Klankbordgroep REG e bijeenkomst

Klankbordgroep REG2017 5 e bijeenkomst 13 oktober 2015

Agenda voor vandaag 1. Opening 13:00-13:10 2. Procesvoorstel ingediende agendapunten kbg-leden 13:10-13:15 3. Agendering volgende klankbordgroep bijeenkomsten 13:15-13:20 4. Q-factor 13:20-13:50 PAUZE 13:50-14:05 5. Inkoopkosten energie & vermogen 14:05-14:35 6. Dynamische efficiëntie (productiviteitsverandering en frontier shift) 14:35-15:05 7. Rondvraag 15:05-15:15 8. Afsluiting 15:15-15:25 2

2. Procesvoorstel ingediende agendapunten kbg-leden Agendastuk ter informatie 3

3. Agendering volgende bijeenkomsten 2 november Extra hoge drukken netten RNB s gas Statische efficiëntie TenneT (onder voorbehoud) Standaardisering aansluitdienst RNB s E STROOM 5

3. Agendering volgende bijeenkomsten 23 november Statische efficiëntie GTS, benchmarkonderzoek (vervolg) 6

3. Agendering volgende bijeenkomsten nog te agenderen onderwerpen Gasaansluitingen RNB s Lengte reguleringsperiode (vervolg) Netverliezen RNB s gas Regulering interconnectoren en inzet veilingmiddelen Toetsingskader begininkomsten (als geen STROOM) Volledige nacalculatie precario (als STROOM) WACC (vervolg) Missen kbg-leden onderwerpen? 7

4. Q-factor Inleiding De kwaliteitsterm geeft de aanpassing van de tarieven in verband met de geleverde kwaliteit aan en heeft ten doel netbeheerders te stimuleren om de kwaliteit van hun transportdienst te optimaliseren. Onderwerpen: Waarderingsfunctie Blauw Research Herverkaveling Enexis-Liander-Endinet Mogelijke wijzigingen door het wetsvoorstel STROOM Eerdere (informele) bijeenkomsten: Expertmeeting regionale netbeheerders (27-08-2015) Meeting herverkaveling Liander en Enexis (9-10-2015) 9

4. Q-factor Waarderingsfunctie In het methodebesluit regionale netbeheerders 2014-2016 heeft ACM aangekondigd in de reguleringsperiode 2017 e.v. de q-factor op basis van de waarderingsfunctie van Blauw Research te berekenen. Gedurende de totstandkoming van het methodebesluit regionale netbeheerders elektriciteit 2014-2016 is de waarderingsfunctie van Blauw Research uitgebreid besproken en toegelicht. ACM is nog steeds voornemens de q-factor op basis van de door Blauw Research opgestelde waarderingsfunctie te berekenen. 10

4. Q-factor Waarderingsfunctie vraag aan de klankbordgroep Zijn de klankbordgroepleden van mening dat er nieuwe feiten, omstandigheden of inzichten zijn die ACM dient mee te wegen? 11

4. Q-factor Herverkaveling Enexis-Liander-Endinet De vergoeding/korting (q-bedrag) behorende bij de gebieden die uitgewisseld worden, gaat met de afnemers mee naar de nieuwe netbeheerder. Twee opties berekening q-bedrag Friesland Noordoostpolder: Optie 1: q-bedrag nauwkeurig berekenen (specifieke storingsgegevens Friesland en Noordoostpolder nodig) Optie 2: q-bedrag benaderen (door storingsgegevens Enexis te gebruiken) ACM stelt voor het q-bedrag zo nauwkeurig mogelijk te berekenen (optie 1). Wat vindt de klankbordgroep van dit voorstel van ACM? 12

4. Q-factor Wetswijzigingen STROOM ACM berekent het q-bedrag voor de reguleringsperiode 2017 e.v. met kwaliteitsgegevens uit 2013-2015. Het q-bedrag over deze drie jaar moet worden verdeeld over meerdere jaren (4, 5 of 6). Indien ACM juridisch gezien een q-bedrag in plaats van een q- factor mag vaststellen, stelt ACM voor om voor elk jaar van de reguleringsperiode een gelijk deel van het q-bedrag te verrekenen. Wat vindt de klankbordgroep van dit voorstel van ACM? 13

Pauze 14

5. Inkoopkosten energie Bilaterale overleggen & doel vandaag ACM heeft voorafgaand aan deze KBG-bijeenkomst met GTS en TenneT gesproken over het onderwerp inkoopkosten energie ACM presenteert vandaag een voorstel m.b.t. de regulering van de kostenpost inkoopkosten energie 16

5. Inkoopkosten energie Wat zijn de inkoopkosten energie? Inkoopkosten energie verzamelnaam voor: Inkoopkosten energie en vermogen van TenneT en RNB-E BESEF van GTS Inkoopkosten energie en vermogen zijn onderdeel van de operationele kosten RNB-E RNB-G TenneT GTS netverliezen (netverliezen) netverliezen (transport) elektriciteit (transport en kwaliteitsconversie) blindvermogen blindvermogen (transport) brandstofgas (transport) congestiemanagement (transport) transportondersteuning (transport) balanceringsvermogens (systeem) emissierechten (transport) herstelvoorzieningen (systeem) odorant (transport) stikstof (kwaliteitsconversie) 10% 0% 25% 10% 250-350 mln. 0 mln. 100-150 mln. 80-120 mln. 17

5. Inkoopkosten energie Verschillen tussen methodebesluiten ACM behandelt bij het opstellen van de methodebesluiten vergelijkbare situaties gelijk ACM ziet twee verschillen m.b.t. regulering inkoopkosten energie voor GTS en TenneT t.o.v. RNB-E: Nacalculatie Toepassing dynamische efficiëntieparameter ACM vroeg zich bij de voorbereiding van de besluiten af of er een goede reden is voor deze verschillen Dit is aanleiding geweest om deze verschillen nader te onderzoeken 18

5. Inkoopkosten energie Nacalculatie Nacalculatie gaat ten koste van efficiëntieprikkels ACM zal daarom niet nacalculeren tenzij daar een goede reden voor is Nacalculatiekader ACM in huidige besluiten: Kosten niet nacalculeren, tenzij: Slecht te schatten Substantieel financieel effect dat niet te beheersen is Niet op andere wijze vergoeding voor het risico 19

5. Inkoopkosten energie Nacalculatie Inkoopkosten energie GTS en TenneT fluctueerden in recente jaren minder dan andere kosten Geen aanleiding voor de conclusie dat de inkoopkosten energie slechter te schatten zijn dan andere kosten Geen aanleiding om te concluderen dat zonder nacalculatie het verschil tussen schatting en realisatie te groot (overwinsten/financieringsproblemen) zal worden Voorstel ACM: inkoopkosten energie niet nacalculeren 20

5. Inkoopkosten energie Nacalculatie vragen aan de klankbordgroep Wat vindt u van het voorstel van ACM om de inkoopkosten energie van GTS en TenneT niet na te calculeren? 21

5. Inkoopkosten energie Toepassen frontier shift Frontier shift wordt vastgesteld o.b.v. totale kosten Frontier shift ook toepassen op totale kosten, tenzij er een goede reden is om dit niet te doen ACM ziet geen goede reden om de frontier shift niet toe te passen op de totale kosten van GTS en TenneT Voorstel ACM: frontier shift toepassen op totale kosten waaronder inkoopkosten energie 22

5. Inkoopkosten energie Toepassen frontier shift vragen aan de klankbordgroep Wat vindt u van het voorstel van ACM om de frontier shift toe te passen op de inkoopkosten energie van GTS en TenneT? 23

6. Dynamische Efficiëntie Inleiding Schatting van de jaarlijkse efficiëntiewinst voor een efficiënte netbeheerder gedurende de reguleringsperiode ACM heeft voorafgaand aan deze KBG-bijeenkomst met GTS en TenneT gesproken over het onderwerp dynamische efficiëntie 25

6. Dynamische Efficiëntie Kader algemeen Frontier shift GTS, TenneT Op basis van exogene data Te berekenen door externe consultant Productiviteitsverandering RNB s G en E Op basis van endogene data Te berekenen door ACM 26

6. Dynamische Efficiëntie Voorstel frontier shift TSO s Benadering voor vaststellen dynamische efficiëntie GTS en TenneT op zelfde wijze als bij huidige methodebesluit Frontier shift schatten op basis van gegevens van specifieke sectoren van de Nederlandse economie Frontier shift schatten op basis van buitenlandse onderzoeken naar dynamische efficiëntie bij netbeheerders Bovenstaande schattingen vormen range van waarden representatief voor Nederlandse TSO s Consultant adviseert over hoogte dynamische efficiëntieparameter (huidige besluit: midden van de range) 27

6. Dynamische Efficiëntie Relevante kwesties frontier shift TSO s Een aantal kwesties verdient nadere aandacht bij het onderzoek naar dynamische efficiëntie voor de komende methodebesluiten Lengte van de meetperiode in empirisch onderzoek Beschikbaarheid dataset met meer recente gegevens Argumentatie bij selectie van relevante sectoren Update van beschikbare buitenlandse onderzoeken ACM heeft Oxera gevraagd onderzoek te doen naar deze kwesties en een advies te geven ACM verwacht een (concept-) rapport in november 2015 28

6. Dynamische Efficiëntie Vraag aan de klankbordgroep frontier shift TSO s TSO s: onderzoek frontier shift Wat is uw mening over het voorstel van ACM? 29

6. Dynamische Efficiëntie Voorstel productiviteitsverandering RNB s Benadering voor vaststellen productiviteitsverandering regionale netbeheerders gas en elektriciteit op zelfde wijze als huidige methodebesluit Productiviteitsverandering meten aan de hand van uitkomsten model van maatstafconcurrentie Efficiënte kosten per samengestelde output berekend als gewogen gemiddelde over alle netbeheerders Ontwikkeling in gemiddelde efficiënte kosten over langere periode geeft indicatie van productiviteitsverandering 30

6. Dynamische Efficiëntie Relevante kwesties productiviteitsverandering RNB s Belangrijkste kwestie bij het huidige methodebesluit was keuze tussen frontier shift benadering (exogeen) of langjarige meting productiviteitsverandering (endogeen). Voornemen bij komende methodebesluit Voortzetten van langjarige productiviteitsverandering Toevoegen van drie nieuwe meetjaren 2013-2015 Meting en toepassing van productiviteitsverandering zo goed mogelijk aan laten sluiten 31

6. Dynamische Efficiëntie Vraag aan de klankbordgroep productiviteitsverandering RNB s RNB s: productiviteitsverandering Wat is uw mening over het voorstel van ACM? 32

Rondvraag 33

Afsluiting 34