Instructie tot zelfdoseren van orale antistolling
Begrippen Bij het maken van een dosering worden de volgende begrippen behandeld: n n n n n INR (International Normalized Ratio) Streefwaarden Doseringsschema Gemiddelde dagdosis Stappenplan (tabellen)
Betekenis INR INR = International Normalized Ratio = uitslag van de meting van het antistollingseffect: hoe dun is het bloed
Betekenis INR n Iemand die geen acenocoumarol of fenprocoumon gebruikt, heeft een INR van ongeveer 1.0 n Hoe meer tabletten er worden ingenomen, hoe hoger de INR wordt
INR streefwaarden Bloedingsrisico n Gebruikte streefgebieden: 2.5-3.5 INR 3.0-4.0 INR INR INR Streefgebied INR Tromboserisico
van INR naar dosering n Om te komen tot een dosering heeft u nodig: INR voorgaande dosering stappenlijst
Doseringsschema Wat is een doseringsschema? Aantal pillen dat per dag moet worden ingenomen in een bepaalde periode In dat schema zit een herhaling
Doseringsschema Welke herhaling (ritme) ziet u hier?
Doseringsschema n In het schema zit een herhaling: Het is een 10-daags schema 1x 1 tablet en 9x een Halve tablet
Doseringsschema Een schema kan eenvoudig zijn: Iedere dag 1 tablet: Of iedere dag Halve tablet:
Doseringsschema Een schema kan ingewikkelder zijn: Een 7-daags-schema bijvoorbeeld: of:
Doseringsschema Een hoeveel daags schema is dit? ( H = halve tablet = 0.5) 1 H 1 H 1 H 1 H 1 H
Doseringsschema Antwoord: 1 H 1 H 1 H 1 H 1 H = 1 H telkens herhaald Dat is een 2-daags schema
Doseringsschema Het schema kan nog ingewikkelder zijn en langer dan een week doorlopen, bijvoorbeeld 8 dagen: 1 1 H 1 1 H 1 H
Doseringsschema Dit 8-daags schema kunt u herhalen: 1 1 H 1 1 H 1 H
Gemiddelde dagdosis n De gemiddelde dagdosis = het totaal aantal tabletten van een schema gedeeld door het aantal dagen van dat schema Bijvoorbeeld: dagelijks 1 tablet dan is de gemiddelde dagdosis: 1 tablet gedeeld door 1 dag = 1.0
Gemiddelde dagdosis Voorbeeld 2: Bij een schema van H H 1 (een 3-daags schema) is de gemiddelde dagdosis: H + H + 1 = 2 tabletten gedeeld door 3 dagen = 0,67
Schema aanpassen n Wanneer aanpassen schema? Als uw INR-uitslagen achtereenvolgend steeds hoger of lager worden en daardoor buiten de streefwaarden komen We spreken dan van een stijgende of dalende trend
1-1-2011 8-1-2011 15-1-2011 22-1-2011 29-1-2011 5-2-2011 12-2-2011 19-2-2011 26-2-2011 5-3-2011 12-3-2011 19-3-2011 26-3-2011 2-4-2011 9-4-2011 16-4-2011 23-4-2011 30-4-2011 7-5-2011 14-5-2011 21-5-2011 28-5-2011 4-6-2011 11-6-2011 Streefwaarden 2.5 3.5 Laatste INR 3.7 Schema H H 1 Reeks1 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Er is een stijgende trend, daarom gaat u het schema aanpassen
Schema aanpassen n U heeft bijvoorbeeld een schema van: H H H 1 tablet n U wilt de dosering verlagen met 5% n Hoe gaat dat in z n werk?
Gebruik de stappenlijst
Schema aanpassen n Zoek het schema H H H 1 in de eerste tabel n Daarachter staat 0,63 = gemiddelde dagdosis n Zoek achter deze 0,63 het getal op in de kolom 5% : u vindt daar 0,59 n Ga terug naar de kolom met gemiddelde dagdosis en zoek daar 0,59 Zo vindt u het nieuwe schema: 0,59 = H H H H H 1 H H H H 1
Pas op: Hoge doseringen verspreiden Voorgaande dosering: INR is dalend, dus u moet ophogen, maar dan NIET: (want dan zou u 3x1 tablet achter elkaar nemen) Beter is om dit te spreiden:
1-1-2011 8-1-2011 15-1-2011 22-1-2011 29-1-2011 5-2-2011 12-2-2011 19-2-2011 26-2-2011 5-3-2011 12-3-2011 19-3-2011 26-3-2011 2-4-2011 9-4-2011 16-4-2011 23-4-2011 30-4-2011 7-5-2011 14-5-2011 21-5-2011 28-5-2011 4-6-2011 11-6-2011 Streefwaarden 2.5 3.5 Laatste INR 3.7 Schema H H 1 Reeks1 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Wat gaat u doen?
Wat gaat u doen? Het is een trend omhoog, daarom gaat u het schema aanpassen met behulp van de stappenlijst: n Gemiddelde dosering is 0,67 = H H 1 n Schema aanpassen - 5% = 0,63 = HHH1 én: n Na 1 week INR controle
Onverwacht afwijkende INR Er is géén stijgende of dalende trend, maar onverwacht een te hoge of te lage INR Schema is in principe correct Eenmalige maatregel: nuldosis (of halve dosis) stootdosis Altijd na een week uw INR weer controleren 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 2 3 4 1 2 3 4
Hoge INR waarden n INR > 5.0 nuldosis dezelfde dag n INR > 6.0 fenprocoumon: 2 dagen nul acenocoumarol: nuldosis gevolgd door halve dosis n INR 7.0 of hoger: Trombosedienst bellen: 2 dagen nul en Eventueel vitamine K (2-10mg)» afhankelijk van hoogte van de INR» afhankelijk van welke coumarine (fenprocoumon of acenocoumarol) Bij onverwacht hoge INR uitslag, steeds test herhalen
Lage INR waarden n Stootdosis bij een INR < 2.0 n Bij INR 1,5 of lager Trombosedienst bellen n Hoogte van stootdosis is afhankelijk van het aantal tabletten dat u per dag gebruikt: Bij onverwacht lage INR uitslag, steeds test herhalen
INR bepaling herhalen n Bij elke onverwacht hoge of onverwacht lage INR n INR 7,0 of hoger n INR 1,5 of lager
Schema aanpassen n Ga bij alle aanpassingen steeds uit van uw huidige schema! n denk aan de relatieve impact van de wijzigingen (percentages) grote aanpassingen vermijden: aanpassingen < 10% houden
Wanneer schema NIET aanpassen n Schema niet direct aanpassen als er opeens sprake is van een hoge of lage uitslag van de INR, terwijl u normaal gesproken stabiel staat. n In dit geval past u een eenmalige correctie toe: nul-dosis of halve dosis (bij te hoge INR) of stootdosis (bij te lage INR)
Wanneer schema wel aanpassen n Als na een week de INR gezakt is na een plotselinge stijging, kunt het oorspronkelijke schema aanhouden n Blijkt na een volgende week de INR weer op te lopen, dan is er sprake van een trend omhoog. U moet dan wel het doseerschema aanpassen n En op dezelfde manier bij een opnieuw dalende INR, dus bij een trend omlaag: dan wel aanpassen
Controle antistollingsbehandeling n Het is belangrijk de INR binnen het streefgebied te houden, tussen de onder- en de bovengrens n Want: dan zijn het tromboserisico en het bloedingsrisico het laagst n Regelmatig controle is noodzakelijk
Controle tijdens leerfase n 1x per 2 weken indien stabiel in streefgebied n 1x per week indien buiten streefgebied
Wanneer extra INR controle n Iedere week INR controle als u het schema heeft aangepast n Pas als u 3 weken achter elkaar in het streefwaardegebied staat, kunt u weer om de week controleren
Effecten antistolling n Houd er rekening mee dat het enige tijd duurt voordat een verandering zichtbaar wordt:» Bij fenprocoumon 1 tot 3 weken» Bij acenocoumarol 1 week
1-1-2011 8-1-2011 15-1-2011 22-1-2011 29-1-2011 5-2-2011 12-2-2011 19-2-2011 26-2-2011 5-3-2011 12-3-2011 19-3-2011 26-3-2011 2-4-2011 9-4-2011 16-4-2011 23-4-2011 30-4-2011 7-5-2011 14-5-2011 21-5-2011 28-5-2011 4-6-2011 11-6-2011 Oefening 1 Streefwaarden 2.5 3.5 Laatste INR 3.8 Reeks1 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Wat gaat u doen?
Oefening 1 vervolg Wat gaat u doen? n Het is geen trend (want het is eenmalig) n Extra INR controle bij twijfel n Het is een eenmalige niet extreme verhoging
Oefening 1 vervolg Wat gaat u doen? n Doorgaan met schema? n Of dosis eenmalig verminderen?
Oefening 1 vervolg Wat gaat u doen? n Ja, doorgaan met schema Evt dosis die dag iets verminderen n Wel controle over 1 week
1-1-2011 8-1-2011 15-1-2011 22-1-2011 29-1-2011 5-2-2011 12-2-2011 19-2-2011 26-2-2011 5-3-2011 12-3-2011 19-3-2011 26-3-2011 2-4-2011 9-4-2011 16-4-2011 23-4-2011 30-4-2011 7-5-2011 14-5-2011 21-5-2011 28-5-2011 4-6-2011 11-6-2011 Oefening 2 Streefwaarden 2.5 3.5 INR is opeens 1.7 Reeks1 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Wat gaat u doen? Schema met 0,5 en 1 tabletten per dag Wat gaat u doen?
Oefening 2 vervolg Wat gaat u doen? n Het is een eenmalige verlaging (geen trend) n Onverwacht laag n Nog een keer INR meten n Dosis eenmalig vermeerderen n Met hoeveel tabletten?
Oefening 2 vervolg Wat gaat u doen? n Dosis eenmalig vermeerderen: U gebruikt per dag Half of 1 tablet, dus de stootdosis is 2 tabletten n Controle over 1 week
TOT ZOVER DE THEORIE
Wat wordt er verwacht in de komende 3 maanden n Woensdagochtend verwachten we een INR uitslag + schema voor 2 weken in Tropaz n Als u geen tijd hebt woensdagochtend, kunt u ook dinsdagavond alles doorgeven
Wat wordt er verwacht n Als uw INR buiten het streefgebied zit, moet u na een week controleren en INR + dosering doorgeven n Na 3 maanden krijgt u bericht van ons of u zelfstandig kan gaan doseren afhankelijk van hoe het gegaan is
Wat wordt er verwacht n Na de leerfase blijft u doorgaan met het doorgeven van uw dosering en INR uitslagen in Tropaz n Controle van het Coaguchekapparaat en uw dosering blijft 2x per jaar
Ingrepen n Het doorgeven van ingrepen blijft zoals het was n Doorgeven naam ziekenhuis en evt. gewenste INR + laatste INR uitslag n De trombosedienst stelt dan een dosering voor u vast
Ingrepen n U ontvangt een doseringslijst thuis met een aangepaste dosering n Op deze lijst staat ook aangegeven wanneer u weer de INR moet controleren n U mag pas weer starten met zelfdoseren als dit op de doseringslijst is aangegeven, tot die tijd ontvangt u van ons een dosering
Ingrepen n Vaak krijgt u ook een ingrepenformulier vanuit het ziekenhuis n Soms is het noodzakelijk de periode dat u geen antistollingstabletten inneemt te overbruggen met spuitjes (heparine) n Zolang u deze spuitjes gebruikt, doseert de trombosedienst voor u. Het is belangrijk op tijd een INR door te geven
Nieuwe medicijnen n Raadpleeg de interactietabel op www.trombosedienst-leiden.nl als u start met nieuwe medicijnen n Geef nieuwe medicijnen door zodat we u evt. advies kunnen geven
Nieuwe medicijnen n Prik bij medicijnen die invloed kunnen hebben ook een INR Vaak verneemt u dit al van de apotheek n De INR kan al verhoogd zijn bij de start van medicijnen vanwege bijv. een ontsteking
Medicijnen n Controleer in Tropaz of uw medicatie nog actueel is bij Medicijnen
Overeenkomst n Na de opleiding ontvangt u een overeenkomst zelfdoseren op de eerstvolgende controle afspraak n Huisarts en specialist worden op de hoogte gebracht dat u zelf doseert
TROPAZ n Tropaz gaat er iets anders uitzien vanwege de schema s
Bij openen scherm staat datum altijd op de huidige dag
INR + schema invoeren altijd eerst INR, dan schema. Daarna 2x opslaan + evt bijzonderheden
Na opslaan zakt schema naar beneden en krijgt bruine kleur Bruine kleur = week is nog niet gecontroleerd door trombosedienst
Na controle TD wordt het schema groen De rode kleur geeft correcties aan
INR inbrengen in het verleden Datum aanpassen
TROPAZ n INR in toekomst inbrengen kan niet n Achteraf invoeren van INR is niet mogelijk als er al een recentere INR in het systeem staat
Presentatie n Deze presentatie kunt u terugzien op www.trombosedienst-leiden.nl n onder Zelfmeten > Zelfdoseren > Informatie doseren
Einde Succes met het doseren!