaties tussen de segmenten 0 0 0,0% -1-1 -0,0% Totaal 429 413-3,7% 1.801 1.713-4,9% Niet-recurrente kosten -4-15 - -15-14 - Totaal 425 398-6,3% 1.786 1.699-4,9% Belgacom rapporteerde voor het vierde kwartaal van 2013 een Groeps ebitda van EUR 413 miljoen 1, 3.7% of EUR 16 miljoen lager dan voor dezelfde periode in. Aldus kwam de ebitdamarge voor het vierde kwartaal van 2013 uit op 26,1%. Gecorrigeerd voor de 20 miljoen EUR meerwaarde op de verkoop van technische gebouwen en de 4 miljoen EUR verlies op de verkoop, bedroeg de totale ebitda in het vierde kwartaal van 2013 397 miljoen EUR, of 8,3% minder op likefor-likebasis, wat een lichte verbetering ten opzichte van de voorgaande kwartalen 2 betekent. De daling van de ebitda op jaarbasis is vooral het gevolg van een betrekkelijk stabiele vermindering van de directe marge, exclusief de meerwaarde, gedeeltelijk gecompenseerd door lagere kosten. In overeenstemming met het voorgaande kwartaal is de impact van regelgevende maatregelen sinds juli 2013 kleiner geworden, waardoor de ebitda in het vierde kwartaal met 5 miljoen EUR (- 1,3%) daalde, vooral wegens de verlaagde roamingtarieven voor spraak en data. De Belgacom Groep sloot het jaar 2013 af met 1713 miljoen EUR ebitda 3, 4,9% lager dan voor. Zonder eenmalige elementen bedroeg dit - 8,7%. Regelgevingsmaatregelen deed de ebitda van de Groep naar raming met een bedrag van 48 miljoen EUR (- 2,7%) zakken. Afschrijvingen In het vierde kwartaal van 2013 bleven de afschrijvingen op jaarbasis stabiel met 193 miljoen EUR, inclusief het effect van de verlenging van de nuttige levensduur van modems en decoders van twee tot drie jaar. Voor het volledige jaar 2013 bedroegen de afschrijvingen 782 miljoen EUR. De stijging tegenover vorig jaar is volumegerelateerd door de afschrijving van modems, en door investeringen in activa met doorgaans een kortere levensduur. Netto financiële kosten De netto financiële kosten bedroegen in het vierde kwartaal van 2013 24 miljoen EUR, waardoor de totale financiële kosten voor het volledige jaar uitkwamen op 96 miljoen EUR. Dat is 35 miljoen EUR minder dan het cijfer voor, dat hogere waardeverminderingsverliezen op participaties en hogere disconteringskosten voor HR-gerelateerde schulden op lange termijn omvatte. Belastingen In het vierde kwartaal van 2013 bedroegen de uitgaven voor belastingen 29 miljoen EUR, wat overeenstemt met het vierde kwartaal van. De effectieve aanslagvoet bedroeg 20,7% voor het jaar 2013; dat is licht boven de effectieve voet van 19,5% voor het jaar, die een versneld gebruik van fiscale verliezen omvatte. De belastingvoet voor 2013 is het resultaat van de toepassing van de algemene principes van de Belgische fiscale wetgeving. Nettowinst (aandeel van de Groep) Belgacom rapporteerde 148 miljoen EUR nettowinst voor de Groep (aandeel van de Groep) voor het vierde kwartaal van 2013, wat het totaal voor het jaar 2013 op 630 miljoen EUR bracht. De 82 miljoen EUR daling ten opzichte van het jaar is het gevolg van een lagere ebitda en hogere afschrijvingen, gedeeltelijk geneutraliseerd door lagere netto financiële kosten en lagere uitgaven voor belastingen. Investeringen (capex) Volledig Boekjaar 2013 % Verschil 2013 % Verschil Consumer Business Unit 40 61 52,3% 164 164 0,4% Enterprise Business Unit 5 5 15,2% 15 13-14,3% Service Delivery Engine & Wholesale 158 315 99,2% 514 725 41,1% Staff & Support 19 18-2,5% 40 33-17,9% Internationale Carrierdiensten 12 26 114,6% 20 37 78,9% Totaal 234 426 82,2% 753 972 29,0% 1 Vóór niet-recurrente elementen 2 Op jaarbasis lag de ebitda 9% lager dan in de vorige twee kwartalen 3 Vóór niet-recurrente elementen 6
In het vierde kwartaal van 2013 investeerde Belgacom in totaal voor 426 miljoen EUR. Daarin zit 120 miljoen EUR voor de aanschaf van de licentie voor het 800 MHz-spectrum in december 2013 voor een periode van twintig jaar. Naast deze spectruminvesteringen gaf Belgacom in het laatste kwartaal van 2013 306 miljoen EUR uit, of 72 miljoen EUR meer dan in dezelfde periode van. Binnen het consumentensegment werd het capexniveau in het vierde kwartaal beïnvloed door de timing van de verlenging van de licenties voor content. Het totale bedrag dat door de Belgacom Groep werd geïnvesteerd voor het volledige jaar 2013 bedroeg 852 miljoen EUR, of 13,5% van de groepsopbrengsten, de spectrumlicentie niet meegerekend. Omdat de kwaliteit van het netwerk een belangrijke differentiatiefactor is op de nog competitievere Belgische markt, vertegenwoordigden investeringen in het vaste en mobiele netwerk het merendeel van de geïnvesteerde bedragen. Naast de lopende basisinvesteringen in het netwerk voor vernieuwing en uitbreiding van de capaciteit investeerde Belgacom in een verhoging van haar downloadsnelheden op het breedbandnetwerk door de implementering van Dynamic Line Management, een intern ontwikkelde technologie, en begon ze het netwerk voor te bereiden op de uitrol van vectoring in 2014. Verder verhoogde Belgacom, wat Mobile betreft, haar mobiele datasnelheden tot gemiddeld 6 Mbps op 3G, rolde ze Dual Carrier uit en werkte ze verder aan de implementering van de 4G-technologie, die eind 2013 een buitenshuisbereik van meer dan 50% kende en in meer dan 260 Belgische steden beschikbaar is. Ook de divisie 'SDE&W' implementeert een programma voor netwerkvereenvoudiging en een bedrijfsbreed IT-aanpassingsplan. Kasstromen 2013 % Verschil Volledig Boekjaar 2013 % Verschil Kasstroom uit operationele activiteiten 380 376-1% 1.480 1.319-11% Geldmiddelen betaald voor aanschaffing van immateriële en materiële vaste activa -234-306 -30,8% -773-852 -10,2% Netto kasstroom gegenereerd uit / (besteed in) andere investeringsactiviteiten 8 25 >-100% -16 38-341% Netto kasstroom uit / (besteed in) financieringsactiviteiten 154 95-38% 691 505-27% Netto kasstroom uit / (besteed in) financieringsactiviteiten -317 27 108,4% -809-353 56,4% Netto toename / (afname) van kas en kasequivalenten -163 122-175% -118 152-230% In het vierde kwartaal van 2013 genereerde Belgacom 95 miljoen EUR vrije kasstroom, of 59 miljoen EUR minder dan in dezelfde periode van. De lagere vrije kasstroom in het vierde kwartaal is vooral het resultaat van hogere kasuitgaven voor capex, hogere inkomstenbelastingen en een lagere ebitda, gedeeltelijk geneutraliseerd door een gunstige evolutie van het bedrijfskapitaal. In december 2013 schafte Belgacom voor 120 miljoen EUR een licentie aan voor het 800 MHzspectrum, een bedrag dat over een periode van twintig jaar in schijven zal worden betaald. Deze capex is niet opgenomen in de vrije kasstroom en is een niet-cashtransactie. De jaarlijkse terugbetaling van 6 miljoen EUR wordt in de financieringstabel beschouwd als een financieringsactiviteit. Eind december 2013 bedroeg de totale vrije kasstroom 505 miljoen EUR, of 186 miljoen EUR minder dan in, grotendeels om dezelfde redenen als voor het hierboven beschreven verschil op kwartaalbasis, namelijk de hogere inkomstenbelastingen en hogere kasuitgaven voor capex, en de lagere ebitda 1, gedeeltelijk gecompenseerd door een positieve evolutie van het bedrijfskapitaal 1. In het laatste kwartaal van 2013 bedroeg de cash uit financieringsactiviteiten 27 miljoen EUR, vooral als gevolg van kortetermijnleningen die hoger lagen dan de uitkeringen van interim-dividend en de aflossing van langetermijnschulden. Over het volledige jaar daalde de cash gebruikt voor financieringsactiviteiten met 456 miljoen EUR, vooral als gevolg van het speciale interim-dividend dat in aan de aandeelhouders werd uitgekeerd, en een nettostijging van de schulden op korte en lange termijn in 2013. In maart 2013 gaf de Groep een achtergestelde obligatielening op vijftien jaar ter waarde van 150 miljoen EUR uit in het kader van het Euro Medium Term Note-programma en in mei 2013 een achtergestelde obligatielening op tien jaar van 100 miljoen EUR, die voor een deel de terugbetaling compenseerden van een lening met een nominaal bedrag van 125 miljoen EUR die in december 2013 afliep Balans en eigen vermogen Het eigen vermogen is van 2.881 miljoen EUR eind (na aanpassing) afgenomen tot 2.846 miljoen EUR eind december 2013. Dat is vooral het resultaat van de dividenduitkering, zoals goedgekeurd door de Algemene Vergadering van april 2013, en de uitkering van het interim-dividend in december, die meer bedroegen dan de nettowinst (aandeel van de Groep) gegenereerd in 2013. In vergelijking met eind steeg de netto financiële schuld met 214 miljoen EUR tot 1.815 miljoen EUR eind 2013 aangezien de cash die naar de aandeelhouders terugvloeide in de vorm van dividenden in 2013 hoger lag dan de vrije kasstroom. De uitstaande brutolangetermijnschuld bedroeg 1,9 miljard EUR op dezelfde datum. Het uitstaande bedrag van 114 miljoen EUR door de uitgestelde regeling van de betaling voor de 800 MHz-licentie is niet opgenomen in de netto financiële schuld. 1 Gecorrigeerd voor een (niet-cash-) boekhoudkundige aanpassing in het tweede kwartaal van ingevolge de goedkeuring van de nieuwe telecomwet. 7
Stand van zaken wet- en regelgeving Regelgeving impact (Daling in miljoen EUR) MTR Roaming (i.e. Voice, SMS and Data) Totaal Vooruitzichten Geschatte impact FY 2014 Q1 2013 Q2 2013 Q3 2013 Q4 2013 FY 2013 Opbrengsten ~ 10m 10m 10m 9m 10m 38m EBITDA ~ 5m 1m 1m 0m 1m 2m Opbrengsten ~ 25m 15m 19m 7m 5m 46m EBITDA ~ 25m 15m 19m 7m 5m 46m Opbrengsten ~ 35m 24m 30m 16m 15m 85m EBITDA ~ 30m 15m 20m 7m 6m 48m Mobiele terminatietarieven (MTR) Op 1 januari 2013 ging de laatste fase in van het 'MTR-glijpad', dat de Belgische regelgever (BIPT) in juni 2010 had vastgelegd voor de periode 2010-2013. Sinds 1 januari 2013 zijn de mobiele terminatietarieven in België met 1,18 eurocent/min. (incl. inflatie) volledig symmetrisch. MTR glide path Voordien* 01-aug-10* 01-jan-11* 01-jan-12* 01-jan-13* In eurocent (BTW niet inbegrepen) Proximus 7,2 4,62 3,94 2,62 1,18 Mobistar 9,02 5,05 4,29 2,79 1,18 Base 11,43 5,81 4,90 3,11 1,18 % wijziging Proximus -36% -15% -34% -55% Mobistar -44% -15% -35% -58% Base -49% -16% -36% -62% Asymmetrie Mobistar-Prox 25% 9% 9% 6% 0% Base-Prox 59% 26% 24% 19% 0% *Inclusief inflatie Het BIPT werkt momenteel aan een nieuw kostenmodel om de MTR-tarieven voor de periode 2014-2017 vast te leggen. Op 21 november 2013 deelde het BIPT de voorbereidende versie van zijn MTR-kostenmodel mee aan de mobiele operatoren. Uit de eerste resultaten blijkt een verdere daling van de MTR's. Op 16 januari 2014 maakte de Luxemburgse regelgever, het ILR, zijn besluit bekend betreffende zijn herziening van de MTR-marktanalyse. De drie mobiele operatoren (EPT, Tango en Orange) worden beschouwd als operatoren met aanmerkelijke marktmacht. Het is de bedoeling van het ILR de MTR's te bepalen op basis van een zuiver bottom-up LRICkostenmodel (long-run incremental cost: gemiddelde incrementele kosten op lange termijn). In afwachting van het definitieve model stelt het ILR de symmetrische MTR's voortaan vast op 0,98 eurocent/min. De MTR's bedroegen 8,2 eurocent voor EPT en Tango, en 10,5 eurocent voor Orange. Voor 2014 wordt de impact van de lagere MTR's voor Tango, geboekt in het consumentensegment, geraamd op 10 miljoen EUR opbrengsten en 5 miljoen EUR ebitda. Tango heeft beslist beroep aan te tekenen tegen dat besluit. Internationale roaming Op 1 juli werd de Roaming III-verordening van kracht, die tien jaar, tot 30 juni 2022, geldig zal zijn. Ze legt een verdere verlaging van de bestaande gereguleerde tariefplafonds op en breidt de roamingverordening vanaf juli uit tot retaildata. EU roaming regelgeving 01-Jul-11 01-Jul-12 01-Jul-13 01-Jul-14 Roamingtarieven voor spraak (in euro cent per minuut) Retail Uitgaand 35 29 24 19 Retail Inkomend 11 8 7 5 Wholesale 18 14 10 5 Roamingtarieven voor SMS (in euro cent per SMS) Retail SMS 11 9 8 6 Wholesale SMS 4 3 2 2 Roamingtarieven voor data (in euro cent per Mb) Retail data - 70 45 20 Wholesale data 50 25 15 5 Daarnaast werden twee structurele maatregelen genomen om de concurrentie aan te zwengelen: (i) wholesaletoegang voor MVNO's vanaf 1 juli en (ii) loskoppeling, d.w.z. afzonderlijke verkoop van roamingdiensten en binnenlandse mobiele diensten vanaf 1 juli 2014. De verordening legt ook regels vast om de tarieftransparantie en de communicatie in verband met de kosten voor roamingklanten te verbeteren. De Roaming III-verordening vervalt in principe op 30 juni 2022. Intussen heeft de Europese Commissie in haar maatregelenpakket om de fragmentatie van de Europese telecomsector, nu 'Connected Continent' genoemd, aan te pakken evenwel voorgesteld om bijkomende maatregelen op te leggen om roaming in de komende jaren af te schaffen. Goedkeuring vóór de Europese verkiezingen van mei 2014 lijkt onwaarschijnlijk. 8
Spectrum Op 12 november 2013 heeft het BIPT het 800 MHz-spectrum (voortvloeiend uit het digitale dividend) geveild. Deze veiling werd na twee rondes afgesloten en de drie blokken werden verkocht voor de minimumprijs van 120 miljoen EUR elk. Elk lot impliceert verplichtingen betreffende nationaal bereik (met een minimumsnelheid van 3 Mbps): 30% na twee jaar, 70% na vier jaar en 98% na zes jaar. Belgacom kocht lot 2, dat het voordeel heeft de coördinatie te vergemakkelijken met buitenlandse operatoren aan de nationale grenzen. Lot 3, dat door Mobistar werd gekocht, omvat bijkomende verplichtingen voor het bereik in landelijke gebieden (zestig gemeenten, voornamelijk in Wallonië), die binnen drie jaar moeten worden nagekomen. KPN Group Belgium kocht het derde lot. Op 30 november 2013 werd Belgacom formeel in kennis gesteld van de goedkeuring. De licentie is geldig tot 29 november 2033. Belgacom heeft beslist de concessievergoeding in jaarlijkse schijven te betalen. Belasting op mobiele sites In december 2013 heeft de Waalse regering beslist om vanaf 2014 per 'site' 8000 EUR belastingen te heffen op mobiele telecomuitrusting. Belgacom neemt zich voor gebruik te maken van haar wettelijk recht om deze wetgeving aan te vechten. Belgacom oordeelt dat de wettelijkheid van deze taks met succes aangevochten kan worden. Netwerken Op 26 maart 2013 heeft de Europese Commissie nieuwe regels voorgesteld om de kosten voor de ontplooiing van nieuwe breedbandnetwerken te verlagen. De Ontwerpverordening tracht dit te bereiken met maatregelen zoals het bevorderen van het delen van infrastructuur, gemakkelijkere toegang tot middelen en vergunningen voor burgerlijke bouwwerken, betere coördinatie, enz. Burgerlijke bouwwerken zoals wegenwerken om vezel te leggen kunnen tot 80% van de kosten voor de uitrol van hogesnelheidsnetwerken vertegenwoordigen en de Commissie beweert dat haar voorstellen tot 30% besparingen kunnen opleveren op de kosten voor de uitrol van een vezelnetwerk. Het ontwerp moet worden goedgekeurd door de Europese Raad en het Europese Parlement en zou naar verluidt worden omgezet in een Richtlijn. In oktober 2013 heeft het BIPT voorgesteld Belgacom toe te laten de vectoringtechnologie 1 te implementeren vanaf februari 2014, op voorwaarde dat Belgacom de alternatieve operatoren voldoende tijd geeft om de nodige IT-aanpassingen te doen zodat ze op hetzelfde ogenblik voor de lancering klaar zijn. Hoewel er nog geen definitieve beslissing is, werd al begonnen met de uitrol van vectoring. 1 Vectoring is een technologie waarmee koperlijnen zo goed als hun theoretische maximale downloadsnelheden kunnen bereiken door de interferentie tussen lussen in dezelfde bundel te beperken. 9
Vooruitzichten 2014 Voor 2014 verwacht de Belgacom Groep de volgende trends: Voor zijn corebusiness, d.w.z. exclusief BICS, een daling van de opbrengsten met 1 à 2%. Ervan uitgaand dat de stabiliteit op de Belgische mobiele markt aanhoudt, verwacht Belgacom dat haar consumenten- en businesssegment een aanzienlijke verbetering te zien zullen geven voor de mobieleopbrengstentrend t.o.v. de daling die in 2013 werd opgetekend. De positievere opbrengstengroei zal naar verwachting komen van geleidelijk afnemende effecten van de mobiele verstoring in de loop van 2014 en van de sterke nettoaangroei voor de meeste productengroepen in 2013. Voor zijn International Carrier Segment, BICS, in 2014 opbrengsten te rapporteren die 10 à 15% lager kunnen liggen dan vorig jaar. Een deel van de BICS-business is volatiel, met een aantal commerciële overeenkomsten met een beperkte duur die aflopen. De opbrengstendaling bij BICS zal wellicht echter slechts een geringe impact hebben op de ebitda van de Belgacom Groep. Bovendien zal Belgacom haar netwerkvereenvoudigingsproject in 2014 voortzetten, en plant ze om nog meer netwerkgebouwen te verkopen. Die zullen naar verwachting ongeveer hetzelfde bedrag aan meerwaarden als in 2013 opbrengen. Op het niveau van de ebitda verwacht de Groep voor 2014 een daling met 3 à 4%, vooral in het licht van de hierboven beschreven verwachtingen voor de opbrengsten. Bovendien verwacht Belgacom voor 2014 uitzonderlijke uitgaven (vooral opex) van ca. 20 miljoen EUR om haar concurrentiepositie te versterken via transformatie en het versterken van haar merkimago. Voor de ebitda over het volledige jaar zal deze bijkomende kost echter worden goedgemaakt door het positieve effect van een boekhoudkundige aanpassing binnen de onderneming voor de kapitalisatie van netwerkinstallatieactiviteiten voor het aansluiten van klanten vanaf 1 januari 2014. De verwachtingen van Belgacom voor 2014 in termen van opbrengsten en ebitda houden geen rekening met de effecten van de mogelijke verkoop van Telindus France, waarvoor Belgacom exclusieve gesprekken voert met Vivendi. In afwachting van een definitieve overeenkomst zal de transactie onderworpen zijn aan de goedkeuring van de Franse mededingingsautoriteiten. In 2013 genereerde Telindus France 241 miljoen EUR opbrengsten. Belgacom zal blijven investeren in uitstekende en toekomstzekere netwerken. Voor 2014 verwacht Belgacom ca. 900 miljoen EUR aan capex uit te geven, waaronder versnelde netwerkinvesteringen voor het 4G-netwerk van Belgacom, de uitrol van vectoring en de verdere vereenvoudiging van netwerken en IT. 10
Consumer Business Unit - CBU Sterke toename aantal mobiele postpaidklanten dankzij convergentie en eindejaarsmarketingcampagne Lopende tariefherschikkingen voor Mobile nog steeds weerspiegeld in daling mobiele opbrengsten ondanks langzaam herstel Sterke nettoaangroei van klanten voor Fixed en prijsaanpassingen zorgen verder voor een positieve evolutie van de opbrengsten uit Fixed Achteruitgang segmentresultaat ten gevolge van een verlies op een verkoop 1 en druk op Mobile, gedeeltelijk gecompenseerd door goed value management Resultatenrekening Consumer Business Unit 2013 % Verschil Volledig Boekjaar 2013 % Verschil TOTAAL SEGMENT OPBRENGSTEN 581 556-4,2% 2.321 2.226-4,1% Kosten van aan omzetgerelateerde materialen en diensten -166-159 -4,2% -666-611 -8,3% Personeelskosten en pensioenen -87-87 0,7% -354-349 -1,3% Andere bedrijfskosten -86-88 2,5% -309-294 -4,9% TOTALE BEDRIJFSKOSTEN vóór afschrijvingen -338-334 -1,3% -1.330-1.255-5,6% TOTAAL SEGMENT RESULTAAT (1) 243 223-8,3% 991 971-2,0% Marge segment bijdrage 41,8% 40,0% - 42,7% 43,6% - Niet-recurrente kosten -0-17 - -0-17 - BEDRIJFSWINST vóór afschrijvingen 243 205-15,4% 991 954-3,8% Afschrijvingen -38-31 -17,2% -139-155 11,5% BEDRIJFSWINST 205 174-15,1% 852 799-6,2% (1) Bedrijfswinst vóór afschrijvingen en voor niet-recurrente opbrengsten en kosten Financiële en operationele kwartaalresultaten van CBU: pagina 21 Opbrengsten Voor het laatste kwartaal van 2013 rapporteerde CBU 556 miljoen EUR opbrengsten, 4,2% minder op jaarbasis. Daarin zitten regelgevende tariefmaatregelen 2 die de opbrengsten met 6 miljoen EUR (- 1,0%) drukten. De achteruitgang in dit kwartaal ten opzichte van was een verbetering in vergelijking met het voorgaande kwartaal. De daling was vooral het gevolg van de gecontroleerde daling van de opbrengsten uit Mobile, die slechts voor een deel werd goedgemaakt door de aanhoudend sterke resultaten van de opbrengsten uit Fixed en van Tango. Ook de multibrandstrategie begon haar vruchten af te werpen, verder geholpen door Scarlet, dat op jaarbasis evolueerde naar een lichte groei. CBU sloot 2013 af met 2.226 miljoen EUR opbrengsten, - 4,1% tegenover, inclusief een impact van - 27 miljoen EUR (- 1,2%) van de regelgeving. Totaal van het jaar 2013 % Verschil 2013 % Verschil Opbrengsten 581 556-4,2% 2.321 2.226-4,1% Van Vast 277 283 1,9% 1.096 1.124 2,6% Spraak 105 101-4,5% 425 410-3,4% Data 85 89 4,9% 339 354 4,5% TV 62 69 11,3% 235 267 13,3% Toestellen (excl. TV) 7 5-22,6% 25 23-9,3% Scarlet 18 18 2,6% 71 69-2,4% Van Mobiel 278 252-9,4% 1.133 1.019-10,1% Spraak 120 94-21,8% 505 399-21,1% Data 100 96-3,9% 398 386-3,0% Toestellen 28 29 4,9% 116 109-6,8% Tango 30 33 8,2% 114 127 11,2% Andere opbrengsten 25 22-14,5% 92 82-10,2% Aangepaste prijzen voor vaste spraak zorgen voor hogere ARPU, opbrengstendaling grotendeels verklaard door lijnverlies De vastespraakopbrengsten kwamen in het vierde kwartaal van 2013 uit op 101 miljoen EUR, een daling op jaarbasis met 4,5%. Het kwartaal profiteerde van tariefwijzigingen eerder dat jaar, die nog altijd werden weerspiegeld in de ARPU voor vaste spraak, die op jaarbasis met 1,1% steeg tot 20,3 EUR. Dat compenseerde enigszins de dalende spraakopbrengsten als pgevolg van het lijnverlies op jaarbasis. In het vierde kwartaal van 2013 rapporteerde CBU een stabiele afname van het aantal vaste lijnen met - 19.000. Eind 2013 telde het klantenbestand voor vaste spraak van CBU in totaal 1.634.000 lijnen, d.w.z. - 4,9% op jaarbasis. Het totale vastespraakverkeer daalde met 8,4% door een terugval van het nationale en vast-naar-mobielverkeer. Eind december 2013 bedroegen de totale opbrengsten uit vaste spraak 410 miljoen EUR, d.w.z. 3,4% lager dan het jaar voordien. 1 Belgacom boekte 4 miljoen EUR verlies op de verkoop van Sahara Net. 2 De gereguleerde verlaging op 1 januari 2013 van de mobiele terminatietarieven, alsook de lagere spraak-, sms- en dataroamingtarieven ingevolge de verlaagde gereguleerde tarieven sinds 1 juli 2013 11
Sterke stijging van opbrengsten uit vast internet met 4,9% dankzij tariefaanpassingen en groter klantenbestand CBU genereerde in het laatste kwartaal van 2013 af met 89 miljoen EUR opbrengsten uit vaste data, d.w.z. 4,9% meer dan in dezelfde periode het jaar voordien. Dat was te danken aan het toenemende klantenbestand en de tariefwijzigingen in februari en juli 2013. Met netto 17.000 nieuwe klanten in het vierde kwartaal van 2013 groeide het breedbandklantenbestand sterker dan gelijk wanneer de laatste twee jaar, daarbij vooral geholpen door de sterke resultaten van het merk Scarlet. Dat brengt het totale klantenbestand voor vast internet bij CBU eind december 2013 op 1.235.000. De ARPU voor breedband bedroeg in het vierde kwartaal 26,4 EUR, 1,2% meer dan in dezelfde periode in. Voor het volledige jaar 2013 boekte CBU 354 miljoen EUR opbrengsten, een stijging met 4,5% tegenover dezelfde periode het jaar voordien. Forse groei tv-opbrengsten dankzij toename tv-klantenbestand en hogere ARPU De tv-opbrengsten stegen in het vierde kwartaal van 2013 met 11,3% tot 69 miljoen EUR dankzij het verder groeiende aantal abonnees. Belgacom wist 20.000 gezinnen te overtuigen en deed het daarmee beter dan in de voorgaande kwartalen. Bovendien kwamen er in het vierde kwartaal van 2013 11.000 meervoudige settopboxen bij. Dat resulteerde in een totaal tv-klantenbestand van 1.479.000 (+ 6,7% op jaarbasis), waaronder 260.000 meervoudige streams. De ARPU uit tv steeg op jaarbasis met 4,3% tot 19,0 EUR, ondersteund door hogere tarieven voor de verhuur van settopboxen sinds februari 2013. De opbrengsten van CBU uit televisie bedroegen in 2013 in totaal 267 miljoen EUR, of 13,3% meer dan het jaar voordien. Uitbreiding klantenbasis Mobile met netto 52.000 nieuwe postpaidklanten; gecontroleerde daling van opbrengsten uit mobiele spraak In het laatste kwartaal van 2013 genereerde CBU 94 miljoen EUR opbrengsten uit mobiele spraak, of 21,8% minder op jaarbasis, iets beter dan de daling met 23,7% in het voorgaande kwartaal 1. Afgezien van de impact van de regelgeving 2 zijn de lagere opbrengsten grotendeels het gecumuleerde resultaat van het verlies van prepaidklanten en de aanhoudende tariefherschikkingen voor mobile postpaid. De impact van de nieuwe tarieven die midden december gelanceerd werden, begint nu af te zwakken. De gemengde ARPU voor spraak kwam uit op 9,0 EUR, zo goed als gelijk aan de ARPU van de voorgaande kwartalen. Ondersteund door een superieur mobiel netwerk en aantrekkelijke mobiele tarieven slaagde CBU erin zijn mobiele churnniveaus verder te controleren sinds de piek in oktober, toen de nieuwe telecomwet van kracht werd. Verder zorgden de succesvolle convergente Packs met Mobile en de eindejaarspromotiecampagne voor een sterke aangroei met netto 52.000 postpaid kaarten, vooral voor spraak. In overeenstemming met de marktevolutie in de laatste kwartalen bleef mobile prepaid achteruitgaan, zij het minder dan in de voorgaande kwartalen. Dat leidde tijdens het vierde kwartaal tot een vertragend nettoverlies van 44.000 prepaidkaarten. Dienovereenkomstig telde het totale mobiele klantenbestand van CBU eind december 2013 voor prepaid en postpaid samen 3.568.000 kaarten, een nettotoename met 8000 kaarten in het vierde kwartaal. Voor het volledige jaar 2013 bedroegen de opbrengsten van CBU uit mobiele spraak 399 miljoen EUR, m.a.w. 21,1% minder dan in. Roamingverordening en evolutie mobiele klantenbasis verantwoordelijk voor verdere daling van opbrengsten uit mobiele data Op jaarbasis daalden de opbrengsten uit mobiele data in het vierde kwartaal van 2013 (- 3,9%) door de negatieve impact van de regelgeving, het kleinere aantal mobiele klanten op jaarbasis en de meer omvattende aanbiedingen. De opbrengsten uit sms daalden in het vierde kwartaal van 2013 met 3,7%, terwijl het gemiddelde maandelijkse sms-verbruik op jaarbasis met 7,4% daalde tot 272 tekstberichten. Geavanceerde mobiele data vertoonden een verdere beperkte opbrengstendaling (- 5,5%) ten opzichte van de voorgaande kwartalen en genereerden 13 miljoen EUR in het vierde kwartaal van 2013. Deze opbrengstendaling werd, zij het in mindere mate dan voordien, beïnvloed door het nieuwe verlaagde tariefplafond voor retaildataroaming, dat sinds juli 2013 van kracht is. Dat, samen met de meer omvattende aanbiedingen, neutraliseerde het toegenomen verbruik. De ARPU voor mobiele data daalde in het laatste kwartaal van 2013 op jaarbasis licht met 1,0% tot 9,0 EUR. Voor de twaalf maanden van 2013 bedroegen de totale opbrengsten van CBU uit mobiele data 386 miljoen EUR, d.w.z. een daling met 3,0% in vergelijking met het jaar voordien. Totaal van het jaar 2013 % Verschil 2013 % Verschil Opbrengsten mobiele DATA 100 96-3,9% 398 386-3,0% SMS 87 83-3,7% 342 336-1,9% Geavanceerde data 13 13-5,5% 56 50-10,0% 1 Op vergelijkbare basis, m.a.w. afgezien van de impact van de wijziging van de overdracht van bundels in het derde kwartaal van 2 Inclusief de verlaging van de MTR's in januari 2013 en de lagere tarieven voor spraakroaming (juli 2013) 12
Bedrijfskosten CBU Daling met 4,2% van de verkoopkosten op jaarbasis ondanks een commercieel kwartaal De verkoopkosten zetten in het laatste kwartaal van 2013 de positieve trend van de voorgaande kwartalen voort: op jaarbasis eindigden ze 4,2% lager. Naast de regelgeving is dit ook te danken aan de positieve impact van de aanhoudende voordelen van de verbeterde mix van verkoopkanalen, d.w.z. een grotere focus op de eigen directe en e-saleskanalen. Verder was er nog steeds een positieve impact van de verkoop van een deel van de winkels van The Phone House. Omdat deze verkoop plaatsvond in november, was deze impact al gedeeltelijk verzwakt. De verkoopkosten zijn in 2013 met 8,3% gedaald tot 611 miljoen EUR. HR-kosten stijgen met 0,7% In het vierde kwartaal kenden de HR-kosten een lichte stijging van 0,7% op jaarbasis. Deze trendbreuk in vergelijking met de voorgaande kwartalen was het resultaat van een lagere vergelijkbare basis aangezien het vierde kwartaal van gunstig beïnvloed werd door voorzieningen voor het einde van het jaar. Daarnaast werden de inflatiegebonden loonindexeringen van januari 2013 ook niet langer gecompenseerd door de positieve impact van de lagere headcount in de Consumer Business Unit, voor een deel het gevolg van de geannualiseerde verkoop van een aantal The Phone Housewinkels. Voor 2013 daalden de HR-kosten met 1,3% op jaarbasis tot 349 miljoen EUR. Stijging niet-hr-kosten met 2,5% wegens verlies op een verkoop De niet-hr-kosten van CBU stegen in het laatste kwartaal tot 88 miljoen EUR, een stijging met 2,5%, inclusief een eenmalig verlies op een verkoop. Dat kon niet worden gecompenseerd door de permanente optimalisering van de kosten. In 2013 daalden de niet-hr-kosten met 4,9% tot 294 miljoen EUR. CBU segmentresultaat Voor het laatste kwartaal van 2013 rapporteerde CBU een segmentresultaat van 223 miljoen EUR, m.a.w. een daling op jaarbasis van 8,3%, inclusief het verlies op een verkoop 1. Afgezien daarvan, daalde het segmentresultaat op like-forlikebasis met 7,4%, wat nog steeds een lichte negatieve impact van de regelgeving ter waarde van - 1 miljoen EUR omvat, vooral als gevolg van de tariefplafonds voor spraak- en dataroaming. De druk op Mobile en de hogere marketinguitgaven deden de sterke opbrengsten uit Fixed en de kostenbesparingen dankzij value management meer dan teniet. In vergelijking met de vorige kwartalen was er ook sprake van extra druk afkomstig van de ongunstige vergelijking op jaarbasis aan de kant van de HR-kosten. De contributiemarge van het segment bedroeg 40,0%. Voor het jaar 2013 bedroeg het gerapporteerde segmentresultaat 971 miljoen EUR, m.a.w. 2,0% minder dan voor. 1 Belgacom boekte 4 miljoen EUR verlies op de verkoop van Sahara Net. 13
CBU bedrijfsresultaat 2013 Variatie op jaarbasis (absoluut bedrag) VAN VAST Aantal toegangskanalen (in duizenden) 2.912 2.870-42 Spraak 1.718 1.634-84 Breedband 1.193 1.235 42 Verkeer (in miljoen minuten) 1.060 971-89 Nationaal 768 689-79 Vast naar Mobiel 187 174-14 Internationaal 104 108 3 TV (in duizenden) 1.386 1.479 92 TV-gezinnen 1.156 1.218 62 waarvan 'multiple settop boxes' 230 260 30 ARPU (in EUR) ARPU Spraak 20,0 20,3 0,2 ARPU Breedband 26,1 26,4 0,3 ARPU Belgacom TV 18,2 19,0 0,8 VAN MOBIEL Aantal actieve klanten (in duizenden) 3.643 3.568-75 Prepaid (1) 1.923 1.640-283 Postpaid 1.720 1.928 208 Geannualiseerde churn rate (gemengd - variatie in p.p.) 36,0% 26,5% Netto ARPU (in EUR) Prepaid 14,4 12,5-1,9 Postpaid 26,6 22,8-3,9 Gemengd 20,1 18,0-2,2 Gemengd Spraak 11,1 9,0-2,1 Gemengd Data 9,0 9,0-0,1 UoU (eenheden) 389,9 373,3-16,6 MoU (min) 101,7 110,4 8,8 SMS (eenheden) 294,2 272,3-21,8 (1) Prepaid bevat Mobisud klanten die voordien als MVNO werden gerapporteerd Tango Totaal van het jaar 2013 % Verschil 2013 % Verschil Opbrengsten (1) 30 33 8,2% 114 127 11,2% Totale mobiele actieve klanten (in '000) 271 280 3,3% 271 280 3,3% Gemengde mobiele netto ARPU (EUR per maand) 30,7 32,4 5,3% 29,5 31,1 5,4% (1) Totale opbrengsten van Tango, d.w.z. vaste en mobiele opbrengsten Tango rapporteerde 33 miljoen EUR opbrengsten in het laatste kwartaal van 2013. De groei die in de voorgaande kwartalen van het jaar werd opgetekend, werd doorgetrokken: op jaarbasis was er een stijging met 8,2%. De positieve trend op het vlak van smartphoneverkoop werd kracht bijgezet door de opname van 4G in de aanbiedingen van Tango. Samen met de lancering van de nieuwe iphone 5s en iphone 5c dragen deze verkoopgeneratoren in hoge mate bij tot de positieve trend die Tango de kans gaf zijn klantenbestand in het laatste kwartaal van 2013 uit te breiden met 2000 nieuwe mobiele klanten. Het quadrupleplayaanbod van Tango, inclusief tv, zet zijn opmars voort. 14
Enterprise Business Unit - EBU Minder sterk opbrengstenverlies voor Mobile dan in de voorgaande kwartalen Aanhoudend sterke toename van het aantal mobiele klanten en stijgende mobiele datavolumes doen tariefdruk gedeeltelijk teniet Het segmentresultaat van het vierde kwartaal is gedaald bij een lagere directe marge, al zijn er tekenen van herstel Resultatenrekening Enterprise Business Unit 2013 % Verschil Volledig Boekjaar 2013 % Verschil TOTAAL SEGMENT OPBRENGSTEN 579 557-3,8% 2.294 2.198-4,2% Kosten van aan omzetgerelateerde materialen en diensten -163-159 -1,9% -619-603 -2,6% Personeelskosten en pensioenen -100-102 2,4% -402-418 3,9% Andere bedrijfskosten -41-41 -0,4% -160-155 -3,4% TOTALE BEDRIJFSKOSTEN vóór afschrijvingen -303-302 -0,3% -1.181-1.175-0,5% TOTAAL SEGMENT RESULTAAT (1) 276 255-7,5% 1.113 1.023-8,1% Marge segment bijdrage 47,6% 45,7% - 48,5% 46,5% - Niet-recurrente kosten - 1-0 1 - BEDRIJFSWINST vóór afschrijvingen 276 256-7,1% 1.113 1.024-8,0% Afschrijvingen -4-4 -10,9% -16-14 -7,7% BEDRIJFSWINST 271 252-7,0% 1.097 1.010-8,0% (1) Bedrijfswinst vóór afschrijvingen en voor niet-recurrente opbrengsten en kosten Financiële en operationele kwartaalresultaten van EBU: pagina 22 Opbrengsten In het laatste kwartaal van 2013 genereerde het businesssegment van Belgacom 557 miljoen EUR opbrengsten, of een daling op jaarbasis met 3,8%, goed voor een lichte verbetering t.o.v. de voorbije kwartalen. De geraamde impact van de regelgevende maatregelen 1 bleef voor het vierde kwartaal van 2013 beperkt tot - 8 miljoen EUR (- 1,4%), een bevestiging van de afnemende impact van de Roamingverordening sinds 1 juli 2013. De impact van de regelgeving daargelaten, blijven de opbrengsten van EBU de invloed ondervinden van de algemene trend om meer volume (spraak, sms en data) op te nemen in mobiele tariefplannen. De opbrengsten uit Mobile daalden echter minder snel ten opzichte van de vorige kwartalen dankzij een verdere sterke aangroei van het aantal mobiele klanten. Over het volledige jaar 2013 rapporteerde EBU 2.198 miljoen opbrengsten, 96 miljoen EUR of 4,2% minder dan in. Zowat - 54 miljoen EUR (- 2,3%) is naar raming het gevolg van de regelgeving inzake tarieven. Totaal van het jaar 2013 % Verschil 2013 % Verschil Opbrengsten 579 557-3,8% 2.294 2.198-4,2% Van Vast 418 412-1,6% 1.633 1.615-1,1% Spraak 119 114-4,3% 481 463-3,8% Data 95 95-0,7% 388 380-2,1% Toestellen (excl. TV) 18 17-2,6% 72 71-1,5% ICT 186 186-0,1% 692 701 1,3% Van Mobiel 155 141-9,1% 640 565-11,7% Spraak 96 83-13,4% 403 343-15,0% Data 54 54-0,3% 223 212-4,9% Toestellen 5 4-23,0% 14 10-26,9% Andere opbrengsten 6 5-16,4% 21 19-10,6% Verlies vaste lijnen stabiel, terwijl ARPU voor vaste spraak licht stijgt Voor het vierde kwartaal van 2013 rapporteerde EBU 114 miljoen EUR vastespraakopbrengsten, m.a.w. 4,3% minder dan in dezelfde periode van. Dat resultaat omvat een beperkt negatief effect van de verlaagde vast-naar-mobieltarieven sinds 1 januari 2013 ingevolge de gereguleerde verlaging van de mobiele terminatietarieven. Afgezien van de impact van de regelgeving bleven de opbrengsten uit vaste spraak onder druk staan van een op jaarbasis stabiel lijnverlies, terwijl prijswijzigingen in februari en mei de ARPU enigszins ten goede kwamen. De ARPU voor vaste spraak klom in het vierde kwartaal van 2013 met 0,4% tot 28,7 EUR. Doordat bedrijven een rationalisering van hun vaste spraaklijnen bleven doorvoeren, verloor EBU 14.000 vaste lijnen, wat in het licht van het lijnverlies het jaar voordien stabiel is. Eind 2013 stond het klantenbestand van EBU voor vaste spraak voor 1.292.000 lijnen, een verlies van 4,7% op jaarbasis. Voor het volledige jaar 2013 bedroegen de vastespraakopbrengsten van EBU 463 miljoen EUR, een daling met 3,8% ten opzichte van het jaar voordien. 1 De regelgevende maatregelen omvatten de laatste verlaging van de mobiele terminatietarieven, lagere roamingtarieven voor spraak en sms en verlaagde retaildataroamingtarieven. 15
Stabiele opbrengsten uit vaste data ondanks migraties naar Explore-platform en succes van convergente Packs met internet In het vierde kwartaal van 2013 bedroegen de opbrengsten uit vaste data, die de opbrengsten uit vast internet en dataconnectiviteit omvatten, in totaal 95 miljoen EUR, 0,7% minder dan in dezelfde periode van. Dat is voor een deel te wijten aan een voortdurende migratie van oudere technologieën naar het Belgacom Explore-platform, dat de klanten gunstiger tarieven biedt. Verder sloot EBU het jaar 2013 af met een iets kleiner klantenbestand van 441.000 internetklanten (- 0,5% op jaarbasis), gedeeltelijk geneutraliseerd door een stijging van de ARPU met 1,1% tot 39,2 EUR, vooral dankzij prijsaanpassingen. Dat neutraliseerde de impact op de ARPU van soho- en kmo-klanten, die steeds meer kiezen voor voordelige convergente Packs. Voor het volledige jaar 2013 rapporteerde EBU 380 miljoen EUR opbrengsten uit vaste data, m.a.w. 2,1% minder dan voor. Seizoensgebonden hogere ICT-opbrengsten in het vierde kwartaal in vergelijking met de voorgaande kwartalen Voor het laatste kwartaal van 2013 rapporteerde EBU 186 miljoen EUR ICT-opbrengsten, een seizoensgebonden stijging in vergelijking met de voorgaande kwartalen. In vergelijking met het vierde kwartaal van bleven de ICT-opbrengsten stabiel, ondanks het ongunstige economische klimaat, waardoor klanten IT-projecten uitstelden of kozen voor op de private cloud gebaseerde oplossingen, wat zorgde voor een verschuiving van eenmalige opbrengsten naar maandelijkse vergoedingen voor diensten. Voor het volledige jaar 2013 bedroegen de totale opbrengsten van EBU uit ICT 701 miljoen EUR, een stijging met 1,3% vergeleken met het voorgaande jaar. Lichte aanhoudende verbetering van de daling van de opbrengsten uit mobiele spraak dankzij een verdere sterke toename van het aantal klanten Voor het vierde kwartaal van 2013 rapporteerde EBU 83 miljoen EUR opbrengsten uit mobiele spraak, of 13,4% opbrengstenverlies vergeleken met het voorgaande jaar, een lichte verbetering ten opzichte van de voorgaande kwartalen 1. Naast de impact van regulatie veranderingen 2, bleven de opbrengsten van EBU uit mobiele spraak de impact ondervinden van een overloopeffect op kleine businessklanten door de nieuwe mobiele tarieven ingevolge de nieuwe telecomwet. De nieuwe mobiele tarieven en het mobiele netwerk waarvan de uitstekende kwaliteit wordt erkend, zorgden in de loop van 2013 voor een snel hersteld evenwicht van port-in en port-out. In het vierde kwartaal zag EBU zijn geannualiseerde mobiele churn terugvallen tot 10,4%, tegenover 16,8% het jaar voordien. Mobiele kaarten verkocht in een Multiplaypack bleven het zeer goed doen in het vierde kwartaal van 2013 en stuwden de verkoop van Mobile naar een sterke groei met 44.000 mobiele kaarten. Vooral mobiele kaarten voor spraak deden het goed. In overeenstemming met de voorgaande kwartalen wist EBU 8000 machine-to-machinekaarten toe te voegen. Dat bracht het totale mobiele klantenbestand van EBU eind 2013 op 1.633.000 kaarten 3, 10% meer op jaarbasis. In het vierde kwartaal zakte de ARPU met 20,3% ten opzichte van het voorgaande jaar tot 17,2 EUR, hoewel het dalingsniveau een lichte verbetering vertoonde vergeleken met het voorgaande kwartaal doordat het effect op jaarbasis van het klantenverlies eind begon af te zwakken. Het ARPUverlies is voor een deel het gevolg van de opname van een toenemend aantal machine-to-machinekaarten met een typisch lagere ARPU. De grootste druk op de ARPU wordt echter veroorzaakt door het succes van steeds meer omvattende tariefplannen, met meer gebruik van gratis spraak. Voor het volledige jaar 2013 bedroegen de totale opbrengsten uit mobiele spraak 343 miljoen EUR, een daling met 15% in vergelijking met het jaar voordien. Sterke aanhoudende verbetering opbrengstenverschil mobiele data in vierde kwartaal, bijna stabiel op jaarbasis Voor het vierde kwartaal van 2013 rapporteerde EBU in totaal 54 miljoen EUR opbrengsten uit mobiele data, m.a.w. een stabiel resultaat in vergelijking met dezelfde periode van. In het vierde kwartaal bedroeg de ARPU voor mobiele data 11,2 EUR, 8,4% minder op jaarbasis, een verbetering ten opzichte van de voorgaande kwartalen. Deze verbetering was te danken aan de toenemende opbrengsten uit mobiele data excl. sms, die op jaarbasis met 8,5% stegen tot 30 miljoen EUR. Aangezien de impact van de gereguleerde tariefplafonds voor retaildataroaming sinds 1 juli 2013 geringer werd, kon de uitholling van de tarieven worden gecompenseerd door het succes van betalende opties voor dataroamingbundels. In het laatste kwartaal van 2013 genereerde EBU 24 miljoen EUR opbrengsten uit sms, m.a.w. 9,7% minder dan het voorgaande jaar. Daarin zit een beperkte impact van de gereguleerde plafonds op sms-roamingtarieven. De opbrengsten uit sms werden bovendien beïnvloed door de nieuwe tarieven op de businessmarkt, met grotere gratis sms-volumes. Dat wordt ook weerspiegeld in het sms-gebruik, dat op jaarbasis met 6,1% steeg tot 125 tekstberichten per gebruiker per maand. Voor het volledige jaar 2013 bedroegen de totale opbrengsten uit mobiele data 212 miljoen EUR, 4,9% minder dan voor. Aangepast Totaal van het jaar 2013 % Verschil 2013 % Verschil Opbrengsten mobiele DATA 54 54-0,3% 223 212-4,9% SMS 26 24-9,7% 103 96-7,6% Geavanceerde data 28 30 8,5% 120 117-2,5% De opsplitsing tussen sms en geavanceerde mobiele data werd aangepast als gevolg van een verfijning in de toerekening van de databundels van EBU. De resultaten van werden op basis hiervan aangepast om een correcte vergelijkbare basis te behouden. Gecorrigeerde kwartaalevolutie van ook op pagina 22 1 De gemiddelde daling van de opbrengsten uit mobiele spraak bedroeg voor de eerste drie kwartalen 16% op like-for-likebasis. 2 De laatste verlaging van de mobiele terminatietarieven (1 januari 2013) en de verlaagde spraakroamingtarieven (1 juli 2013) 3 Inclusief spraak-, data- en machine-to-machinekaarten 16
Bedrijfskosten EBU Verkoopkosten gedaald met 1,9% Voor het vierde kwartaal van 2013 rapporteerde EBU 159 miljoen EUR verkoopkosten, of 1,9% minder dan voor dezelfde periode van. Dat is te danken aan het positieve effect van de lagere mobiele terminatietarieven, dat de volumegerelateerde commissies en sms-interconnectiekosten ruimschoots compenseerde. EBU sloot 2013 af met 603 miljoen EUR verkoopkosten, 2,6% minder op jaarbasis. Stijging HR-kosten, inclusief impact op jaarbasis van loonindexering In het vierde kwartaal van 2013 stegen de HR-kosten op jaarbasis met 2,2% tot 102 miljoen EUR, vooral wegens een groter personeelsbestand dan het jaar voordien om de verbeterde dienstverlening aan businessklanten en de migratie van 'oude' naar 'nieuwe' technologieën te ondersteunen, en wegens de inflatiegebonden loonindexering van januari 2013. EBU rapporteerde 418 miljoen EUR HR-kosten voor het volledige jaar 2013, of 3,9% meer dan het voorgaande jaar. Stabiele niet-hr-kosten Voor het vierde kwartaal van 2013 rapporteerde EBU 41 miljoen EUR niet-hr-kosten, 0,4% minder dan voor dezelfde periode van. De voortgezette kostenbeheersing werd voor een deel tenietgedaan door commerciële kosten. Voor het volledige jaar 2013 daalden de niet-hr-kosten van EBU met 3,4% tot 155 miljoen EUR. Segmentresultaat EBU Het segmentresultaat van EBU bedroeg in het vierde kwartaal van 2013 met 255 miljoen EUR 7,5% minder dan in dezelfde periode van, een lichte verbetering ten opzichte van de voorgaande kwartalen 1. Regelgevende maatregelen verlaagden het segmentresultaat in het vierde kwartaal met 4 miljoen EUR (- 1,3%). Voor de rest was de daling vooral het gevolg van een lagere directe marge als resultaat van de druk op mobiele opbrengsten. Het segmentresultaat van EBU bedroeg voor het volledige jaar 2013 1.023 miljoen EUR, 8,1% minder dan voor, of - 8,8% op like-for-likebasis 2. Maatregelen in het kader van de regelgeving inzake tarieven hebben het segmentresultaat van EBU naar raming met 37 miljoen EUR (- 3,3%) gedrukt. Bedrijfsresultaat EBU 2013 Variatie op jaarbasis (absoluut bedrag) VAN VAST Aantal toegangskanalen (in duizenden) 1.799 1.732-67 Spraak 1.356 1.292-64 Breedband 443 441-2 Verkeer (in miljoen minuten) 686 630-55 Nationaal 451 410-41 Vast naar Mobiel 160 151-10 Internationaal 75 70-5 ARPU (in EUR) ARPU Spraak 28,6 28,7 0,1 ARPU Breedband 38,8 39,2 0,4 VAN MOBIEL Aantal actieve klanten (in duizenden) 1.486 1.633 147 Postpaid 1.486 1.633 147 Geannualiseerde churn rate(gemengd - variatie in p.p.) 16,8% 10,4% Netto ARPU (in EUR) Postpaid 33,9 28,4-5,4 Postpaid Spraak 21,6 17,2-4,4 Postpaid Data 12,2 11,2-1,0 UoU (eenheden) 366,8 361,4-5,5 MoU (min) 314,3 311,1-3,2 SMS (eenheden) 118,1 125,3 7,2 1 Het segmentresultaat van EBU lag voor de eerste negen maanden van 2013 8,3% lager dan dat van. 2 Gecorrigeerd voor de boekhoudkundige aanpassing van 8,1 miljoen EUR in het tweede kwartaal van ingevolge de goedkeuring van de nieuwe telecomwet 17
Service Delivery Engine & Wholesale SDE&W Resultatenrekening Service Delivery Engine & Wholesale 2013 % Verschil Volledig Boekjaar 2013 % Verschil TOTAAL SEGMENT OPBRENGSTEN 76 72-4,7% 304 294-3,4% Kosten van aan omzetgerelateerde materialen en diensten -10-10 -0,7% -37-40 7,2% Personeelskosten en pensioenen -43-41 -2,5% -174-172 -1,2% Andere bedrijfskosten -48-50 4,9% -187-204 9,5% TOTALE BEDRIJFSKOSTEN vóór afschrijvingen -101-102 1,2% -398-417 4,6% TOTAAL SEGMENT RESULTAAT (1) -25-30 -19,1% -94-122 -30,6% Afschrijvingen -113-119 5,8% -440-464 5,3% BEDRIJFSVERLIES -138-149 -8,2% -534-586 -9,7% (1) Bedrijfswinst vóór afschrijvingen en voor niet-recurrente opbrengsten en kosten Financiële en operationele kwartaalresultaten van SDE&W: pagina 23 Opbrengsten Voor het vierde kwartaal van 2013 rapporteerde SDE&W 72 miljoen EUR opbrengsten, een daling met 4,7% op jaarbasis, waarvan 1,5% als gevolg van regelgevende maatregelen. De daling is vooral te wijten aan lagere opbrengsten van Carrier Wholesale Services, als resultaat van lagere breedbandvolumes, gedeeltelijk gecompenseerd door het commerciële wholesaleaanbod voor Base. Verder konden de toenemende roamingvolumes de gereguleerde noch de commerciële prijsverlagingen volledig compenseren. Voor het volledige jaar 2013 daalden de opbrengsten met 3,4% tot 294 miljoen EUR, inclusief een negatieve impact van de regelgeving ter waarde van 4 miljoen EUR (- 1,2%). Bedrijfskosten SDE&W rapporteerde voor het vierde kwartaal van 2013 41 miljoen EUR HR-kosten, 2,5% minder dan het voorgaande jaar. De loonindexering in januari 2013 werd ruim gecompenseerd door het positieve effect van het verminderde personeelsbestand en meer gekapitaliseerde mankrachten ten gevolge van meer netwerkinvesteringen en ITontwikkelingen in 2013. Voor het volledige jaar 2013 bedroegen de totale HR-kosten 172 miljoen EUR, iets minder dan het voorgaande jaar. De in de voorgaande kwartalen waargenomen trend voor de non-hr kosten bleef in het vierde kwartaal aanhouden, waardoor de kosten met 4,9% stegen tot 50 miljoen EUR. Dat brengt de totale niet-hr-kosten voor het volledige jaar 2013 op 204 miljoen EUR. Naast de eenmalige terugneming van een provisie in het derde kwartaal van stegen de kosten op jaarbasis door de nood aan middelen voor de vereenvoudigingsprojecten van Belgacom. Staff & Support S&S Resultatenrekening Staff & Support 2013 % Verschil Volledig Boekjaar 2013 % Verschil TOTAAL SEGMENT OPBRENGSTEN 11 25 125,1% 34 60 74,4% Personeelskosten en pensioenen -38-40 5,7% -153-157 3,0% Andere bedrijfskosten -67-50 -25,6% -217-201 -7,7% TOTALE BEDRIJFSKOSTEN vóór afschrijvingen -107-90 -15,6% -372-358 -3,7% TOTAAL SEGMENT RESULTAAT (1) -96-65 -32,0% -338-298 -11,7% Niet-recurrente kosten -4 1 131,2% -15 2 115,3% BEDRIJFSVERLIES vóór afschrijvingen -99-64 35,7% -353-296 16,1% Afschrijvingen -19-18 -7,1% -74-69 -6,4% BEDRIJFSVERLIES -119-82 31,0% -427-365 14,4% (1) Bedrijfswinst vóór afschrijvingen en voor niet-recurrente opbrengsten en kosten Financiële kwartaalresultaten S&S: pagina 24 Voor het vierde kwartaal van 2013 boekte Staff & Support 25 miljoen EUR opbrengsten, inclusief 20 miljoen EUR meerwaarde op de verkoop van technische gebouwen in de context van het netwerkvereenvoudigingsproject. De totale opbrengsten van Staff & Support bedroegen voor het volledige jaar 2013 60 miljoen EUR, waarvan 31 miljoen het gevolg was van meerwaarden geboekt op gebouwen in het eerste en laatste kwartaal van 2013. De totale kosten van S&S voor het vierde kwartaal van 2013 ten bedrage van 90 miljoen EUR lagen onder die van, dankzij lagere niet-hr-kosten. De 17 miljoen EUR daling op jaarbasis van de niet-hr-kosten was het gevolg van een aantal in geboekte nadelige eenmalige elementen (waardevermindering, provisie voor om milieuredenen uitgevoerde grondwerken) en de financiering van het in gelanceerde kostenefficiëntieproject. Voor het volledige jaar 2013 daalden de niet-hr-kosten vooral om de bovenstaande redenen met 7,7%, terwijl de HRkosten met 3% stegen ten gevolge van de inflatiegebonden loonindexering in januari 2013, gedeeltelijk geneutraliseerd door het kleinere personeelsbestand in vergelijking met eind. 18
International Carrier Services BICS Minder spraakverkeer leidt tot lagere opbrengsten Afname van tijdelijke verkeersvolumes naar de regio Azië Aanhoudende toename van volumes en opbrengsten voor mobiele data Contributiemarge van 7,7%, stijging met 0,3 procentpunt op jaarbasis Resultatenrekening International Carrier Services 2013 % Verschil Volledig Boekjaar 2013 % Verschil TOTAAL SEGMENT OPBRENGSTEN 430 401-6,8% 1.645 1.666 1,3% Kosten van aan omzetgerelateerde materialen en diensten -367-340 -7,3% -1.400-1.412 0,9% Bruto margin (1) 63 61-3,8% 244 254 3,9% Personeelskosten en pensioenen -11-12 6,3% -43-45 6,1% Andere bedrijfskosten -20-18 -11,5% -73-69 -5,5% TOTAAL SEGMENT RESULTAAT (2) 32 31-2,4% 129 140 8,6% Marge segment resultaat 7,3% 7,7% - 7,8% 8,4% - Afschrijvingen -20-20 1,4% -80-80 0,0% BEDRIJFSWINST 12 11-8,8% 49 60 22,4% (1) Totaal segment opbrengsten na aftrek van de kosten van verkochte materialen en diensten (2) Bedrijfswinst vóór afschrijvingen en voor niet-recurrente opbrengsten en kosten Financiële en operationele kwartaalresultaten van ICS: pagina 24 Opbrengsten BICS rapporteerde in het vierde kwartaal van 2013 401 miljoen EUR opbrengsten, een daling met 6,8% ten opzichte van een sterke vergelijkbare basis. De daling is vooral het resultaat van minder spraakverkeer naar de regio Azië. Dit tijdelijke verkeer bleef afnemen en zakte onder de volumepiek bereikt in de eerste helft van 2013. De daling van de mobiele terminatietarieven op Europees niveau en een negatieve impact van de dollar deden de opbrengsten van BICS in het vierde kwartaal verder zakken. Dat werd slechts in beperkte mate gecompenseerd door de verdere toename van mobiele datavolumes (+ 15%), wat de niet-spraak opbrengsten met 6,4% deed stijgen. Voor het volledige jaar 2013 rapporteerde BICS 1.666 miljoen EUR opbrengsten, 1,3% meer dan in, onder impuls van de niet-spraakactiviteiten van BICS. De opbrengsten uit spraakactiviteiten bleven betrekkelijk stabiel ten opzichte van het voorgaande jaar, omdat de baten van een betere bestemmingsmix geneutraliseerd werden door het negatieve effect van de verlaging van de mobiele terminatietarieven op Europees niveau en een nadelig dollareffect. Totaal van het jaar 2013 % Verschil 2013 % Verschil Spraak 379 347-8,6% 1.457 1.455-0,2% Niet spraak 50 54 6,4% 188 212 12,9% Totale opbrengsten 430 401-6,8% 1.645 1.666 1,3% De trendbreuk in de opbrengsten in het vierde kwartaal van 2013 leidde ook tot een lagere brutomarge van 61 miljoen EUR, 3,8% minder dan het voorgaande jaar. De brutomarge voor het volledige jaar 2013 bedroeg in totaal 254 miljoen EUR, een stijging met 3,9% op jaarbasis. De spraakopbrengsten bleven stabiel en de brutomarge voor spraak verbeterde met 8,2% als resultaat van verkeer met een hogere marge naar Azië, terwijl de impact van de MTR's en de dollar op de brutomarge beperkt bleef. De opbrengsten uit niet-spraakactiviteiten stegen anderzijds met 12,9%, terwijl de brutomarge met 0,9% daalde door de intense concurrentie. Totaal van het jaar 2013 % Verschil 2013 % Verschil Spraak 34 32-4,7% 130 140 8,2% Niet spraak 29 28-2,6% 115 114-0,9% Totaal brutomarge 63 61-3,8% 244 254 3,9% Segmentresultaat In het vierde kwartaal van 2013 bedroegen de niet-hr-kosten van BICS in totaal 18 miljoen EUR. Ze bleven daarmee betrekkelijk stabiel ten opzichte van de voorgaande kwartalen, hoewel ze 11% lager lagen dan in dezelfde periode van, toen ze de hoogte werden ingestuwd door de nieuwe raming van de voorzieningen voor oninbare vorderingen. De HR-kosten kwamen in het vierde kwartaal van 2013 uit op 12 miljoen EUR. Dat resultaat omvat de impact van een groter personeelsbestand en loonindexeringen. Ingevolge de lagere directe marge, gedeeltelijk gecompenseerd door de lagere bedrijfskosten, daalde het segmentresultaat van BICS voor het vierde kwartaal van 2013 met 2,4% tot 31 miljoen EUR. De segmentresultaatmarge steeg met 0,4 procentpunt tot 7,7%. Voor het volledige jaar 2013 rapporteerde BICS een segmentresultaat van 140 miljoen EUR, een stijging met 8,6% ten opzichte van, en een segmentmarge van 8,4%. Totaal van het jaar Volumes (in miljoen) 2013 % Verschil 2013 % Verschil Spraak 7.556 6.872-9,1% 28.382 28.127-0,9% Niet spraak (SMS/MMS) 445 512 15,1% 1.557 1.964 26,1% 19
Kwartaal resultaten Om een correcte vergelijkingsbasis te kunnen behouden, werden, waar van toepassing, de cijfers van die in dit verslag zijn gepubliceerd, aangepast in overeenstemming met de herziening van IAS 19 (IAS 19R) betreffende werknemersvergoedingen en meer bepaald vergoedingen na uitdiensttreding. Groep Financiële resultaten Q112 Q212 Q312 Q412 Q113 Q213 Q313 Q413 2013 Totale opbrengsten van de Groep (1) 1.588 1.611 1.620 1.644 6.462 1.586 1.583 1.568 1.582 6.318 Consumer Business Unit 577 575 587 581 2.321 553 567 549 556 2.226 Enterprise business unit 579 576 560 579 2.294 554 554 533 557 2.198 Service Delivery engine & Wholesale 78 76 75 76 304 75 74 73 72 294 Staff&Support 9 7 7 11 34 18 7 10 25 60 International Carrier Services 382 409 424 430 1.645 417 413 437 401 1.666 Intersegment eliminaties -37-34 -33-33 -137-31 -32-34 -30-127 Kosten van aan omzetgerelateerde materialen en diensten -614-667 -649-680 -2.611-637 -645-636 -643-2.561 Personeelskosten en pensioenen -278-281 -290-278 -1.126-290 -283-288 -282-1.142 Andere bedrijfskosten -226-224 -217-256 -924-218 -225-216 -244-903 EBITDA (1) 470 438 464 429 1.801 441 430 428 413 1.713 EBITDA marge (1) 29,6% 27,2% 28,6% 26,1% 27,9% 27,8% 27,2% 27,3% 26,1% 27,1% Niet-recurrente elementen 0-10 -1-4 -15 0 0 1-15 -14 Ebitda na niet-recurrente elementen 470 428 463 425 1.786 441 430 430 398 1.699 (1) Voor niet-recurrente elementen Van gerapporteerd naar onderliggend voor de Groep Q112 Q113 Var in % Q212 Q213 Var in % Q312 Q313 Var in % Q412 Q413 Var in % 2013 Var in % GROEP - OPBRENGST Gerapporteerd 1.588 1.586-0,1% 1.611 1.583-1,7% 1.620 1.568-3,2% 1.644 1.582-3,8% 6.462 6.318-2,2% Eenmalige elementen 0-11 12 0 0 1 0-20 12-30 Like-for-like 1.588 1.575-0,8% 1.623 1.583-2,5% 1.620 1.569-3,1% 1.644 1.561-5,0% 6.474 6.288-2,9% Regelgeving 24 30 16 15 85 Onderliggend 1.588 1.599 0,7% 1.623 1.612-0,6% 1.620 1.585-2,1% 1.644 1.576-4,1% 6.474 6.373-1,6% GROEP - EBITDA Gerapporteerd 470 441-6,1% 438 430-1,9% 464 428-7,7% 429 413-3,7% 1.801 1.713-4,9% Eenmalige elementen 0-11 34 0-2 -8 4-16 36-35 Like-for-like 470 430-8,4% 472 430-9,0% 462 421-9,0% 433 397-8,3% 1.838 1.678-8,7% Regelgeving 15 20 7 5 48 Onderliggend 470 446-5,2% 472 450-4,7% 462 428-7,4% 433 402-7,1% 1.838 1.726-6,1% Eenmalige elementen: netto impact van provisies, de boekhoudkundige aanpassingen door de nieuwe Telecom wet in Q2'12, gerealiseerde meerwaarde op de verkoop van technische gebouwen, de boekhoudkundige herclassificatie in Q3'13 (deze laatste is EBITDA-neutraal) en het verlies op een verkoop Regulation: bevat de impact van de lagere Mobile Termination en Roaming rates, en andere regelgevende impacten 20